BS. ĐÀO XUÂN DŨNG
Xu hướng tính dục là gì?
Xu hướng tính dục là một trong 4 yếu tố tạo nên tính dục người, là sự hấp dẫn về mặt tình cảm và thể chất với một đối tượng thuộc giới nào đó. Ba yếu tố kia của tính dục là giới sinh học (cấu trúc gen học, ngoại hình, tuyến nội tiết), bản sắc giới (cảm nhận mình thuộc giới nam hay nữ) và vai trò xã hội của giới (có hành vi cư xử theo kiểu nam hay nữ – giới tính nam hay giới tính nữ về mặt tâm lý và xã hội). Có 3 xu hướng tính dục thường gặp là: Xu hướng tính dục đồng giới (hấp dẫn với người cùng giới), xu hướng tính dục khác giới (hấp dẫn với người khác giới), xu hướng lưỡng tính dục (hấp dẫn với cả hai giới). Cũng có thể có một xu hướng nữa tuy hiếm gặp là không hấp dẫn với giới nào cả. Những người phát triển một xu hướng tính dục nào đó thường có hành vi tính dục ổn định, ví dụ: những người có xu hướng tính dục khác giới thì thà sống một mình hoặc tìm bạn tình khác giới chứ không thể chấp nhận thực hành tình dục với người cùng giới, còn những người có xu hướng tính dục đồng giới thì cũng chỉ tìm bạn tình đồng giới hoặc đành chịu sống một mình. Những người có xu hướng tính dục đồng giới có thể là nam hay nữ. Tuy nhiên với người phát triển xu hướng lưỡng tính dục (bisexuality) thì có thể: quan hệ tình dục với người cùng giới hoặc khác giới hoặc có thể có quan hệ tình dục được với cả hai giới hoặc sống một mình.
Xu hướng tính dục khác với hành vi tính dục vì nó chỉ đề cập đến cảm xúc và sự cảm nhận về chính mình. Có người biểu lộ, cũng có người giấu kín xu hướng tính dục trong hành vi tính dục của họ.
Điều gì xác định xu hướng tính dục
Xu hướng tính dục đã phát triển như thế nào ở một cá thể còn chưa được biết rõ lắm. Đã có nhiều giả thuyết về nguồn gốc của sự phát triển các xu hướng tính dục khác nhau, vận dụng đến cả các yếu tố di truyền hay bẩm sinh và những hoàn cảnh nuôi dưỡng, giáo dục trong tuổi thơ ấu. Tuy nhiên, nhiều nhà khoa học chia sẻ quan điểm cho rằng: xu hướng tính dục đã hình thành từ rất sớm, ở hầu hết mọi người ngay từ khi còn nhỏ tuổi, do những tác động qua lại phức tạp của các yếu tố sinh học, tâm lý và xã hội.
Xu hướng tính dục có phải là tự lựa chọn không?
Không! Xu hướng tính dục hình thành ở hầu hết mọi người ngay từ tuổi vị thành niên khi chưa trải qua một kinh nghiệm tính dục nào. Một số người đã cố gắng trong nhiều năm để thay đổi xu hướng tính dục từ đồng giới chuyển sang khác giới nhưng không thành công. Vì những lý do đó, các nhà tâm lý không coi xu hướng tính dục là sự lựa chọn có ý thức mà người ta có thể tùy ý thay đổi được.
Tình dục đồng giới có phải là một bệnh tinh thần hoặc có vấn đề về đời sống tình cảm không?
Không! Các nhà tâm lý, tâm thần và các chuyên gia về sức khỏe tinh thần đều thống nhất rằng tình dục đồng giới không phải là một bệnh – rối loạn tinh thần hay có vấn đề về cảm xúc. Nhiều công trình nghiên cứu khách quan trong 35 năm qua đã chứng minh rằng xu hướng tính dục đồng giới không phối hợp với những vấn đề về cảm xúc và xã hội.
Năm 1973, Hội tâm thần học Mỹ đã khẳng định tầm quan trọng của những nghiên cứu mới bằng cách không để tình dục đồng giới vào danh sách các bệnh về tình cảm và tinh thần. Năm 1975 Hội Tâm lý Mỹ cũng đã thông qua một nghị quyết ủng hộ chủ trương nói trên.
Tình dục đồng giới không được xếp vào danh sách các bệnh tinh thần hay rối loạn tình cảm. Cả hai Hội đều yêu cầu các chuyên gia về sức khỏe tinh thần tham gia vào việc xóa bỏ cái tiếng xấu đã từng một thời gán cho tình dục đồng giới là bệnh tinh thần.
Những người tình dục đồng giới nam hay nữ có thể là những bậc cha mẹ tốt không?
Có! Đã có nhiều công trình nghiên cứu so sánh những đứa trẻ do các bậc cha mẹ tình dục đồng giới nuôi dạy với những đứa trẻ do các bậc cha mẹ có xu hướng tính dục khác giới nuôi dạy thì thấy không có sự khác biệt nào giữa hai nhóm trẻ này về mặt chỉ số thông minh, điều chỉnh tâm lý – xã hội, chan hòa với bạn bè, phát triển giới tính, bản sắc giới và xu hướng tính dục. Cũng còn có một sự ngộ nhận nữa cho rằng người tình dục đồng giới nam có xu hướng nhiều hơn những người nam bình thường về mặt quấy rối tình dục trẻ em. Thật ra, chưa có bằng chứng nào về mặt này.
Tại sao một số người tình dục đồng giới công khai nói về xu hướng tính dục của họ?
Vì được chia sẻ với người khác cũng là điều rất cần thiết cho sức khỏe tinh thần, để không bị dồn nén. Quá trình phát triển bản sắc ở những người tình dục đồng giới nam và nữ, thường được gọi là quá trình bộc lộ, có liên hệ mật thiết với sự điều chỉnh tâm lý – những người tình dục đồng giới nam hoặc nữ càng khẳng định bản sắc của mình thì càng có sức khỏe tinh thần tốt hơn và có sự tự tin hơn.
Tại sao “quá trình bộc lộ” lại khó khăn đối với một số người tình dục đồng giới?
Vì những định kiến sai lầm của cộng đồng đối với họ, làm cho quá trình bộc lộ của họ có thể trở nên rất khó khăn, đến mức đau đớn, khắc khoải, thậm chí bế tắc, muốn tự tử. Những người tình dục đồng giới nam, nữ thường cảm thấy cô đơn khi lần đầu tiên có ý thức về sự hấp dẫn đối với người cùng giới của mình. Họ cũng lo sợ bị gia đình, bè bạn và cả tôn giáo của mình xa lánh nếu họ bộc lộ ra.
Ngoài ra, những người tình dục đồng giới cũng thường là đối tượng để xã hội kỳ thị và đàn áp. Sự đe dọa này là trở ngại chính để cho những người tình dục đồng giới không phát triển được. Năm 1989, khảo sát ở Mỹ cho thấy 5% những người tình dục đồng giới nam và 10% những người tình dục đồng giới nữ cho biết là họ đã bị lạm dụng về thân thể hoặc bị tấn công do tình trạng tính dục của họ, 47% cho biết đã từng phải chịu một hình thức kỳ thị nào đó trong cuộc đời. Nhiều công trình điều tra khác cũng cho những tỷ lệ tương tự về sự kỳ thị và tấn công.
Làm gì để giúp những người tình dục đồng giới vượt qua những thành kiến và kỳ thị?
Những người biểu lộ thái độ dung nạp với hành vi tình dục đồng giới là những người hiểu rõ về họ. Do đó, các nhà tâm lý cho rằng thái độ không dung nạp là thái độ không dựa trên cơ sở thực tế mà chỉ dựa trên những định kiến. 8 bang của Mỹ đã có luật cấm kỳ thị đối với các xu hướng tình dục khác nhau.
Có thể thay đổi được xu xu hướng tình dục không?
Không! Mặc dù tình dục đồng giới không phải là một bệnh tâm thần và không có lý do khoa học nào khiến phải tìm cách biến những người tình dục đồng giới nam hay nữ thành những người có hành vi tình dục khác giới, một số người cũng tìm cách thay đổi xu hướng tình dục của chính mình hoặc của người khác (ví dụ bố mẹ tìm cách chữa trị để thay đổi xu hướng tình dục của con cái). Một số bác sĩ điều trị thay đổi xu hướng tình dục báo cáo là họ đã thay đổi được xu hướng tình dục cho khách hàng của họ (từ chỗ có hành vi tình dục đồng giới đã chuyển sang hành vi tình dục khác giới). Nhưng xem xét kỹ những báo cáo của họ thấy rằng có nhiều yếu tố đáng ngờ: họ thuộc về những tổ chức có quan điểm duy ý chí đối với xu hướng tình dục chứ không phải là những nhà nghiên cứu về sức khỏe tâm thần, cách điều trị và kết quả không có bằng chứng cụ thể, thời gian theo dõi khách hàng sau điều trị còn quá ngắn. Năm 1990, Hội tâm lý Mỹ đã tuyên bố rằng các bằng chứng khoa học cho thấy việc thay đổi xu hướng tình dục không đem lại hiệu quả và có hại nhiều hơn có lợi. Thay đổi xu hướng tình dục của một người không chỉ đơn thuần là thay đổi hành vi tính dục của người đó mà còn phải thay đổi cả cảm xúc, cảm nhận về bản thân và giới tính của họ.
Mặc dầu một số nhà nghiên cứu về sức khỏe tâm thần cố gắng thay đổi xu hướng tình dục nhưng nhiều nhà khoa học khác đã đặt vấn đề về đạo lý của những công việc đó. Tại sao lại phải thay đổi một tính cách không phải là một rối loạn và rất quan trọng cho bản sắc của một con người? Không phải tất cả những người tình dục đồng giới nam, nữ tìm đến với trị liệu pháp là muốn thay đổi xu hướng tình dục của họ mà chỉ muốn được tư vấn như mọi người khác: được giúp đỡ về mặt tâm lý để có thể bộc lộ hoặc để vượt qua những thành kiến, kỳ thị và bạo lực.
Tại sao cộng đồng cần hiểu biết hơn về tình dục đồng giới?
Mọi người cần có hiểu biết hơn về các xu hướng tình dục và tình dục đồng giới để giảm bớt những kỳ thị và thành kiến. Những thông tin chính xác về tình dục đồng giới là cần thiết cho giới trẻ để họ xác định bản sắc tính dục của họ. Có người lo ngại nếu tiếp xúc với những thông tin về tình dục đồng giới sẽ ảnh hưởng đến sự hình thành xu hướng tình dục, những lo ngại này hoàn toàn không có căn cứ.
(Dựa theo bản tin Internet của Hội Tâm lý Hoa Kỳ)