Những mảnh đời đen trắng của Nguyễn Quang Lập xuất bản lần đầu tiên năm 1998, được đánh giá là một trong những tác phẩm xuất sắc, nhìn sâu vào những vấn đề gai góc bằng giọng văn chua chát, hài hước.
Ngay sau khi ra mắt, cuốn tiểu thuyết nhận được những luồng ý kiến trái chiều. Nhưng sau hơn 20 năm, giá trị của Những mảnh đời đen trắng đã ngày càng được khẳng định. Những mảnh đời đen trắng là cuốn tiểu thuyết đầu tay của nhà văn Nguyễn Quang Lập. Ngoài tiểu thuyết, Nguyễn Quang Lập còn là tác giả truyện ngắn, nhà biên kịch tài năng.
"Có một thời lầm lỗi như thế: người ta hào hứng nhiệt tình xây dựng chủ nghĩa xã hội mà không hiểu chủ nghĩa xã hội là gì, người ta nhân danh những lý tưởng cao đẹp của chủ nghĩa xã hội để làm những việc gây ô danh cho lý tưởng đó, và điều tệ hại và nguy hiểm nhất là người ta nói đến chủ nghĩa xã hội mà quên mất con người, xem nhẹ con người với tư cách là một cá nhân riêng tư, độc đáo. Thực chất đó là sự ngộ nhận về chủ nghĩa xã hội, đưa đến xuyên tạc bản chất chân chính của nó, từ đó gây nên những hậu quả khủng khiếp, đau lòng."
Tiểu thuyết Những mảnh đời đen trắng đọc lại hôm nay vẫn khiến ta đau, dẫu là phải cười. Và đọc xong cuốn sách này, người đọc sẽ cảm thấy tiếc khi Nguyễn Quang Lập không có những tiểu thuyết khác nữa, với một cách viết như thế, một giọng điệu như thế. Có lẽ, họ vẫn có thể mong chờ ở Lập, sau hai mươi có lẻ..."