Trên một phông nền man mác trầm buồn, bao giờ bức tranh về con người cũng được tác giả miêu tả đầy rõ ràng. Văn của Thạch Lam không có cốt truyện và rất ít những xung đột gay cấn, tất cả cứ lặng lẽ và phẳng lặng như một tấm gương sáng mà khi soi vào đó, ai cũng thấy một phần của chính mình.
Ông đi sâu vào đời sống tâm hồn của nhân vật để từ đó tìm ra những vẻ đẹp còn bị quá nhiều những bụi mờ của đớn đau và khắc nghiệt cuộc sống che lấp đi.
Con người trong quan niệm và trang văn của Thạch Lam không có ai hoàn toàn xấu xa hay tốt đẹp, mà tất cả bao giờ cũng đan xen và song hành với nhau.
Nhà văn đặt ra nhiều những đối lập và nghịch cảnh để cho nhân vật của mình tự đấu tranh và tìm ra lối đi phù hợp giữa những ranh giới mong manh của cái thiện và cái ác.
Nhưng quan trọng nhất là Thạch Lam luôn hướng người đọc và nhân vật của mình đến với việc quay về với cái thiện và sơ tâm tốt đẹp ban đầu, bởi thế mà con người trong văn chương của ông rất ít khi trở nên tha hóa.
Mục lục sách
- Duyên số
- Hai lần chết
- Một cơn giận
- Một đời người
- Người bạn trẻ
- Người lính cũ
- Nhà mẹ Lê
- Tiếng chim kêu
- Tiếng sáo
- Trở về
- Bắt đầu
- Bên kia sông
- Bóng người xưa
- Buổi sớm
- Cái chân què
- Cô áo lụa hồng
- Cô hàng xén
- Dưới bóng hoàng lan
- Đói
- Ðứa con
- Ðứa con đầu lòng
- Gió lạnh đầu mùa
- Kẻ bại trận
- Đêm sáng trăng
- Nắng trong vườn
