Bách Khoa Thư Lịch Sử

Dòng Họ Habsburg (1273–1556)

DÒNG HỌ HABSBURG (1273–1556)

Dòng họ Habsburg đến từ Habichtsburg ở Thụy Sĩ. Họ đã chi phối nền chính trị châu Âu trong hơn 600 năm, từ thế kỷ XIII đến năm 1914.

Charles V sinh năm 1500, lên ngôi vua Tây Ban Nha năm 1516 và trở thành hoàng đế La Mã Thần thánh từ năm 1519. Năm 1553, ông trao vương miện hoàng đế cho em trai và hai năm sau, trao các vương quốc của ông (Tây Ban Nha, Hà Lan và châu Mỹ) cho con trai là Philip Charles.

Tên của dòng họ Habsburg xuất phát từ tên lâu đài của dòng họ này ở Thụy Sĩ là Habichtsburg, nghĩa là “Lâu đài Chim cắt”. Đến thế kỷ XIII, dòng họ Habsburg sở hữu các vùng đất ở Áo. Kể từ năm 1438 trở đi, hoàng đế La Mã Thần thánh hầu như luôn là người của dòng họ Habsburg. Cuối thế kỷ XV, Maximilian I đã xếp đặt một cuộc hôn nhân có lợi cho người nhà của mình. Con trai ông là Philip xứ Burgundy cưới Joanna Điên, con gái của vua Ferdinand và nữ hoàng Isabella ở Tây Ban Nha. Charles V, con trai của hai người này, trở thành người quyền lực nhất trong dòng họ Habsburg.

Rudolf I được tôn làm vua nước Đức vào năm 1273 và trở thành hoàng đế La Mã Thần thánh đầu tiên thuộc dòng họ Habsburg vào năm 1273, mặc dù ông chưa bao giờ đăng quang chính thức. Tước hiệu hoàng đế La Mã Thần thánh vẫn thuộc về dòng họ Habsburg cho đến năm 1806.

Khi Philip mất vào năm 1506, Charles thừa kế Burgundy và Hà Lan. Năm 1516, vua Tây Ban Nha Ferdinand nhượng Tây Ban Nha và xứ Naples cho Charles, và năm 1519, ông thừa kế đế quốc La Mã Thần thánh từ Maximilian. Việc này dẫn đến sự đối địch với vua Pháp Francis I, và trong phần lớn thời trị vì của vua Charles hai bên luôn trong tình trạng chiến tranh. Là một tín đồ Công giáo mộ đạo, vua Charles không thích sự truyền bá Tân giáo. Ông triệu tập hai nghị viện để hòa giải bất đồng với giáo phái Luther nhưng cả hai nghị viện đều thất bại. Năm 1546, ông dùng vũ lực chống lại một số nhóm thuộc giáo phái Luther, gọi là Liên minh Schmalkalden. Vua Charles đánh bại Liên minh này vào năm 1547, nhưng sau đó phải chấp nhận yêu cầu của họ. Đến năm 1556, ông kiệt quệ vì chiến tranh, do tiêu hao phần lớn của cải của Tây Ban Nha mà không mang lại kết quả gì. Ông lui về sống trong một tu viện, chia đất cho các con trai là Philip (cai quản Tây Ban Nha và Hà Lan) và Ferdinand (cai quản Áo và lên ngôi hoàng đế La Mã Thần thánh).

Sau khi Charles V mất, nhà Habsburg ở Áo cai trị đế quốc La Mã Thần thánh. Nhà Habsburg ở Tây Ban Nha cai trị Tây Ban Nha, Hà Lan, nhiều vùng của Italia và châu Mỹ Latinh.
Đại bàng hai đầu là biểu tượng của đế quốc La Mã Thần thánh. Quyền lực của các hoàng đế giảm sút vào thế kỷ XVI, khi một số bang ở Đức trở nên hùng mạnh hơn.

CÁC MỐC THỜI GIAN CHÍNH

1020 Lâu đài Habichtsburg của dòng họ được xây dựng

1459-1519 Maximilian I mở rộng ảnh hưởng của dòng họ Habsburg

1506 Charles V thừa kế Burgundy và Hà Lan

1516 Charles V thừa kế Tây Ban Nha và Naples

1519-1556 Charles V trở thành hoàng đế La Mã Thần thánh

1546 Chiến tranh giữa nhà Habsburg và những người Tân giáo

1618-1648 Cuộc chiến tranh Ba mươi Năm giữa người Công giáo và người Tân giáo