Tiêu Thiên Hữu liền mang giáp lên ngựa dẫn quân ra. Nhạc Thắng múa dao nói:
- Phiên tướng, hãy mau lui về giữ niềm hòa khí nếu không hối hận không kịp đó.
Tiêu Thiên Hữu nghe nói nổi giận vung dao tới chém Nhạc Thắng. Hai bên đánh nhau chưa đầy mấy hiệp, Mạnh Lương và Tiêu Táng dẫn quân xông ra, chặn đánh quân Phiên rất gấp.
Tiêu Thiên Hữu đánh không lại liền giục ngựa bỏ chạy. Diên Chiêu ở một bên bèn xông ra đuổi theo, Tiêu Thiên Hữu liền dụ vào cốc khẩu.
Dương Diên Chiêu thấy núi non trùng điệp bèn dừng ngựa nói:
- Chư tướng chớ theo, e có phục binh.
Mạnh Lương nói:
- Chỗ này tôi thuộc hết, phía trước đây là cùng đường, duy có một ngả tắt thông qua Nhạn Lãnh Sơn, ta nên thừa lúc này theo bắt chúng nó, sao lại không dám tấn binh.
Dương Diên Chiêu nghe nói, liền đốc thúc ba quân đuổi theo chẳng thấy binh mã quân Phiên, nên thất kinh nói:
- Binh giặc ắt có kế chi, nếu ta không lui binh chắc phải mang khốn.
Nói vừa dứt, bỗng nghe tiếng trống vang dội, phục binh nổi dậy vây chặt binh Tống.
Mạnh Lương và Nhạc Thắng ráng sức đánh vùi. Trên núi tên bay xuống như mưa, binh Tống bị thương vô số.
Dương Diên Chiêu và chư tướng bị vây không thể thoát ra được.
Tiêu Táng nói::
- Để tôi dẫn binh xông ra Cốc Khẩu mà cứu thượng quan.
Dương Diên Chiêu hỏi:
- Binh Phiên đông lắm, phá sao cho nổi, chi bằng nán đợi vài ngày, rồi thừa cơ đánh phá.
Nhạc Thắng nói:
- Trong trại chưa hay ta bị khốn, nên chưa có binh cứu. Nếu không phá được vòng vây, chẳng lẽ ngồi đói sao, chi bằng nghe theo lời Tiêu Táng, phá vòng vây thoát ra.
Dương Diên Chiêu nói:
- Binh cứu thì có sẵn ngặt vì không ai đem tin đến Ngũ Đài Sơn chỉ cách đây chừng mấy dặm. Nếu báo tin cho Dương Ngũ Lang hay thì trong ngoài hiệp công mới phá vòng vây được.
Mạnh Lương nói:
- Vậy thì thượng quan và chư tướng chịu khó bảo vệ trận chiến, để tôi giả dạng binh Phiên lén ra khỏi núi chạy đến Ngũ Đài Sơn cầu cứu.
Dương Diên Chiêu nói:
- Ngươi phải bí mật đến cầu Ngũ Lang rồi trở lại cho mau.
Mạnh Lương vâng lệnh, cởi hết khôi giáp ra giả dạng binh Phiên thừa lúc canh khuya trà trộn trong quân, bỗng một tên binh Phiên đi tuần, Mạnh Lương chém một đao rơi đầu rồi lấy lệnh tiễn và qưần áo. mặc vào thoát ra ngoài nhắm Ngũ Đài Sơn đi riết.
Chỉ một ngày đã đến nơi, thấy một tên tiểu đồng ngoài cửa, Mạnh Lương nói:
- Chẳng hay có thầy ở nhà chăng?
Tiểu đồng nói:
- Ông ở đâu đến vậy?
Mạnh Lương nói:
- Tôi là người của Dương Diên Chiêu sai đến, muốn ra mắt thầy có việc gấp.
Tiểu đồng nghe nói là người của họ Dương, liền dẫn Mạnh Lương thẳng vào phương trượng.
Ngũ Lang đón tiếp, và hỏi:
- Ngươi đến chùa ta có việc chi?
Mạnh Lương nói:
- Tôi là Mạnh Lương theo Dương Lục sứ trấn thủ ở Tam Quan, giặc Bắc Phiên xâm phạm bờ cõi, thượng quan tôi đánh với nó chẳng ngờ trúng kế bị vây tại Song Long Cốc. Nay không có binh cứu, nên sai tôi về đây cầu sư phụ ra sức giúp đỡ.
Ngũ Lang nói:
- Ta là người đã xuất gia đầu Phật, sao còn ra trận sát hại sinh tinh. Vả lại việc võ nghệ ta đã phế hết, dẫu có đi cũng chẳng ích gì. Ngươi hãy về Biện Kinh mà cầu cứu.
Mạnh Lương nói:
- Từ đây về kinh đường sá xa xôi, vậy xin sư phụ hãy nghĩ tình anh em mà giải cứu, ấy cũng là việc nhân đức, hợp với cửa Phật.
Ngũ Lang nghĩ rồi nói:
- Đi thì cũng dễ, ngặt vì con chiến mã của ta đã chết rồi nay không có ngựa hay thì làm sao ra trận
Mạnh Lương nói:
- Nếu sư phụ chịu đi thì tôi trở về lại bắt ngựa đem đến đây.
Ngũ Lang nói:
- Ngựa cho vừa ý ta thì hiếm lắm. Hiện nay có con Thiên lý mã và con Vạn lý vân của Bát vương. Hai con đó mà được một thì mới xong việc.
Mạnh Lương nói:
- Vậy thì tôi phải tuốt về Biện Kinh hỏi Bát vương mà mượn lấy một con.
Ngũ Lang nói:
- Nếu được một trong hai con ngựa ấy thì lo chi không phá đặng binh Phiên.
Mạnh Lương liền từ giã Ngũ Lang, suốt đêm thẳng về Biện Kinh, vào phủ Bát Vương ra mắt và nói chuyện mượn ngựa.
Bát Vương nói:
- Vật chi thì ta cho mượn, còn hai con ngựa ấy ta sẽ không thể trao cho ai. Chớ nói nhiều lời vô ích.
Mạnh Lương buồn bã lui ra, đến phủ Vô Ninh ra mắt Dương Lệnh bà thuật chuyện Dương Diên Chiêu bị vây khốn.
Dương Lệnh bà buồn bã nói:
- Chồng ta chết rồi, trong mấy người con chỉ có một mình Lục Lang noi theo chí cha mà thôi, nay lại bị quân Phiên vây khốn, nếu có bề nào thì ta biết nương tựa vào ai.
Cửu Muội nghe nói bước ra thưa:
- Mẹ chớ lo buồn, nếu Lục ca con mắc nạn thì con sẽ đi với Mạnh Lương ra đó ứng cứu.
Dương Lệnh bà nói:
- Chỗ tình anh em, con đi cũng phải, nhưng cẩn thận cho lắm mới được.
Cửu muội vâng lời theo Mạnh Lương ra đi.
Mạnh Lương nói:
- Tiểu thơ đi trước ra khỏi thành chừng ba mươi dặm thì ở đó đợi tôi, để tôi đêm nay lén vào phủ Bát Vương bắt trộm con ngựa rồi sẽ theo sau.
Cửu Muội y lời một mình ra đi, còn Mạnh Lương trở lại lén ra sau vườn hoa của Bát Vương ẩn núp ở đó, chờ cho đến tối thì nổi lửa đốt cháy thư lầu. Quân sĩ hơ hải chạy vào báo. Bát Vương thất kinh liền khiến người đến chữa. Mạnh Lương thừa dịp lộn xộn tuốt vào chuồng ngựa, bắt con Thiên lý mã lẻn ra ngõ sau thoát lên ngựa chạy mất.
Lúc Bát Vương nghe báo tức giận, nói:
- Nếu vậy thì do Mạnh lương bày kế đốt nhà để bắt trộm ngựa.
Nói rồi liền hối quân thắng con Vạn Lý Vân dắt ra. Bát Vương thót lên yên hăm hở đuổi theo.
Lúc này Mạnh Lương cỡi con Thiên lý mã chạy ra khỏi Biện Kinh thì rất mừng, không ngờ con ngựa của Bát Vương chạy theo sau nhanh như gió. Lại nghe Bát Vương la mắng:
- Loài nghịch tặc hãy trả con ngựa lại cho ta thì ta dung tha tánh mạng.
Mạnh Lương sợ hãi nghĩ thầm:
- Ông này đi theo sau mà làm sao mau lẹ như vậy?
Nghĩ rồi liền sanh ra một kế, xô con ngựa Thiên Lý mã xuống vũng lầy, rồi núp ở bên rừng xem chừng.
Bát Vương đuổi đến nơi thấy con ngựa mình đang sa chân dưới hầm thì cười lớn nói:
- Thằng khốn đó bị ta rượt không biết làm sao túng thế nên xô con ngựa ta xuống bùn. Thôi, để ta sai quân sĩ dắt lên.
Nói xong, Bát Vương liền xuống ngựa đến gần xem con ngựa dưới bùn, chẳng ngờ Mạnh Lương núp gần đó, thừa dịp thót lên con Vạn Lý Vân, rồi nói lớn:
- Xin Bát Đại Vương chớ gấp, tôi muốn ngựa này đi dẹp quân Phiên, lúc yên giặc tôi sẽ đem về trả lại.
Nói rồi Mạnh Lương lên ngựa chạy mù.
Bát Vương tức giận, nhưng không biết làm sao. Có tên quân quì thưa:
- Xin điện hạ chớ lo, để cứu Dương Diên Chiêu xong thì thế nào Mạnh Lương cũng đem về trả.
Bát Vương cực chẳng đã phải dẫn con Thiên lý mã trở về Biện Kinh.
Lúc này trời đã rạng sáng, Mạnh Lương gặp Cửu Muội bèn kể lại chuyện ăn trộm ngựa cho Cửu Muội nghe.
Cửu Muội nói:
- Đã bắt được ngựa rồi thì tướng quan mau đem qua Ngũ Đài sơn cho anh tôi, còn tôi đi trước ra Tam Quan mà đợi.
Mạnh Lương vâng lời, liền cưởi ngựa thẳng đến Ngũ Đài Sơn ra mắt Ngũ Lang, thuật lại chuyện bắt ngựa và nói có Cửu Muội cùng đi cứu viện.
Ngũ Lang khen:
- Ta thấy ngươi hết lòng vì chủ, nên ta cũng ráng mà đi.
Nói rồi năm sáu trăm người kéo cờ hiệu Dương gia rời Ngũ Đài Sơn nhắm Tam Quan kéo tới.
Ra đến nơi, anh em gặp nhau tâm sự. Cửu Muội nói:
- Lục ca bị khốn đã lâu, vậy đêm nay phải phá vây mà cứu.
Ngũ Lang nói:
- Binh Phiên vây đông lắm, phải cho người đi thám thính để biết tình hình rồi sẽ nghĩ kế.
Lúc này Tiêu Thiên Hữu được tin, nói với các tướng:
- Nay có Ngũ Lang dẫn binh tới cứu, người này vũ dõng không ai bì kịp. Ta có một kế làm cho binh cứu phải lui, quân Tống sẽ chết nơi Cốc Khẩu.
Gia Luật Đệ nói:
- Nguyên soái có kế chi hay, xin cho chúng tôi biết.
Tiêu Thiên Hữu nói:
- Nay ta mới bắt được một tên quân Tống, diện mạo giống Lục Lang, vậy phải giết tên quân lấy đầu bêu lên ngọn cờ, và nói dối ràng đêm qua ta đã bắt đặng Lục Lang và lấy đầu răn chúng. Nếu binh Tống hay được tin ấy lập tức phải lui.
Gia Luật Đệ khen:
- Kế ấy rất hay.
Nói rồi Tiêu Thiên Hữu làm y theo dự tính.
Quân thám thính về báo, Ngũ Lang thất kinh nói:
- Em ta đã bị khốn, Phiên binh lại tàn nhẫn giết chết vậy thì còn tiếp cứu làm chi.
Nói rồi sai Cửu Muội ra trận để do thám. Cửu Muội dẫn binh đi đến nơi quả thấy thủ cấp của anh mình thì vội vã lui binh.
Tiêu Thiên Hữu thấy mưu kế mình đã lừa được binh Tống thì mừng rỡ, còn Cửu Muội vừa lui binh, vừa than khóc:
- Ta sẽ trả thù cho được mới nghe.
Nói rồi liền vào trại báo tin cho Ngũ Lang hay. Ngũ Lang than:
- Ta có ý đến cứu em ta, không ngờ em ta bị giết, nhà họ Dương ta rất bất hạnh.
Mạnh Lương không tin, nói:
- Việc này đáng nghi ngờ, lúc tôi về Song Long Cốc thì bộ hạ của thượng quân tôi binh mã còn nhiều, nếu mà bị giết, thì lẽ nào không sót một người về đây báo tin hay sao?
Ngũ Lang cũng nửa tin nửa ngờ thì đêm ấy trăng trong gió mát, Ngũ Lang bèn mặc áo ra ngoài xem sao, thấy tướng binh của Lục Lang vẫn còn tỏ rạng, nên nghĩ thầm:
- Em ta chắc còn sống, không hề chi.
Sáng hôm sau, Ngũ Lang kêu Cửu Muội nói:
- Đêm hôm ta xem tinh tướng thấy sao bổn mạng của Lục Lang vẫn còn sáng chói, nay phải cho một người đi thông tin vào Cốc Khẩu mới được.
Mạnh Lương nói:
- Để tôi vào đó xem sao?
Ngũ Lang nói:
- Nếu được thì tốt lắm.
Mạnh Lương liền từ tạ ra đi. Cửu Muội nói:
- Để em đi theo mà dò thử.
Ngũ Lang nói:
- Em có đi thì phải cẩn thận, chớ cho quân giặc biết được.
Cửu Muội thưa:
- Em sẽ có cách.
Nói rồi từ tạ Ngũ Lang giả dạng đi săn đến Thiên Mã Sơn.
Nơi đây đường sá chật hẹp, cây cối rậm rạp, vừa vào đến khu rừng bỗng thấy quân Phiên đi đến vô số. Cửu Muội vòng ra phía sau mà chạy, thấy gần đó có một cái am, liền chạy thẳng vào trong.
Am chủ trông thấy hỏi:
- Ngươi là ai? Đến đây có việc gì.
Cửu Muội nói:
- Tôi là con gái họ Dương, vì anh tôi là Dương Lục Lang bị binh Phiên vây khốn, nên tôi đi dò tin tức, rủi lộn đường bị binh Phiên theo đuổi nên tôi phải vào đây lánh mặt.
Am chủ nói:
- Đây là bờ cõi của Bắc Phiên, sao ngươi dám đi một mình?
Hãy mau mau lấy áo tràng mặc vào, ta sẽ có cách che giấu.
Cửu Muội vừa mặc áo xong, binh Phiên đã ào tới vây bắt.
Am chủ nói:
- Thầy trò ta là người tu hành, can chi các ngươi đến bắt.
Binh Phiên nói:
- Đã tu hành sao lại có sắm cung tên.
Am chủ nói:
- Các ngươi chưa biết, ta ở núi này có thú dữ rất nhiều, nó đã hại nhiều mạng người, nên học trò của ta mới đi bắn về, nên có cung tên ấy, có chi làm lạ?
Binh Phiên nói:
- Nếu ngươi biết bắn thì ắt cũng có sức mạnh hơn người.
Nhưng đánh thắng bọn ta thì ta tha, bằng không thì ta sẽ bắt đem về nạp cho chúa tướng.
Am chủ nói:
- Sao bọn ngươi lại nói lạ vậy?
Phiên binh nói:
- Vì bên Tống có tên Mạnh Lương lén qua ăn trộm ngựa Túc Sương, nên lúc này các sứ đều tuần tra nghiêm ngặt. Bọn ta thấy tên học trò của ngươi đây nghi chắc là quân thám thính, nên muốn thử xem.
Cửu Muội liền bước ra nói:
- Xin thầy cho tôi tỉ thí với chúng nó.
Nói rồi bước ra sân đánh bọn binh Phiên chạy toán loạn.
Am chủ nói:
- Vậy thì tiểu thơ ở nán lại đây ít ngày, tôi sẽ cho người hỏi thăm tin tức lệnh huynh cũng chẳng muộn gì.
Cửu Muội vâng lời, bèn ở lại nơi am chờ tin tức.
Lời Bàn.
Trí dũng là phương tiện để tự vệ nhưng nếu không sử dụng hợp lý thì không có tác dụng.
Cửu Muội đi trốn quân giặc, ghé vào chùa để ẩn thân, người chủ am thương tình che chở, cho khoác áo cà sa biến làm ni cô để che mắt quân thù, đó là phần mưu trí. Nhưng đến lúc quân địch khiêu khích để tìm sự thật, thách Cửu Muội ra đấu chiến thì Cửu Muội không thể kiên nhẫn được, lại dùng cái dũng của mình để đánh đuổi kẻ địch. Đó là cái dũng thắng trí, làm cho mưu kế bị bại lộ.
Tuy trí và dũng là hai phương tiện để bảo vệ thân mình, đáng lẽ Cửu Muội phải giả vờ ni cô, không biết võ nghệ, thì sẽ qua mặt được quân Phiên, đằng này Cửu Muội lại dùng võ để đánh đuổi bọn chúng, thì hành động ấy đã làm bại tung tích của mình.
Trí và dũng mà không dùng đúng lúc, hợp với hoàn cảnh thì chắc chắn phải nhận lấy sự thất bại.