Tôi đứng ngắm nhìn mình trước gương trong phòng tắm của bố mẹ, rồi xuống dưới phòng khách ngồi đợi.
Chúng tôi đã chẳng có cơ hội tản bộ qua quảng trường chợ, vì bố không đến. Ông gọi điện lúc giữa trưa để xin lỗi. Những lời xin lỗi ông đã nói với mẹ, vì tôi không muốn nói chuyện với ông. Mẹ dường như còn buồn hơn tôi. Bà rủ tôi tới nhà hàng, chỉ riêng hai mẹ con với nhau, song tôi không còn thấy đói nữa. Tôi thay đồ, cất chiêc cà vạt vào tủ quần áo. Tôi hy vọng mình không lớn lên quá nhiều trong những tháng tiếp theo, như thế để lỡ bố tới tìm tôi, bộ đồ đẹp của tôi sẽ vẫn còn vừa vặn.
Trời mưa suốt ngày Chủ nhật, tôi ngồi ở nhà chơi bài với mẹ, song tôi chẳng còn tâm trí đâu để thắng, vì thế tôi thua bài liên tục.
Đến thứ Hai, tôi tránh xa căng tin, tôi sợ chết khiêp món đậu hạt nấu thịt bê, mà thứ Hai là ngày có món đậu hạt nấu thịt bê. Tôi chuẩn bị cho mình một chiếc xăng uých phết Nutella trước khi ra khỏi nhà, rồi mang nó tới ngồi ăn dưới gốc cây dẻ. Yves đang bận bịu thu dọn những tàn tích cháy xém của căn nhà kho lên một cái xe cút kít. Ông đẩy xe tới tận chỗ mấy thùng rác lớn ở cuối sân, và đổ vào trong đó tất cả những gì còn lại từ các kỷ niệm của mình. Khi thấy tôi ngồi ở băng ghế, ông tới bên chào tôi. Tôi không lấy làm phiền, vì từ hai ngày qua tôi đang cảm thấy cô đơn kinh khủng, vậy nên có ông làm bạn với tôi cũng chẳng phải chuyện gì không hay. Tôi chia đôi chiếc xăng uých của mình rồi đưa cho ông nửa bé. Tôi tin chắc ông sẽ từ chối, song ông đã cầm lấy ăn thật ngon lành.
- Trông cháu không được vui lắm, có chuyện gì thế?
- Cháu cũng có vô khối ảnh trên tầng áp mái ở nhà cháu, nếu cháu mang đến đây, bác có thể giúp cháu làm cuốn album lưu niệm không?
- Tại sao cháu không tự làm?
- Cháu chỉ được bốn điểm cho bộ mẫu cây, cháu không giỏi việc cắt dán lắm.
Yves mỉm cười, ông nói có lẽ tôi còn hơi quá trẻ để bắt đầu một cuốn album lưu niệm. Tôi trả lời rằng chủ yếu đó là ảnh của bố mẹ tôi, trước khi tôi chào đời. Về mặt lý thuyết, tôi không thể hồi tưởng được gì hết. Và đó là lý do tại sao tôi muốn dán những bức ảnh đó vào một cuốn album, để hiểu rõ hơn về bố mẹ tôi, nhất là về bố. Yves lặng lẽ nhìn tôi, cũng giống như những khi mẹ cố gắng tìm hiểu xem có gì không ổn với tôi hay không. Rồi ông nói những kỷ niệm đẹp nhất vẫn đang chờ tôi phía trước, và đó là một may mắn tuyệt vời.
Người lớn luôn nói với bạn được làm một đứa trẻ thật tuyệt, nhưng tôi xin thề với các bạn rằng có những ngày, như thứ Bảy tuần trước chẳng hạn, tuổi thơ thật đáng chán vô cùng.
Vào những ngày cuối cùng tháng Ba, buổi sáng luôn hé rạng mà không có lấy một gợn mây trên bầu trời. Tôi bước đi trên con đường tới trường, và thật mừng làm sao, cái bóng phía trước dường như hoàn toàn vừa vặn với tôi.
Tôi dừng lại trước tiệm bánh nơi tôi luôn ghé vào rủ Luc cùng đi học, mẹ cậu ra hiệu chào tôi qua khung cửa kính. Tôi chào bà, rồi thừa dịp Luc chưa xuống nhà để xem xét kỹ hơn những gì đang xảy ra trên vỉa hè. Không nghi ngờ gì nữa, tôi đã lấy lại được cái bóng của mình. Tôi thậm chí còn nhận ra những lớp tóc mẹ luôn cố gắng chải ép xuống trán tôi trước khi tôi đi học, vừa chải mẹ vừa nói tôi có những cây lúa mì mọc lên giữa đỉnh đầu, y hệt như bố. Có lẽ chính vì thế mà sáng nào bà cũng ra tay uốn nắn chúng.
Lấy lại được cái bóng của mình quả là một tin cực kỳ đáng mừng. Điều đáng bận tâm với tôi lúc này là chú ý cẩn thận đừng để mất nó lần nữa, và nhất là đừng đi mượn bóng của bất kỳ ai khác. Chắc Luc có lý, nỗi bất hạnh của những người khác chắc hẳn là một thứ rất dễ lây, tôi đã bất hạnh khổ sở trong suốt mùa đông.
- Cậu còn định ngắm hai bàn chân của cậu lâu nữa không đấy? Luc hỏi tôi.
Tôi không hề nghe thấy cậu tới, Luc vừa vỗ vai vừa lôi tôi đi.
- Rảo cẳng lên nào, nếu không bọn mình sẽ muộn mất.
Có một chuyện thật lạ lùng xảy ra khi mùa xuân tới. Một vài cô bạn gái đã đổi kiểu tóc, trước đây tôi chưa từng nhận ra chuyện ấy, song ngay kia thôi, khi ngắm nhìn Élisabeth đang đứng dưới sân trường, tất cả trở nên thật rõ ràng.
Cô đã bỏ kiểu tóc đuôi ngựa, và giờ đây mái tóc cô buông xõa xuống vai. Kiểu tóc mới khiến cô xinh ra nhiều, còn tôi, không hiểu vì sao nữa, bỗng thấy buồn hơn. Có lẽ vì tôi nhận ra cô chẳng bao giờ để mắt đến tôi. Tôi đã thắng trong cuộc bầu cử cán bộ lớp, song Marquès lại giành được trái tim của Élisabeth mà tôi chẳng hề nhận ra. Quá bận bịu với nỗi lo ngớ ngẩn về những cái bóng, tôi không trông thấy gì, không nghe được gì từ mối quan hệ mỗi lúc một gần gũi của hai người bọn họ diễn ra sau lưng tôi trong khi tôi ngồi trên hàng ghế đầu ở lớp học. Tôi đã không phát hiện ra mẹo nhỏ của Élisabeth khi cô nàng lùi lại sau một hàng từ tuần này qua tuần khác mỗi khi có cơ hội. Đầu tiên cô nàng đổi chỗ cho Anne, rồi sao đó đến lượt Zóe, cho tới khi tới được đích mà không ai nhận ra.
Tôi chợt hiểu tất cả vào ngày đầu tiên của mùa xuân, ở giữa sân trường, khi đưa mắt nhìn mái tóc tuyệt đẹp của cô buông lơi trên đôi vai, còn đôi mắt màu xanh chăm chú hướng về phía Marquès khi anh chàng thắng cuộc trong trận bóng rổ. Sau đó, tôi thấy bàn tay cô nắm lấy bàn tay hắn, những ngón tay tôi siết lại chặt tới độ các móng tay để lại dấu hằn trong lòng bàn tay. Dù sao, trông thấy cô hạnh phúc như thế đem đến cho tôi điều gì đó thật kỳ lạ, như một cơn sóng dâng lên trong lồng ngực. Tôi tin rằng đó chính là tình yêu, buồn làm sao, mà cũng tuyệt diệu làm sao.
Yves tới ngồi xuống băng ghế bên cạnh tôi.
- Sao cháu lại ngồi thui thủi một mình ở đây thay vì tới chơi cùng các bạn khác?
- Cháu suy nghĩ.
- Về cái gì?
- Về ý nghĩa của tình yêu.
- Bác không nghĩ mình là người thích hợp nhất để trả lời cháu.
- Không sao, cháu tin rằng cháu cũng không phải là cậu bé thích hợp nhất để đưa ra câu hỏi này.
- Cháu đang yêu sao?
- Chấm dứt rồi, người con gái của đời cháu đã yêu một người khác.
Yves cắn môi, một cử chỉ làm tôi rất bực. Tôi định đứng dậy, song ông cầm lấy cánh tay giữ tôi lại, buộc tôi phải ngồi xuống.
- Ở lại đã, chúng ta vẫn chưa trao đổi xong.
- Bác muốn chúng ta nói về cái gì bây giờ?
- Về cô gái đó, cháu còn muốn chúng ta nói về ai nữa nào!
- Chỉ uổng công thôi, ngay từ đầu cháu đã biết thế, nhưng dẫu vậy cháu vẫn không thể ngăn được mình yêu cô ấy.
- Ai vậy?
- Cô gái đang cầm tay anh chàng to con đằng kia kìa, gần cột bóng rổ ấy.
Yves đưa mắt nhìn Élisabeth rồi gật đầu.
- Bác hiểu, cô bé quả là rất xinh.
- Cháu quá nhỏ con so với cô ấy.
- Chuyện này chẳng liên quan gì tới vóc người của cháu hết. Cháu có buồn không khi thấy cô ấy bên cạnh Marquès?
- Theo bác thì sao?
- Có lẽ sẽ tốt hơn nếu người con gái của đời ta cũng chính là cô gái đem đến cho ta hạnh phúc, phải không nào?
Tôi chưa hề nhìn nhận mọi thứ theo góc độ này. Tất nhiên, những lời nói như thế đáng để người ta suy nghĩ.
- Vậy biết đâu không phải là cô bé này, người con gái của đời cháu ấy?
- Có lẽ…, tôi vừa trả lời Yves vừa buông tiếng thở dài.
- Cháu đã bao giờ nghĩ đến việc lập danh sách tất cả những gì cháu thèm muốn chưa? Yves hỏi tôi.
Tôi đã bắt đầu bản danh sách ấy từ lâu rồi. Khi còn tin vào ông già Noel, tôi gửi cho ông bản danh sách ấy vào ngày 22 tháng Mười hai hằng năm. Bố đưa tôi tới tận hòm thư ở cuối đường, bế tôi lên để tôi có thể nhét phong bì qua khe hở. Đáng lẽ tôi phải phát hiện ra trò bịp, vì chẳng hề có tem hay địa chỉ. Đáng lẽ tôi phải lường trước đến một ngày kia bố sẽ bỏ mẹ con tôi ra đi. Người ta bắt đầu bằng một lời nói dối, để rồi không biết làm sao để dừng lại được. Phải, tôi đã bắt đầu viết lên mặt giấy bản danh sách ấy từ lúc sáu tuổi, rồi cứ mỗi năm trôi qua tôi đều bổ sung thay đổi nó. Trở thành lính cứu hỏa, bác sĩ thú y, nhà du hành vũ trụ, thuyền trưởng tàu buôn hay chủ tiệm bánh để được hạnh phúc như gia đình Luc, tôi muốn có tất cả những thứ này. Có một bộ tàu hỏa chạy điện, một mô hình máy bay đẹp, cùng ăn pizza với bố vào một ngày thứ Bảy, thành công trong cuộc sống và đưa mẹ rời xa khỏi thị trấn nơi chúng tôi đang sống. Tặng bà một ngôi nhà đẹp để sống bình yên những ngày tuổi già mà không bao giờ phải làm việc, để tôi không còn phải thấy bà về nhà mệt rã rời mỗi tối, và xóa đi khỏi khuôn mặt mẹ vẻ ưu phiền đôi lúc tôi nhận ra trong đôi mắt bà, vẻ ưu phiền khiến tôi thấy quặn đau giống như cú đấm của Marquès khi hắn thụi vào bụng tôi.
- Bác muốn, Yves nói tiếp, cháu làm một việc cho bác, một việc sẽ làm bác thực sự rất vui.
Tôi nhìn ông, đợi ông nói ra điều khiến ông vui đến thế.
- Cháu có thể soạn ra một bản danh sách khác cho bác không?
- Danh sách gì vậy bác?
- Danh sách tất cả những gì cháu không bao giờ muốn làm.
- Chẳng hạn là gì?
- Bác không biết, cháu phải tìm thôi. Cháu ghét điều gì nhất ở người lớn?
- Khi họ nói với cháu “Con sẽ hiểu khi con bằng tuổi bố!”
- Được lắm, vậy hãy viết vào bản danh sách những gì cháu không bao giờ muốn nói ra khi trở thành người lớn: “Con sẽ hiểu khi con bằng tuổi bố!” Cháu còn nghĩ được gì nữa không?
- Nói với con trai mình rằng họ sẽ dẫn nó đi ăn pizza vào thứ Bảy rồi lại không giữ lời hứa.
- Vậy hãy thêm vào bản danh sách của cháu “Không giữ lời hứa với con trai tôi.” Giờ cháu đã hiểu ý tưởng này rồi chứ?
- Vâng, cháu tin là rồi.
- Khi bản danh sách hoàn tất, cháu hãy học thuộc lòng nó.
- Để làm gì ạ?
- Để nhớ lấy!
Vừa nói Yves vừa huých khuỷu tay vào tôi như một người bạn tâm giao. Tôi hứa với ông sẽ bắt tay vào viết bản danh sách ấy sớm nhất có thể rồi đưa nó cho ông xem để chúng tôi có thể cùng nhau thảo luận về nó.
- Cháu biết đấy, ông nói thêm khi tôi đứng dậy, với Élisabeth, vẫn chưa hẳn đã hoàn toàn vô vọng đâu. Một cuộc hạnh ngộ, đôi lúc đó chỉ là vấn đề thời gian mà thôi. Hai người cần phải tìm thấy nhau vào đúng thời điểm.
Tôi để Yves ngồi lại băng ghế và quay trở vào phòng học của lớp mình.
Tối hôm đó, trong phòng ngủ của mình, tôi lấy ra một tờ giấy, giấu xuống dưới cuốn vở toán, và ngay khi mẹ xuống dưới nhà dọn dẹp trong bếp, tôi bắt đầu viết bản danh sách mới của mình. Vừa chìm dần vào giấc ngủ, tôi vừa ngẫm nghĩ về cuộc nói chuyện với Yves; về Élisabeth và tôi, tôi tin chắc rằng năm nay không phải thời điểm thích hợp.
Tôi không ngừng đặt ra cho mình những câu hỏi kể từ ngày khai giảng. Càng già đi, người ta càng đặt nhiều câu hỏi hơn về vô số thứ. Với Élisabeth, tôi đã tìm được lời giải thích thỏa đáng, nhưng còn về rắc rối tôi gặp phải với những cái bóng, kết quả vẫn là con số không. Tại sao chuyện này lại xảy đến với tôi? Có phải tôi là người duy nhất có thể nói chuyện cùng những cái bóng không? Và tôi sẽ phải làm sao đây nếu chuyện đó lại xảy ra ngay khi tôi đi bên cạnh ai đó?
Mỗi buổi sáng, tôi đều theo dõi bản tin dự báo thời tiết trước khi đi học. Để có cớ giải thích với mẹ, tôi xin phép thầy giáo khoa học tự nhiên được làm một bài thuyết trình về tình hình nóng lên của khí hậu, và thầy đồng ý ngay lập tức. Thậm chí mẹ còn quyết định sẽ giúp tôi một tay. Hễ gặp một bài báo về đề tài này là bà lập tức cắt riêng ra. Đến tối, mẹ đọc nó cho tôi nghe, rồi chúng tôi cùng nhau dán nó vào một cuốn sổ lớn gáy xoắn mà thiếu chút nữa mẹ tôi đã mua trong siêu thị trước khi tôi đòi bà phải mua nó ở cửa hàng văn phòng phẩm nằm cạnh nhà thờ. Người dẫn chương trình thời tiết đã dự báo một đêm trăng tròn quang đãng vào cuối tuần, chính xác là vào đêm thứ Bảy sang ngày Chủ nhật.
Tin này làm tôi thần người ra nghĩ ngợi. Hành động hay không hành động, hẳn cậu bạn Luc của tôi sẽ nói thế, như thể cậu có quan hệ họ hàng gì đó với cha đẻ của Hamlet.
Từ khi những ngày đẹp trời quay trở lại, tôi luôn cẩn thận chú ý không bao giờ đứng lại quá lâu bên cạnh một người bạn khi có nắng dưới sân trường.
Đồng thời trong quãng thời gian đó tôi có cảm giác mình đang bỏ lỡ mất điều gì đó rất quan trọng. Nếu Chúa đã làm nổ bồn chứa ga ở trường tôi, chắc hẳn là để gửi tới tôi một dấu hiệu, một thông điệp kiểu như: “Ta luôn để mắt tới cậu, nếu cậu cho rằng ta ban cho cậu năng lực nhỏ nhoi đó để rồi cậu làm như chẳng có gì xảy ra cả!”
Ngày thứ Năm đó, trong khi tôi đang quay lại với ý nghĩ này thì Yves đến ngồi xuống cạnh tôi trên băng ghế tôi thích tìm tới ngồi để suy nghĩ.
- Thế nào, cuốn album tiến triển tốt chứ?
- Lúc này cháu không có nhiều thời gian lắm, cháu đang phải chuẩn bị một bài thuyết trình.
Bóng Yves đang ở ngay sát bóng tôi.
- Bác đã làm điều hôm trước cháu gợi ý với bác.
Tôi không còn nhớ mình đã gợi ý gì với Yves nữa.
- Bác đã chép lại bức thư của mẹ bác, đúng như bác còn nhớ, không phải đúng từng chữ, nhưng bác đã có thể khôi phục lại nội dung chính. Đó là một ý tưởng rất hay, cháu biết đấy. Không còn là chữ của mẹ bác, dẫu thế khi đọc lại, bác vẫn tìm thấy gần như nguyên vẹn cảm xúc trước đây.
- Vậy mẹ bác đã viết gì cho bác trong bức thư đó, nếu không phải quá riêng tư?
Yves im lặng vài giây trước khi trả lời tôi, rồi ông khẽ thì thầm:
- Rằng bà yêu bác.
- À phải, như thế cũng không quá dài để chép lại.
Tôi dịch người sát vào ông, vì ông nói rất khẽ, vậy là bóng của chúng tôi lại trùm lên nhau mà tôi không hề biết. Và lúc đó những gì tôi chợt nhìn thấy khiến tôi sững sờ.
Bức thư của mẹ ông chưa bao giờ tồn tại. Trên các trang của cuốn album bị cháy trong căn nhà kho chỉ hiện lên những dòng chữ chính tay ông đã viết, trong suốt cuộc đời. Mẹ Yves đã mất khi sinh ra ông, rất lâu trước khi ông biết đọc.
Những giọt nước mắt dâng lên trong đôi mắt tôi. Không phải vì chuyện mẹ ông ra đi quá sớm, mà vì lời nói dối của ông.
Hãy hình dung những nỗi bất hạnh ông dã phải kìm nén để tưởng tượng ra mối liên hệ với một người mẹ chưa bao giờ biết mặt. Cả cuộc đời ông không khác gì một chiếc giếng sâu không đáy, một chiếc giếng đầy nỗi buồn không gì khỏa lấp nổi, mà Yves chỉ có thể đậy lại bằng một lá thư tưởng tượng.
Chính cái bóng của ông đã thì thầm tất cả vào tai tôi.
Tôi giả bộ còn bài tập cần làm, xin lỗi ông và hứa sẽ quay lại ngay vào giờ nghỉ tiếp theo, rồi vội vàng chạy đi. Ra tới sân trường, tôi cảm thấy mình thật hèn nhát. Tôi thầm xấu hổ về chính mình trong suốt giờ học của cô Schaeffer, nhưng không tìm thấy đủ can đảm để quay lại bên ông, người bạn của tôi, như tôi đã hứa với ông.