“Ván cờ kỳ lạ" là một truyện ngắn đầy những điều thú vị của Zweig. Đây là một câu chuyện xuất thần, một bức tranh tương phản đến mức chóa mắt, sự phi thực được dàn dựng khéo đến mức trở nên “có thể” : một gã cục mịch, gần như đần độn, lại thống lãnh thế giới của những người trí thức. Một gã trí thức đạt đến những khả năng siêu phàm chỉ thuần túy do… nghịch cảnh. Và hai con người đó đối mặt nhau trong một cuộc đọ sức trí tuệ – tâm lý hồi hộp và khốc liệt ở trên một con tàu bồng bềnh giữa đại dương.
Xzentôvic được trời phú cho khả năng chơi cờ thiên bẩm nhưng thượng đế cũng lấy đi của anh ta nhiều thứ khác, anh ta bị khuyết thiếu về nhân cách, thiếu khả năng tư duy về các lĩnh vực khác, anh ta cục mịch, anh ta tham lam, thái độ của anh ta làm người ta ghét. Nhưng tôi thấy anh ta thú vị đấy chứ, anh ta sử dụng khả năng của mình để kiếm tiền, điều đó chẳng có tội lỗi gì cả, mọi người chê anh ta cư xử lố bịch, dù sao điều đó cũng chẳng ảnh hưởng tới ai, bản thân tôi thì thấy đôi khi anh ta khá thông minh, thậm chí anh ta còn biết sử dụng biện pháp tâm lý để gây áp lực cho đối thủ trong cuộc đấu với ông B.
Còn ông B. khả năng của ông thì không phải là thiên bẩm, mà là do nghịch cảnh khi ông bị biệt giam trong thế chiến II