Trong số những cái được xem như sự giải trí chính đáng thì phần lớn đều thấp kém, vớ vẩn và chỉ khai thác, hay phục vụ cho sự yếu đuối của quần chúng. Trong đám đông, hãy tránh buông mình vào những trò giải trí như thế. Đời quá ngắn và bạn có những điều quan trọng để làm. Hãy phân biệt, chọn lựa những hình ảnh và ý tưởng nào mà bạn cho phép lọt vào trong tâm trí mình. Nếu chính bạn không chọn chúng thì một ai khác sẽ chọn, và những động cơ của họ có thể là không cao thượng. Thật quá dễ dàng trượt, một cách không hay biết, vào trong sự dung tục. Nhưng không cần phải để cho điều đó xảy ra, nếu bạn quyết tâm không lãng phí thời gian và sự chú ý của mình vào những trò vô nghĩa.

 

41

HÃY CẨN THẬN TRONG VIỆC CHỌN BẠN

Bất luận những người khác tự xưng là họ đang tin vào cái gì thì có thể họ không thực sự sống theo những giá trị tâm linh. Hãy cẩn thận khi chọn người để giao du. Bắt chước[72] những thói quen của những kẻ mà chúng ta giao tiếp, đó là lẽ thường của con người. Chúng ta vô tình "sao chép” những sở thích, những quan niệm, những giá trị, và những thói quen của họ trong việc giải thích những biến cố. Mặc dù nhiều người có ý tốt, nhưng họ cũng có thể có một ảnh hưởng độc hại trên bạn; bởi vì họ không được rèn luyện để phân biệt cái gì xứng đáng và cái gì không.

Một số người đối xử tử tế với bạn, nhưng không có nghĩa là chỉ vì thế mà bạn nên trải qua thời gian với họ. Họ tìm cách làm quen và ưa thích bạn, hay những công việc của bạn, nhưng không có nghĩa là chỉ vì thế mà bạn nên giao du với họ. Hãy chọn kỹ những ai mà bạn xem như bạn hữu, đồng sự, hay láng giềng của mình. Tất cả những người này có thể tác động đến số phận của bạn. Thế giới đầy những người tài năng và dễ mến. Chìa khóa, là chỉ giao du với những người mà họ nâng bạn lên, và sự có mặt của họ khơi dậy cái tốt nhất trong bạn. Nhưng hãy nhớ rằng ảnh hưởng tinh thần là con đường hai chiều; và do vậy, chúng ta nẻn đảm bảo rằng những ý tưởng, lời nói, và việc làm của chính ta sẽ có một ảnh hưởng tích cực trên những ai mà ta giao tiếp. Cái trắc nghiệm đích thực của sự kiệt xuất cá nhân nằm trong sự chú ý mà ta dành cho những chi tiết, thường nhỏ nhặt trong cách hành xử của ta.

Hãy thường xuyên tự hỏi: “Những ý tưởng, lời nói và việc làm của tôi ảnh hưởng ra sao đến những người bạn, người phối ngẫu, người láng giềng, con cái tôi, người làm công, thuộc hạ và đồng bào tôi? Có phải tôi đang góp phần mình vào sự tiến bộ tinh thần của tất cả những người mà tôi giao tiếp? Hãy lấy việc phát huy cái tốt nhất trong kẻ khác làm công việc của bạn, bằng cách chính mình trở thành một tấm gương.

 

42

HÃY CHĂM SÓC THÂN THỂ BẠN

Hãy tôn trọng những nhu cầu của cơ thể bạn. Hãy dành cho cơ thể mình sự chăm sóc tuyệt hảo, để phát huy sức khỏe và sự an vui của nó. Hãy ban cho nó mọi sự mà nó tuyệt đối đòi hỏi, kể cả thực phẩm và thức uổng bổ dưỡng, y phục chỉnh tề, và một căn nhà ấm cúng, tiện nghi. Tuy nhiên, đừng sử dụng cơ thế bạn như một dịp để khoe khoang hay xa xỉ[73].

73) Hình như điều này xảy ra phổ biến ở phụ nữ. Việc làm đẹp của phụ nữ là một điều rất chính đáng. Tuy nhiên, phải thừa nhận rằng vì lợi nhuận mà các hãng mỹ phẩm đã đi quá xa - họ đang biến cơ thể người phụ nữ thành một dịp để khoe khoang xa xỉ! Điều đáng nói không phải là quyền làm đẹp của phụ nữ; vấn đề là phải tạo ra sự cân xứng giữa “vẻ đẹp thế xác" và “vẻ đẹp tâm hồn" của những hậu duệ của Eva!

Chú thích:

(72) Bắt chước (mù quáng) là một thói quen thường thấy ở loài khỉ. Thói quen đó cũng thường thấy ở những “con người chưa tiến hóa" về mặt tâm linh. Dĩ nhiên, sự bắt chước có chọn lọc, có phê bình thì không còn là sự bắt chước, mà đó là sự rút kinh nghiệm có sáng tạo. Do vậy, sự sao chép máy móc, bắt chước mù quáng là dấu hiệu của một kẻ chưa hình thành được một “bản sắc riêng” của mình: Họ sống theo những cái mà thiên hạ (das Man, theo Heidegger) sống. Phạm trù “das Man” đang thống trị thời đại hiện nay, và con người này đã được Ortega Y Gasset gọi là “mass-man” (xin đọc The Revott of the Masses).