CÙNG ĐƯƠNG ĐẦU VỚI BẦU TRỜI TRỐNG RỖNG
Nếu nói “Không có gì là vĩnh cửu”,
Vậy điều gì khiến tình yêu trở thành ngoại lệ?
Vậy tại sao chúng ta lại phủ nhận đến thế?
Khi biết mình chẳng hạnh phúc ở đây.
• “HEY YA!” CỦA OUTKAST
Vậy giờ thì sao?
Viết cuốn sách toàn về tình dục này, chúng tôi chỉ muốn đảo lộn quan điểm của mọi người bằng cách giả thiết rằng đa phần chúng ta thường nghiêm trọng hóa tình dục quá mức: khi bàn về tình dục, đó chỉ đơn thuần là tình dục mà thôi. Trong những tình huống ấy, nó không phải tình yêu. Hay tội lỗi. Hay bệnh lý. Hoặc lý do để phá hoại một gia đình đang hạnh phúc.
Giống như thời Victoria, hầu hết các xã hội phương Tây đương đại đều thổi phồng giá trị cố hữu của tình dục bằng cách hạn chế cung (“Gái ngoan đừng”) và thổi phồng cầu (“Gái đi hoang”). Quá trình này dẫn tới hình ảnh méo mó về tầm quan trọng thật sự của tình dục. Tình dục là cần thiết, nhưng không phải là thứ cần phải quá nghiêm trọng. Hãy nghĩ đến thức ăn, nước uống, ô xy, chỗ ở và tất cả những thành tố khác của cuộc sống có vai trò quyết định đối với sinh tồn và hạnh phúc, nhưng điều đó không chỉ ra tất cả suy nghĩ nổi bật hằng ngày của chúng ta, trừ phi chúng trở nên vô giá trị. Giảm nhẹ các chuẩn mực đạo đức xã hội một cách hợp lý giúp cho việc thỏa mãn tình dục đạt được dễ dàng hơn, cũng là cách giúp nó đỡ tiêu cực hơn*.
Cảm giác sống trong một thế giới như vậy ra sao? Vâng, tất cả chúng ta đều biết cảm giác này như thế nào. Ngoài bản thân cái chết, điều gì gây ra cho con người nhiều đau khổ như sự kết thúc của hôn nhân? Riêng năm 2008, ở nước Mỹ có gần 40% các bà mẹ sinh con mà chưa kết hôn.
Điều này quan trọng. Như Caitlin Flanagan gần đây báo cáo trên tờ Time: “Mỗi kết quả quan trọng liên quan đến sự sung túc ngắn hạn và thành công dài hạn, trẻ em thuộc gia đình nguyên vẹn hai bố mẹ sẽ làm tốt hơn so với những em có bố/mẹ đơn thân. Tuổi thọ, lạm dụng thuốc, thành tích ở trường và tỉ lệ bỏ học, mang thai vị thành niên, hành vi tội phạm và ngồi tù… trong tất cả mọi trường hợp, trẻ em sống với cả bố lẫn mẹ đều xử lý tốt hơn hẳn so với các trẻ em khác.”*
“Tình yêu là điều lý tưởng, hôn nhân là điều có thật”, thi hào Goethe viết. “Nhầm lẫn giữa điều có thật với điều lý tưởng không bao giờ không bị trừng phạt.” Thật vậy. Bằng cách khẳng định hình ảnh lý tưởng của cuộc hôn nhân được tạo lập trên lòng chung thủy cả đời với một người về mặt tình dục - hình ảnh mà hầu hết chúng ta rốt cuộc đều hiểu là phi thực tế, chúng ta đem lại sự trừng phạt cho bản thần, trừng phạt lẫn nhau và tổn hại con cái chúng ta.
“Người Pháp thoải mái hơn nhiều với ý nghĩ cho rằng bồ bịch cũng chỉ là bồ bịch mà thôi”, Pamela Druckerman viết trong cái nhìn xuyên văn hóa của mình về chuyện ngoại tình, Lust in Translation (tạm dịch: Giải mã sự dâm). Tách bạch tình yêu với tình dục, Druckerman nói rằng người Pháp ít có nhu cầu “phàn nàn về cuộc hôn nhân của mình để hợp pháp hóa chuyện bồ bịch ngay từ đầu”. Nhưng bà thấy rằng có vẻ như các cặp đôi người Mĩ và người Anh đang đọc một kịch bản hoàn toàn khác. “Bồ bịch, thậm chí là tình một đêm, đồng nghĩa với việc chấm dứt hôn nhân”, Druckerman quan sát. “Tôi đã trò chuyện với những người phụ nữ, sau khi phát hiện ra chồng gian dối, ngay lập tức dọn đồ và bỏ đi, bởi vì ‘đấy là việc phải làm.’ Không phải vì đó là việc họ muốn làm - họ chỉ nghĩ rằng đấy là nguyên tắc. Thậm chí họ còn chẳng nhận ra là còn có nhiều lựa chọn khác… Tôi muốn nói rằng, thật sự, giống như họ đang làm theo một kịch bản!”*
Nhà tâm lý học Julian Jaynes mô tả cảm giác lẫn lộn giữa hoảng sợ với hồ hởi mà người ta có được khi nhận ra rằng mọi việc không giống như bề ngoài: “Có một khoảnh khắc khó xử ở trên đỉnh vòng đu quay Ferris, sau khi đã đến gần đường cong bên trong, lúc chúng ta đối diện với cấu trúc chắc chắn của các thanh xà vững chãi, rồi bỗng nhiên cấu trúc đó biến mất và chúng ta bị đẩy vào khoảng không về phía đường cong đi xuống bên ngoài.” Đây là khoảnh khắc mà quá nhiều cặp đôi cố gắng một cách vô ích để tránh - thậm chí đi đến lựa chọn li hôn trong cay đắng và gia đình tan vỡ chứ không phải nhiệm vụ khó khăn là đối mặt với khoảng không bao la, bỏ lại toàn bộ các ”thanh xà vững chãi” trong quá khứ.
Những kỳ vọng sai lầm của chúng ta về bản thân, về nhau, về hoạt động tình dục của con người gây ra cho chúng ta những thiệt hại nghiêm trọng, lâu dài. Như nhà văn kiêm nhà báo chuyên mục tư vấn tình dục Dan Savage giải thích: “Kỳ vọng về sự chung thủy suốt đời mang đến sự căng thẳng khác thường cho hôn nhân. Nhưng khái niệm về tình yêu và hôn nhân của chúng ta được đặt trên nền tảng không chỉ là kỳ vọng về lòng chung thủy mà còn là quan niệm rằng ở đâu có tình yêu thì chung thủy sẽ trở nên dễ dàng và vui vẻ.”
Chắc chắn rồi, thứ tình dục đê mê có thể là một phần quan trọng của sự mật thiết trong hôn nhân, nhưng sẽ là sai lầm chết người khi nghĩ rằng nó là cốt lõi của sự mật thiết. Giống như mọi loại khao khát khác, khao khát tình dục đang có nguy cơ bị bóp chết bởi sự thỏa mãn của chính nó. Squire bảo rằng rất phi thực tế khi coi hôn nhân là sự lãng mạn lâu dài: “Bạn sẽ chẳng muốn cởi quần áo khi bạn ngủ cùng một người nào đó lần thứ 1.000. Chúng ta phải hiểu rõ rằng bản chất của tình yêu và tình dục thay đổi từ những gì nó bắt đầu, và một mối tình tuyệt vời không nhất thiết phải trở thành một cuộc hôn nhân tuyệt vời.” Tình dục ham-muốn-cao rất có thể là biểu hiện của việc hoàn toàn thiếu vắng sự thân mật: hãy nghĩ đến cuộc tình một đêm khét tiếng, đến gái điếm, sự giải phóng cơ thể ở mức cơ bản.
Các cặp vợ chồng có thể thấy rằng con đường duy nhất để giữ gìn hoặc khám phá lại sự mãnh liệt gợi nhớ lại những ngày đêm đầu tiên đòi hỏi họ phải cùng nhau đối mặt với khoảng không bao la, đầy bất trắc. Có thể họ sẽ tự tìm được những cuộc trò chuyện thân mật, có ý nghĩa nhất nếu họ dám nói về bản chất thật sự của những gì họ cảm thấy. Chúng tôi không định nói rằng đây là những cuộc trò chuyện dễ dàng. Không hề. Luôn có những khoảng trống mà phụ nữ và nam giới thật khó để hiểu nhau, và khao khát tình dục là một trong những khoảng đó. Nhiều phụ nữ sẽ thấy khó mà chấp nhận được chuyện cánh đàn ông dễ dàng tách bạch lạc thú tình dục với sự thân mật cảm xúc, cũng như đàn ông sẽ cố gắng để hiểu tại sao với nhiều phụ nữ, hai vấn đề tách bạch (đối với họ) lại thường bện xoắn vào nhau đến vậy.
Nhưng khi có lòng tin, chúng ta có thể cố gắng chấp nhận ngay cả những điều mình không thể hiểu. Một trong những hy vọng quan trọng nhất mà chúng tôi đặt ra cho cuốn sách này là khơi gợi nên kiểu trò chuyện khiến các cặp vợ chồng dễ dàng cùng nhau vượt qua được loại địa hình cảm xúc khó khăn này bằng thứ hiểu biết sâu sắc hơn, ít phán xét hơn về cội nguồn cổ xưa của những cảm giác khó chịu này cũng như một cách tiếp cận nhiều thông tin hơn, trưởng thành hơn để xử lý chúng. Ngoài ra, chúng tôi thật sự muốn gửi tặng một lời khuyên nho nhỏ, hữu ích. Mỗi mối quan hệ là một thế giới không ngừng thay đổi, đòi hỏi phải chú ý một cách liên tục, cụ thể. Thay vì cảnh báo bạn hãy thận trọng với những ai đưa ra lời khuyên phù-hợp-với-mọi-mối-quan-hệ, lời khuyên tốt nhất của chúng tôi cũng giống như lời khuyên của Polonius dành cho Laertes (trong Hamlet): “Để sống thật với bản thân, và phải tuân theo, cũng như ngày đêm, ngươi không thể giả dối với bất cứ người nam (hay nữ) nào.”
Tuy vậy, chúng ta không chỉ cần một hiểu biết sâu sắc hơn về chính mình và về nhau để giải quyết trọn vẹn nhiều vấn đề nảy sinh bằng cách tiếp cận nhẹ nhàng và vị tha hơn đối với khái niệm chung thủy. “Những người tôi thấy tiếc cho họ là những người thậm chí không nhận ra còn những lựa chọn khác ngoài các lựa chọn truyền thống mà xã hội mang đến cho”, Scott, đang trong mối quan hệ tay ba lâu dài với Terisa (nữ), còn cô này lại loằng ngoằng với Larry (được Scott giới thiệu với Terisa), nói vậy. Trong khi những mối quan hệ tay ba, tay bốn như vậy, do hoàn cảnh bắt buộc, mãi đến gần đây mới bị phát hiện, cái gọi là gia đình đa tình được cho là chiếm khoảng nửa triệu ở Mỹ, theo một bài báo trên Newsweek* Mặc dù Helen Fisher cho rằng những người liên quan đến hình thái này đang “chống lại Mẹ Thiên nhiên” bằng cách đương đầu với các bất ổn và đánh ghen, có nhiều bằng chứng cho thấy, đối với những người phù hợp, những hình thái như vậy có thể rất hiệu quả cho tất cả những người liên quan - kể cả trẻ em.
Như Sarah Hrdy nhắc nhở, các cặp đôi thường xuyên cô độc có thể là những người đang chống lại Mẹ Tự nhiên: “Kể từ thời Darwin, chúng ta đã cho rằng con người tiến hóa trong những gia đình có người mẹ dựa vào một người đàn ông để giúp nuôi nấng con cái trong gia đình hạt nhân; nhưng… sự đa dạng của các cách sắp xếp gia đình loài người… được dự báo tốt hơn bằng cách cho rằng tổ tiên chúng ta đã tiến hóa trong vai trò hợp tác nuôi con.” Từ góc nhìn của chúng tôi, những người như Scott, Larry và Terisa có vẻ như đang tìm cách tái tạo lại các hình thái tình dục xã hội của người cổ đại. Như chúng ta đã thấy, từ góc nhìn của trẻ em, có hơn hai người lớn ổn định, yêu thương gần mình chính là sự giàu có, dù là ở rừng rậm Amazon hay ngoại ô Colorado. Gần đây, Laird Harrison viết về trải nghiệm của mình khi lớn lên trong ngôi nhà mà bố mẹ sinh học của ông ở chung với một cặp vợ chồng khác cùng con cái của họ. Ông nhớ lại: “Gia đình chung có một thứ thân thiết mà tôi chưa bao giờ cảm thấy… Tôi trao đổi sách với các chị kế, lắng nghe những câu chuyện của họ với vẻ tôn sùng, trao đổi mánh lới đối với giáo viên. Bố họ truyền lại tình yêu của ông về âm nhạc tuyệt vời và mẹ họ truyền lại niềm đam mê nấu ăn của bà. Một dạng gắn kết đã hình thành giữa 10 người chúng tôi.”*
Một kỷ nguyên có thể được coi là chấm dứt khi cạn kiệt những ảo tưởng cơ bản về nó.
• ARTHUR MILLER
Phần lớn lịch sử của 200 năm qua có thể coi như những làn sóng khoan dung làm vỡ các cấu trúc xã hội cứng nhắc, như những mũi đất nhô ra đầy đá. Dù phải mất gần như toàn bộ thời gian, cuối cùng thì những làn sóng này vẫn luôn chiến thắng. Thế kỷ XX chứng kiến những tảng đá bắt đầu vỡ vụn ra dưới sự trào dâng của các phong trào phản đối nô lệ, nữ quyền, bình đẳng chủng tộc, và gần đây hơn, sự chấp nhận ngày càng tăng cao đối với quyền của người đồng tính, chuyển giới và lưỡng giới.
Nhà văn Andrew Sullivan mô tả trải nghiệm của mình khi lớn lên làm một người Công giáo đồng tính là “khó khăn đến mức đau đớn tột cùng”, do xung đột giữa những gì nhà thờ nói với ông và những gì ông biết về bản thân mình. Sullivan nhớ lại: “Tôi thấy trong cuộc đời mình và cuộc đời của vô số người khác rằng kìm nén các cảm xúc cốt lõi này và phủ nhận độ bao phủ của chúng trong tình yêu luôn luôn dẫn tới sự méo mó, ép buộc cá nhân và đánh mất tầm nhìn. Ép buộc mọi người vào những khuôn mẫu mà họ không phù hợp sẽ chẳng giúp được ai cả”, Sullivan viết. “Nó tước đi phẩm giá và tự trọng của họ cũng như năng lực để có các mối quan hệ lành mạnh. Nó phá vỡ gia đình, bẻ cong Thiên Chúa giáo, xâm hại lòng nhân đạo. Nó phải chấm dứt.” Có thể Sullivan đang nói cho bất cứ ai không phù hợp với cái khuôn mẫu được xã hội chấp thuận thời mình.
Vậy ai mới phù hợp? Vâng, người đồng tính cần phải ra khỏi buồng kín, và mọi người khác cũng vậy.
Nhưng sẽ không dễ dàng đâu (không bao giờ). Nhà sử học Robert S. McElvaine bày tỏ một vài lời phản đối gay gắt đối với những ai lang thang ra khỏi rào cản một vợ một chồng, cảnh báo rằng: “‘Tự do yêu’ chắc sẽ suy thoái thành ‘tự do ghét’. Vì yêu mọi người là một điều bất khả thi về mặt sinh học, nỗ lực làm vậy sẽ (trở thành) ‘trái khoáy’, và đi cùng với nó là thù ghét.” Giống như McElvaine, có vẻ như quá nhiều nhà tư vấn về quan hệ sợ hãi bất cứ dạng quan hệ hôn nhân phi-chuẩn-mực nào. Esther Perel, tác giả cuốn Mating in Captivity (Giao phối trong giam cầm), trích lời một nhà trị liệu gia đình mà bà biết (và kính trọng) tuyên bố rõ ràng: “Hôn nhân mở không hiệu quả. Nghĩ bạn có thể làm được điều này là hết sức ngây thơ. Chúng tôi đã thử nghiệm hồi thập niên 70 và đúng là thảm họa.”
Có thể, nhưng những nhà trị liệu như vậy có thể muốn đào sâu hơn một chút trước khi bác bỏ mọi thứ thay thế cho hôn nhân thông thường. Khi được yêu cầu hình dung những người loạn dâm* đầu tiên trong lịch sử hiện đại nước Mỹ, có lẽ hầu hết mọi người đều vẽ ra những gã hippie tóc dài đeo băng buộc đầu lượn lờ theo từng nhóm tự-do-yêu dưới áp phích Che và Jimi Hendrix, mở nhạc Jefferson Airplane chất lượng cao. Nhưng bình tĩnh đi, Daddy-O, bởi vì sự thật sẽ khiến bạn cảm thấy phấn khích.
Dường như những người Mỹ loạn dâm hiện đại đầu tiên là phi công Không lực sống sót sau Thế chiến II và vợ của họ. Giống như các chiến binh ưu tú khắp nơi, những “tay súng hàng đầu” này thường phát triển mối gắn kết chặt chẽ với nhau, có lẽ vì họ phải chịu tỉ lệ thương vong cao nhất trong bất cứ nhánh nào của quân đội. Theo nhà báo Terry Gould, cái gọi là “bữa tiệc tình dục tập thể”, giống như những bữa tiệc sau đó được đưa vào bộ phim năm 1997 Bão băng, bắt nguồn từ một trong những căn cứ quân sự thập niên 1940, nơi các phi công ưu tú và vợ của họ quan hệ tình dục bát nháo với nhau trước khi các chàng trai này cất cánh bay về phía trận địa phòng không của Nhật.
Gould, tác giả của The Lifestyle (tạm dịch: Lối sống), cuốn sách lịch sử văn hóa về phong trào trao đổi vợ làm tình ở Mỹ, đã phỏng vấn hai nhà nghiên cứu từng viết về nghi thức này của Không lực. Joan và Dwight Dixon giải thích với Gould rằng những người lính này cùng với vợ “trao đổi cho nhau như một dạng nghi lễ kết nối của bộ lạc, ngầm hiểu rằng hai phần ba số ông chồng sống sót sẽ chăm sóc các bà vợ góa”. Tập quán này tiếp tục đến cả sau khi chiến tranh kết thúc và đến cuối những năm 1940, “các căn cứ quân sự từ Maine đến Texas và California đến Washington đều phát triển các câu lạc bộ trao đổi vợ làm tình”, Gould viết. Đến cuối cuộc chiến tranh Triều Tiên, vào năm 1953, các câu lạc bộ này “đã lan từ các căn cứ không quân đến vùng ngoại ô xung quanh giữa giới chuyên gia cổ cồn trắng”.
Liệu chúng ta có tin rằng những phi công chiến đấu này cùng với vợ mình là “ngây thơ”?
Đúng là việc tham gia vào hoạt động trao đổi tình dục những năm 1970 của nhiều người Mỹ có tên tuổi đã chấm dứt trong hỗn loạn và đau đớn, nhưng điều đó chứng minh cái gì? Người Mỹ cũng đã thử và thất bại, khi giảm mức phụ thuộc vào dầu lửa nước ngoài trong những năm 1970. Theo logic này, sẽ là “ngây thơ” nếu thử lại lần nữa. Bên cạnh đó, trong những vấn đề thân mật riêng tư, tự quyết và thành công có xu hướng đi cùng nhau, vì vậy không ai thật sự biết được bao nhiêu cặp đôi đã thành công khi tìm kiếm sự thấu hiểu khác thường bằng cách thử nghiệm những kẻ thay thế đơn giản cho sự chung thủy tiêu chuẩn, sẵn có. Điều không thể tranh cãi là hôn nhân thông thường ngay lúc này là một thảm họa đang lan rộng đối với hàng triệu đàn ông, phụ nữ và trẻ em. Hôn nhân thông thường kiểu đến-khi-cái-chết-(hoặc phản bội, hoặc nhàm chán)-chia-lìa là một thất bại đối với quá nhiều thứ: cảm xúc, kinh tế, tâm lý và tình dục. Nhưng trong khi không một nhà trị liệu chính thống nào cố gắng thuyết phục một anh chàng hay một cô nàng đồng tính “hãy trưởng thành, thực tế và thôi đồng tính đi”, khi nói đến các biện pháp tiếp cận khác thường đối với hôn nhân dị tính, Perel chỉ ra rằng: “Ranh giới tình dục là một trong số ít những lĩnh vực mà các nhà trị liệu phản ánh văn hóa chủ đạo. Một vợ một chồng“, bà viết, “là chuẩn mực, và sự chung thủy về mặt tình dục được coi là trưởng thành, cam kết và thực tế”. Hãy quên đi những điều thay thế: “Không chung thủy, dù là không chung thủy có đồng thuận, đều đáng ngờ.”
Các cặp đôi tìm đến nhà trị liệu với hy vọng được hướng dẫn cách nới lỏng các mối quan hệ của chế độ một vợ một chồng tiêu chuẩn chắc chắn sẽ nhận được lời kết tội nho nhỏ nhưng có tính chất bảo vệ và những câu chuyện vô vị gượng gạo giống như lời khuyên sau đây của một môn tâm lý học tiến hóa dựa trên cuốn sách mang tên Mean Genes (tạm dịch: Gene tầm thường): “Những cám dỗ mà tất cả chúng ta phải đối mặt đều ăn sâu trong gene của con tim, khối óc chúng ta … (nhưng) miễn là chúng ta còn duy trì được động lực thú vị, sẽ chẳng có gì mâu thuẫn giữa chế độ một vợ một chồng với các gene tầm thường có chức năng thúc đẩy sự phản bội của mình”. Động lực thú vị? Không mâu thuẫn? Chắc chắn rồi. Hãy kể điều đó với bà Coolidge.
Perel là nhà trị liệu hiếm hoi sẵn sàng công khai cân nhắc khả năng các cặp đôi dị tính thương lượng về những dàn xếp thay thế có thể hiệu quả với họ - ngay cả khi họ thấy mình ở ngoài ranh giới của những gì mà xã hội chính thống phê chuẩn. Bà viết: “Kinh nghiệm của tôi là các cặp vợ chồng thương lượng về ranh giới tình dục không kém cam kết so với những người cửa đóng then cài. Thực ra chính khao khát của họ mới làm cho mối quan hệ của họ mạnh hơn, dẫn dắt họ khám phá các mô hình tình yêu lâu dài khác.”
Có vô số cách để mối quan hệ đối tác linh hoạt và yêu thương thích ứng với khẩu vị cổ xưa. Chẳng hạn, bất chấp những gì mà hầu hết các nhà trị liệu chính thống tuyên bố, các cặp vợ chồng có hôn nhân “mở” thường đánh giá sự thỏa mãn với cả mối quan hệ lẫn cuộc sống của mình cao hơn nhiều so với những cặp vợ chồng có quan hệ hôn nhân thông thường*. Những người đa tình đã tìm được cách để kết hợp các mối quan hệ bổ sung mà không phải nói dối lẫn nhau và hủy hoại quan hệ đối tác chính của mình. Giống như nhiều cặp đồng tính nam, những người này công nhận rằng quan hệ bổ sung không nhất thiết phải là lỗi của ai cả. Dossie Easton và Catherine Liszt, hai tác giả của cuốn The Ethical Slut (tạm dịch: Con điếm đạo đức) viết: “Sẽ là độc ác và thiếu nhạy cảm nếu coi bồ bịch là triệu chứng bệnh hoạn trong quan hệ, vì nó khiến cho người ‘gian dối’ - vốn có thể đã cảm thấy bất an - phải tự hỏi điều gì không ổn với anh ta. Nhiều người có quan hệ tình dục bên ngoài mối quan hệ chính của mình vì những lý do không liên quan gì đến việc thiếu thốn ở đối tác hay trong mối quan hệ”.
Gia đình thông thường tan rã khiến quá nhiều người chúng ta phải cô độc và dở dang. Mù quáng khăng khăng về sự “thiêng liêng” của gia đình hạt nhân không thay đổi được vấn đề và cũng không cho thấy dấu hiệu thành công nào trong tương lai cả. Thay vì đòi hỏi phải tuân thủ cứng nhắc với một hình ảnh gia đình con người vốn chưa bao giờ có thật từ đầu, chúng ta cần phải làm hòa với những sự thật không có gì dễ chịu về hoạt động tình dục loài người. Có thể điều này có nghĩa là ứng biến các hình thái gia đình mới, có thể nó sẽ đòi hỏi thêm nhiều sự hỗ trợ cho các bà mẹ đơn thân từ phía chính phủ (như ở nhiều nước châu Âu hiện nay), hoặc có thể nó chỉ có nghĩa là chúng ta phải học cách điều chỉnh kỳ vọng của chúng ta về nhau trong vấn đề chung thủy tình dục. Nhưng chúng ta biết điều này: phủ nhận một cách cực đoan, mệnh lệnh tôn giáo hay pháp lý và các nghi thức ném đá ở sa mạc thời Trung cổ đều bất lực trước khẩu vị tiền sử của chúng ta.
Năm 1988, nguyên Thống đốc Colorado, Roy Romer, đối mặt với vô vàn câu hỏi về vụ ngoại tình lâu dài của mình vừa mới bị phơi bày trước công chúng. Romer đã làm điều mà ít nhân vật của công chúng nào dám làm. Với tinh thần của người Yucatán, ông không chịu chấp nhận tiền đề nằm dưới các câu hỏi: rằng mối quan hệ ngoài hôn nhân của ông phản bội lại vợ và gia đình ông. Thay vào đó, ông tổ chức họp báo và nói rằng người vợ 45 tuổi của ông đã biết và chấp nhận cho mối quan hệ này tồn tại song song. Romer đối mặt với các phóng viên đang cười khúc khích bằng thái độ “cuộc đời như những gì thật sự xảy ra”. “Chung thủy là gì?”, ông hỏi, các phóng viên đột nhiên im lặng. “Chung thủy là loại cởi mở nào mà bạn có. Loại lòng tin nào mà bạn có, vốn dựa trên sự thật và cởi mở. Và như vậy, trong gia đình của tôi, chúng tôi thảo luận điều này ở một mức độ nào đó và chúng tôi cố gắng đạt được một sự thông cảm về cảm giác của mình, nhu cầu của mình và xử lý nó bằng kiểu chung thủy đó.”*
Trên bầu trời có vô số vì sao, mây bay không ngừng, các hành tinh lang thang vô định, nhưng luôn luôn và mãi mãi chỉ có một Mặt trăng và một Mặt trời. Với tổ tiên chúng ta, hai thực thể bí ẩn này phản ánh bản chất của đàn ông và phụ nữ. Từ Iceland đến Tierra del Fuego, người ta coi sự liên tục và sức mạnh của Mặt trời là nam tính; tính chất hay thay đổi, vẻ đẹp không nói nên lời và chu kỳ hằng tháng của Mặt trăng là dấu hiệu của nữ tính.
Đối với mắt người nhìn lên bầu trời cách đây 100.000 năm, Mặt trời và Mặt trăng có kích thước bằng nhau, giống như với mắt chúng ta ngày nay. Khi nhật thực toàn phần, vành đĩa của mặt trăng vừa khít với mặt trời đến nỗi mắt thường có thể nhìn thấy ngọn lửa mặt trời nhảy vào không gian từ đằng sau.
Đối với mắt thường quan sát, kích thước của chúng có vẻ bằng khít nhau, nhưng từ lâu các nhà khoa học đã khẳng định rằng đường kính thực tế của Mặt trời lớn gấp bốn trăm lần đường kính Mặt trăng. Nhưng thật không thể tin nổi, khoảng cách từ Mặt trời đến Trái đất gấp khoảng bốn trăm lần so với khoảng cách từ Mặt trăng, do vậy nên ai cũng thấy chúng bằng nhau một cách hoàn hảo khi nhìn từ hành tinh duy nhất này.
Một vài người sẽ nói: “Trùng hợp thú vị thật.” Những người khác sẽ tự hỏi không biết có thông điệp khác thường nào chứa đựng trong sự hội tụ ở cái thế giới của những khác biệt và tương đồng, thân mật và xa cách, liên tục nhịp nhàng và thay đổi theo chu kỳ này hay không. Giống như tổ tiên mình, chúng ta quan sát màn khiêu vũ vĩnh cửu của Mặt trời và Mặt trăng, tìm kiếm những manh mối về bản chất của đàn ông và đàn bà, nam tính và nữ tính từ ngay mặt đất này.