2. Lịch Sử - Chính Trị
  3. Bách Khoa Thư Lịch Sử
  4. Kiến Trúc (1708–1835)

Bách Khoa Thư Lịch Sử

Kiến Trúc (1708–1835)

KIẾN TRÚC (1708–1835)

Năm 1800 đánh dấu một bước ngoặt trong lĩnh vực kiến trúc. Các phong cách kiến trúc truyền thống nhường chỗ cho những công trình hiện đại hơn, được xây bằng kỹ thuật mới.

Phần ngoài của sảnh đường Brighton được kiến trúc sư nổi tiếng John Nash (1752–1835) của Anh xây lại vào năm 1818 cho Hoàng tử Nhiếp chính, vua George IV tương lai. Nash thiết kế dựa trên cơ sở là kiến trúc Ấn Độ, nhưng bổ sung nhiều tư tưởng phá cách của riêng ông.

Trên toàn thế giới, hầu hết các nền văn hóa từ trước tới nay vẫn tham khảo truyền thống để xác định nền kiến trúc của họ – tính sáng tạo và cách tân vẫn chưa đạt tới đỉnh cao, ngoại trừ ở châu Âu. Nhưng ngay cả ở châu Âu và Bắc Mỹ, những cách tân trong kiến trúc vẫn có xu hướng bắt chước phong cách trước đó như của Hy Lạp và La Mã, hoặc tiếp nhận phong cách mới lạ sao chép từ các thuộc địa, đặc biệt là từ Ấn Độ.

Năm 1784, chính phủ Anh đánh thuế cửa sổ. Để tiết kiệm tiền, nhiều người, đặc biệt là người giàu, đã bít một số cửa sổ nhà họ lại.

Có hai yếu tố ảnh hưởng tới kiến trúc châu Âu. Thứ nhất là sự phát triển của các điền trang ở nông thôn và nhà ở thành thị, nơi các công trình kiến trúc hoành tráng có cửa sổ lớn đang thịnh hành. Thứ hai là sự phát triển của các ngành công nghiệp mới, mà hệ quả là các thành phố và nhà máy lớn được xây dựng. Các đô thị ở châu Âu và châu Mỹ phát triển về quy mô, và cùng với sự phát triển này xuất hiện các phong cách mới như kiến trúc Georgian ở Anh quốc hoặc phong cách Palladian ở Mỹ.

Ham muốn thử nghiệm kỹ thuật công nghiệp mới khiến các kiến trúc sư thiết kế các kiểu nhà mới, sử dụng vật liệu mới. Năm 1779, gang lần đầu tiên được dùng vào việc xây cầu qua sông Severn ở Anh. Xu hướng sử dụng vật liệu mới phát triển mạnh trong thời nữ hoàng Victoria vào thế kỷ XIX.

Tiền xây dựng thành phố Bath tráng lệ của Anh – gần hải cảng thuộc địa Bristol – được cấp từ lợi nhuận mà các thuộc địa và hoạt động buôn bán nô lệ đem lại. Khu Trăng Lưỡi liềm Hoàng gia (Royal Crescent) được xây vào cuối thế kỷ XVIII theo mô hình liên hoàn, gồm 30 ngôi nhà mái bằng, theo thiết kế của John Wood Con. Kiến trúc sư này chịu ảnh hưởng sâu sắc từ các thiết kế Hy Lạp cổ đại.
Ở miền Nam châu Phi, người Zulu sống trong những khu định cư có rào bao quanh, ở giữa là khu đất chăn nuôi cũng có rào (kraal). Các ngôi lều được dựng bằng cột gỗ, lợp chiếu thảm hoặc rơm. Mỗi người vợ của chủ kraal sống trong một ngôi lều, ngoài ra còn một số lều khác để chứa lương thực dự trữ.
Người định cư Nga đi về phía Đông tới các vùng đất mênh mông của Siberia. Nhà ở của nông dân dựng từ những cây gỗ chặt ngay trong rừng, theo lối truyền thống đơn giản rẻ tiền, dễ làm, và được trang trí theo kiểu địa phương. Người định cư thời kỳ đầu ở miền Tây nước Mỹ cũng áp dụng phương pháp tương tự để dựng những ngôi nhà nhỏ bằng gỗ.
Các chủ đồn điền ở miền Nam nước Mỹ, trong đó nhiều người là con cháu của người châu Âu giàu có, đã xây những tòa nhà nguy nga theo kiểu Hy Lạp nhằm nhấn mạnh địa vị của họ trong một xã hội mà nô lệ da đen chiếm số đông ở nhiều nơi.

Ở nhiều nơi trên thế giới, các thiết kế truyền thống sử dụng vật liệu sẵn có ở địa phương vẫn phổ biến. Người định cư xây nhà ở các vùng lãnh thổ mới của Mỹ và Nga, và nhiều thuộc địa đang lớn mạnh của người châu Âu ở Ấn Độ, châu Phi và Nam Mỹ. Hầu hết nhà cửa được xây dựng vẫn mang tính thực tiễn, cơ bản và truyền thống. Nhưng các thống đốc, ông chủ và giới chủ đồn điền cũng xây những tòa nhà lớn để thể hiện sự giàu sang và địa vị của họ.

Cây cầu bằng gang đầu tiên trên thế giới được xây qua sông Severn ở Coalbrookdale (Anh) vào năm 1779. Những người xây cầu đã dùng phương pháp xây dựng tương tự như xây cầu gỗ vì họ không rõ vật liệu gang sẽ biến đổi thế nào.