Tôi và chàng Câm lùa ngựa ra khỏi tàu, đi đến đầu làng thì gặp Đen. Anh khóa khẩu súng săn đứng giữa đường chờ chúng tôi. Anh định xuống chân núi đi săn. Hôm nay đội sản xuất nghỉ việc, tôi và chàng Câm tất nhiên vẫn phải chăn ngựa ra bãi thả. Đã đành là tôi cũng có thể nhờ người khác chăn thay, rồi gán khoán tiền công ngoài giờ này sang tên người ấy, nhưng tôi xung phong đi làm, chỉ vì tôi không muốn ở nhà.
Tôi ngó lên cổng văn phòng liên đội, có mấy người đang đứng đó.
- Đi xa xa một chút – Tôi nói - Tớ đợi cậu ở rừng cây trước mặt.
Tôi cưỡi lên con Xám vung roi, xua đàn ngựa ra bãi đất trống. Trên bãi cỏ kê, rau tai lợn và rau cúc dại vừa nhú lên đã bị vó ngựa xéo nát, rễ và lá tả tơi trên mặt đất khô nẻ xác xơ. Bãi đất này, cánh chăn lợn chăn cừu và bọn chăn ngựa chúng tôi đều đã quen thuộc lắm. Bây giờ, muốn cho súc vật ăn no thì phải tới những vùng xa hơn.
Tôi dắt con Xám đến dải rừng cạnh bãi đất trống, buộc vào gốc cây.
Đen chạy tới, móc túi lấy thuốc lá ra châm, và đưa tôi một điếu.
- Con nào hay? Cho tớ con nào ngoan ngoãn một chút.
- Thôi cậu cưỡi con Xám, tớ vẫn thường cỡi này vậy – Tôi nói – Nhưng chiều liệu mà về sơm sớm, đừng để cho người khác biết. Sau yên có cái túi con, tiêu chuẩn tiểu táo tớ để riêng cho nó đấy. Thỉnh thoảng cho nó nghỉ, nghỉ thì nhớ cho nó ăn.
- Biết rồi – Đen ngắm nghía con Xám - Ừ, ngựa hay đấy! Mẹ kiếp, trông như trong phim ấy!
- Ngựa hay đến mấy mà đem đến đây, thì cũng phí cả một đời. Người có tài mà vào đây thì cũng đến mai một.
- À này! – Đen chợt nhớ ra điều gì, quay ngoắt lại - Tớ bảo điều này. Có điều là chỗ anh em mình, tớ mới nói với cậu. Lệ Phương cứ dặn tớ đừng nói cho cậu biết, nhưng tớ nghĩ chỗ cậu với tớ thì không thể xấu chơi như vậy….Tối hôm qua, Tào Học Nghĩa uống rượu ở nhà tớ. Cậu biết đấy, lão đĩ trai ấy vẫn thường mò tới nhà tớ nốc rượu. Đêm qua nốc tới nửa đêm thì đĩ trai ta say. Lão bảo thế nào nhỉ: phụ nữ trong liên đội này, thì chỉ có Hương Cửu vợ cậu là đẹp. Lại còn khen vợ cậu lưng eo và mềm, đôi má cũng mịn, đã thế vợ cậu lại có tình ý với lão, nói năng với lão rất tình tứ. Lão bảo dù phải mất chức tép riu của lão cũng cam, chứ thế nào cũng phải ngủ với vợ cậu một phen. Lão ấy nói chuyện với tớ bao giờ cũng nói thật tình. Lão ta cũng thừa biết cái lẽ đời ở thời buổi này rồi: lão chả thiết gì chức cai chức đội ở cái đất này, làm ngày nào hay ngày đấy thôi, bởi thế lão chẳng hăng hái quát tháo chửi bới mọi người như trước kia nữa. Nhưng riêng khoản gái thì lão ấy nói được là làm được đấy…..
- Bảo thật cậu, Chương ạ. Vợ cậu cũng chẳng phải đàn bà chính chuyên gì đâu. Trứng không nứt vỏ thì nhặng chẳng bu, Lệ Phương cùng làm một ca với cô ta. Lệ Phương bảo, thường ngày đi làm, lão ấy cứ quấn lấy cô ta, hai người mắt liếc mày đưa, xem ra quả có tình ý đó…. Cơ mà thôi, cậu lấy cô ta rồi thì chúng tớ cũng chẳng còn biết nói sao. Đàn bà ấy mà, cậu cứ quản chặt vào là được. Hễ cứ ngứa nghề động cỡn, là cậu cứ quật thẳng cánh vào, cứ roi ngựa mà quất là đâu phải vào đấy.
Tôi không hề cảm thấy tức giận, thậm chí cũng không hề tỏ ra kinh ngạc. Cây cỏ kê đã bị người và súc vật xéo đổ xéo nát, thì cũng chẳng còn đủ sức mà ngả nghiêng trước gió. Tôi đưa tay vuốt phẳng nếp nhăn trên trán.
- Mặc xác cô ta, Đen ạ. Cậu quan tâm như vậy, tớ rất cảm ơn. Nhưng lúc này cô ta cứ ngày ngày lo cơm nước giặt giũ cho tớ, tớ cũng đã lấy làm quý lắm rồi. Con người mà lị….
- Chết! Cớ sao cậu lại đớn hèn đến cái nước như thế hả? – Đen nhướn cao đôi lông mày chổi sể - Khen cho cậu là thằng đã hai lần đi tù lao cải, đã ba lần ngồi chuồng bò cơ đấy! Mẹ kiếp, hay là cậu có cái tì vết gì để cô ta nắm được thóp? Mẹ kiếp, cô ta thì cũng là tù lao cải chứ gì! Lại đã hai phen lộn chồng….
- Đi đi – Tôi trao roi ngựa cho Đen, đẩy cậu ta một cái - Chiều nhớ về sơm sớm.
Con Xám buộc bên gốc cây cũng gật gật đầu, ra vẻ tán thưởng tôi.
Đen lẩm bẩm mấy câu chửi thề sau lưng tôi rồi đi. Tôi luồn qua rừng, đi đến bên bờ thửa ruộng lúa mì thì dừng lại và ngồi xuống.
Lúa mì đã chín rộ một màu vàng rực. Mùa gặt đã tới. Nhưng bông lúa mì nặng trĩu đung đưa đều đều trong làn gió hiu hiu, như một tốp đàn bà lớn tuổi đang rì rào ca hát, dưới bóng mây nhàn nhạt, hồi tưởng và luyến tiếc tuổi thanh xuân tươi đẹp: ngày nào còn là những cái mầm trắng phau, là những cây mạ xanh non, là những thân lúa xanh thẫm trẻ trung rắn chắc, là những cây lúa làm đòng thơm nhựa thơm phức rồi đến vẻ duyên dáng của thời kỳ trổ bông vào mẩy…. mà giờ đây tất cả đã trôi qua vĩnh viễn.
Giờ đây chúng là những hạt lúa mì rắn chắc, khô vàng, chẳng còn mảy may ướt át; là những cọng rơm khô vàng dễ dàng dập gãy, không còn chịu nổi gió dập mưa vùi; là những chiếc lá xơ xác tả tơi héo quắt như trải qua khói hun lửa đốt. Chúng đã chín, phải, đã chín rộ, có nghĩa là đã mất đi từ lâu cái thời con gái nõn nà duyên dáng, mất rồi, vĩnh viễn đã mất thật rồi.
Không khí oi nồng. Cây bạch dương phe phẩy, cành lá lao xao trên đỉnh đầu tôi. Một con chền chện lao vút lên cao, vẽ lên một chấm xám giữa trời xanh, mỗi lúc một nhỏ dần. Mây trôi lững lờ từng lớp, lớp thấp hơn trắng ngời như bạc, lớp trên cao trắng phau như tuyết. Chẳng biết chúng trôi về đâu? Đến nơi nao chúng sẽ dừng lại? Chóng thật! Tôi cưới vợ mới đó đã hơn hai tháng. Mảnh ruộng lúa mì này chính là nơi tôi đi qua lúc tôi ở nhà La Tông Kỳ ra về hôm ấy. Vậy mà cảnh vật đã đổi thay hết, cả tôi cũng đã thay đổi hẳn.
Bờ ruộng trồng toàn thầu dầu. Một cây thầu dầu cao lớn, xoè những chiếc lá như những bàn tay vỗ nhẹ lên vai tôi, run rẩy trong làn gió như thổ lộ vời tôi mọi nỗi niềm và âm thanh của thiên nhiên, tha thiết mà rầu rĩ. Chào bạn, cây thầu dầu của tôi! Chào bạn, cây bạch dương thân mến! Chào bạn, áng mây đời đời phiêu bạt! Chào bạn, bông lúa mì vàng óng của tôi! Nhờ bạn mà tôi mới có được sinh mệnh này, nhưng sinh mệnh của tôi hoàn toàn vô giá trị. Sinh mệnh của tôi đã hoài phí công bạn, sinh mệnh của tôi cũng đã phí hoài cả cuộc đời tôi, phí hoài mọi công lao cố gắng của chính mình.
Tôi đứng phắt dậy, và chợt thấy đất trời nghiêng ngả quay cuồng, sức nén trong buồng phổi tôi bỗng nhiên bật ra:
- Hỡi thần thánh của đời con, sao Người nỡ lòng rời bỏ?