Buổi khám bệnh ở bệnh viện Oriental bắt đầu từ chín giờ sáng và kết thúc lúc năm giờ chiều. Giữa trưa nghỉ chừng một tiếng để ăn cơm.
Các nữ y tá đến làm việc vào khoảng gần chín giờ. Đến giờ, họ tập hợp lại một lát để nghe cô y tá trực đêm báo cáo và giao ban, nghe những chỉ thị của y tá trưởng về những công việc ngày hôm nay và nghe thông báo về các kế koạch. Buổi họp ngắn này thường chỉ mất mười đến mười lăm phút, sau đó các cô gái giải tán, mỗi người chạy một phía về nơi làm việc.
Các bác sĩ thường đến vào khoảng chín rưỡi. Theo điều lệ chính thức thì họ phải có mặt lúc chín giờ, nhưng hầu như không có ai đến vào giờ này, vả lại các nữ y tá thường càu nhàu khó chịu khi có bác sĩ nào bắt đầu sai bảo này nọ trước buổi họp sáng. Dù sao thì các bác sĩ cũng phải có mặt chậm nhất là mười giờ sáng, vì đúng mười giờ bác sĩ trưởng đến.
Naoe thường là người đến sau cùng - sau chín giờ rưỡi, và nhiều khi gần mười giờ. Thường thường vào giờ này bác sĩ phẫu thuật thứ hai là Kobashi đã bắt đầu khám các bệnh nhân được một lát. Cách đây hai năm, Kobashi đã kết thúc thời gian thực tập và nhận một chỗ ở khoa phẫu thuật trong bệnh viện của trường đại học.
Kobashi làm việc ở bệnh viện Oriental mới được hai tháng. Trường đại học phái anh về đây để thực tập thêm nửa năm. Số là phải sau một vài năm làm việc, khi đã thuần tay trong những phẫu thuật đơn giản nhất thì một bác sĩ trẻ tuổi như vậy mới giúp ích được phần nào cho bệnh viện.
Kobashi biết Naoe qua những bài viết trên các tạp chí khoa học và qua những lời nhận xét của các nhà y học. Naoe được coi là một bác sĩ phẫu thuật có tài, cho nên mọi người đều kinh ngạc khi ông đột nhiên bỏ trường đại học để chuyển sang làm ở một bệnh viện tư. Khi Kobashi được phái về bệnh viện Oriental, một người bạn ra trường trước anh vài năm đã nói với một giọng đầy ganh tị: “Bác sĩ trưởng của bệnh viện Oriental là một gã lang băm, nhưng ở đấy lại có Naoe. Cái ông bác sĩ Naoe trước làm việc ở trường đại học ấy. Cậu thật là may mắn cực kỳ, cậu sẽ có thể học hỏi ông ta. So với thân phận của một anh bác sĩ phải rơi vào một bệnh viện thành phố vớ vẩn nào thì đây thật là một diễm phúc”. Bản thân Kobashi cũng thấy đúng như vậy. Anh ước mơ sẽ tích lũy được nhiều kinh nghiệm quý báu khi học hỏi Naoe trong nửa năm trời.
Song mới về được ít lâu anh đã thấy Naoe khó gần và lặng lẽ đến kỳ lạ. “Có”. “Không” - ngoài hai tiếng đó ra hầu như chẳng thấy ông nói gì hơn. Khi Kobashi tìm cách hỏi một vấn đề gì thêm cho thật cặn kẽ, Naoe thường chỉ trả lời qua loa cho xong chuyện. Quả tình trong những cuộc phẫu thuật, Kobashi cũng học thêm được ít nhiều trong khi theo dõi những động tác của ông ta. Nhưng chung qui chỉ có thế. Naoe không có gì thiết tha trong việc hướng dẫn người bạn đồng nghiệp trẻ đi vào những hiểu biết và những kỹ thuật tinh vi không thấy nói đến trong các sách giáo khoa. Những lần chính Kobashi mổ thì Naoe chỉ im lặng quan sát anh làm. Ông không bao giờ khen hay quở trách Kobashi. Chỉ khi nào anh ta làm sai, Naoe mới buông một tiếng cộc lốc: “Không phải thế”. Kobashi không tài nào hiểu được: Phải chăng Naoe chỉ làm biếng không muốn mất công hướng dẫn anh ta, hay là ngay từ đầu ông đã không coi anh là một người học trò có triển vọng. Trong khi đó thì Kobashi thậm chí gần như thuộc lòng bản luận án của Naoe. Chỉ cần có ai nói: “Tôi không hiểu người ta tìm thấy cái gì đặc biệt trong bản luận án này! Có ai cần đến một công trình nghiên cứu cái màn ly phân của thận nhân tạo?!” là Kobashi lập tức nổ súng: “Phương pháp này đang được ứng dụng rộng rãi không chỉ ở Mỹ, mà cả ở Cộng hòa liên bang Đức và ở Pháp. Công trình của Naoe cực kỳ chính xác”. Những chương trong luận án có đề cập những vấn đề phẫu thuật thì Kobashi đều có thể nhắm mắt đọc làu làu. Anh hết sức khâm phục những tri thức uyên bác cũng như cái nghệ thuật điêu luyện của Naoe, nhưng dù cố gắng bao nhiêu thì anh cũng không thể khoét được một đột phá khẩu trong bức tường cách biệt mà ông ta đã dựng lên chung quanh mình. Chỉ cần bước một bước thôi qua cái vạch ngăn cấm, thì một cánh cửa vô hình đã lập tức đóng sập lại ngay trước mũi anh. “Thật là một con người kỳ quặc!” - Kobashi băn khoăn tự nhủ. Dĩ nhiên là có thể tìm cách giải thích tất cả những điều đó bằng cái tính xấu bụng và khó tính của Naoe, nhưng cách giải thích này không thể làm Kobashi hài lòng. “Có lẽ sở dĩ như vậy chẳng qua là vì ông ta với mình học trong những trường đại học khác nhau chăng?” - Kobashi loay hoay trong những phỏng đoán tương tự. Nhưng có một lần, một người quen của Naoe đến bệnh viện tìm ông mượn một số tài liệu gì đấy. Trước kia hai người cùng học một lớp với nhau, thế mà Naoe vẫn tiếp người bạn đồng nghiệp với một thái độ không kém lạnh lùng một chút nào. Người ấy nói: “Naoe tiên sinh đã thay đổi rất nhiều”, rồi vội vàng cáo từ. Như vậy nghĩa là Naoe lạnh nhạt không phải riêng gì đối với Kobashi...
Tại sao Naoe bỏ trường đại học đi nơi khác? Điều đó Kobashi không thể nào hiểu được, thế nhưng rõ ràng là nếu không giải được bài tính đố này thì không thể nào khám phá được những nguyên nhân bí ẩn của thái độ lạnh lùng khép kín của Naoe. Những nguyên nhân thật của thái độ ấy thì không ai biết được, dù là người bạn học kia hay là bác sĩ trưởng, hay là người chị của ông cũng vậy. “Có một cái gì không ổn ở đây...” - Kobashi nghĩ như vậy. Ở phía sau cái mặt nạ thường ngày với vẻ đẹp lạnh lùng của nó hình như có che giấu một gương mặt hoàn toàn khác mà những người xung quanh không hề biết, và có lẽ chính điều đó làm cho Kobashi suy nghĩ lao lung, chính điều đó thu hút anh như một chất nam châm.
“Dù sao chăng nữa thì mình được làm việc với một bác sĩ lỗi lạc như vậy cũng là một điều may mắn lớn lao!” - Kobashi tự thuyết phục mình một cách nhiệt thành.
Thế mà bây giờ Naoe lại có ý định mổ cho cụ già Yoshizo Ishikura! Dù là một người khâm phục Naoe đến như anh cũng không sao hiểu được việc này. Quả tình trước đây cũng đã có lần những lời khuyên và những phương pháp điều trị của Naoe gieo những mối ngờ vực vào lòng Kobashi, nhưng lần này thì... Hôm qua Kobashi nhân ghé vào trường đại học đã kể cho bạn mình nghe tất cả những chuyện này, và cuộc nói chuyện đã làm cho Kobashi tin rằng mình đúng.
Vào ngày dự định mổ, Kobashi đến phòng điều hành sớm hơn thường lệ, mặc áo blouse trắng, ngồi xuống đi văng, giở một tờ báo ra và chờ Naoe đến. Nhưng chưa được năm phút thì cô nữ y tá Sawano từ phòng cấp cứu chạy lên.
- Thưa bác sĩ, có một bệnh nhân đến!
- Cái gì nữa thế?- Kobashi rời tờ báo.
- Cái cậu thiếu niên vừa được cắt bỏ chiếc móng tay hôm qua ấy.
- Thì sao? Chỉ cần thay băng. Cô có thể tự làm lấy.
- Vâng, nhưng... Hôm nay đã là ngày thứ hai mà...
- Cô bảo cậu ấy đợi một chút. Tôi đang cần nói chuyện với bác sĩ Naoe.
Cô ta làm ra một vẻ mặt bất mãn rồi đi ra ngoài.
Theo một tập quán đã hình thành từ trước, người khám các bệnh nhân mới đến bệnh viện lần đầu trước tiên là Naoe. Ông chẩn đoán bệnh và chỉ định cách điều trị xong mới chuyển lại cho Kobashi. Hai bác sĩ phẫu thuật ngồi đối diện với nhau ở hai bên bàn khám bệnh. Các bệnh nhân mới làm tốn khá nhiều thì giờ, nhưng so với những người đến khám lần thứ hai hay thứ ba thì họ không đông bằng. Cũng có khi bệnh tình tiến triển thêm hay cách điều trị tỏ ra vô hiệu: lúc bấy giờ bệnh nhân lại được trả về cho Naoe. Ngoài ra, Naoe còn phải khám những bệnh nhân được ai đó gửi gắm riêng cho ông. Naoe giải quyết khá nhanh những trường hợp thuộc phần việc của ông. Xong việc, ông thường lấy tạp chí ra và vùi đầu vào một bài nào đấy. Kobashi bận bịu với bệnh nhân của mình, cố gắng làm ra vẻ mặt thản nhiên. Dĩ nhiên Kobashi so với Naoe thua kém hẳn về kinh nghiệm và kỹ năng, cho nên cách chia việc như vậy không làm cho anh bất mãn chút nào. Nhưng nói chung thì Naoe lẽ ra thỉnh thoảng có thể giúp Kobashi một lời khuyên hoặc khi hết việc có thể làm hộ anh nữa... Nhưng điều đó lại không bao giờ xảy ra. Cả cái thái độ Naoe hình như muốn nói: “Xin để cho tôi yên”. Nhưng Kobashi uất ức chủ yếu không phải vì cái tính vị kỷ của ông, mà vì cái vẻ thờ ơ lạnh lùng của ông thì nhiều hơn. Anh không thể nào quen được với cái vẻ ấy...
Theo thường lệ, Naoe đến sau chín rưỡi một chút.
- Chào bác sĩ, - Kobashi cúi chào Naoe.
- Chào anh, - Naoe đáp lễ, mặt vẫn quay về phía cái tủ chìm. Kobashi giả vờ tìm một cái gì trên giá sách. Anh lấy cuốn “y học”, lật vài trang. Naoe, lúc bấy giờ đã mặc áo blouse, đang đi ra phía cửa.
- Thưa tiên sinh, tôi muốn hỏi tiên sinh một điều.
- Vâng?
Cũng như mọi khi, gương mặt Naoe xanh nhợt nhạt.
- Tôi muốn hỏi về bệnh nhân Ishikura. Tiên sinh vẫn quyết định mổ ông cụ à?
- Tôi đang chuẩn bị mổ.
- Tôi phản đối cuộc phẫu thuật này.
- Tại sao?
- Muộn rồi. Cắt bỏ một cái u đã có di căn chỉ làm cho bệnh nhân chết nhanh hơn.
- Nhưng tôi không hề có ý định cắt bỏ u. Tôi chỉ rạch ra rồi khâu lại, để cho bệnh nhân nghĩ rằng người ta đã cắt bỏ những phần bị tổn thương.
- Nhưng... - Kobashi đang nói bỗng im bặt không sao nói tiếp được nữa.
Trung thực mà nói, tối hôm qua anh cũng đã từng thoáng nghĩ đến một giải pháp tương tự, nhưng anh đã lập tức gạt nó đi. Anh không thể nào tưởng tượng nổi rằng Naoe dám làm một việc như vậy. Có thể đây là một cách giải quyết vấn đề, nhưng nó quá ư tàn nhẫn...
- Vậy tiên sinh sẽ nói với bệnh nhân là đã cắt bỏ hết những gì cần cắt bỏ?
- Tôi sẽ nói là tôi đã cắt bỏ những gì có thể cắt bỏ.
- Nhưng ông cụ biết là có u rồi kia mà! Có một lần chính ông cụ cầm lấy tay tôi để lên bụng đúng vào chỗ có thể sờ thấy thớ thịt xơ cứng lại.
Naoe lặng thinh.
- Ông cụ sẽ hiểu là chúng ta lừa dối!
- Ông cụ sẽ hiểu hay không hiểu... Đoán trước như vậy phỏng có ích gì? Cứ làm rồi sẽ biết.
- Không thể coi bệnh nhân như một kẻ hoàn toàn đần độn! Nếu ông cụ hỏi cho kỳ được thật ra bệnh của mình là bệnh gì, thì chúng ta sẽ trả lời ra sao?
- Có thể nói rằng ông ta bị một vết loét lan rộng.
Naoe thong thả cài khuy áo blouse. Kobashi cảm thấy cơn giận lại bắt đầu sôi lên trong người anh.
- Dù sao cũng không thể giấu nổi một sự lừa dối!
- Ông cụ bị ung thư. Thành thử dù sao cũng đành phải nói dối.
- Nhưng mổ như vậy... chẳng lẽ lại cần phải nói dối đến mức ấy?
- Tất cả đều tùy quan điểm.
- Khi ông cụ biết ra sự thật, ông ấy sẽ cay đắng vô cùng.
- Có thể.
- Đến khi ông cụ than thở rằng mổ rồi mà sao vẫn không đỡ chút nào, thì chúng ta xử lý ra sao?
- Thì im lặng mà nghe.
- Thế nếu ông cụ dồn ta vào chân tường?
- Không dồn đâu.
- Tại sao?
- Khi cái chết đến gần, con người bao giờ cũng tự mình cảm biết được. Chúng ta không có nhu cầu phải nói rõ ra.
- Thế còn...
- Bệnh nhân sẽ im lặng khi biết rằng không còn ai có thể cứu mình nữa. Và đồng thời lại bấu víu lấy niềm hy vọng cuối cùng. Bệnh nhân sẽ không oán giận nếu người ta không nói với họ là họ bị ung thư...
- Nhưng tại sao, tại sao tiên sinh lại cho rằng bệnh nhân sẽ im lặng mà nuốt lấy sự dối trá ấy?!
- Tại vì bản thân họ không muốn tin vào sự thật khủng khiếp ấy! Họ không muốn nghĩ rằng đây là sự kết thúc. Tại vì họ sợ nghe sự thật. Họ sẽ biết rằng các bác sĩ nói dối, nhưng lại sẵn lòng tin lời bác sĩ. Nếu chúng ta sẽ im lặng, họ sẽ cố gắng tự thuyết phục mình. Xét cho cùng, chết trong khi vẫn tin vào một sự dối trá đầy sức an ủi cũng không có gì quá tệ.
Đột nhiên trong đôi mắt trũng sâu của Naoe hiện ra một nỗi buồn da diết, tuyệt vọng. Kobashi chợt nghĩ: Hay có lẽ Naoe đúng?.. Không! Dù sao làm như vậy vẫn đê hèn. Đó là một sự phỉ báng đối với con người.
- Tôi không thể chấp nhận điều đó được, - Anh nói, giọng rắn rỏi.
- Kobashi-san! - Trong giọng nói khe khẽ của Naoe nghe như lanh lảnh những âm thanh kim loại - Không được ủy mị.
- Tôi không hề ủy mị, - Kobashi nổi giận. - Chẳng qua tôi muốn phục vụ con người một cách thật trung thực, không cần đến sự dối trá.
- Anh là thầy thuốc hay là người nhà của bệnh nhân?!
- Dĩ nhiên tôi là thầy thuốc.
- Vậy thì hãy lập luận như một người thầy thuốc!
Naoe trùm lên Kobashi một cái nhìn có sức hủy diệt, quay ngoắt đi và ra khỏi phòng điều hành.
***
Cuộc phẫu thuật được bắt đầu lúc hai giờ trưa như đã định. Trước đấy một giờ cụ Yôsiđzô Ishikura đã uống một viên rabônal và bây giờ gần như đã ngủ khi người ta đẩy xe cáng vào phòng mổ. Khi bắt đầu gây mê, ông cụ gần như líu lưỡi không nói được nữa.
- Xin bác sĩ... làm ơn... cố gắng... lão không muốn chết...
Kobashi im lặng bắt mạch. Nhịp mạch và độ căng đều bình thường.
- Xin bác sĩ, - ông cụ lại thều thào, - cẩn thận cho... Đừng cắt nhiều quá.
- Cụ cứ ngủ đi. - Noriko cầm lấy tay Ishikura. - Cụ sắp ngủ rồi đấy. Xin cụ đếm: “một, hai, ba...”. Đếm chầm chậm.
- Được, được... Chỉ xin các vị đừng quên lời thỉnh cầu của tôi...
- Cho thuốc mê được chưa? - Noriko quay về phía Kobashi. Anh im lặng gật đầu. Mặt anh bịt kín chỉ còn trông thấy đôi mắt.
- Nào, xin cụ đếm cho! Một...
- Một...
- Đếm tiếp!
- Một...
Chất thuốc gây mê từ từ chảy vào đường tĩnh mạch xanh xanh cộm lên dưới lớp da khô héo của cụ già.
- Mô-ô-ột... Dễ chịu quá...
Cụ Ishikura ngáp một cái và mấy giây sau đều đều.
Khi Naoe rửa tay xong, đeo khẩu trang và bước đến bàn mổ, đồng hồ đã chỉ hai giờ ba mươi phút. Ngọn đèn không hắt bóng chiếu sang khoảng bụng trần của cụ Ishikura lộ rõ giữa những tấm drap trắng thành một hình thoi đều đặn. Naoe chăm chú nhìn vào lớp da nhăn nheo. Ở phần dưới dạ dày có thể sờ thấy một khối cứng cứng. Nó không cộm lên, nhưng khi ấn xuống, ngón tay lập tức gặp phải sự kháng cự, như thể gặp phải một vật thể cứng. Xem xét trên bề mặt khó lòng xác định đúng những đường giới hạn của khối u, nhưng hoàn toàn chắc chắn là nó không nhỏ hơn một nửa lòng bàn tay.
- Dao mổ.
Naoe ra lệnh vắn tắt trong khi ước lượng chiều dài của đường rạch.
Cụ Ishikura đã ngủ say.
Vì mọi người đều biết rõ rằng phẫu thuật sẽ rất đơn giản, họ quyết định không mời bác sĩ chuyên gia về gây mê, mà giao cho Kobashi làm việc này. Người phụ mổ là Noriko.
- Bắt đầu được chưa?
Kobashi im lặng gật đầu. Con dao mổ ấn vào phía dưới lồng ngực, rồi chạy xuống bụng, đến gần rốn thì vẽ thành một hình bán nguyệt sắc nét chạy sang phải rồi lại chạy thành một đường thẳng xuống phía dưới. Một đường mổ thông thường khi cần cắt bỏ một phần dạ dày. Mũi dao để lại ở phía sau một đường máu đỏ thẫm.
- Kẹp!
Naoe kẹp hai bên mép của đường rạch nhanh chóng chặn đứng dòng máu từ vệt mổ. Nhìn từ bên ngoài có thể thấy những động tác của ông có vẻ hơi chậm, nhưng mấy ngón tay đang nắm lấy các huyết mạch chuyển động không ngừng. Sau khi chấm dứt sự xuất huyết trong mấy phút, Naoe lại gọi dao mổ. Sau lớp da banh rộng, phía dưới các cơ thịt, có thể nhìn thấy chất mô dài màu trắng trắng của khoang bụng. Noriko cầm móc khẽ kéo cho các tổ chức tách ra. Naoe dùng cặp nhíp nâng khoang bụng lên một cách khéo léo và khẽ chạm mũi dao vào. Một lỗ nhỏ hình thành.
- Banh!
Naoe đưa cái banh vào chỗ thủng nhỏ xíu ấy và hãm mép bên phải lại. Ông kéo căng cho lỗ thủng căng sang bên trái. Bây giờ Noriko dùng móc kéo các cơ thịt một đằng lên phía trên, một đằng xuống phía dưới. Cô không cần đợi mệnh lệnh của Naoe: cô đã biết sẵn cần phải làm gì. Hai đôi tay của họ cử động theo một tiết tấu đồng nhất.
Trong vết rạch ba mươi phân được banh rộng có thể thấy các nội tạng phơi trần của cụ già Ishikura, trong khi cụ không hề hay biết gì, vẫn ngủ rất say.
Bằng cái nhìn của người nghiên cứu, Naoe nhìn một lát những khúc ruột đang co bóp đều đều như nhịp sóng, rồi bằng một động tác quả quyết ông thò mấy ngón tay đi găng vào khoang bụng. Dạ dày, màng treo ruột, đại tràng, vách sau của khoang bụng... Những ngón tay tinh xảo của Naoe không ngừng sờ nắn, thăm dò... Sau khi cắt một cái hạch bạch huyết nở to, ông bỏ nó sang một bên, rồi nhấc cái dạ dày lên, dòm xuống phía dưới. Ông vạch các vòng ruột ra để lộ vách sau của khoang bụng và sờ vào cột sống lưng.
Ông nhìn chăm chú đến nỗi có thể tưởng chừng ông đang cố ghi nhớ vĩnh viễn tất cả vào ký ức. Nhưng mắt ông là mắt một nhà khoa học nhiều hơn là mắt một thầy thuốc đang cố cứu bệnh nhân, và thân xác của con người trước mắt ông chỉ là một đối tượng nghiên cứu đã quen thuộc.
...Khi Naoe cuối cùng đã ngẩng đầu lên và rút hai tay ra khỏi khoang bụng thì tính từ lúc bắt đầu mổ đã trôi qua bốn mươi phút. Lúc bấy giờ là ba giờ mười phút. Trong thời gian này, nếu không kể việc cắt bỏ hai cái hạch bạch huyết, họ không hề làm một cái gì có thể tạm gọi là một phẫu thuật thật sự.
- Rõ rồi. Ta khâu lại.
Đột nhiên Noriko có một cảm giác kỳ dị. “Lúc xem xét khoang bụng của một con người kỹ đến như vậy... Chắc hẳn không phải mọi thứ đều rõ cả...” Song vẻ mặt của Naoe hoàn toàn thỏa mãn.
- Di căn rất nhiều... - Ông lầm bầm.
Noriko đã quen thuật ngữ này. Cô hiểu rằng toàn bộ đều bị tổn hại.
- Vậy tức là không thể làm được gì nữa sao?
- Chừng hai tháng là hết.
- Nặng thế ư?...
- Phía dưới dạ dày di căn. - Trong mắt Naoe sáng lên một xác tín vững chắc. - Chỉ lụa số bốn!
Cầm lấy cái kìm của Noriko đưa, Naoe nhanh nhẹn kéo hai mép khoang bụng lại và bắt đầu khâu. Khi ông khâu xong mũi cuối cùng, đồng hồ chỉ ba giờ hai mươi phút. Thường một phẫu thuật cắt đoạn dạ dày phải kéo dài từ một đến một tiếng rưỡi. Thì giờ còn thừa nhiều quá.
- Áp lực động mạch?
- Bình thường, - Kobashi liếc nhìn áp kế rồi nói.
- Đúng cả. Đúng phải như thế: lượng máu mất không đáng kể. - Với một nụ cười mệt mỏi, Naoe nhấc tay lên khỏi bụng bệnh nhân. Noriko từ phía sau bước nhanh tới và cởi dây áo blouse.
Naoe quay về phía cô.
- Để ông cụ ngủ ở đây nửa giờ nữa.
Noriko gật đầu.
- Và đặt bình tiếp. Chỉ cần glucose năm phần trăm.
- Còn cái này đưa đi đâu? - Noriko giơ cao cái lọ penicillin đựng hai cái hạch bạch huyết vừa cắt bỏ.
- Gửi đi xét nghiệm.
Ông cầm lấy cái lọ, rồi lau vầng trán lấm tấm mồ hôi và đi sang phòng điều hành.
***
Một tiếng sau cụ Ishikura tỉnh lại. Lúc bấy giờ Naoe đang ở phòng ngoại trú khám một bệnh nhân bị thương trong một tai nạn xe hơi. Chiếc taxi ông ta đi thắng lại ở đèn hiệu ngã tư, và vừa lúc ấy một chiếc xe khác từ phía sau đâm vào taxi. Sự va chạm mạnh làm cho đầu người khách bị hất ra sau, và ông ta thấy đau nhói. Bây giờ ông ta kêu là thấy nặng trong đầu và đau ở gốc cổ.
Sau khi khám qua, Naoe gửi ông ta đi chiếu điện rồi bước vào phòng bệnh nhân.
Dưới tấm chăn dày, thân hình cụ Ishikura nằm trên giường trông như bẹp dí. Nghe những bước chân của Naoe, ông cụ mở mắt và mỉm cười niềm nở.
- Cụ đã tỉnh rồi ạ?
- Tiên sinh! Cám ơn tiên sinh nhiều quá.
Giọng ông cụ còn hơi khàn, nhưng nghe cũng khỏe khoắn.
Naoe bắt mạch cho cụ, xem lại bình tiếp huyết thanh. Ngồi cạnh giường ông cụ là người con dâu và một cô thiếu nữ trẻ măng, chắc là một người cháu gọi ông cụ bằng ông.
- Bác sĩ đã cắt sạch hết cho tôi rồi chứ?
- Có một vài chỗ không cắt được, nhưng chính ổ bệnh thì đã thanh toán hẳn rồi.
Naoe vừa trả lời vừa lấy cái ống nghe trên tay Noriko đặt lên ngực cụ Ishikura. Cụ già nhắm mắt lại, háo hức nghe. Về trường lực tim không có gì thay đổi. Trước đây một giờ, Kobashi trong khi báo cáo về tình trạng bệnh nhân, đã nói rõ như vậy. Nói cho đúng ra thì không thể có gì khác được. Làm sao có được những sự lệch lạc trong một trái tim hoàn toàn khỏe mạnh sau một “phẫu thuật” như vậy? Bỏ cái ống nghe xuống, Naoe xem lại tròng trắng mắt của cụ già, yêu cầu cụ lè lưỡi ra xem.
- Tốt cả, không có gì phải lo. Bây giờ cụ cần ngủ cho đầy.
- Thưa bác sĩ, thế bao giờ tôi có thể ăn cơm được? - Cụ Ishikura sốt ruột hỏi.
- Độ bốn ngày nữa cụ sẽ ăn cháo được.
- Bốn ngày ạ? Tức là sẽ đau suốt bốn ngày?
- Phải chịu khó. Dù sao cũng là cắt đoạn dạ dày.
- Thế mà người ta cứ dọa tôi: ông mà ưng thuận cho người ta mổ thì chỉ có chết. Ngay từ đầu, tôi đã biết họ nói bậy hết. Tôi bảo là cứ cắt đi cho tôi. Thế là y như rằng, tôi nghĩ sao là đúng vậy! - Cụ Ishikura đắc thắng nhìn sang người con dâu, - Ấy, tôi đã ngần này tuổi rồi mà chưa bao giờ đau ốm gì đáng kể. Còn đọ sức với thanh niên được!
Naoe mỉm cười.
- Bao giờ thì các vị cho phép tôi xuống giường?
- Chắc khoảng mười ngày.
Ishikura trầm ngâm nhìn ra khoảng không, hẳn là đang tính nhẩm số ngày.
- Thế bao giờ thì tôi xuất viện?
- Kìa ông! - Người con dâu không ghìm được. - Ông không được nói chuyện nhiều thế. Nó sẽ yếu sức đi.
- Đến tháng hai tôi đã ra khỏi đây rồi nhỉ?
- Tôi không dám tiên liệu quá xa như vậy.
- Vâng vâng, dĩ nhiên... - Cụ Ishikura ngoan ngoãn gật đầu.
- Cụ nghỉ nhé. - Naoe đứng dậy.
- Cám ơn bác sĩ.
Mấy người đàn bà cúi mình chào, còn cụ Ishikura thì hơi nhấc đầu lên khỏi gối một chút.
Trên tầng của các phòng thượng hạng rất sạch sẽ, những bức tường trắng đều bóng lộn lên, trong các dãy hành lang có bày những chậu cây cao su và dứa. Cố đi thật nhanh cho kịp Naoe, Noriko lo lắng hỏi:
- Chẳng lẽ có thể lừa bệnh nhân như vậy sao?
- Nhưng còn biết làm thế nào nữa?
- Chúng em cũng phải nói với ông cụ như vậy à?
- Dĩ nhiên.
Naoe bước đi, hai tay thọc vào túi áo blouse, mắt nhìn thẳng phía trước.
***
Ở phòng khám ngoại trú có một bệnh nhân đang đợi ông. Trong bệnh án có đề: “ba mươi lăm tuổi”, nhưng trên hai thái dương tóc đã điểm bạc, và trên đỉnh đầu tóc thưa đi rõ rệt. Nói chung ông ta trông già hơn tuổi nhiều.
- Ông làm việc ở đâu?
- Ở tòa thị chính Tokyo, - người đàn ông trả lời, bàn tay để sau ót. Tên ông ta là Kuwana.
- Như vậy tức là lúc bấy giờ ông đang đi...
- Đi công chuyện, rồi sau đó sẽ trở về sở.
Kỹ thuật viên X quang đã đem tới những tấm phim rửa gấp chụp các đốt xương sống vùng cổ của Kuwana, dùng cặp treo lên tấm kính sáng thành một dãy. Ảnh chụp từ nhiều góc độ khác nhau: từ phía trước, từ một bên, cái thì chụp đầu nghiêng về phía trước, cái thì chụp đầu ngả về phía sau, cả thảy sáu tấm. Không có tấm nào cho thấy có sự lệch lạc.
- Cột sống lành lặn, - Naoe nói.
Naoe bắt đầu viết kết luận vào bệnh án. Kuwana trầm ngâm xem xét những đường viền của mấy đốt xương của bản thân được tấm kính mờ soi sáng từ phía sau. Phía trên cái cột nhỏ gồm bảy đốt xương sống chồng lên nhau có một vùng sáng rộng hiện lên trăng trắng - đó là hộp sọ.
- Vào lúc đụng xe, khi cái đầu hất đột ngột về phía sau, có một số huyết quản nhỏ và một số thớ của tổ chức cơ. Chính tình trạng đó gây nên đau đầu và những cảm giác khó chịu ở vành cổ, nhưng không có hiện tượng vỡ hay xê dịch các đốt xương sống.
- Hóa ra tôi chỉ bị trẹo cổ thôi ư?
- Theo ngôn ngữ khoa học thì không gọi như vậy. Thành ngữ “trẹo cổ” chỉ nguyên nhân của tình trạng chứ không phải bản thân tình trạng.
- Thế nếu gọi theo khoa học thì thế nào ạ?
- Giãn hệ dây chằng ở vùng cổ của cột sống.
Người đàn ông lại chăm chú nhìn mấy tấm phim X quang. Phía trên cái cằm chạy hai hàng răng, và trong số răng có một cái nổi rõ lên: đó là một cái răng giả bằng kim loại. Kuwana thận trọng sờ lên cổ.
- Nói một cách khác. Hệ dây chằng nối liền các đốt xương sống này tạm thời bị yếu đi, - Naoe giảng giải.
Cánh cửa bỗng mở ra và trên ngưỡng cửa một viên cảnh sát xuất hiện. Sau lưng y thấp thoáng bóng dáng một người trẻ tuổi. Mặt người cảnh sát, Naoe thấy quen quen. Đó chính là người cảnh sát trực cách đây ba ngày đã đưa tên du đãng say rượu vào bệnh viện.
- Thưa bác sĩ, bây giờ tôi nên thế nào ạ? - Kuwana hỏi.
- Ông chẳng có gì đáng sợ. Nhưng phải một tháng mới hết đau, không sớm hơn.
- Không cần nằm bệnh viện chứ ạ?
- Không. Chẳng qua ông nên cố giữ một chế độ yên tĩnh hoàn toàn. Trong tình trạng này nhiều khi vào ngày thứ hai hay thứ ba cảm giác đau tăng lên.
- Nhưng không sao chứ ạ?
- Ông đừng lo.
- Như thế nghĩa là xương vẫn lành lặn... - viên cảnh sát quay về phía người trẻ tuổi đứng sau lưng nói.
- Anh kia là gì, người gây ra tai nạn phải không? - Naoe hỏi. Nghe tiếng nói của ông, người trẻ tuổi sợ hãi ngẩng đầu lên. - Địa chỉ?
- Khu Setagaya, phố Sangenjaya...
Người trẻ tuổi là một sinh viên năm thứ hai trường đại học.
- Sự việc xảy ra như thế nào?
- Cái xe thể thao của anh ta đâm vào đít chiếc taxi, - viên cảnh sát trả lời thay cho người trẻ tuổi. - Cái xe taxi chẳng sao, chỉ có cái thanh chắn sau bị vẹt một ít, còn xe của anh này thì cả hai cái đèn pha phía trước đều vỡ tan.
- Giấy bảo hiểm của anh hợp lệ đấy chứ?
Người trẻ tuổi gật đầu và nhìn ra phía khác. Noriko ghi địa chỉ và số điện thoại của anh ta vào bệnh án.
- Ông sang bên kia tiêm.
Kuwana đưa mắt nhìn một lần nữa chàng sinh viên mặc săng đai rồi đi sang phòng ghi danh.
Viên cảnh sát quay về phía người trẻ tuổi.
- Anh ra ngồi ở phòng khách đợi một chút. Tôi cần bàn với bác sĩ một lát.
Người thanh niên ngoan ngoãn đi ra.
- Thưa bác sĩ, thế còn cái gã bệnh nhân kia thì sao ạ... Cái gã bị nhốt vào toilet ấy mà... Hắn không phá phách gì chứ ạ?
- Không.
- Thế bạn bè hắn có đến bệnh viện nữa không ạ?
- Hình như có đến một lần, nhưng tôi không gặp.
- Tôi cứ lo bác sĩ gặp những chuyện lôi thôi.
- Anh lo cũng phải.
- Thế ạ? - Viên cảnh sát bối rối. - Có việc gì xảy ra hay sao ạ?
- Cái số tiền ba mươi ngàn mà họ ứng trước đã sắp hết.
Nghe nhắc đến tiền bạc, viên cảnh sát ngượng nghịu cúi đầu, như thể anh ta định quịt số tiền phải trả thêm.
- Còn đủ được đến ngày nào ạ?
- Hôm qua tôi có hỏi ở phòng văn thư: họ nói là khoảng hai ngày nữa.
- Chỉ thế thôi ạ?!
- Phòng của anh ta nằm dù không điều trị cũng phải trả ba ngàn yên một ngày, thành thử ba mươi ngàn yên trên thực tế chẳng là cái gì cả. Thậm chí cũng không đủ chụp một số tấm phim X quang.
- Xin bác sĩ thứ lỗi cho tôi.
- Sao anh lại phải xin lỗi?
- Mấy tên cùng bọn với hắn không thể nào lại không có tiền...
- Tôi đã nói từ đầu rồi: hễ hết tiền là tôi cho xuất viện.
- Thế hiện nay hắn ra sao rồi ạ?
- Vết thương hơi bị mưng mủ.. Không sao. Điều trị tiếp theo chế độ ngoại trú cũng được.
Naoe đến cạnh lavabo và bắt đầu rửa tay.