Từ Hy Thái Hậu
- 8 -
Từ Hy ngồi trên ngai phụng ở vạn Hoa cung, một cung nhỏ, nàng thích nhất. Người thiếu nữ làm lễ khấu đầu, quỳ trước mặt ngai, một lúc sau bà đứng dậy xuống ngai đến đỡ dậy.
Với một giọng âu yếm, bà nói:
- Mới có một tuần, nom mi khác trước, có phần ốm hơn.
- Tâu lệnh bà, thấy lệnh bà giận con, con hối hận quá, không ăn, không ngủ được.
Ngồi xuống con, bây giờ ta hết giận rồi. Ta muốn biết con có được mạnh không?
Bà chỉ chiếc ghế ch ngồi cạnh bà, nắm bàn tay Mai, bà vuốt ve.
- Con ơi, con muốn yêu ai, tùy ý con. Sao con không lấy tên quản ngự lâm, hắn vừa trẻ vừa đẹp trai?
Người thiếu nữ không thể ngờ tưởng được nghe những câu nói đó, ở chính miệng bà thái hậu nói ra. Nàng đỏ mặt, nước mắt ràn rụa, nắm chặt hai bàn tay bà thái hậu.
- Tâu lệnh bà, con tôn thờ bà...
- Suỵt... Ta không phải là thần, Phật...
Giọng người thiếu nữ run run:
- Tâu lệnh bà, đối với con, lệnh bà là vị phật Quan Âm hiện thân, cứu khổ, cứu nạn...
Từ Hy nở một nụ cười sung sướng:
- Thôi, thôi, đừng tâng bốc ta quá. Ta có một kế hoạch.
- Một kế hoạch?
- Phải có kế hoạch chứ.
- Xin tuân theo tôn ý lệnh bà.
- Kế hoạch đó, ta nghĩ như thế này. Sắp đến ngày đầy năm thế tử, có nhiều cuộc du ý, yến tiệc. Hôm đó ta mời người anh họ Nhung Lữ đến dự tiệc, để mọi người thấy hắn có họ hàng với ta, hắn được trọng vọng, ưu đãi. Kế hoạch đó để không ai dám dị nghị, ghen tức khi ta cất nhắc hắn lên một địa vị cao sang. Cũng vì con, ta có ý định nâng đỡ hắn để hắn có một phẩm tước ít nhất cũng phải ngang hàng với con.
- Tâu lệnh bà, nhưng...
Từ Hy giơ bàn tay:
- Con cứ yên chí, ta bảo gì hắn phải nghe theo.
- Con không dám nghi ngờ song...
Từ Hy thấy hai má nó ửng hồng.
- Con nghĩ thấy nóng ruột phải không? Còn những hai tháng nữa.
Người thiếu nữ lấy ống tay áo che mặt. Từ Hy cười nói:
- Phải vạch một con đường đi mới tới đích chứ.
Bà véo yêu má người thiếu nữ, hai má nàng càng thêm ửng đỏ. Bà cho cáo lui.
Cung thân vương nói:
- Trong 200 năm, người ngoại quốc đến buôn bán ở ta, chỉ giới hạn phạm vi hoạt động ở tỉnh Quảng Đông. Họ giao dịch thương mại với một số người Hán được triều đình cho phép.
Hạ qua đã lâu, bây giờ đang giữa mùa thu, nhiều hôm Từ Hy ngồi tha thẩn nhìn mặt trời lặn ở sườn non. Trong những chiếc chậu sứ, những cây cúc nở hoa đỏ, vàng rực rỡ. Nàng ngồi trầm ngâm, nghe văng vẳng bên tai tiếng người nói rời rạc như lá khô mùa thu rụng rơi lả tả.
Cung thân vương cất giọng nói to như để đưa nàng về thực tại:
- Thái hậu có muốn nghe tôi nói không?
- Nói đi, tôi nghe.
Thân vương có vẻ hoài nghi, nói tiếp:
- Thái hậu còn nhớ không, nước mình đã thất trận hai lần trong trận Nha Phiến. Sự thất bại đó đã cho chúng ta một bài học, chớ có nên coi thường những nước Tây phươngm không nên coi họ như những tiểu bang thuộc quốc. Nếu người dân họ tham lam, thô lỗ, không đáng đứng ngang hàng với mình, tuy thế, chúng lại có thể cầm đầu mình nhờ ở bạo lực, ở chiến cụ.
Mấy lời nói đó có một mãnh lực làm Từ Hy hết mơ mộng nhưng kỷ niệm về mùa hè năm ngoái. Nàng rất ghét phải trở về kinh thành, sống tù hãm trong bốn bức tường thành cao.
- Thân vương nói bọn chúng có thể làm chủ được mình, hả?
- Phải, rất có thể. Mình bất lực không giữ được bờ cõi. Chúng ta phải nhượng bộ tất cả yêu sách của họ, những số tiền vĩ đại mình phải trả, gọi là bồi thường chiến tranh, bao nhiêu hải khẩu, họ bắt buộc mình phải để cho họ sử dụng.
Một ngoại bang đã yêu sách được, những ngoại bang khác cũng ùn ùn vào đòi theo, họ dùng võ lực... Vũ lực là một thứ bùa hộ mệnh của họ.
Nét mặt ông rất nghiêm nghị. Thân hình to lớn của ông nghiêng về phía trước trên chiếc ghế bành ở dưới bệ ngai phụng trong thư viện quốc gia. Lý Liên Anh ngồi tựa lưng vào chiếc cột lớn khảm xà cừ đỏ.
Từ Hy hỏi:
- Mình kém về phương tiện nào?
Bà nghe thân vương trình bày, ba tức lắm, hai bàn tay nắm chặt hai tay vịn ở ngai. Hình ảnh Nhung Lữ hồi nãy hiện lên rõ ràng trong trí óc, bây giờ phai lạt, biến mất.
Cung thân vương nhìn Từ Hy chênh chếch, ông rất xúc cảm trước sắc đẹp mê hồn, thêm vào một khối óc thông minh xuất chúng.
Ông nghĩ làm sao rèn luyện khối óc đó nhận xét sáng suốt để phục vụ cho triều đại, cho quốc gia. Nàng còn ít tuổi quá, mà là một phụ nữ tuy vẫn hay không có một người đàn bà nào được thông minh như nàng. Ông nói tiếp:
- Người Hán đã tiến bộ nhiều, họ đã thức tỉnh. Văn minh cổ không hợp với thời đại ngày nay. Những bậc hiền triết dạy bạo lực là xấu, người chiến sĩ là đáng khinh vì chỉ có phá hoại và giết chóc. Những hiền triết sống ở những thời đại xa xăm, không biết có những quân man di, mọi rợ ở phương Tây. Dân tộc mình sống biệt lập, không tiếp xúc với các dân tộc khác. Mình tưởng như trên trái đất này chỉ có quốc gia mình. Bây giờ bọn giặc người Hán nổi lên chống lại triều đình, bọn họ không hiểu chúng mình là thù nghịch của họ mà chính bọn người Tây phương mới là quốc thù.
Từ Hy nhanh trí, suy luận rất nhanh, hiểu ngay ý nghĩa khủng khiếp về câu nói đó. Viên tổng đốc Lưỡng Quảng Diệp Danh Thám đã để quân bạch chủng xâm nhập vào thị trấn Quảng Đông.
- Thưa thái hậu, chưa hết, chúng ta phải tìm cách ngăn chặn. Như tôi đã nói, chắc thái hậu còn nhớ, cách đây chín năm, quân Tây phương đã oanh tạc những đồn lũy của mình ở Hà Khẩu, con sông chảy qua kinh thành, họ dùng võ lực, bắt buộc triều đình phải nhường cho một dải đất dọc theo duyên hải phía Nam để họ xây cất nhà cửa, kho đụn, doanh trại. Đồng thời họ áp bức mình phải giải tỏa tất cả các trục lộ giao thông với Quảng Đông; khi viên tổng đốc Lưỡng Quảng từ khi thi hành bản thỏa hiệp vẫn không thấy quân hồng mao phản ứng. Tuy vậy dân nước mình sẽ không được sống yên ổn, lúc nào cũng hồi hộp, lo sợ. Tuy quân ngoại lai có vẻ nhượng bộ, nhưng sự thật họ sửa soạn một trận chiến khốc liệt hơn, để dễ bề yêu sách.
Từ Hy rít lên, nói:
- Phải tống khứ chúng nó, không để chúng nó rãnh tay chiêu binh mãi mã, chờ cho đến khi mình có một đạo quân hùng mạnh.
- Tâu lệnh bà, tình thế phức tạp, rối ren, muôn vàn khó khăn, đâu có thể giản dị như thế.
Nói đến đây, ông thở dài, nhiều lúc như vậy, tình thế trong nước nhiễu nhương, ngoại giao, nội trị, không thể một sớm, một chiều có thể ổn định nổi. ông nói tiếp:
- Không riêng gì quân bạch chủng, thời đại của vũ khí, của bạo lực, cường quyền áp đảo tinh thần dân chúng, người Hán không có lời lẽ, phải, trái gì hơn làsúng đạn. Người Hán đã nói sức mạnh trên hết, chỉ có súng đạn mới giải phóng được con người. Đó, thưa Tây cung thái hậu, mình phải nhìn vào thực tế, thực tế phủ phàng, tất cả rối ren trong nước bắt nguồn từ đó. Nếu mình không vội thức tỉnh theo kịp trào lưu tiến hóa, nhìn thẳng vào cục diện, cải cách toàn diện, vì mình cai trị người Hán, mình không phải người Hán, đừng mong thế tử lên được ngôi báu sau này.
- Như vậy triều đình phải cấp khí giới cho họ.
Cung thân vương thở dài, nói tiếp:
- Chao ôi! Nếu mình cấp khí giới cho người Hán để đuổi quân ngoại xâm, người Hán quay mũi súng về mình trước vì đối với họ, mình là ngoại lai, dù rằng các Tiên vương của mình ở phương Bắc xuống lập nghiệp ở đây đã hai thế kỷ này. Như thế ngai rồng sẽ bị lung lay.
Không hiểu những lời trần thuật đó, bà thái hậu có nhận thức được mối nguy cơ hiện tại không? Ông nhìn thẳng vào khuôn mặt ngọc, không thấy thay đổi sắc diện, vì tâm tư của người đàn bà những cảm nghĩ phát lộ trên nét mặt. Cung thân vương trình bày, phê bình những khúc mắc của tình thế, Từ Hy lãnh hội và để tâm suy nghĩ. Nạn bạch chủng không những đe dọa Thanh triều mà trực tiếp ảnh hưởng, nguy hại đến bản thân bà và nhất là Đông cung thái tử. Bất cứ với giá nào, bà phải bảo toàn ngôi báu cho thế tử vì chính là con ruột bà và cũng do tình mẫu tử.
Cũng ngày hôm đó, khi Cung thân vương đi khỏi, bà trở về cung, sai người ẵm con đến. Bà chơi với con, ẵm trên tay cười cợt, thế tử bập bẹ hát những bài bà hát, bà dạy con tập đếm trên mười ngón tay, bà nựng nịu, đặt con xuống đất, thằng nhỏ chuệch choạng, sắp ngã, bà đỡ, nói những câu nói, làm những cử chỉ của các bà mẹ yêu con. Cùng lúc đó, bà suy nghĩ, phác họa trong óc kế hoạch để diệt quân thù. Cứu nguy quốc gia là lẽ tất nhiên nhưng việc bảo toàn con bà phải đứng lên hàng đầu. Chơi với con một lúc, bà lại giao cho vú nuôi.
Từ ngày hôm đó, bà để hết tâm trí, đọc những sớ, tấu, biểu chương các tỉnh gửi về, nhất là tỉnh Quảng Đông và các miền phụ cận. Ở đó quân bạch chủng đang yêu sách mở rộng phạm vi thông thương. Việc buôn bán đem lại những nguồn lợi rất lớn cho người da trắng và người Hán, nhưng cả hai vẫn chưa thỏa mãn, vẫn muốn làm khó dễ, yêu sách hết thứ này đến thứ khác. Từ Hy tức quá vì thời cơ chưa thuận tiện, còn sớm quá, chưa thể phái một đạo quân đi tiễu trừ. Khai chiến với quân ngoại xâm lại thêm cuộc nội loạn của người Hán sẽ đem lại kết quả bi thảm, ngai vàng phải sụp đổ, hoàng thượng phải thoái vị trước sự phẫn nộ của toàn dân. Trước những viễn ảnh đen tối đó, lúc này chưa thuận tiện, phải tìm cách diên kỳ, kéo dài thời gian, hòa hõan đến khi con nàng trưởng thành, tức vị. Lúc đó sẽ mở một trận chiến thư hùng, năm nay chưa thắng thì sang năm, bắt buộc phải đánh quỵ quân phiến loạn, khử trừ hết quân ngoại lai.
Sau trận mưa tuyết đầu mùa, viên tổng đốc Lưỡng Quảng gửi hỏa tốc một biểu chương: Nhiều chiến thuyền mới đến, thả neo gần Quảng Đông, chở vũ khí, chiến cụ, lợi hại gấp bội phần năm trước, có viên đại diện người hồng mao. Trong tờ biểu chương, viên tổng đốc tỏ vẻ sợ hãi và bực tức. Viên quan này nói, vì tình thế quá nguy ngập, ông không dám giời nhiệm sở, nếu không ông đã thân chinh đến kêu trình trước sân rồng, nói lên sự bất lực của ông không ngăn cản được chiến thuyền ngoại quốc vượt trùng dương đến cập bến nước ta. Ông xin đức vua ban lệnh khẩn cấp để đối phó, xin cho gửi hỏa tốc sắc chỉ, nguyện xin phụng chỉ thi hành.
Hoàng thượng nhận được tin cấp báo, lo sợ quá, liền cho họp Viện cơ mật để thảo luận.
Tất cả các quan trong triều hội thảo, nghị quyết tối hậu không do ở nơi hoàng thượng mà ở Tây cung thái hậu.
Tất cả mọi người, ai cũng biết, do Lý Liên Anh tiết lộ, mỗi đêm hoàng thượng cho vời Từ Hy, không phải chuyện ong bướm, mây mưa. Trong lúc ông vua say thuốc phiện, nằm trên long sàng; lơ mơ nửa thức, Từ Hy nghiên cứu rất lâu sớ điệp, biểu chương, cân nhắc từng chữ, phỏng đoán những hậu quả mỗi việc. Khi nàng đã nghiên cứu kỹ lưỡng, suy nghĩ, ra một quyết nghị, nàng lấy bút lông chấm vào đìa son, xóa bỏ những lời đề nghị: Khai chiến, trả thù, ám sát, thủ tiêu bọn người ngoại xâm.
Nàng ra lệnh:
"Điều đình,bất nhương nhi bất kháng, không hứa hẹn nhượng bộ mà cũng không đề kháng, không dùng bạo lực, bạo động. Lấy nhu thắng cương. Thời cơ chưa thuận tiện. Người ta yêu sách điều gì, cứ việc hứa nhưng bất thủ hứa. Đất đai, bờ cõi nước ta rộng lớn, hùng vĩ. Không vì một vết muỗi đốt ở ngón chân mà tự hủy cả thân thể."
Không ai dám cưỡng lại châu phê, vì dưới tờ sắc chỉ có đóng ngọc tỷ bằng son. Ngọc tỷ cất ở trong tráp để ở phòng vua, chỉ có một mình Từ Hy có quyền mở tráp lấy ra. Tờ công báo hoàng triều xuất bản hàng ngày, sáng lập đã được 800 năm, đăng tải các chiếu chỉ, sắc chỉm quyết nghị của vua ban bố, báo đó cũng đăng tải lời phê bình của Từ Hy. Báo đó được phổ biến gởi cho các quan đầu tỉnh, tổng đốc, tuần phủ, án sát, để quảng bá trong quần chúng những quyết nghị, biểu thị của thiên tử. Nói là ý chỉ thiên tử nhưng thực ra là ý chỉ của một người đàn bà trẻ, đẹp ở trong nội tẩm (buồng ngủ) hoàng thượng. Ông vua say thuốc phiện ngủ, có biết gì đâu.
Thấy mấy lời châu phê bằng son đỏ chói, Cung thân vương thất kinh. Khi gặp Từ Hy ở thư viện, ông bảo:
- Thưa thái hậu, tôi đạ trình bày với thái hậu, bọn người bạch chủng, tính nết nóng nảy, thô lỗ, cuồng bạo. Họ không được ôn hòa, tế nhị như người nình. Bọn chúng tính như con nít, thấy cái gì vui mắt, thích ý, vồ ngay lấy, bất luận lý lẽ ra sao. Mình dùng dằng, hứa suông với họ, nguy lắm, chúng sẽ phẫn nộ, cắn càn, rất tai hại cho mình. Tôi biết tưởng nên điều đình thẳng thắn với họ, nếu có phải mất ít tiền đút lót, cốt sao họ nhổ neo chiến thuyền, rời xa bờ cõi nước mình.
Từ Hy quắc mắt như nảy lửa hỏi:
- Chúng nó làm gì được mình? Thuyền bè của chúng có đi nổi 1500 cây số bờ biển nước mình không? Cứ để cho chúng quấy nhiễu tỉnh miền Nam. Chúng có thể nào xâm phạm đến hoàng thành, đến thiên tử?
- Theo ý tôi, rất có thể.
- Cứ để thời gian sẽ trả lời.
- Tôi chắc cũng không còn được lâu đâu.
Nom thấy nét mặt lo lắng, nghiêm nghị, một người đàn ông trẻ đẹp, nàng thấy thương hại, muốn làm cho khuây khỏa, nàng lảng sảng nói chuyện khác.
- Tội gì thân vương ôm gánh nặng vào người, chuốc não, mua sầu. Tôi biết tính ông đa cảm, hay lo xa những việc không đâu. Ông cũng nên thỉnh thoảng tiêu khiển như mấy người khác. Tôi không thấy ông đi coi bói.
Thân vương không nói gì cáo lui. Trong suốt thời kỳ ở Viên Minh, Từ Hy giữ gánh hát, lấy công nho đài thọ. Đào kép gánh hát sống rất ung dung, họ được ở một ngôi nhà ngoài thành. Những ngày khánh lễ, thái hậu truyền cho diễn một vở tuồng đặc sắc, cả triều thần đến coi, một đôi khi hoàng thượng cũng đến ngự lâm. Có những cuộc du hí, ngày tháng trôi mau, đông qua, xuân tới, trong nước vẫn hưởng cảnh thái bình.
Khi những cành mẩu đơn nở hao đỏ chói, triều đình rộn rịp sửa soạn khánh lễ, ngày sinh nhật Đông cung thái tử.