Mẹ tôi cho tôi quyển từ điển ấy một thời gian ngắn trước khi bà qua đời, như là để đền bù cho nỗi mất mát diễn ra sau đấy. Bạn có thể nghĩ đây chỉ là phần đền bù nhỏ bé, nhưng nó không phải hoàn toàn vô dụng. Tôi ghét gặp phải những từ ngữ trong sách mà mình không hiểu rõ nghĩa nên vẫn kiên trì tra cứu những từ này: “trong trẻo”, “lắm điều”, “được hàm ý”[23]. Tôi tra cứu từ “tự tử” sau khi mẹ tôi qua đời. Tôi nghĩ việc này có thể giúp tôi hiểu được tại sao bà làm thế. Định nghĩa là chuẩn xác và súc tích, là hai tố chất mà bà không có. “Hành động tự hủy diệt” nghe như là cố tình và quá khích, trong khi mẹ tôi có tính mơ mộng và hiền hòa, thường đãng trí. Tôi hỏi cha tôi, để xem ông có thể giải thích được không - tôi đoán ông hiểu rõ bà trong khi tôi còn hoang mang. Ông quát tháo và huyên thuyên rằng đấy là việc càn bậy - mẹ tôi hẳn không bao giờ làm thế, thậm chí mới nghĩ đến việc này đã là tội lỗi. Thế rồi, ông khóc, khiến cho tôi bối rối cùng cực. Tôi vòng tay ôm lấy ông, cố an ủi trong khi ông nức nở. Sau một hoặc hai phút, hai cha con đứng bên nhau trong trạng thái vờ vịt của tình phụ tử vốn không tạo bất kỳ sự khác biệt nào - một hoặc hai phút mà tưởng chừng kéo dài cả giờ - rồi tôi buông ông ra mà bước khỏi phòng. Có vẻ như ông không để ý.
Tôi nghĩ cả hai cha con tôi đều không hiểu nhiều về bà.
Sau này, tôi nhận ra rằng cha tôi tức giận bởi vì tôi đã đoán ra sự thật. Giờ đây, gần đến tuổi của mẹ tôi khi bà qua đời, tôi không biết mình đã thành công trên đường đời ra sao: đứa con độc nhất của tôi đã bỏ nhà ra đi trong những tình huống kinh khủng, và rõ ràng là tôi không thể đổ lỗi mọi chuyện cho dòng máu Ireland của nó. Tôi đã dự phần trong số mệnh của nó, mà tôi chưa biết sẽ tổn hại ra sao.
Tôi cảm thấy nhẹ nhõm phần nào khi trò chuyện cùng Ida. Hôm nay, cô bé tươi vui hơn; lại thêm hương vị ngồi lê đôi mách về người đàn ông bị cầm giữ trong kho chứa hàng. Ida nhại lại thái độ mặt sưng mày sỉa của Scott khi cho phép sử dụng một phần bất động sản quý giá của ông cho mục đích như thế. Cô bé cũng dặm thêm một ít chi tiết thú vị - các anh cô đã tìm thấy dấu hiệu cho biết người đàn ông này đã đi ngang trang trại của họ trên đường đến ngôi nhà gỗ của Jammet, như thế có nghĩa là ông đã đi từ hướng bắc. Nghĩa là có thể ông đã gặp Francis. Nghĩa là tôi nên đi dọ hỏi ông, cho dù ông là kẻ giết người chăng nữa.
Cô bé cũng nhắc đến Thomas Sturrock, người đang ngụ trong nhà Scott. Liệu tôi có biết rằng ông này là Người Dò tìm nổi tiếng nhưng đã thất bại trong vụ hai cô con gái nhà Seton? Cả thị trấn đang kháo nhau về ông. Tôi gật đầu một cách mập mờ, và nói tôi chưa từng nghe gì cả. Tôi thắc mắc tại sao ông không nhắc đến vụ kia khi chúng tôi trao đổi với nhau về vụ án mạng ở đây. Lại thêm một trường hợp mà tôi là người biết sau cùng.
Tôi đã đoán trước Knox sẽ kiếm chuyện rầy rà vì tôi muốn tiếp xúc người bị cầm giữ. Ông cho rằng tôi sẽ không thu lượm được gì, rằng họ đã cật vấn ông, rằng việc này gây bất lợi, rằng việc này là không phù hợp, và cuối cùng, rằng việc này là nguy hiểm. Tôi vẫn giữ thái độ đúng lý. Tôi biết nếu mình kiên trì thì ông sẽ nhượng bộ, và đúng là ông nhượng bộ sau nhiều cái lắc đầu và nhiều tiếng thở dài. Tôi trấn an ông là tôi không sợ ông ấy, dù cho ông ấy trông dễ sợ đến đâu - ông ấy sẽ chịu thiệt nếu có thái độ không hay (ngoại trừ khi đã bị kết tội, khi tôi đoán ông bị kết tội trong bao nhiêu vụ án mạng thì vẫn thế, nhưng tôi không nói ra suy nghĩ này). Dù sao chăng nữa, Knox kiên quyết phái gia nhân của ông đi với tôi, với lời căn dặn phải ngồi ở cửa kho chứa hàng và để mắt trông chừng mọi việc.
Adam mở khóa cửa kho chứa hàng; lúc này một ít hàng hóa khô bên trong đã được thu dọn đi để người bị giam giữ có nhiều khoảng trống. Có hai cửa sổ gần trần nhà tạo cơ hội trốn thoát nhỏ nhoi, nhưng ông ngồi gục đầu trên một tấm nâng hàng và không quan tâm khi cửa mở. Có lẽ ông đang ngủ - chỉ cựa mình khi Adam gọi ông, rồi chậm chạp ngồi lên, kéo một tấm chăn mỏng quanh người. Không có lửa sưởi ấm; có vẻ như bên trong lạnh khắc nghiệt hơn và thấm sâu hơn so với bên ngoài.
Tôi quay qua Adam: “Các anh định để cho ông ấy chết cóng hay sao?”
Adam lẩm bẩm - nghe như là việc đốt trụi tất cả chúng tôi - và tôi ra lệnh cho anh đi tìm ít viên đá nóng để hơ chân, và ít cà phê. Adam ngạc nhiên nhìn tôi: “Tôi không được phép rời khỏi bà.”
“Đi tìm ngay. Đừng có nhố nhăng; chúng tôi không thể ngồi nói chuyện ở đây trong cái lạnh như thế này. Tôi chắc chắc sẽ ổn cho đến khi anh quay lại.” Tôi trừng mắt nhìn anh một cách nghiêm khắc cho đến khi anh quay đi, luống cuống khóa lại cánh cửa sau khi bước ra ngoài.
Người bị giam giữ không nhìn đến tôi, mà ngồi như tượng đá. Tôi kéo một chiếc ghế đến gần tấm nâng hàng và ngồi xuống. Tôi lo lắng nhưng cố không lộ trên nét mặt. Nếu muốn ông giúp thì tôi nên ra vẻ như mình tin cậy nơi ông. Rốt cuộc, tôi đã suy nghĩ phải ăn nói ra sao với ông.
“Ông Parker ạ, tên tôi là Bà Ross. Tôi đến đây để nhờ ông giúp đỡ. Tôi xin lỗi đã lợi dụng việc ông bị... cầm giữ.”
Ông không nhìn tôi mà cũng không tỏ vẻ rằng tôi đang hiện diện ở đấy. Tôi chợt nghĩ ra rằng có lẽ ông lãng tai.
Tôi tiếp tục, lần này nói lớn hơn: “Ông Parker, tôi được biết ông đi từ phía bắc, ngang qua Hồ Swallow, phải không?”
Sau một chốc, ông nói nhỏ nhẹ: “Chuyện này liên quan tới bà ra sao?”
“Chuyện là thế này: tôi có một đứa con trai, Francis. Bảy ngày trước nó đi khỏi nhà. Tôi nghĩ nó đi về hướng bắc. Nó không quen biết ai ở đấy. Tôi đang lo lắng. Tôi muốn hỏi ông đã trông thấy dấu hiệu nào...? Nó chỉ mười bảy tuổi. Nó có... tóc đen. Người hơi mảnh khảnh.”
Chỉ có thế. Không thể nói cách nào khác, và dù sao chăng nữa tôi thấy cổ họng mình thắt nghẹn đến mức tôi không chắc mình nói được thông suốt.
Có vẻ như Parker đang suy tư: khuôn mặt ông không còn trông lạnh lùng như trước, và đôi mắt đen của ông nhìn thẳng vào mắt tôi: “Bảy ngày trước hả?”
Tôi có thể tự trách mình. Đáng lẽ tôi phải nói tám. Hoặc chín. Tôi gật đầu.
“Và người ta tìm thấy Jammet sáu ngày trước.”
“Ông Parker ạ, con tôi không giết anh ấy.”
“Làm sao bà biết được?”
Tôi cảm thấy cơn giận dữ dâng trào với lời lẽ hạch sách của ông. Dĩ nhiên là tôi biết. Tôi là mẹ của nó mà. “Tôi còn giống như là bạn thân thiết của nó.”
Lúc ấy, Parker có thái độ bất ngờ: ông bật cười. Giống như giọng nói, tiếng cười của ông trầm trầm và khô khan, nhưng không phải khó chịu. “Tôi cũng là bạn thân thiết của Jammet. Tuy vậy, có vẻ như Ông Knox và Ông Mackinley nghĩ tôi giết anh ấy.”
Tôi bị lùi vào thế thụ động vì câu nói này. “À... tôi đoán họ không hiểu rõ ông. Nhưng tôi nghĩ một người vô tội sẽ làm hết sức mình để giúp đỡ một phụ nữ trong hoàn cảnh của tôi. Việc làm này sẽ xác định người ấy có tư cách tốt.”
Liệu tôi đang tưởng tượng, hoặc đúng thực là ông đang mỉm cười? Đôi môi ông xoắn lại một tí: “Thế thì nếu tôi giúp bà, bà nghĩ Ông Mackinley sẽ thả tôi ra hay không?”
Tôi không thể nói ông đang mỉa mai hay không, “Ông Parker ạ, việc này tùy thuộc vào những tình huống mà tôi không biết gì hết, chẳng hạn như ông có phạm tội hay không.”
“Tôi không phạm tội. Bà có phạm tội không?”
“Tôi...” Tôi không biết nói gì cho thông suốt. “Tôi tìm thấy anh ấy. Tôi trông thấy những gì đã gây ra cho anh ấy.”
Bây giờ, ông có vẻ thực sự ngạc nhiên. Tôi có cảm tưởng xác đáng rằng ông muốn biết tôi đã trông thấy những gì. Và, tôi nghĩ nhanh trong đầu, nếu ông muốn biết, thì có lý do cho rằng ông không phải là hung thủ.
“Bà tìm thấy anh ấy hả? Họ không cho tôi biết chuyện xảy ra như thế nào.”
Nếu ông nói dối, thì quả thực ông đóng kịch rất tài tình, ông nghiêng người về phía trước. Tôi cố gắng không nghiêng người tránh ra xa, nhưng khuôn mặt của ông trông kinh khiếp. Tôi có thể cảm nhận cơn giận dữ toát ra từ ông.
“Kể cho tôi bà đã trông thấy những gì. Rồi tôi có thể giúp bà.”
“Tôi không làm thế được. Tôi không thể mặc cả với ông.”
“Vậy thì tại sao tôi phải giúp bà?”
“Tại sao ông không chịu giúp?”
Thình lình ông đứng dậy, bước nhanh đến bức tường của kho chứa hàng - chỉ vài bước, nhưng tôi nao núng trước khi trấn tĩnh lại được, ông thở dài. Có lẽ ông đã quá quen với việc người ta sợ ông. Tôi thắc mắc Adam đang ở đâu với cà phê - có vẻ như anh ta đã đi hàng tiếng đồng hồ.
“Tôi là đứa con hai dòng máu, bị kết tội giết một người da trắng. Bà có nghĩ họ quan tâm đến tình tiết tôi là bạn anh ấy không? Bà có nghĩ họ tin vào những lời tôi nói không?”
Parker đang đứng trong một vùng tối của kho chứa hàng, và tôi không thể nhìn rõ nét mặt ông. Rồi ông quay lại tấm nâng hàng: “Tôi mệt mỏi rồi. Tôi sẽ cố nhớ lại. Ngày mai bà hãy hỏi tôi.”
Ông nằm xuống trên chiếc giường, kéo tấm chăn lên người, quay lưng về phía tôi.
“Ông Parker ạ, tôi xin ông suy nghĩ về chuyện này.” Tôi không chắc mình biện luận có kết quả. “Ông Parker...?”
Khi Adam quay lại, tôi đang đứng chờ bên trong cánh cửa. Anh nhìn tôi với vẻ kinh ngạc, bình cà phê bốc hơi như là một núi lửa bé tí trong không khí ẩm ướt.
Tôi bảo anh: “Ông Parker và tôi đã trao đổi tạm xong. Nhưng anh cứ để cà phê lại đây.”
Adam có vẻ không vui nhưng vẫn làm theo lời tôi, thận trọng đặt cái bình và chiếc cốc một khoảng cách xa khỏi ông.
Và có vẻ như mọi việc là thế.
༺༒༻
Đôi lúc Andrew Knox ước gì mình không phải là người lớn tuổi danh giá trong cộng đồng. Khi nghỉ hành nghề luật sư, ông thoát khỏi mấy kẻ luôn nài nỉ ông lập lại trật tự cho cuộc sống rối rắm, lôi thôi của họ. Mấy kẻ dối trá và lừa đảo nhưng vẫn nghĩ rằng thế gian đang toa rập chống lại họ, rằng dù họ đã gây bất công cho người khác, những phiền lụy của họ không phải là do chính họ gây ra. Và như thể chưa đủ trong khi cả thị trấn đang xôn xao vì khả năng kẻ sát nhân đang lẩn khuất gần đâu đó, thì đến phiên John Scott tìm đến phòng đọc sách của Knox, yêu sách lấy lại kho chứa hàng, hoặc đòi phải được đền bù thỏa đáng vì đã dành tòa nhà để sử dụng cho lợi ích của thị trấn - theo cách ông nói - nếu không ông sẽ đưa vấn đề lên chính phủ. Knox chúc cho ông được may mắn. Và Mackinley không vội vã ra về - Knox nghi ông này muốn tự mình thu được lời thú tội hầu có thể mang phạm nhân đi diễu hành như là chiến lợi phẩm. Knox bị kẹt giữa mấy kẻ đầy tham vọng và không còn muốn dính dáng đến họ.
Và rồi còn có vụ việc liên quan đến Sturrock, mà ông không thể làm ngơ.
Mary gõ cửa, nói rằng Bà Ross muốn gặp ông - lần nữa. Người phụ nữ này không muốn để cho ông yên. Ông gật đầu và thầm thở dài - ông có cảm tưởng nặng trĩu là nếu bị từ chối, bà ta sẽ đứng chờ mãi bên ngoài hành lang hoặc thậm chí ở ngoài đường.
Bà bắt đầu trước khi kịp đóng lại cánh cửa: “Ông Knox...”
“Bà Ross, tôi tin cuộc trao đổi của bà có ích chứ?”
“Ông ấy không chịu trao đổi. Nhưng ông ấy biết chuyện nào đấy. Ngày mai tôi phải trở lại.”
“Tôi không thể cho phép bà làm như thế, bà thấy...”
“Ông ấy không làm chuyện đó.”
Giọng bà nghe chắc nịch đến nỗi ông trân trối nhìn bà, há hốc miệng, rồi mới nhớ ra mà ngậm miệng lại.
“Điều gì khiến cho bà tin chắc như vậy? Trực giác của phụ nữ hay sao?”
Bà mỉm cười với vẻ mỉa mai - thái độ khó chịu nơi một phụ nữ: “Ông ấy muốn biết Jammet chết như thế nào. Ông ấy không biết. Và tôi tin chắc ông ấy biết điều gì đấy về Francis. Nhưng ông ấy không tin tưởng Ông Mackinley sẽ công tâm đối với một người... có hai dòng máu.”
Knox nghi là Parker cũng không tin mình, nhưng vì phép lịch sự mà bà không nói ra.
“Có lẽ bà cũng biết ông ấy đã làm gì ở ngôi nhà gỗ của Jammet chứ?”
“Tôi sẽ hỏi ông ấy.”
Knox nhíu mày. Toàn bộ vụ việc đang vượt khỏi tầm kiểm soát. Ông quên rằng chỉ mới phút chốc trước ông đã muốn thoát ra khỏi các trách nhiệm, nhưng bây giờ vợ của một nông dân muốn tháo bỏ trách nhiệm cho ông thì vô lý hết sức.
“Tôi lấy làm tiếc, việc này là không được. Chúng tôi đang dự định chuyển người bị giam giữ đi nơi khác càng sớm càng tốt. Chúng tôi không thể để bất kỳ ai đến nói chuyện với hắn tùy thích.”
“Ông Knox...” Bà bước một bước đến gần ông, gần như là (nếu bà là đàn ông) dọa nạt ông: “Con trai tôi đang ở trong rừng mà nhân viên Công ty có thể không truy tìm được. Nó có thể đi lạc đường. Nó có thể bị thương. Nó là con tôi và nếu ông ngăn chặn tôi tìm ra theo bất kỳ cách thức nào có thể được, có lẽ ông sẽ chịu trách nhiệm đối với cái chết của nó.”
Knox phải cố gắng để không phải bước lùi lại. Có một vẻ gì đó nơi bà - hoặc có lẽ cảm nhận về sự yếu kém của mình mà người phụ nữ cao lớn này khơi gợi. Khi nhìn thấy đôi mắt sắt đá của bà - đôi mắt của màu xám kỳ lạ và tính cứng cỏi - ông nhận ra bà có ý chí mãnh liệt.
“Tôi vẫn nghĩ rằng ông, hơn cả mọi người khác, hiểu tình cảnh ra sao nếu mất một đứa con. Liệu ông sẽ từ chối giúp đỡ tôi dù cho có thể giúp đỡ hay sao?”
Knox thở dài, cảm thấy tức giận vì bà đã sử dụng thảm kịch nhà Seton để gây sức ép cho mình, nhưng ông cũng nhận ra rằng vì thế mà mình sẽ nhượng bộ. Chỉ cần anh con trai đi lạc thì hậu quả sẽ rắc rối đến nỗi ông không dám nghĩ tới. Và có lẽ Mackinley không cần phải biết. Nếu ông cẩn trọng thì không ai cần phải tìm hiểu.
Ông bảo bà quay lại sáng sớm hôm sau, rất sớm, khẩn cầu bà phải giữ kín, rồi thở dài khi bà ra về. Ông nghĩ một người mẹ hành động như thế để bảo vệ đứa con là lẽ tự nhiên; chỉ có điều nếu bà khóc lóc hoặc mềm mỏng hơn thì là tự nhiên hơn nữa (và ông sẽ lấy đó mà cảm thông hơn).
“Ông Knox!” Mackinley xông vào phòng đọc sách của ông mà không gõ cửa. Rõ ràng là càng ngày càng không ai chịu nổi cái ông này: cứ thong dong đi vào nhà người ta như là nhà mình. “Tôi nghĩ thêm một ngày là được, ông thấy sao?”
Knox nhìn Mackinley một cách mệt mỏi: “Được cái gì hở Ông Mackinley?”
“Được lời thú tội. Không ích gì mà vội vã.”
“Nếu hắn ta không thú tội thì sao?”
“Úi chao, tôi nghĩ không thành vấn đề.” Mackinley nở nụ cười xảo quyệt: “Cứ tước đi tự do với bọn này thì chẳng bao lâu họ sẽ quỵ lụy. Họ không chịu nổi việc cầm giữ, giống như thú vật.”
Knox nhìn Mackinley với vẻ căm ghét.
Mackinley không nhận ra cử chỉ ấy: “Tôi nghĩ trước bữa ăn tối, tôi sẽ có một buổi làm việc nữa.”
“Tôi có công việc giấy tờ khẩn. Việc kia gác lại được không?”
“Ông Knox ạ, tôi thấy không cần làm phiền đến ông. Tôi sẵn sàng thẩm vấn hắn một mình.”
“Tôi nghĩ hai người chúng ta cùng hiện diện thì... tốt hơn.”
“Tôi nghĩ mình sẽ không có nguy hiểm gì cả.” Ông kéo vạt áo vét để cho thấy một khẩu súng lục giắt ở thắt lưng.
Knox cảm thấy ngập tràn tức giận: “Ông Mackinley à, tôi không nói đến sự an toàn của ông. Thật ra, đó là cần thiết phải có hơn một nhân chứng đối với bất kỳ lời khai nào.”
“Thế thì tôi sẽ dẫn Adam đi theo, nếu ông lo điều đó. Xin vui lòng trao cho tôi chìa khóa.”
Knox đành nén giận mà mở ngăn kéo chứa hai chìa khóa của kho chứa hàng. Ông tự hỏi mình có nên thay đổi ý kiến mà đi theo Mackinley hay không. Ông đã bắt đầu nghi Mackinley là hung thủ, nhưng dĩ nhiên ông này không phải thế, mà là một nhân viên được trọng vọng của Công ty.
Ông trao chìa khóa và gắng gượng mỉm cười: “Adam đang ở trong bếp.”
Sau khi Mackinley đã ra đi, Knox nghe tiếng nói trong phòng khách. Hai cô con gái của ông đang cãi vã nhau. Ông định can thiệp như đã từng làm khi hai đứa còn nhỏ, nhưng không đủ nghị lực. Hơn nữa, bây giờ hai đứa con đã là hai phụ nữ trưởng thành. Ông lắng nghe những tiếng nói quen thuộc: giọng của Susannah hòa vào nước mắt, tiếng nói của Maria theo cung cách thuyết giảng khiến cho ông cau mày, tiếng cánh cửa đóng sầm, rồi bước chân chạy lên thang lầu. Phụ nữ trưởng thành là như thế.
༺༒༻
Sturrock đã trò chuyện với Bà Scott, và bà nhìn lên tôi với vẻ lo lắng thường nhật, có lẽ tương tự như trong trường hợp ông chồng đến để trách cứ. Tôi có cảm tưởng như họ đang trao đổi khá thân mật với nhau: khi tôi bước vào cửa hàng thì họ kín đáo rời xa nhau như thể cho thấy đã xong xuôi. Tôi cảm thấy bất bình; tôi đã nghĩ ông ấy về phe với mình. Dường như Ông Sturrock có thói quen thì thào trò chuyện với các bà vợ của thiên hạ.
Ông quay về phía tôi và mỉm cười, mái đầu bạc cúi xuống: “Bà Ross ạ, bà đã tìm ra một nơi chốn ấm áp nhất và tiếp đãi lịch sự nhất ở Caulfield vào cái ngày lạnh giá này.”
Tôi gật đầu, hơi cứng nhắc. Vì lý do nào đấy, tôi không muốn ông ấy nhận ra mình.
“Bà Ross, tôi pha cho bà một cốc cà phê nhé! Cà phê dùng trong nhà.” Có vẻ như bà đã có thêm can đảm vì sự hiện diện của Sturrock để tự chuyên với cà phê của ông chồng.
“Cảm ơn bà. Thế thì hay quá.”
Tôi muốn uống một cốc cho dù phải trả cái giá cắt cổ. Tôi thấy lạnh tận xương tủy. Cái lạnh ở kho chứa hàng. Cái lạnh của vụ án mạng. Dù đã nói chắc với Knox, tôi vẫn không rõ Parker có phải là thủ phạm hay không. Ban đầu tôi đinh ninh là không phải, nhưng ngay khi Adam khóa lại cánh cửa kho chứa hàng thì sự tin tưởng này đã nhạt phai.
Để cho qua chuyện, tôi nói và ra vẻ mình không hờn dỗi: “Ông không nói cho tôi biết là ông quen biết với Ông Knox.”
“Tôi không nhớ đã nói. Tôi xin lỗi.”
“Đáng lẽ ông có thể đến gặp ông ấy mà hỏi về các vật dụng của Jammet. Ông không cần phải lẩn lút như kẻ trộm.”
Giống như tôi. Tôi có cảm tưởng như bị phản bội. Tôi thích ông hơn khi ông hành động lẩn lút như tôi.
“Xưa kia tôi có quen biết Ông Knox. Tôi nghĩ bây giờ ông ấy không nhận ra tôi nữa.”
“Ông ấy có biết ông hiện đang ở đây không?”
“Tôi nghĩ ông ấy khó mà không biết.”
“Tôi không có ý tọc mạch. Tôi chỉ cảm thấy… có bất lợi.”
Trong một khoảnh khắc, chúng tôi im lặng uống cà phê.
“Bà Ross ạ, tối hôm đó tôi không có ý đánh lừa bà, xin bà tin như vậy. Đôi lúc con người ta cảm thấy thất vọng vì vị thế của mình trong sự việc. Chúng ta luôn muốn làm người hùng phải không? Hoặc là người hùng của câu chuyện hoặc... không là gì cả.”
“Tôi tin chắc ông đã làm hết sức mình.”
Ông thở dài. Tôi có phần tin nơi ông, nhưng nhận ra đấy là vì ông có sức thu hút chứ không phải do tôi nổi tiếng có tài phán xét gì cả.
“Nếu ông không tìm được ở đó, thì không thể làm gì khác được.”
Ông mỉm cười: “Nhưng có người nói - mà tôi tin chắc bà đã nghe - rằng tôi đã tìm kiếm quá lâu, và rằng tôi vẫn còn nuôi hy vọng trong khi đáng lẽ nó phải bị vùi lấp.”
“Nếu bậc cha mẹ muốn nuôi hy vọng thì không ai làm gì được để ngăn chặn họ.”
Câu này nghe gay gắt hơn là ý tôi muốn nói, và Sturrock nhìn tôi với vẻ trắc ẩn hùng hồn mà tôi đã thấy lúc trước. Phần yếm thế trong tôi tự hỏi đã có bao nhiêu gia đình - đang khổ sở vì lo lắng - khi nhìn thấy dáng vẻ ấy mà cảm thấy được an ủi.
Dĩ nhiên là hoàn cảnh của tôi cần đến hành động chứ không thể chỉ có lòng trắc ẩn. Cái gì đó đã quay cuồng trong tôi, không tên nhưng đáng sợ, bây giờ thình lình kết tinh lại. Và tôi biết rằng mình không còn có thể trông cậy nơi ai được nữa, bất kỳ ai. Rốt cuộc rồi họ chỉ làm cho tôi thất vọng.
༺༒༻
Knox đến gặp Sturrock nơi nhà Scott. Ông tự báo tin cho gia nhân, rồi Scott đi ra tiếp ông, nhìn ông với vẻ hiếu kỳ, nhưng ông không nói lý do tại sao mình đến đây. Chuyện này không liên quan gì tới họ, nên cứ để cho họ buôn chuyện (dù sao thì họ vẫn sẽ buôn chuyện, mặc ông cho phép hay không). Có lẽ họ sẽ nghĩ rằng Sturrock là một nghi phạm khác trong vụ án mạng.
Ông được đưa vào một gian phòng phía sau ngôi nhà mà gia đình Scott cho các doanh nhân hay đi lại thuê ngắn hạn. Gia nhân gõ cửa, và khi Sturrock trả lời, Knox bước vào.
Thomas Sturrock đã già đi kể từ lần cuối hai người gặp nhau. Nhưng đã mười năm qua rồi - và mười năm giữa hai cái tuổi năm mươi và sáu mươi có thể tạo sự khác biệt giữa thời đỉnh cao và thời lẩm cẩm. Knox băn khoăn tự hỏi mình có già đi như thế không.
Sturrock vẫn đứng thẳng người và thanh lịch như thuở nào, nhưng trông gầy hơn, khô khan hơn, yếu đuối hơn. Ông đứng dậy khi Knox bước vào, che giấu nỗi ngạc nhiên - hoặc bất kỳ cảm nhận nào - với nụ cười: “Ông Knox. Tôi nghĩ mình không nên thấy ngạc nhiên.”
“Ông Sturrock.” Hai người bắt tay nhau. “Tôi mong ông vẫn khỏe.”
“Tôi vẫn có việc để bận bịu sau khi về hưu.”
“Tốt. Tôi nghĩ ông biết tại sao tôi đến đây.”
Sturrock nhún vai, có phần cường điệu. Dù cho khuy măng sét sờn và quần bị lấm lem, ông vẫn tạo cho người ta có cảm tưởng ông là người thích chưng diện. Đấy là điểm bất lợi cho ông.
Knox cảm thấy ngượng ngập. Ông đã quên đi ảnh hưởng từ sự hiện diện của Sturrock và gần như tự thuyết phục mình rằng lời đồn đại râm ran quanh Caulfield là đúng sự thật.
“Tôi lấy làm tiếc về… à, ông biết đó. Tôi biết người ta bàn tán ra sao. Chẳng dễ chịu gì cả.”
Sturrock mỉm cười: “Tôi không muốn phản bác lại họ, nên ông cứ yên tâm về chuyện này.”
Knox gật đầu, tỏ ra nhẹ nhõm: “Tôi chỉ lo về phần vợ tôi. Đó có thể là nguyên nhân khiến cho vợ tôi và hai con gái tôi khổ sở... Tôi nghĩ ông hiểu được.”
“Vâng, đương nhiên.”
Knox nhận ra là Sturrock không đồng tình; mình không tin nơi ông ta được, ông ta muốn phục hồi danh dự.
“Dù sao đi nữa, chuyện gì khiến cho ông đến Caulfield? Tôi đã nghe mọi chuyện lạ lùng.”
Với nụ cười, Sturrock đáp: “Tôi mong mọi chuyện đều đúng.”
Ngay lúc đó, Knox nghe tiếng cọt kẹt bên ngoài căn phòng. Ông nhẹ nhàng đứng dậy và đến mở cánh cửa.
John Scott đang đứng đó với một chiếc khay, cố làm ra vẻ như vừa mới đi đến. Ông nói với sự chân thành thiếu thuyết phục: “Tôi nghĩ hai ông có thể muốn dùng một chút rượu.”
Knox đón nhận chiếc khay với ánh mắt nghiêm khắc: “Cảm ơn. Ông chu đáo quá. Tôi tin là ông cần tôi viết báo cáo hậu thuẫn cho ông đòi tiền đền bù phải không?”
Scott trở nên mặt sưng mày sỉa và rồi, vì muốn giải tỏa tình thế, tỏ thái độ cùng mưu đồ bí ẩn. Hất hàm về phía Sturrock, ông thì thầm: “Ông ấy là một người lý thú.”
Da mặt Scott đỏ hồng và bóng nhẫy một cách bất an dưới ngọn đèn. Bỗng dưng Knox liên tưởng đến một con heo trên trang trại của cha mẹ ông thường ụt ịt một cách điệu hạnh để tìm xin vài mẩu thức ăn, cái mõm hay chọc qua hàng rào ở cuối khu vườn, ông ngạc nhiên vì các hình ảnh tương đồng đến nỗi ông chỉ gật đầu rồi đưa chân đóng lại cánh cửa.
Ông đặt chiếc khay lên mặt bàn. “Ông Scott không chỉ là người bán hàng tạp hóa, chủ nhà máy xay và doanh nhân, mà cũng là tờ công báo của địa phương.” Ông rót một ly whisky cho Sturrock. “Trong khi ông ở đây, tôi giúp gì được không? Ngoại trừ cho ông một phòng trong nhà tôi, vì việc này sẽ... không hợp cách.”
“Ông có lòng tử tế mà hỏi đến.” Có vẻ như Sturrock suy nghĩ về vụ việc, trong khi không cần thiết phải suy nghĩ. Ông kể cho Knox nghe lý do mình đến đây, và Knox hứa sẽ làm hết sức mình tuy trong thâm tâm cảm thấy kỳ quặc về lời yêu cầu.
Mất thêm nửa giờ và mất vài đô la, Knox đi ra khỏi ngôi nhà, rồi thấy bước chân mình hướng đến kho chứa hàng, một tòa nhà lớn vươn cao, không có cửa sổ, tách biệt khỏi những ngôi nhà sáng đèn.
Ông dừng lại bên ngoài - hầu như không còn ánh sáng - lắng nghe tiếng động bên trong, ông không nghe được gì cả, rồi rút ra chiếc chìa khóa, tin rằng Mackinley đã ra về.
Ngay cả trước khi đôi mắt ông làm quen được với khung cảnh tối tăm bên trong, ông đã nhận ra có cái gì đó đã thay đổi. Người tù không quay lại để đối diện với ông.
“Ông Parker? Tôi là Ông Knox.”
Bây giờ, người đàn ông mới cử động và để lộ khuôn mặt. Trong một khoảnh khắc, trí não của Knox không hiểu được đôi mắt ông đã ghi nhận những gì - khuôn mặt xuất hiện, như lúc trước, giống như bản khắc của một khuôn mặt, chỉ có điều là bản khắc chưa hoàn chỉnh, hoặc bị hủy hoại bởi một con dao cùn. Knox rùng mình khi nhận ra đôi lông mày rậm, lưỡng quyền cao, và máu thắm đậm làn da.
“Trời ơi, chuyện gì đã xảy ra?” ông kêu lên, trước khi bộ não bắt kịp lời nói khiến cho ông ngừng bặt.
Giọng nói của người đàn ông nghe khàn khàn nhưng không có xúc cảm: “Đến lượt ông hả?”
“Ông ấy đã làm gì?” Đáng lẽ ông phải nhất quyết đi cùng Mackinley. Đáng lẽ ông phải lắng nghe nỗi nghi kỵ của mình. Chết tiệt cái tên đó! Hắn đã hủy hoại tất cả.
“Ông ta nghĩ có thể thúc ép tôi khai. Nhưng tôi không thể khai việc mà mình không làm.”
Knox bước tới bước lui trong cơn kích động. Ông nhớ lại lời trấn an của Bà Ross rằng Parker vô tội, và có phần đồng ý với bà. Ông cảm thấy bấn loạn như là nghệ sĩ xiếc tung hứng thình lình thấy có quá nhiều quả bóng trong không trung, và nghĩ rằng những thảm kịch sắp diễn ra, theo đó là nỗi nhục nhã.
“Tôi sẽ... tìm cho anh cái gì đó cho việc này.”
“Không có cái gì bị vỡ.”
“Tôi... tôi xin lỗi. Việc này chưa từng xảy ra trước đây.”
“Tôi muốn nói cho ông biết một chuyện mà tôi sẽ không nói cho ai khác.”
Knox nhìn người đàn ông chăm chăm trong niềm hy vọng mông lung.
“Laurent có kẻ thù. Và những kẻ thù tệ hại nhất là nhân viên của Công ty. Nếu còn sống thì anh ấy là mối đe dọa cho họ. Chết rồi thì anh ấy không còn là mối đe dọa nữa.”
“Đe dọa như thế nào?”
“Anh ấy là người thành lập Công ty Bắc Mỹ. Nhưng hơn thế nữa, anh ấy là đồng nghiệp trước đây của họ, giống như tôi. Công ty không ưa người quay lại chống lại họ.”
“Những ai ở Công ty?”
Một sự im lặng kéo dài.
“Tôi không biết.”
Knox cảm nhận một dòng mồ hôi chảy dài xuống ngực, bất chấp khí lạnh trong kho chứa hàng. Điều gì đó đã hiện ra trong tâm trí ông, điều gì đó ngu xuẩn và khinh suất và khăng khăng, điều gì đó không giống như bất kỳ việc nào ông đã làm trước đây - và ông biết mình sẽ phải làm gì.
Trong suốt bữa ăn tối ấy, ông thấy Mackinley ba hoa do ảnh hưởng của rượu vang và sự quan tâm của phụ nữ. Mackinley cất tiếng oang oang cùng với màu đỏ trên gương mặt, dẫn giải đức tính của những nhân viên quan trọng trong Công ty mà ông từng biết. Ông thảo luận về việc một quản trị viên Công ty đã nổi danh nhờ dập tắt một cuộc cãi vã giữa hai bộ tộc người Da Đỏ khiến hai bên bị thiệt, và rồi một nhân viên tiền tiêu được ngưỡng mộ một cách đặc biệt, người không màng đi bộ hàng trăm dặm giữa mùa đông. Hiển nhiên là ngay cả người bản địa hành nghề hướng đạo cũng ngưỡng mộ tài năng của anh này trong việc định hướng và sinh tồn trong hoang dã, vì thế chứng tỏ người bản địa chẳng có kỹ năng thiên bẩm gì khá hơn người da trắng (đặc biệt là người da trắng gốc Scotland).
Knox nhìn Mackinley ba hoa, không góp chuyện nhưng cố che giấu nỗi kinh tởm. Sau đó, vợ ông hỏi ông ổn không, ông mỉm cười nói mình chỉ mệt mỏi, nhưng không có gì đáng lo.
Từ lúc này, người ta sẽ buôn chuyện về ông; các lời đồn đại sẽ lan xa, kể rằng ông thiếu năng lực, không đạt tiêu chuẩn. May mắn là ông đã về hưu. Nếu thanh danh của ông là cái giá phải trả cho công lý, thì ông chẳng màng.
Trước đây ông đã ngậm miệng đối với sự thật. Ông có thể ngậm miệng lần nữa.
[23] Những từ này khi được dịch ra Việt ngữ thì không có gì khó hiểu, nhưng trong nguyên bản là các từ xa lạ của Anh ngữ: “limpid”, “termagant”, “intimated”.