‘ Đây là một sự tưởng tượng buồn cười của ông, Poirot ạ. ‘
‘ Có lẽ nó có một chút không bình thường ‘ Poirot đồng ý một cách thận trọng.
‘ Ông thấy đó ‘ Hale đáp ‘ Đó thật là một khoảng thời gian dài. ‘
Hercule Poirot đoán rằng sẽ hơi mệt mỏi với cụm từ đặc biệt đó. Ông hòa nhã nói:
‘ Dĩ nhiên điều đó làm tăng thêm khó khăn. ‘
‘ Xới tung quá khứ lên ‘, người kia trầm ngâm ‘ Nếu có một mục đích trong đó, bây giờ... ‘
‘ Có một mục đích. ‘
‘ Nó là gì? ‘
‘ Người ta có thẻ thích đi tìm sự thật vì lợi ích của chính nó. Tôi cũng vậy. Và ông sẽ không quên người phụ nữ trẻ. ‘
Hale gật đầu.
‘ Vâng, tôi thấy khía cạnh của cô ta trong vụ đó. Nhưng-xin ông thứ lỗi cho tôi, ông Poirot-ông là một người mưu trí. Ông có thể bịa ra cho cô ta một câu chuyện. ‘
Poirot đáp:
‘ Ông không biết người phụ nữ trẻ đó đâu. ‘
‘ Ô, Này! Này! - người đàn ông đầy kinh nghiệm! ‘
Poirot kéo ông ta lại gần.
‘ Tôi có lẽ, mon cher, là một kẻ nói dối có tài và thành thạo-có lẽ ông nghĩ vậy. Nhưng nó không phải là ý kiến của tôi về tư cách đạo đức. Tôi có những tiêu chuẩn của mình. ‘
‘ Xin lỗi, ông Poirot. Tôi không có ý làm tổn thương những cảm xúc của ông. Nhưng nó là một lý do tốt nên tôi mới nói như vậy. ‘
‘ Ô, tôi tự hỏi, nó là thật à? ‘
Hale chậm rãi nói:
‘ Thật là bất hạnh cho cô gái thơ ngây, hạnh phúc, người mà khi chuẩn bị kết hôn mới nhận ra rằng mẹ mình là kẻ sát nhân. Nếu tôi là ông, tôi sẽ đến và nói với cô ấy rằng, sau tất cả, nó là một vụ tự tử. Nói rằng vụ án bị Depleach giải quyết hỏng. Nói rằng không còn nghi ngờ gì trong tâm trí nữa vì Crale đã tự đầu độc mình! ‘
‘ Nhưng có một sự hồ nghi trong đầu tôi! Không một phút giây nào tôi tin rằng Crale đã tự đầu độc. Bản thân ông cho rằng đó là điều hợp lí nhất có thể ư? ‘
Hale chậm chạp lắc đầu ‘
‘ Ông thấy ư? Không, nó không phải sự thật. Tôi không phải người khéo miệng-cũng không phải người khéo nói dối. ‘
Hale quay lại nhìn Poirot. Khuôn mặt vuông khá hồng hào của ông đỏ thêm và thậm chí còn vuông hơn nữa. Ông nói:
‘ Ông nói về sự thật. Tôi muốn làm rõ với ông rằng chúng tôi nghĩ rằng mình đã có được sự thật trong vụ án của Crale. ‘
Poirot nói nhanh:
‘ Lời tuyên bố đó từ ông có ý nghĩa lớn lắm đấy. Tôi biết ông là vì bản thân mình, một người trung thực và có năng lực. Giờ kể tôi nghe điều nay, có lúc nào trong tâm trí của ông không nghi ngờ gì về tội ác của bà Crale không? ‘
Câu trả lời của người sĩ quan đến nhanh chóng:
‘ Không nghi ngờ gì cả, ông Poirot. Những tình huống đó chĩa thẳng vào bà ta ngay lập tức. Và mỗi sự thật đơn giản là chúng tôi đã phát hiện ra cảnh tượng đó. ‘
‘ Ông có thể một sự phác họa lại bằng chứng chống chính chống lại bà ta? ‘
‘ Tôi có thể. Khi tôi nhận được thư ông, tôi đã tra cứu vụ án. ‘ Ông nhặt một quyển sổ nhỏ lên. ‘ Tôi vừa mới chép lại toàn bộ những sự việc nổi bật ở đây. ‘
‘ Cảm ơn, bạn tôi. Tôi rất háo hức muốn nghe. ‘
Hale đằng hắng, cất giọng nhẹ nhàng, trịnh trọng. Ông nói:
‘ Vào lúc hai giờ bốn mươi lăm phút, buổi chiều ngày mười tám tháng chín, thanh tra Conway nhận được cuộc gọi từ bác sĩ Andrew Faussett. Bác sĩ Andrew Faussett tuyên bố rằng ông Amyas Crale ở Alderbury đột nhiên qua đời và tính hệ trọng trong tình huống của cái chết cũng như bản lời khai được lập bởi ông Blake, một người khách đang ở trong nhà, ông ta nghĩ rằng vụ này phải báo cho cảnh sát.
Thanh tra Conway cùng với một hạ sĩ quan và bác sĩ pháp y đến Alderbury ngay lập tức. Bác sĩ Faussett đã ở đó và dẫn ông ta tới nơi mà xác ông Crale được giữ cho không bị xáo trộn.
Ông Crale đang vẽ tranh trong một khu vườn nhỏ khép kín được biết với cái tên: vườn Battery, một mặt khu vườn nhìn ra biển và có vài khẩu súng thần công thu nhỏ được dàn thành một thế trận. Mất khoảng bốn phút để đi từ nhà ra khu vườn. Ông Crale không vào nhà ăn trưa vì ông muốn bắt lấy chính xác hiệu ứng của ánh sáng lên đá và nếu trễ hơn thì mặt trời sẽ chiếu lệch đi. Vì vậy ông ta vẫn ở lại một mình để vẽ tranh trong khu vườn Battery. Điều này được tuyên bố là không có gì bất thường cả. Ông Crale ít khi chú ý đến giờ giấc các bữa ăn. Thỉnh thoảng một chiếc bánh mì kẹp được mang ra cho ông nhưng thường ông thích ở lại một mình không bị ai làm phiền. Người cuối cùng thấy ông ta còn sống là cô Elsa Greer (đang ở lại nhà) và ông Meredith Blake (hàng xóm ở gần đó). Hai người đã đi cùng nhau lên nhà Crale và đi cùng với những thành viên còn lại của gia đình vào ăn trưa. Sau bữa trưa, cà phê được phục vụ ở sân thượng. Bà Crale uống hết cà phê và sau đó quan sát thấy rằng bà phải đi xuống và xem Amyas xoay xở ra sao. Cô Cecilia Williams, người gia sư, đứng dậy đi cùng bà chủ. Cô đang tìm một cái áo len chui đầu của học trò cô là Angela Warren, em của bà Crale, là cái áo thứ hai bị thất lạc và cô ấy nghĩ rằng có khả năng nó đã bị bỏ lại ngoài bãi biển.
Hai người bắt đầu đi cùng nhau. Con đường mòn dẫn xuống phía dưới, xuyên qua một khu rừng nhỏ, cho đến khi nó hiện cánh cửa dẫn vào khu vườn Battery hoặc cũng có thể tiếp tục đi theo con đường mòn đó, nó dẫn xuống bờ biển.
Cô Uwilliams tiếp tục đi xuống còn bà Crale đi vào khu vườn Battery. Hầu như cùng lúc, tuy nhiên, bà Crale hét lên và cô Willams hối hả quay lại. Ông Crale tựa đầu lên ghế ngồi và ông đã chết.
Bà Crale khẩn cấp yêu cầu cô Williams rời khỏi vườn Battery và nhanh chóng lên nhà để gọi điện cho bác sĩ. Tuy nhiên, trên đường đi, cô gặp ông Meredith và giao nhiệm vụ đó cho ông ta, còn cô thì trở lại với bà Crale, người đang cần sự giúp đỡ. Bác sĩ Faussett đến hiện trường mười lăm phút sau đó. Ngay lập tức ông thấy rằng ông Crlae đã chết được một lúc-ông định thời gian hợp lí của cái chết là từ một đến hai giờ chiều. Không có gì chứng tỏ nguyên nhân gây ra cái chết. Không có dấu hiệu của bất cứ vết thương nào và tư thế của ông Crale hoàn toàn tự nhiên. Tuy nhiên bác sĩ Faussett, người khá quen thuộc với tình trạng sức khỏe của ông Crale và là người tuyệt đối biết rằng không có một loại bệnh tật hay sự ốm yếu nào để mà thiên về việc đặt ra tầm nhìn nghiêm trọng về tình huống này. Về điểm này ông Philip Blake đã trình bày một cách chắc chắn với bác sĩ Faussett. ‘
Sĩ quan cảnh sát Hale dừng lại, hít một hơi sâu và tuyên bố, như nó đã xảy ra, giờ đến màn hai.
‘ Rồi sau đó ông Blake lặp lại lời khai với thanh tra Conway. Sự việc là thế này. Sáng hôm đó ông ta nhận được lời nhắn điện thoại từ anh ông là ông Meredith Blake (người sống tại điền trang Handcross, cách đó một dặm rưỡi, ông Meredith là một nhà hóa học nghiệp dư-hoặc có lẽ là một nhà nghiên cứu về thảo mộc-là từ chính xác nhất để mô tả. Trong khi bước vào phòng thí nghiệm của mình vào sáng hôm đó, ông Meredith Blake giật mình nhận thấy cái chai đựng chất độc cần khá đầy vào hôm trước, giờ đã gần như cạn. Lo lắng và hoảng hốt trước sự việc này ông liền gọi điện cho em ông để hỏi xem nên làm gì. Ông Philip Blake thuyết phục anh mình đến Alderbury ngay lập tức và hai người sẽ bàn về vấn đề này. Ông ta đi bộ đến nửa đường thì gặp anh ông và họ về nhà cùng nhau. Họ quyết định sẽ tạm gác vấn đề đó lại để bàn bạc lần nữa vào sau bữa ăn trưa.
Để điều tra sâu hơn, thanh tra Conway tìm hiểu kĩ những việc sau: Buổi chiều hôm trước, năm người đã đi dạo từ Alderbury để dùng trà tại điền trang Handcross. Gồm có ông và bà Crale, cô Angela Warren, cô Elsa Greer và ông Philip Blake. Suốt thời gian ở đó, ông Meredith đã trình bày bài luận văn về sở thích của mình và tổ chức một buổi tiệc trong phòng thí nghiệm nhỏ xíu và khoe với mọi người cái này cái nọ. Trong buổi dạo chơi đó, ông ta đã đề cập đến những loại thuốc đặc biệt, một trong số đó là Coniine, nguyên tắc hoạt động của cây độc cần. Ông ta giải thích những đặc tính của nó, than vãn rằng giờ đây nó đã biến mất trong dược điển và khoác lác rằng mình biết một liều lượng nhỏ của nó rất hiệu nghiệm để chữa ho gà và hen suyễn. Rồi ông nói đến những đặc tính chết người của nó nhưng thật ra là đang đọc cho những vị khách của ông nghe vài đoạn mô tả về tác dụng chất độc của một tác giả người Hi Lạp. ‘
Thanh tra Hale ngừng lại, nhồi tẩu thuốc và chuyển sang màn ba.
‘ Đại tá Frere, cảnh sát trưởng, trao vụ án này cho tôi. Kết quả khám nghiệm tử thi đưa vấn đề đi xa hơn bất cứ sự nghi ngờ nào. Chất Coniine, tôi hiểu là, không có dấu hiệu rõ ràng nào của nó khi khám nghiệm tử thi nhưng bác sĩ biết phải tìm cái gì và một lượng lớn thuốc đã được tìm thấy. Bác sĩ cho ý kiến rằng nó được uống hai hoặc ba tiếng trước khi xảy ra cái chết. Phía trước ông Crale, ở trên bàn, có một cái ly không và một chai bia đã cạn. Chất cặn trong chai bia và cái ly được đem đi phân tích. Không có chất Coniine trong chai nhưng có trong chiếc ly. Tôi đã tiến hành điều tra và thấy rằng mặc dù một kết bia và được bảo quản trong nhà hóng mát ở khu vườn Battery phòng khi ông Crale cảm thấy khát lúc vẽ tranh nhưng trong buổi sáng đặc biệt đó bà Crale đã mang từ nhà xuống một chai bia ướp lạnh. Ông Crale đang bận bịu vẽ tranh khi bà ấy đến và cô Elsa Greer đang làm mẫu cho ông, cô đang ngồi lên một trong những bức tường thành.
Bà Crale khui chai bia, rót nó ra và đặt cái ly vào tay chồng khi ông đang đứng trước giá vẽ. Ông ta nốc một hơi-một thói quen của ông, tooi đã tìm hiểu. Rồi ông ta nhăn mặt, đặt cái ly xuống bàn và nói: ‘ Hôm nay mọi thứ với tôi đều có vị thật kinh tởm! ‘ cô Greer ở trên đó cười và nói: ‘ Bệnh gan! ‘ Ông Crale nói: ‘ À, dù sao đi nữa thì trời đang lạnh. ‘ ‘
Hale ngừng lại,. Poirot nói:
‘ Chuyện này diễn ra vào lúc mấy giờ? ‘
‘ Khoảng mười một giờ mười lăm phút. Ông Crale tiếp tục vẽ. Theo lời cô Greer, ông ta sau đó phàn nàn sự cứng nhắc của các phiến đá và càu nhàu rằng ông hơi bị thấp khớp. Nhưng ông ta là tuýp người ghét thừa nhận là mình bị bất cứ bệnh gì và ông chắc chắn cố không nhận mình là mình thấy ốm yếu. Sự yêu cầu cáu kỉnh rằng ông phải được ở một mình và những người khác đi lên nhà dùng bữa trưa là khá tiêu biểu cho tính cách của ông. Tôi cho là vậy. ‘
Poirot gật đầu.
Hale nói tiếp:
‘ Vì vậy Crale ở lại một mình trong vườn Battery. Không nghi ngờ gì nữa, ông ta rơi phịch xuống ghế và yếu đi ngay khi ông ở một mình. Cơ bắp bắt đầu tê liệt. Không có sự giúp đỡ nào trong tầm tay và cái chết xảy ra không ngờ. ‘
Poirot gật đầu lần nữa. Hale nói:
‘ À, tôi tiếp tục dựa theo thói quen. Không có nhiều khó khăn trong việc tìm ra sự thật. Vào ngày hôm trước đã có một cuộc ẩu đả giữa bà Crale và cô Greer. Người đến sau khá xấc láo đã tự ý thay đổi sự sắp xếp đồ đạc. ‘ Khi tôi còn đang ở đây ‘. Bà Crale ngắt lời cô ta ‘ Ý cô là gì? Cô ở đây khi nào? ‘ Cô Greer đáp trả: ‘ Đừng giả vờ rằng bà không biết ý tôi là gì, Caroline. Bà chỉ giống như một con đà điểu Châu Phi vùi đầu trong cát. Bà hoàn toàn biết rõ rằng Amyas và tôi quan tâm nhau và chuẩn bị kết hôn. ‘ Bà Crale đáp: ‘ Tôi không biết gì cả ‘. Rồi cô Greer nói: ‘ À, giờ thì bà biết rồi đó. ‘ Và sau đó, dường như, bà Crale quay sang người chồng vừa bước vào phòng và nói: ‘ Có thật không, Amyas, anh sắp cưới elsa ư? ‘
Poirot hỏi với sự thích thú:
‘ Và ông Crale đã nói gì? ‘
‘ Hình như ông ta quay sang cô Greer và quát lên: 'Ý cô là cái quái gì khi thốt ra điều đó? Cô mất khả năng kiểm soát cái lưỡi của mình rồi à? ' ‘
‘ Cô Greer đáp: 'Em nghĩ Caroline có thể nhận ra sự thật. ' ‘
‘ Bà Crale nói với chồng: 'Có đúng không Amyas? ' ‘
‘ Ông ta không nhìn bà, dường như, ông quay mặt đi và nói lầm bầm điều gì đó. ‘
‘ Bà ta nói: 'Nói ra đi. Tôi muốn biết. ' Và thế là ông ta đáp: 'Ồ, đó là sự thật-nhưng anh không muốn nói về chuyện đó bây giờ. ' ‘
‘ Rồi ông ta hối hả ra khỏi phòng và cô Greer nói: 'Bà thấy rồi rồi đó! ' và tiếp tục-với điều gì đó như là sẽ không tốt cho bà Crale nếu cứ tiếp tục làm con chó già giữ xương. Tất cả họ phải cư xử như là người có lí trí. Cô ta còn hi vọng rằng Caroline và Amyas sẽ luôn giữ tình bạn tốt. ‘
‘ Và bà Crale nói gì về việc này? ‘ Poirot tò mò hỏi.
‘ Theo như lời những nhân chứng thì bà ta cười to. Bà nói: 'Bước qua xác tôi đã, Elsa à. ' Bà ta đi ra cửa và cô Greer gọi với theo: 'Bà nói vậy là có ý gì? ' Bà Crale nhìn lại và nói: 'Tôi sẽ giết Amyas trước khi để anh ta lại cho cô. ' ‘
Hale ngừng lại.
‘ Thật đáng nguyền rủa phải không? ‘
‘ Vâng ‘ Poirot dường như đang trầm tư. ‘ Ai đã tình cờ nghe được trận cãi nhau đó? ‘
‘ Cô Williams đang ở trong phòng và Philip Blake. Thật khó xử cho họ. ‘
‘ Lời khai của họ về trận cãi vã có giống nhau không? ‘
‘ Gần giống-ông không bao giờ có được hai nhân chứng nhớ một việc giống nhau một cách tuyệt đối cả. Ông biết rõ điều này như tôi mà, ông Poirot. ‘
Poirot gật đầu. Ông trầm ngâm:
‘ Vâng, sẽ thật thú vị để thấy rằng - ‘, ông bỏ lửng câu nói.
Hale tiếp tục: ‘ Tôi bắt đầu cuộc khám xét ngôi nhà. Trong phòng ngủ của bà Crale tôi tìm được dưới đáy ngăn kéo, giấu kín bên dưới những chiếc bít tất mùa đông là một cái chai nhỏ dán nhãn dầu thơm hoa nhài. Nó rỗng không. Tôi lấy dấu vân tay trên đó. Những dấu vân tay đó chỉ thuộc về bà Crale. Bản phân tích cho thấy cái chai chứa đựng những dấu vết mờ nhạt của tinh dầu hoa nhài và thành phần dung dịch Coniine hydrobromide rất đậm đặc. ‘
‘ Tôi thận trọng báo cho bà Crale và chỉ cho bà thấy cái chai. Bà trả lời không khó khăn gì. Bà nói rằng trạng thái tinh thần của mình rất tệ. Sau khi nghe ông Meredith Blake mô tả về loại thuốc kia bà đã quay lại và lẻn vào phòng thí nghiệm, đổ hết chai nước hoa hương nhài mà bà mang theo trong túi ra và đổ đầy dung dịch Coniine vào. Tôi hỏi tại sao lại làm vậy thì bà nói: 'Tôi không muốn nói về những việc khác hơn là những điều tôi có thể giúp nhưng tôi đã nhận một cú sốc tồi tệ. Chồng tôi đang định bỏ tôi để đi theo người đàn bà khác. Nếu là như vậy thì tôi không còn muốn sống nữa. Đó là lí do tôi lấy thứ thuốc đó. ' ‘
Hale ngừng nói.
Poirot nói: ‘ Sau tất cả- có vẻ như đã đủ rồi. ‘
‘ Có lẽ vậy, ông Poirot. Nhưng nó không phù hợp với những gì cô ta bị nghe lỏm. Và sau đó có thêm một cuộc cãi vã nữa trong buổi sáng hôm sau. Ông Philip Blake nghe lỏm được một phần, cô Greer nghe lỏ được một phần khác của cuộc cãi vã. Nó diễn ra trong thư viện giữa ông và bà Crale. Ông Blake đang ở trong phòng lớn và nghe được một đoạn. Cô Greer đang ngồi ở ngoài, gần của sổ đang mở của thư viện và nghe được nhiều hơn. ‘
‘ Và chị đã nghe những gì? ‘
‘ Ông Blake nghe bà Crale nói: ' Anh và người đàn bà của anh. Tôi sẽ giết anh. Một ngày nào đó tôi sẽ giết anh. ' ‘
‘ Không đề cập đến việc tự tử à? ‘
‘ Chính xác là không hề. Không có những từ ngữ như: 'Nếu anh làm việc đó tôi sẽ tự sát'. Bằng chứng của cô Greer cũng giống như vậy. Theo lời cô ta, ông Crale nói: 'Phải cố biết điều trong chuyện này Caroline à. Tôi thương em và luôn luôn mong em bình yên-em và con. Nhưng tôi sắp cưới Elsa rồi.chúng ta phải đồng ý giải phóng cho nhau thôi. ' Bà Crale trả lời: 'Tốt lắm, đừng nói tôi không cảnh báo anh. ' Ông ta nói: 'Ý em là gì? '. Và bà ta trả lời: 'Ý tôi là tôi yêu anh và tôi sẽ không để mất anh. Tôi thà giết anh còn hơn là để anh đi theo cô gái đó. ' ‘
Poirot phác một cử chỉ nhẹ nhàng.
Ông thì thầm: ‘ Tôi chợt nảy ra ý nghĩ rằng cô Greer đã không khôn ngoan khi nêu lên vấn đề này. Bà Crale có thể dễ dàng cự tuyệt chuyện li hôn với chồng. ‘
‘ Chúng tôi có vài bằng chứng liên quan đến điểm này. ‘ Hale nói. ‘ bà Crale, dường như đã thổ lộ với ông Meredith Blake trong chừng mực nào đó. Ông ấy là một người bạn lâu năm và đáng tin tưởng. Ông ta đã rất lo âu và khó khăn lắm để nói với ông Crale về chuyện đó. Điều này, tôi có thể nói, diễn ra vào buổi chiều trước đó. Ông Blake đã tế nhị khuyên can bạn mình, rằng mình sẽ đau buồn thế nào nếu cuộc hôn nhân của ông và bà Crale tan vỡ một cách thảm hại. Ông ấy cũng lo lắng về chuyện cô Greer còn quá trẻ và đó là một sự việc nghiêm trọng khi kéo theo một cô gái trẻ trong suốt phiên tòa li hôn. Trước việc này, ông Crale đáp, với một nụ cười thầm (hắn ta là loại người cục súc). Đó hoàn toàn không phải là ý kiến của Elsa. Cô ấy không định xuất hiện. Chúng tôi sẽ sắp đặt nó theo cách bình thường. ‘
Poirot nói: ‘ Vì thế, cô Greer thậm chí còn khinh suất hơn khi phá hủy hết việc cô ta từng làm. ‘
Thanh tra Hale nói:
‘ Ồ, ông biết phụ nữ là như thế nào rồi đó! Phải chặn họng đối phương lại. Dù gì thì đó cũng là tình huống khó khăn. Tôi không hiểu ông Crale sao lại để nó xảy ra. Theo lời ông Meredith Blake thì ông ta muốn hoàn thành bức tranh của mình. Điều đó có ý nghĩa gì với ông không? ‘
‘ Có, bạn tôi ơi, tôi nghĩ là là có. ‘
‘ Nó chẳng có ý nghĩa gì với tôi cả. Người đàn ông đó đang chuốc lấy phiền phức! ‘
‘ Ông ta chắc sẽ vô cùng bực bội với người phụ nữ trẻ của mình vì sự phá vỡ cái cách mà cô ta đã làm. ‘
‘ Ồ, chắc rồi. Meredith Blake đã nói vậy. Nếu ông ta đã hoàn thành bức tranh thì tôi không thấy tại sao ông ta không thể chụp một vài bức ảnh và làm việc với chúng. Tôi biết một gã vẽ tranh phong cảnh bằng màu nước đã làm theo cách đó. ‘
Poirot lắc đầu.
‘ Không-Tôi có thể hiểu Crale là một họa sĩ. Ông phải nhận ra, bạn tôi ơi, rằng vào khoảnh khắc đó, hầu như chắc chắn, tramh của ông ta là tất cả những gì có ý nghĩa với Crale. Cho dù ông ta có muốn kết hôn với cô gái đến thế nào thì tranh của ông ta vẫn là nhất. Đó là lí do ông ta hy vọng sẽ chịu đựng đến cùng cuộc đến thăm của cô ta mà không làm cho mọi việc phơi bày ra. Cô gái, dĩ nhiên, không nhìn sự việc theo cách đó. Với phụ nữ, tình yêu luôn được đặt lên hàng đầu. ‘
‘ Tôi không biết chuyện đó. ‘ Thanh tra Hale xúc động nói.
‘ Những người đàn ông ‘, Poirot nói tiếp, ‘ và đặc biệt là những người họa sĩ-rất khác biệt. ‘
‘ Nghệ thuật! ‘, viên thanh tra nói với giọng khinh bỉ, ‘ tất cả chuyện này đều liên quan đến nghệ thuật! Tôi không bao giờ hiểu nó và sẽ không bao giờ hiểu! Ông phải nhìn thấy cái bức tranh mà Crale đang vẽ. Tất cả đều nghiêng lệch. Ông ta làm cô gái trông như thể cô bị đau răng và những bức tường thành thì đều cong queo. Nhìn vào thật là khó chịu, tất cả mọi thứ. Tôi không thể xóa nó khỏi tâm trí trong một thời gian dài sau đó. Tôi thậm chí còn mơ thấy nó nữa. Và nó ảnh hưởng tới thị lực của tôi nhiều hơn nữa-Tôi bắt đầu nhìn những bức tường thành và các bức tường và những thứ nằm ngoài tranh vẽ. Vâng, và cả phụ nữ nữa! ‘
Poirot mỉm cười nói:
‘ Mặc dù không hiểu nó nhưng ông đang đặt những tặng vật lên sự vĩ đại của tranh Amyas Crale. ‘
‘ Vô lý. Tại sao một họa sĩ không thể vẽ những thứ đẹp đẽ và vui mắt để chiêm ngưỡng chứ? Tại sao ông không thấy sự xấu xí của nó? ‘
‘ Vài người trong chúng ta, mon cher, nhìn thấy cái đẹp ở những chỗ lạ lùng. ‘
‘ Cô gái đó đúng là rất ưa nhìn ‘, Hale nói, ‘ trang điểm thật đậm và tiếp theo là không có quần áo trên người. Cái cách những cô gái này thể hiện thật là không đứng đắn. Và đó là mười sáu năm về trước rồi, ông thấy đó. Ngày nay người ta sẽ không suy nghĩ gì về nó. Nhưng rồi-à, nó làm tôi sốc. Quần dài và một trong số những chiếc áo sơ mi bằng vải canvas kia, hở cổ và không có gì khác, tôi cho là vậy! ‘
‘ Dường như ông nhớ những điểm này rất rõ ‘, Poirot thì thầm một cách ranh mãnh.
Thanh tra Hale đỏ mặt. ‘ Tôi chỉ đang điểm qua điều mà tôi ấn tượng ‘, ông nói một cách khắc khổ.
‘ Đúng-đúng ‘ Poirot dịu dàng nói. Ông tiếp tục:
‘ Dường như những nhân chứng chính chống lại bà Crale là Philip Blake và Elsa Greer? ‘
‘ Vâng. Cả hai người họ rất kịch liệt. Nhưng người gia sư cũng được coi là nhân chứng buộc tội và những gì bà ấy nói có trọng lượng hơn hai người kia. Bà ta hoàn toàn ở về phía bà Crale, ông thấy đó. Tức giận phản kháng cho bà Crale. Nhưng bà ấy là một người phụ nữ trung thực và đưa ra bằng chứng xác thực mà không cố gắng giảm nhẹ nó bằng bất cứ giá nào. ‘
‘ Còn ông Meredith Blake? ‘
‘ Ông ta rất lấy làm đau buồn trước mọi chuyện, một quý ông đáng thương. Ông ấy đã làm tất cả những gì có thể. Nhận trách nhiệm về số thuốc ông ta đã bào chế- và nhân viên điều tra cũng đổ lỗi cho ông ta. Coniine và các muối AE nằm trong mục một của đạo luật những hành vi đầu độc. Ông ấy đã chịu những lời chỉ trích khá gay gắt. Ông ấy là bạn thân của cả hai bên và nó giáng cho ông một đòn rất mạnh. Vả lại, đây là kiểu người quý tộc thôn quê, người đang co mình lại trước tai tiếng và đang ở trước con mắt bàn dân thiên hạ. ‘
‘ Em gái của bà Crale không đưa ra bằng chứng sao? ‘
‘ Không. Điều đó không cần thiết. Cô bé không ở đó khi bà Crale đe dọa chồng và không có gì để em kể cho chúng tôi mà chúng tôi không thu được từ những người khác. Cô bé đã thấy bà Crale đi tới tủ lạnh và lấy chai bia ướp lạnh ra và, dĩ nhiên, luật sư biện hộ cho bị cáo đã có trát đòi cô bé hầu tòa và em nói rằng bà Crale đã lấy nó và đi thẳng xuống vườn mà không có bất cứ sự can thiệp nào vào chai bia. Nhưng điểm đó không liên quan bởi vì chúng tôi không bao giờ khẳng định rằng Coniine có trong chai bia. ‘
‘ Làm sao bà ta có thể xoay xở để bỏ độc vào cái ly trước hai con người đang nhìn vào? ‘
‘ À, đầu tiên, họ đã đã không nhìn thấy. Điều đó cho thấy, ông Crale đang vẽ tranh-đang nhìn vào bức tranh của mình và nhìn người làm mẫu. Và cô Greer thì tạo dáng, đang ngồi hầu như quay lưng về nơi bà Crale đang đứng và mắt cô nhìn qua vai ông Crale. ‘
Poirot gật đầu.
‘ Như tôi nói, cả hai người đều không nhìn vào bà Crale. Bà ta đã có một vật giống như cái ống hút Pi-pét người ta thường dùng để bơm mực cho bút bi. Chúng tôi đã tìm thấy nó bị nghiền nát vụn trên con đường mòn dẫn lên ngôi nhà. ‘
Poirot thì thầm:
‘ Ông đã có đáp án cho mọi việc. ‘
‘ À, giờ thì, ông Poirot! Không có một thành kiến nào cả. Bà ta đe dọa giết ông ta. Bà ta lấy những thứ cần dùng ở phòng thí nghiệm. Cái chai không được tìm thấy ở phòng bà ta. Bà ta cố ý đem chai bia ướp lạnh xuống cho chồng-một câu chuyện buồn cười, dù sao đi nữa khi ông nhận ra rằng họ đã không còn nói chuyện với nhau. ‘
‘ Một việc rất kì lạ. Tôi đã chú ý đến nó. ‘
‘ Vâng. Có một chút hạ mình. Tại sao bà ta lại tử tế bất thình lình như vậy? Ông ta phàn nàn về mùi vị của những thứ ông ăn uống-và chất Coniine có vị thật kinh tởm. Bà ta đã sắp xếp để tìm thấy cái xác và bà cử người phụ nữ kia đi gọi điện. Tại sao? Để bà ta có thể lau chùi cái chai và cái ly và rồi ấn những ngón tay của ông chồng lên. Sau đó bà ta bắt đầu diễn và nói rằng đó là sự ăn năn nên ông ta tự tử. Một câu chuyện có vẻ phù hợp. ‘
‘ Nó chắc chắn không phải là sự tương tự. ‘
‘ Không. Nếu ông hỏi tôi bà ấy đã không suy nghĩ về sự rắc rối. Bà ấy đã đầy ắp thù ghét và hờn ghen. Tất cả những gì bà ta nghĩ là giữ ông ta lại. Và rồi khi nó kết thúc, khi bà nhìn thấy ông ta chết ở đó-À, rồi thì, tôi có thể nói rằng, bà ta đột nhiên sực tỉnh và nhận ra rằng những gì bà ta đã làm là mưu sát-và anh sẽ bị treo cổ vì tội giết người. Và bà ta nhắm mắt làm liều cho một điều duy nhất mà bà ta có thể nghĩ ra-đó là tự tử. ‘
Poirot nói:
‘ Nó nghe rất giống những gì ông đã nói ở đó-vâng. Có thể bà ta suy nghĩ theo lối đó. ‘
‘ Một mặt, nó là một tội ác có kế hoạch từ trước và ở một mặt khác nó không phải ‘, Hale nói, ‘ Tôi không tin bà ta thật sự nghĩ thông suốt, ông biết đó. Chỉ là tiếp tục với nó một cách mù quáng. ‘
Poirot thì thầm:
‘ Tôi tự hỏi... ‘
Hale nhìn ông một cách tò mò và nói:
‘ Tôi có thuyết phục được ông không, ông Poirot, rằng đó là một vụ án không phức tạp? ‘
‘ Gần như là vậy. Không hoàn toàn là vậy. Có một, hai điểm kì lạ...! ‘
‘ Ông có thể đưa ra một lời giải khác vững vàng hơn không? ‘
Poirot nói:
‘ Những người khác đã có những hành động gì vào buổi sáng hôm đó? ‘
‘ Chúng tôi đã xem xét họ, tôi đảm bảo với ông. Chúng tôi đã kiểm tra từng người. Không ai có cái mà gọi là chứng cớ ngoại phạm-không thể có với sự đầu độc. Tại sao, không có gì ngăn một người muốn trở thành kẻ sát nhân khỏi bỏ một ít chất độc vào một viên thuốc con nhộng của nạn nhân vào ngày hôm trước, nói với anh ta nó là phương thuốc đặt trị bệnh khó tiêu và anh ta phải uống nó vào trước bữa ăn trưa và sau đó rời đi đến một nơi không thể tìm thấy của nước Anh. ‘
‘ Nhưng ông không nghĩ rằng điều đó xảy ra trong vụ này hay sao? ‘
‘ Ông Crale không bị chứng khó tiêu. Và trong bất cứ trường hợp nào tôi không thể thấy sự việc như vậy xảy ra. Đúng là ông Meredith Blake có thói quen quảng cáo những thứ thuốc lang băm do ông ta tự pha chế, nhưng tôi không thấy ông Crale uống thử bất cứ thứ gì trong số đó. Và nếu có thử uống ông ta chắc sẽ kể và giễu cợt về nó. Hơn nữa, tại sao ông Meredith Blake muốn giết ông Crale? Mọi thứ diễn ra cho thấy hai người họ có mói giao hảo thân thiết với nhau. Tất cả họ đều là vậy. Ông Philip Blake là bạn thân nhất của ông ta. Cô Greer đang yêu ông ta. Cô Williams không tán thành việc đó, tôi hình dung rất kiên quyết-nhưng sự phản đối về mặt đạo đức không dẫn đến sự đầu độc.co gái nhỏ Warren cãi cọ với ông ta rất nhiều, cô bé đangở cái tuổi buồn chán, vừa mới rời trường học, tôi tin như thế, nhưng ông ta khá mến cô bé và cô cũng vậy. Cô được đối xử, ông biết đó, với sự dịu dàng đặc biệt và sự quan tâm trong ngôi nhà đó. Có thể ông đã được nghe lí do. Cô bé đã bị thương nặng khi em còn là một đứa trẻ- bị thương do bà Crale, trong một cơn giận dữ điên cuồng. Điều đó phần nào cho thấy rằng bà ta là loại người khá khó kiềm chế bản thân phải không? Tấn công một đứa trẻ- và làm nó thương tật suốt đời! ‘
‘ Nó có thể chỉ ra ‘, Poirot nói trầm tư, rằng Angela Warren có lí do chính đáng để ôm mối hận với Caroline Crale. ‘
‘ Có lẽ- nhưng không phải với Amyas Crale. Và dù sao thì bà Crale cũng đã hết lòng với cô em gái-cho cô một gia đình khi cha mẹ cô mất đi, và như tôi nói, đối xử với cô bằng sự yêu mến đặc biệt-làm hư cô một cách tồi tệ, người ta nói vậy. Cô bé rõ ràng yêu mến bà Crale. Cô bé được giữ cho khỏi tham gia việc xét xử và được che chở khỏi tất cả những việc đó xa nhất có thể- bà Crale rất dứt khoát về việc này, tôi tin là như vậy. Nhưng cô bé cực kì buồn đau và tìm cách để được dẫn vào tù thăm chị mình. Caroline Crale không đồng ý. Bà nói những sự việc như thế này có thể làm tổn thương tâm lý cô bé suốt đời. Bà ta sắp xếp cho cô bé đi ra nước ngoài học. ‘
Ông nói thêm:
‘ Cô Warren hóa ra lại là một phụ nữ rất đàng hoàng, một người lữ khách đi đến những nơi kì lạ. Diễn thuyết tại Hiệp hội địa lí Hoàn gia Anh-những việc đại loại như thế. ‘
‘ Và không ai nhớ đến phiên tòa xử? ‘
‘ À, nó là một cái tên khác cho một thứ. Họ thậm chí không có chung cái tên thời con gái. Họ có cùng mẹ nhưng khác cha. Tên của bà Crale là Spalding. ‘
‘ Cái cô Williams này là gia sư của đứa bé hay là của Angela Warren? ‘
‘ Của Angela. Có một y tá cho đứa bé-nhưng cô ấy từng dạy vài bài học nhỏ cùng với cô Williams mỗi ngày, tôi tin là vậy. ‘
‘ Đứa trẻ ở đâu vào lúc đó? ‘
‘ Nó đi với người y tá đến thăm bà của nó. Quý bà Tresillian. Một góa phụ, người mà không sống cùng hai con gái ruột và là người hết lòng với đứa trẻ này. ‘
Poirot gật đầu. ‘ Tôi thấy vậy. ‘
Hale tiếp tục:
‘ Về những hành động của những người khác trong cái ngày xảy ra vụ mưu sát, tôi có thể kể ra với ông.
Cô Greer ngồi trên mô đất gần cửa sổ phòng đọc sách sau bữa điểm tâm. Ở đó, như tôi nói, cô ta đã nghe lỏm được cuộc cãi nhau giữa Crale và vợ ông ta. Sau đó cô ta đi cùng với Crale xuống vườn Battery và ngồi cho ông ta vẽ cho tới giờ ăn trưa với vài lần nghỉ giải lao để thư giãn cơ bắp.
Philip Blake ở trong nhà sau bữa điểm tâm và nghe lỏm được một phần của cuộc cãi nhau. Sau khi Crale và cô Greer đi khỏi, ông ta đọc báo cho đến khi anh ông gọi điện. Ngay sau đó ông ta đi xuống bờ biển và gặp anh mình.. Họ đi dạo cùng nhau lên con đường mòn lần nữa qua khỏi vườn Battery. Cô Greer vừa đi lên nhà để tìm cái áo chui đầu vì cô cảm thấy lạnh và bà Crale đang ở với chồng thảo luận sự sắp xếp cho Angela bắt đầu đi học lại. ‘
‘ A, một cuộc nói chuyện riêng thân mật. ‘
‘ À, không, không thân mật đâu. Crale rõ ràng quát vào mặt bà ta, tôi biết mà. Khó chịu vì bị làm phiền với những chuyện vặt vãnh trong nhà. Tôi cho rằng bà ta muốn sắp xếp mọi chuyện đâu vào đấy nếu sắp có một sự đổ vỡ. ‘
Poirot gật đầu.
Hale nói tiếp ‘
‘ Hai anh em nhà Blake trao đổi vài lời với Amyas Crale. Rồi cô Greer lại xuất hiện và vào vị trí của mình và Crale lại nhặt cây cọ của ông ta lên, rõ ràng muốn tống khứ hai người họ đi. Họ hiểu ý và đi lên nhà. Chuyện là khi họ ở trong vườn Battery, tiện thể, Amyas Crale phàn nàn vê tất cả bia ở dưới đó quá nóng và vợ ông ta hứa sẽ đem xuống cho ông vài chai bia ướp lạnh. ‘
‘ A ha! ‘
‘ Chính xác-A ha. Bà ta ngọt như đường trong việc này. Họ đi lên ngôi nhà và ngồi trên mô đất cao ở ngoài. Bà Crale và Angela Warren mang bia ra cho họ. ‘
‘ Sau đó, Angela Warren đi xuống tắm biển và Philip Blake đi với cô bé. ‘
‘Meredith Blake đi xuống dọn sạch một chỗ ngồi ngay trên khu vườn Battery. Ông ta chỉ có thể nhìn thấy cô Greer khi cô tạo dáng trên bức tường thành và có thể nghe được giọng nói của cô và của Crale khi họ trò chuyện. Ông ta ngồi đó suy xét về vụ chất Coniine. Ông vẫn rất lo lắng về nó và hoàn toàn không biết phải làm gì. Elsa Greer đã thấy ông và vẫy tay với ông. Khi chuông reo báo bữa ăn trưa ông đi xuống vườn Battery và Elsa Greer cùng ông đi trở lại nhà. Ông chú ý rằng sau đó Crale đang nhìn, khi ông ta nhìn, rất kì lạ, nhưng ông không nghĩ ra điều gì về nó vào lúc đó. Crale là loại người không bao giờ đau ốm-và vì thế mà người ta không thể hình dung được ông ta sẽ như vậy. Mặt khác, ông ta có tính khí giận dữ bất thường và sự chán nản khi tranh của mình không được như ý muốn. Vì những lí do đó mà người ta để ông ta một mình và nói chuyện với ông nhỏ nhẹ nhất có thể. Đó là những gì hai người này đã làm vào lúc đó.
Khi đó những người khác thì làm những việc sau: những người hầu thì bận bịu với công việc nhà và nấu nướng bữa trưa. CôWilliams ở trong phòng học một lúc vào buổi sáng để sửa lỗi vài cuốn sách bài tập. Sau đó cô đem một ít đồ may vá ra mô đất. Angela Warren dành phần lớn thời gian của buổi sáng lang thang ngoài vườn, leo cây và ăn những thứ- oongbieets một cô bé tuổi mười lăm là như thế nào mà! Những trái mận, táo chua, lê cứng,... Sau khi cô trở lại nhà và như tôi nói, đi xuống với Philip Blake tới bờ biển và tắm nắng trước bữa trưa. ‘
Thanh tra Hale ngừng lời.
‘ Giờ thì ‘, ông ta nói chen vào, ‘ ông đã tìm thấy điều gì đúng không? ‘
Poirot nói: ‘ Không có gì cả. ‘
‘ À, rồi! ‘
Hai từ đó được nói rõ to.
‘ Nhưng cũng vậy thôi. ‘ Hercule Poirot nói ‘ Tôi sắp thỏa mãn bản thân rồi. Tôi- ‘
‘ Ông định làm gì? ‘
‘ Tôi định đi thăm năm người này-và từ mỗi người tôi sẽ có được câu chuyện riêng của ông ta hoặc bà ta. ‘
Thanh tra Hale thở dài với một sự u sầu sâu xa.
Ông nói:
‘ Ông ơi, ông thật điên rồ! Không có cái nào trong số những câu chuyện của họ sẽ ăn khớp! Ông không níu lấy cái lập luận sơ khai đó chứ? Dù gì đi nữa thì cũng không có hai người nào mà nhớ một việc giống nhau theo đúng thứ tự. Và sau một thời gian như vậy! Tại sao, ông sẽ sẽ nghe năm bản lời khai của năm vụ án màng riêng biệt. ‘
‘ Cái đó ‘, Poirot nói, ‘ là những gì tôi đang nhắm đến. Nó sẽ cung cấp rất nhiều tin tức đấy. ‘