Để ông chủ ở lại một mình trong thư viện, Simxân đi nhanh qua hiên vào lúc 18h30. Anh nghe thấy một tiếng động nhẹ phía trên, và ngẩng đầu lên, anh trông thấy một phụ nữ cao lớn đang bước xuống cầu thang. Simxân ngừng lại sửng sốt. không phải bộ đồ buổi tối lịch sự đã gây cho anh cảm xúc ấy, mà bộ mặt toát lên niềm tin và sức mạnh.
- Anh Simxân, - Jên nói, - bà cô tôi là quận chúa Vetma cùng với hai người hầu và hành trang sẽ tới đây vào hồi 7h30 tối nay. Bà Mac đã được biết để chuẩn bị buồng. Tôi đã cho xe ngựa ra ga đón, bà Quận chúa không thích dùng ôtô. Khi đức bà đến, anh phải mời ngay vào thư viện. Chúng tôi sẽ dùng bữa ăn tối vào quãng 8h30 tại phòng ăn. Trong khi chờ đợi, ông Đan và tôi rất bận nên không muốn bị ai làm phiền trước lúc bà quận chúa đến. Anh hiểu rõ chưa?
- Dạ, hiểu rồi ạ!
Bằng bước đi mạnh mẽ, chị bước vào thư viện. Đan nghe thấy tiếng chị mở và đóng cửa. Cặp tai thính của anh nghe được rõ cả tiếng sột soạt của chiếc váy dài chị mặc.
- A, chị Rôza! Chị đã chuẩn bị hành trang xong chưa?
- Xong cả rồi đây ạ!
Jên từ từ tiến qua căn phòng, đứng một lúc ở gần lò sưởi nhìn Đan, anh mặc bộ đồ đen như hôm ở Shenstone, vào cái buổi tối không thể quên được ấy. Jên ngắm anh. Cuối cùng giờ của chị đã đến. Nhưng ngay cả trong lúc này, vấn đề quan trọng đối với tình yêu của Đan là phải thận trọng và kiên nhẫn. Chị nói:
- Thưa ông Đan, ông chưa hát như ông đã tuyên bố với tôi.
- Không, - Đan đáp. - Trước hết là tôi không nghĩ đến, khi tôi nhớ đến lời hứa thì tôi lại có vấn đề khác trong đầu. A chị Rôza! Tối nay thì tôi không thể hát được, tâm hồn tôi không còn ao ước gì nữa.
- Tôi hiểu, - Jên dịu dàng nói. - Vậy tôi xin hát ông nghe nhé!
Một vẻ ngạc nhiên hơi lộ trên nét mặt Đan. Anh hỏi:
- Chị cũng hát được sao? Từ trước đến nay tôi không thấy chị hát?
- Lúc tôi mới đến, bác sĩ Rôb hỏi tôi có biết chơi dương cầm không? Tôi đáp “một ít”, thế là ông ta kết luận tôi cũng biết hát một ít thôi, và nghiêm cấm tôi không được chơi nhạc trước mặt ông. Ông ta tuyên bố không được làm ông hoàn toàn phát điên.
Đan cười một các rất vui. Anh nói:
- Tôi biết lão Rôb là thế đấy! Và mặc dù có sự cấm đoán của ông ta, chị liều một chút xem, và hãy vì tôi mà hát “một ít” tối nay nhé!
- Tôi chỉ xin hầu ông một bản tình ca thôi. Bên tay phải của ông có sợi dây lụa đấy. Giữa ông và cây đàn không có gì cả... nó ở ngay trước mặt ông. Nếu ông muốn bắt tôi phải dừng lại, xin ông cứ việc đi thẳng đến.
Chị tiến đến dương cầm và ngồi xuống.
Bài Chuỗi tràng hạt chỉ có một hòa âm mở đầu. Chị gõ mười ngón tay lên phím đàn, mắt chị nhìn mặt Đan. Chị thấy anh đứng phắt lên một vẻ ngạc nhiên và chờ đợi.
Thế là chị cất tiếng hát. Một giọng hát sâu xa, rung động và dịu dàng nổi lên trong tĩnh mịch:
Những giờ mà em đã trải qua với anh, hỡi trái tim thân yêu!
Đối với em là một chuỗi hạt ngọc.
Em lần chúng, từng hạt một, từng hạt một...
Chuỗi tràng hạt... Chuỗi tràng hạt của em...
Jên không cần hát thêm nữa... Đan đã đứng lên, anh không thốt ra một lời nào nhưng dũng mãnh lao về phía đàn. Chị quay người lại, dang hai cánh tay ra đón anh. Bàn tay của Đan đi trước đập vào những phím đàn...
Bây giờ đã tìm thấy chị rồi. Anh quỳ xuống, ôm chị vào trong hai cánh tay. Hai cánh tay chị cũng choàng lấy anh trong một tình thương yêu mê man đã bị kìm hãm bấy lâu. Anh ngẩng nhìn chị với bộ mặt đẹp nhưng không còn thị giác. Một lúc sau anh mới nói được:
- Em! Em! Em! Trong tất cả thời gian này sao?
Rồi Đan ép đầu mình vào ngực Jên. Chị dịu dàng nói:
- Ôi! Anh yêu của em! Vâng, em trong tất cả thời gian đó, gần bên anh yêu của em trong hoạn nạn và trong cô đơn của anh. Làm sao em có thể ở xa được? Nhưng… anh Đan, diễm phúc được thấy anh ở đây, rất gần em…Vâng, em đây! Ôi, anh yêu! Anh không tin à? Anh lại ngồi đây bên em.
Đan đứng lên, và hai người vẫn không rời nhau, chị dẫn anh đến tràng kỷ. Nhưng lúc chị vừa ngồi xuống đấy, anh lại quỳ xuống một lần nữa, vùi người vào hai cánh tay thân yêu của Jên. Hai bàn tay chị dịu dàng vuốt ve mái đầu anh đang tỳ lên ngực chị. Chị nói:
- Anh yêu! Anh yêu! Thật là một niềm an ủi lớn lao khi em được ở đây, phục vụ anh để tránh cho anh những đau khổ vô ích, để giúp anh trong đêm tối của anh! Nhưng em không thể đến bằng chính bản thân em được… trừ khi nào người yêu của em hiểu và tha lỗi cho Jên… Không phải tha lỗi… Anh vẫn còn yêu, anh tha lỗi… Ôi, anh Đan!... Ôi anh yêu! Hãy bình tĩnh lại… Anh làm em sợ… Không, em sẽ không bao giờ xa anh nữa, không bao giờ cả! Anh yên trí, anh hãy nghe em. Chỉ mấy ngày nhẫn nại nữa, và bằng một cách nhanh nhất, chúng ta sẽ có một bản đăng ký kết hôn và chúng ta sẽ được xum họp, anh Đan ạ! Cô Vetma tối nay sẽ tới đây, trong nửa giờ nữa thôi. Chúng ta sẽ cưới nhau…Và thế là niềm hạnh phúc lớn nhất của em được mãi mãi ở với chồng em, ngày và đêm.
Im lặng một lúc lâu. Cơn bão táp xúc động đang lay chuyển tâm hồn Đan dịu dần rồi trở nên yên tĩnh. Sau cùng anh ngẩng đầu lên nói:
- Vĩnh viễn bên nhau! Đó là ánh sáng!
Lúc Simxân trịnh trọng bước vào tuyên bố: “Đức bà Quận chúa Vetma” là lúc Jên đang ngồi ở đàn dương cầm và chơi những bài mơ mộng. Và một chàng thanh niên vóc người dong dỏng cao mặc bộ đồ buổi tối vội vã tiến lên đón khách quý.
Hoặc bà Quận chúa giả vờ, hoặc không nhìn thấy sợi dây lụa, bà nói:
- Ôi, Chúa nhân từ! Anh Đan thân mến, anh làm tôi ngạc nhiên quá! Tôi tưởng anh mù, thế mà anh đang đi lại đón tôi với một dáng điệu đẹp đẽ như xưa.
- Thưa bà Quận chúa kính mến! - Đan nói và cúi xuống hôn bàn tay già đang nắm lấy tay anh. - Than ôi, cháu không nhìn thấy bà, nhưng tối nay cháu chỉ cảm thấy hơi mù một chút thôi, đêm tối xung quanh đã được rọi sáng bởi một niềm hạnh phúc vô biên.
- Á à, thế thì tôi biết rồi! Anh cưới ai nào? Cô y tá, à người ta rất ngợi ca, hay con bé hỗn láo đã dám ra lệnh cho bà cô già nua này của nó phải đi từ đầu đến cuối vương quốc để đến với nó vào lúc nó thích?
Jên rời dương cầm đến luồn bàn tay dưới cánh tay người yêu rồi nói:
- Thưa cô thân mến! Cháu biết rằng cô rất hoan hỉ được đến, vì cô thích đến như một bà tiên nhân từ tới đúng lúc. Đan sẽ kết hôn với cả hai người, cô y tá và Jên, vì cả hai người đều rất yêu anh và đều không thể xa anh được. Anh cũng thế, không thể nào bỏ hai người được.
Bà Quận chúa nhìn hai khuôn mặt rạng rỡ, bà ứa nước mắt nói:
- Nào, nào! Cầu Chúa phù hộ cho các cháu, những con người sung sướng một cách phi lý! Còn cô, cô cũng sẽ phù hộ cho các cháu nhưng chỉ sau bữa ăn tối. Nào ta đi thôi!
Mấy ngày sau Jên và Đan làm lễ thành hôn trong một ngôi Nhà Thờ nhỏ trên đỉnh một ngọn đồi cao.
Báo chí tả buổi lễ như được tổ chức một cách thân mật nhất đối với Jên và Đan, điểm quan trọng nhất là được cưới nhau trong một thời hạn ngắn nhất. Họ không quan tâm gì đến những chi tiết phụ. Jên giao phó tất cả mọi việc cho Đêrych, chỉ nói với anh:
- Anh cứ thu xếp sao cho đám cưới có hiệu lực và gửi những tờ hóa đơn cho chúng tôi.
Bà Quận chúa quen với phong tục cổ, đề cập đến vấn đề quần áo cưới của Jên:
- Satanh trắng và khăn voan à? Cháu chả mặc đâu!
- Thế chị định mặc gì?
- Bộ đồ mà cháu mặc sáng nay… - Rồi thấy vẻ không hài lòng của bà cô, Jên nói thêm. - Thưa xô, ta nên dung hòa các vấn đề với nhau. Trên kia cháu có rất nhiều quần áo đẹp, cô lên, chọn xem, cháu hứa sẽ mặc bộ nào mà cô thích.
Kết quả là Jên xuất hiện tại nhà thờ trong bộ đồ lộng lẫy: áo dài xanh thêu vàng, áo vét không cài khuy để lộ áo gilê bằng gấm vàng viền đăng ten rất phù hợp với thân người đẹp của chị. Đan chăm chú đến quần áo hơn, và Simxân đã mặc cho anh một cách rất cầu kỳ. Trông anh rất đẹp, anh đứng trên bục giáo đường, nghe tiếng bước chân của người yêu, Đan hơi quay lại và mỉm cười.
Bà Quận chúa mặc toàn sa-tanh và khoác tấm lông chồn, mũ gài lông, cổ đeo đầy vòng, bà đứng bên trái cô dâu và sẵn sàng đóng vai trò của mình.
Phía bên kia đứng sát vào cô dâu là bà già Mac trong bộ satanh đen và áo khoác bằng lụa, một khăn choàng mỏng vắt chéo lên trái tim trung thành với Đan từ hồi anh mới sinh.
Bác sĩ Rôby, người độc nhất chưa có vợ, làm phù rể và được giao nhiệm vụ phân phát tiền thưởng cho tất cả mọi người.
Đêrych dáng đi đàng hoàng, Hoa, thấy sự có mặt mình là cần thiết nên đã đến từ hôm qua. Lúc Đêrych, chồng bà, đưa Jên đến bên Đan, anh lại ngồi gần vợ đằng sau bà Mac.
Lúc rời cánh tay Đêrych, Jên quay lại và hai người nhìn nhau một lúc lâu. Tất cả những kỷ niệm, tất cả lòng tin cậy của bao nhiêu năm bạn bè đều chứa đựng trong cái nhìn ấy. Hoa cúi xuống nhìn cuốn kinh nhỏ cầm tay, chị không biết ghen là gì, không bao giờ Đêrych để cho chị có một lý do nào đủ nhỏ để ám ảnh chị. Nhưng không bao giờ chị hiểu được tình bạn giữa chồng mình và Jên, thứ tình cảm dựa trên mối giao du thời thơ ấu và một số tính kết hợp nhau.
Thầy tư tế hỏi trong số những người đến dự có ai phản đối hoặc biết có một sự cản trở nào việc đôi lứa sum họp không? Thầy im lặng một lúc khá lâu làm cho già Mac nóng tiết và lên tiếng: “Không”. Chú rể quay lại và mỉm cười. Và Đêrych cúi xuống đặt nhẹ bàn tay lên vai bà già rồi nói rất nhỏ:
- Xin bà cứ bình tĩnh, mọi việc đều tốt lành cả!
Rồi Jên thấy bàn tay phải mình bị bóp chặt trong tay Đan. Thầy tư tế hỏi những câu hỏi thêm về lễ tiết:
- Đan có muốn lấy Jên làm vợ không?
Đan trả lời anh rất muốn.
Rồi cũng câu hỏi đó, thầy tư tế hỏi Jên:
- Cả trong sức khỏe và trong bệnh hoạn?
Jên trả lời, giọng rung động như lúc chị hát bài Chuỗi tràng hạt:
- Tôi muốn thế.
Khi những câu nói đã xong, Đan kính cẩn nâng bàn tay Jên lên và hôn.
Họ kết hợp với nhau đến trọn đời, một cách long trọng, thành kính trước Chúa. Để tượng trưng cho tình yêu không có bắt đầu và cũng không có kết thúc, sau khi đã đặt lên được đặt lên quyển Thánh Kinh, chiếc nhẫn cưới được luồn vào ngón tay Jên.
Nghi lễ kết thúc, Jên nắm lấy cánh tay Đan và dẫn anh ra kho đồ thánh.
Trong xe đưa họ về, khi hai vợ chồng ngồi sát bên nhau, lần đầu tiên, Đan quay sang Jên với một lòng ham mê bị nén lại anh không nói “vợ tôi” – ba năm trước đây họ đã được nếm vị dịu ngọt của tiếng gọi ấy – nhưng những tiếng đơn giản ấy còn làm họ xúc động hơn cả những bài diễn văn chuẩn bị kỹ nhất:
- Em yêu! Khi nào tất cả mọi người đi hết? Khi nào thì chúng ta được tự do? Tại sao không đưa họ thẳng từ nhà thờ ra ga?
Jên nhìn đồng hồ và đáp:
- Anh Đan, nhiệm vụ chính yếu của chúng ta là tiếp khách. Họ đã chứng tỏ biết bao là thân ái và tận tình. Chúng ta mà bỏ rơi họ để đi khánh thành cuộc sống vợ chồng lúc này thì liệu có tiện không? Bây giờ là một giờ, bữa ăn trưa vào lúc một giờ rưỡi. Trong ba giờ nữa chúng ta sẽ được tự do, anh yêu ạ!
- Liệu anh có giữ vững được trong ba giờ nữa không? - Đan kêu lên với một nụ cười trẻ con.
- Cần phải thế, nếu không em đi gọi Rôza đến.
- Suỵt, Jên! Hôm nay ta chớ nên đùa, thực tại đẹp quá! (Anh vội vớ lấy bàn tay Jên). Em có hiểu rằng bây giờ em là vợ anh không?
Jên nâng bàn tay Đan lên ấp nó vào ngực mình đúng vào chỗ mà nhiều khi chị cũng đặt tay mình lên để giữ cho nhịp đập dồn dập của trái tim khỏi tiết lộ mối xúc động của mình. Jên nói:
- Anh yêu của em, em không hiểu nhưng em biết, lạy Chúa, nó là như thế.
Ánh trăng tràn ngập trên sân, một thứ ánh sáng trong trẻo, bàng bạc, không vết gợn. Đan và Jên đi qua cửa vào vùng sáng. Cặp vợ chồng bị hấp dẫn bởi không khí êm dịu của đêm hè và bởi tiếng hót của chim họa mi trong khu rừng xung quanh. Hai người kéo theo hai chiếc ghế bành, đặt sát vào bao lơn, thoải mái ngồi xuống và thưởng thức tiếng vọng du dương của ban đêm. Quang cảnh hoàn toàn hiu quạnh và tuyệt đối yên tĩnh. Đan lấy đệm ghế trải xuống sàn, bây giờ anh ngồi dưới chân vợ, dựa lưng vào đầu gối chị. Jên vừa nói chuyện vừa vuốt nhẹ lên trán Đan. Còn anh thỉnh thoảng lại ngửa ra đằng sau nắm lấy bàn tay Jên và hôn lên cái nhẫn mà chính anh đã luồn vào ngón tay chị, nhưng chẳng bao giờ anh nhìn thấy. Im lặng kéo dài và êm đềm bao bọc hai người. Những ý nghĩa thiêng liêng, những niềm vui thân thiết lượn quanh họ không lời nào tả xiết. Sự tĩnh mịch đầy đủ hơn lời nói. Tuy nhiên Đan không chịu để Jên xa tầm tay anh một lúc. Nếu có người khác nói: “Tôi muốn được luôn luôn trông thấy Nàng”, Đan sẽ nói: “Tôi muốn không ngừng ở bên nàng”. Và Jên tự nguyện chịu sự phục tùng êm ái ấy, chị thu xếp sao cho anh luôn cảm giác về sự gần gũi của chị. Và lại trong cảnh thể xác thân mật của họ, chị có được một niềm an ủi gần như tương đương.
Quả vậy, trong những tuần lễ phải chờ đợi dài dằng dằng, lúc hai cánh tay chị đau đớn giơ về phía Đan, chị phải nén ham muốn vào tận sâu trong đáy lòng và ngay cả đến sờ vào tay anh chị cũng không dám. Và giờ chị cảm thấy cơn đói trong trái tim không bao giờ thỏa mãn được.
Một con chim họa mi hót lên từng hồi ríu rít Đan huýt sáo theo, Jên nói:
- Ôi, anh yêu! Anh làm em nhớ em nhớ đến một ca khúc mà em rất mong được nghe anh hát. Em không thể cho anh biết đầu đề là gì, nhưng có lẽ anh có nhớ: Một buổi chiều hôm thứ hai theo yêu cầu của anh, Rôza lần lượt tả hai bức tranh của anh - trái tim của chúng ta lúc đó đều bị giày vò - em rút lui về buồng riêng sớm hơn thường lệ để viết bản sám hối của em, còn anh đã gọi cho Simxân đến để dặn đến 11h mới được lên tìm anh. Trong khi em đang viết, em nghe thấy tiếng đàn anh trong thư viện. Anh mở đầu bằng bản nhạc quen thuộc vì chúng ta đã cùng hòa tấu với nhau trước kia... Bỗng nhiên, phải sau một vài dò dẫm và biến điệu, một đề mục khác hẳn được xác định thành một hòa âm tuyệt diệu. Em lập tức bỏ bút và lắng tai nghe...Thế là em sung sướng quá vì anh đã cất tiếng hát. Thế là em đứng lên khẽ mở cửa sổ và thò đầu ra ngoài. Không phải tất cả lời của bài ca tới được với em, nhưng em nghe rõ hai câu thơ thấm buồn sâu sắc làm em phải gục đầu tỳ lên thành cửa sổ, không thể nào viết tiếp thư được nữa. Em thấy không còn đủ sức chờ đợi lâu hơn nữa và nhất thiết phải đi tìm anh.
Đan liền kéo về phía mình bàn tay thân yêu đã cầm bút đêm hôm đó và hôn lên lòng bàn tay rồi hỏi:
- Những câu thơ như thế nào hả em?
- “Khi tất cả những gì đã qua đi không còn nữa, lạy Chúa! Hãy dẫn chúng con tới bến”. Anh yêu lời thơ sao mà cảm động thế! “Khi tất cả những gì đã qua đi không còn nữa!” Ai đã sáng tác bản nhạc này hẳn đã phải trải qua những thử thách giống như của chúng ta. Sau lời than vãn đó, tiếp đến là một đề tài đầy hy vọng và sung sướng làm em thấy như được tiếp thêm một sức mạnh mới. Thế là em lại cầm bút. Bản nhạc đó là của ai thế anh yêu? Em rất muốn được nghe… Không, đúng thế, em không chờ được?
Đan ngẩn lên và dịu dàng cười:
- Em Jên! Thật trái ngược với bản tính đầy sức mạnh và lòng kiên nhẫn của em. Dù sao anh cũng thấy rất thích cái vẻ thật thà trong cơn ham muốn của em, anh sẽ chiều em. Anh đã tìm thấy những lời trong tập Thánh thi ở nhà thờ Worchester cách đây khoảng một năm. Anh đã chép nó vào một quyển sổ tay. Bài Thánh thi ấy đối với anh thật tuyệt nên anh đã thuộc lòng nó, may thay! Tất nhiên nếu em thích anh sẽ hát nó ngay tại đây. Anh chỉ e rằng thiếu phần đệm, ca khúc sẽ bị giảm giá trị và lại lúc này chẳng có gì trên đời có thể làm ta phải dời bỏ chỗ này.
Thế rồi, quay lưng vào Jên hai tay khoanh trên đầu gối, Đan cất tiếng hát... Jên lắng nghe, lòng tràn đầy sung sướng.
Buổi sáng rực rỡ đã tắt
Than ôi! Đã tiêu hết dự trữ ánh vàng
Những bóng dài của hoàn hôn,
Đã lại trải trên mặt đất.
Đời chúng ta là bình minh đang tắt.
Ánh sáng sao chóng tàn!
Khi tất cả đã qua sẽ không còn màng,
Ôi Chúa! Hãy dẫn chúng con tới bến.
Những câu cuối cùng rung lên niềm hi vọng vang vào đêm tối... Đan như được khuây khỏa, anh bỏ hai tay đang bó gối ra để rồi lại tỳ lên đầu gối vợ.
- Tuyệt quá! - Jên nói, - sao mà hợp với chúng mình trong đêm hôm nay thế!
- Quả thật anh thấy hình như anh cũng đã tới bến, vì có em là anh có tất cả, em Jên ạ!
Jên cúi xuống, tỳ má lên đầu chồng rồi nói:
- Anh yêu! Đúng là anh có tất cả những gì mà bản thân em có thể tặng anh. Nhưng trong những ngày đen tối của chúng ta tất cả như chưa mất hết!... Thế còn phần nhạc là của ai...
Tiếng cười của Đan lại vang lên, vui vẻ và ngượng nghịu lẫn lộn:
- Jên ạ! Anh rất vui thấy âm nhạc làm em thích. Anh xin thú thật: tác giả là anh. Cô bé Rôza vừa mới làm thức tỉnh, không xót thương, tất cả kỷ niệm của anh về “Nàng trong tranh”. Anh ước chừng tình yêu của “người vợ” có thể, phải là cho anh. Anh đã cảm thấy đau lòng, buồn bã và cô đơn... Lúc đó những lời thơ trong Thánh thi lại đến trong óc anh, và để tránh những ý nghĩ khắc nghiệt, anh cất tiếng ngâm... Bỗng nhiên trong anh hình ảnh gợi lên bởi bài thơ biến sang thành âm điệu... Đúng như xưa kia anh nhìn thấy mặt trời lặn dần dần rồi anh ghi lên mặt vải. Anh nghe thấy âm giai của hòa âm lúc mặt trời lặn. Anh thấy cùng một cảm giác “những mũi kim ở đầu ngón tay lúc thấy hứng thú muốn cầm bút lông và hộp mầu.” Thế là trong anh rung lên những nét nhạc lúc mặt trời lặn của buổi hoàng hôn, anh tung ra lời kêu gọi lòng tin và hòa bình. Bản hòa khúc được sáng tạo bởi những yếu tố khác nhau ấy, như những thể nghiệm cho một bức tranh. Do đó, trước khi bản hòa khúc được xác định, em đã nghe thấy những dò dẫm và những biến thể. Anh không tìm cách nhớ lại mà phối hợp những đề mục khác nhau thành hình thể vĩnh viễn của chúng. Anh rất sung sướng thấy em thích bản nhạc này, có thể rồi em sẽ chép lại. Nếu em thấy nó xứng đáng được diễn tấu bằng giọng của em, anh sẽ xin đệm đàn.
Jên khóc nhè nhẹ. Một giọt nước mắt rơi xuống tay Đan, anh vội vang quỳ cuống trước mặt vợ:
- Jên? Sao thế em yêu? Anh đã nói điều gì làm em phải băn khoăn: Lạy chúa, sao cho tôi nhìn thấy mặt nàng!
Lập tức Jên trấn tĩnh lại và trả lời bằng một giọng bình thường buộc anh phải ngồi xuống:
- Anh yêu! Đó chỉ là một niềm vui sướng lớn lao. Anh cứ tỳ vào người em và em sẽ tìm cách giải thích anh hay. Anh đã sáng tác được một kiệt tác. Không những vợ anh sẽ rất sung sướng được hát lên bài đó, mà tất cả những phụ nữ yêu nghệ thuật cũng muốn được biểu diễn nó. Đan, anh có nhận thức hết được ý nghĩa của tài năng đó không? Năng lực sáng tạo trong anh mạnh đến độ bị bịt kín mất một lối, nó xì ra bằng một lối khác. Thật diệu kì! Đây là một địa bàn mới của thế giới bên ngoài, mở đường cho hoạt động nghệ thuật của anh.
Đan đưa tay lên bộ mặt thân yêu còn ướt nước mắt rồi nói:
- Anh không quan tâm gì đến việc đánh giá của những người khác mà chỉ nghĩ đến ý kiến của vợ anh mà thôi!
- Em biết, vợ anh là hoàn toàn của anh, nhưng vợ anh phải có nhiệm vụ và niềm vui làm sao cho anh được dễ dàng đi vào con đường mới đó. Đan! Anh hãy tưởng tượng chúng ta sẽ vui sướng biết bao khi những bản nhạc do anh sáng tác vang lên khắp mọi nơi, khi chúng ta được nghe thấy những cuộc hòa nhạc, những tài năng đẹp đẽ nhất cố gắng trình diễn đúng những bản tình ca của anh. Sẽ mãn nguyện biết bao khi ta làm rung động được trái tim, làm thức tỉnh được tâm hồn bằng những giấc mộng du dương.
Đan ngẩng đầu lên hỏi:
- Có đúng là hay như vậy không?
- Anh yêu, em chỉ nói với anh một điều. Lần đầu nghe anh hát bản ca khúc đó, em không hề có ý nghĩ anh là tác giả bài hát đó và em tự nhủ: em chưa nghe bài nào hay như thế.
- Anh sung sướng lắm! - Đan nói bình thản. - Bây giờ ta thay đổi đề tài. Em Jên, cái hiện tại đang rất tuyệt, không còn thì giờ để nói đến tương lai. Ta hãy cứ nói đến hiện tại đã.
Jên mỉm cười, và đó là cái mỉm cười của người vợ, bí mật, dịu dàng, ưng thuận và quên mình, chị cúi xuống và tỳ đầu lên cánh tay chồng, nói:
- Vâng anh yêu! Chúng ta sẽ chỉ nói đến hiện tại nếu anh muốn, xin anh bắt đầu đi!
- Em hãy nhìn ngôi nhà và tả cho anh nghe thật đúng cảnh tượng của nó dưới ánh trăng.
- Toàn một màu xám, nó gợi lên cảm giác yên tĩnh thanh bình và êm ái.
- Có ánh sáng ở các cửa sổ không?
- Có, thư viện được thắp đèn lúc chúng ta ra đây. Cửa sổ mở rộng, đèn để lên trên bệ đồng, chụp đèn màu đỏ, chiếu một thứ ánh sáng nóng ra khắp phòng. Rồi em trông thấy ánh sáng của một ngọn nến trong phòng ăn: Simxân đang dọn dẹp bát đĩa... Cũng có ánh sáng trong phòng phía đông... Em thấy bà Mac đang đi đi lại lại... Buồng của anh cũng dược thắp sang, bà Mac đã vào đó bằng cửa bên... Em trông thấy bà ấy đứng im giữa phòng, đưa mắt nhìn ra xung quanh để được yên trí là tất cả đều được gọn gàng. Anh Đan, thật êm dịu ấm cúng biết bao khi được ở trong nhà mình giữa những gia nhân trung thành và tận tâm.
- Anh rất sung sướng thấy em có cảm giác ấy. Anh hay lo lắng rằng em sẽ ân hận vì không có được một tuần trăng mật khác thường. Tuy nhiên, không, anh không còn lo về chuyện đó nữa… Cũng không lo về bất cứ một vấn đề nào khác nữa... Cuối cùng là chúng ta được sum họp. Đó là ước mong đẹp nhất của chúng ta, có phải không, vợ anh?
- Em không mong gì khác.
Một chiếc đồng hồ điểm chín tiếng Đan nói:
- Chiếc đồng hồ cổ thân yêu! Anh đã nghe nó điểm chín tiếng hồi anh còn là một cậu bé con, nằm trong chiếc giường nhỏ anh cố gắng thức chờ mẹ anh trong tiếng váy sột soạt đi qua ngưỡng cửa buồng anh để vào buồng bà. Cánh cửa thông nhau hé mở, anh có thể trông thấy ánh sáng của ngọn nến trên trần buồng anh, khi ánh sáng ấy xuất hiện là anh ngủ ngay. Sự có mặt của mẹ anh và tin tưởng bà không xuống nữa gây cho anh một cảm giác yên ổn hoàn toàn. Jên, căn buồng phía đông, em có thích nó không?
- Có, anh yêu! Đó là một căn buồng tuyệt diệu và thiêng liêng đối với em vì em đã là của anh. Anh biết không, bà quận chúa đã yêu cần được dẫn vào đấy và góp ý kiến là nên sơn và dán giấy. Em nhất mực phản đối vì trần và tường được trang trí bằng những bức bích họa và em tin chắc rằng hồi còn nhỏ anh thích những bức tranh đó lắm và anh còn nhớ đến chúng.
- À đúng đấy! - Đan sôi nổi nói. - Một họa sĩ Pháp, trong thời gian nghỉ tại đây đã trang trí căn buồng đó: nước, cây lau và những con hạc tuyệt đẹp: con thì đứng dưới nước ngất ngưởng trên những chiếc cẳng cao, con thì đang bay sải rộng đôi cánh, nổi bật trên nền trời xanh tái, trên những đám mây. Em Jên, anh tin rằng anh có thể bịt mắt đi xung quanh buồng - Không, anh muốn nói trong tình trạng hiện nay của anh – và chỉ đúng vị trí của mỗi con hạc.
- Anh yêu, anh sẽ hoàn thành chiến công đó. Dần dà anh sẽ kể em nghe anh đã làm gì và thích gì hồi còn thơ ấu, em thích tất cả. Bao giờ anh cũng ngủ trong buồng bên cạnh buồng mẹ anh à?
- Từ lúc anh nhớ được, cửa buồng thông nhau bao giờ cũng mở. Sau khi mẹ anh mất, anh khóa cửa lại nhưng trước hôm sinh nhật anh, anh vẫn có thói quen mở nó ra. Sáng hôm sau lúc trở dậy, thấy cửa mở, anh nhảy ra khỏi giường và chạy vào buồng... anh thấy hình như bóng dáng thân yêu, vào lúc bình minh của buổi sáng độc nhất ấy, đã trở lại để đón anh. Tuy nhiên, để cho ảo tưởng được hoàn toàn, anh phải vào thật sớm ngay lúc mới dậy, cũng như phải đi ra ngoài thật sớm để bắt chợt bình minh với những ngón tay hồng hồng sau những đám mây lãng đãng hoặc để nhìn những tấm màng nhện lóng lánh những giọt sương hè. Nhưng chẳng biết bằng cách nào bà Mac cũng phát hiện được những ngón chơi thành kính ấy của anh, và đến năm thứ ba anh thấy một tờ giấy, anh đọc được một hàng chữ: “Cậu Đan, chúc cậu một sinh nhật tốt lành và mong ngày hôm nay luôn rạng rỡ với cậu!” Tinh thần thì cảm động, ý định là cầu mong tốt đẹp cho anh, nhưng lại phá hủy mất ảo tưởng mà anh vui thích. Từ đó cánh cửa không mở nữa.
Tiếp theo là im lặng thắm thiết và dịu dàng. Những con họa mi đối đáp nhau, chúng tuôn ra những tràng ríu rít như tiếng thác đổ.
Đan lại tìm nắm lấy bàn tay Jên trong tay anh rồi nói thêm:
- Em đã nói, bà Mac đi từ phòng này sang phòng khác, vậy căn phòng lớn có mở không?
Hai tay Jên ôm lấy đầu Đan, những bàn tay khỏe nhưng hơi run run, rồi ép mặt chồng vào má mình cũng với cử chỉ mà trước đây ba năm chị đã chụn hai đầu lại với nhau ở Shenstone. Rồi bỗng nhiên Jên xỉu người dưới sức nặng của cảm xúc, chị nói:
- Anh yêu, xin anh cất đi cho em thứ anh trăng hằn học này! Em không thể chịu đựng được ánh sáng của nó lâu hơn nữa. Nó làm nhớ lai Shenstone và nỗi đau khổ mà em đã làm anh phải chịu. Nó như một hàng rào ánh sáng dựng lên giữa chúng ta. Em không muốn phải chịu thứ gì không phải của hai chúng ta.
Những giọt nước mắt của Jên rơi xuống mặt Đan... Thế là anh đứng phắt dậy, anh cảm thấy mình cường tráng trở lại. Mặc dù mà lòa, anh cũng thấy mình là khỏe nhất. Do bị tàn tật mà phụ thuộc vào người khác, nhưng mọi việc Jên phải dựa vào anh. Anh dịu dàng dìu vợ đứng lên, quàng tay vào người vợ, anh đứng cạnh vợ và sáng lên như có ánh hào quang vì mối tình vĩ đại của anh. Anh nói:
- Vợ yêu quí của anh! Từ giờ trở đi, ánh sáng cũng như đêm tối không bao giờ có thể chia cắt được chúng ta. Ánh trăng êm dịu này không có quyền bắt em của anh đi, nhưng trong bóng tối tĩnh mịch, im lặng và dịu dàng em càng cảm thấy hoàn toàn là của anh hơn bởi vì tất cả đểu là của chúng ta. Thôi chúng ta vào thư viện, chúng ta sẽ tắt hết đèn, buông hết rèm, em sẽ ngồi vào ghế bành cạnh dương cầm, chỗ mà em đã ngồi buổi tối tuyệt diệu ấy khi anh đã đoán ra em và đã làm cho em Jên của anh phải sợ hãi. Nhưng từ giờ trở đi Nàng không còn phải sợ nữa vì Nàng đã là của anh hoàn toàn rồi, và anh có thể nói gì, làm gì tùy thích. Nàng sẽ không còn dọa gọi Rôza đến nữa vì anh chỉ muốn có Jên, chỉ một mình Jên thôi. Lại đây em yêu, đối với anh đêm tối không có gì là bí mật cả, anh sẽ ngồi vào đàn và anh sẽ chơi bài Chuỗi tràng hạt theo ý muốn của em.
Đan đưa tay khoác vào tay vợ và cả hai cùng vào trong nhà... Jên vừa tựa vào chồng vừa nhẹ nhàng hướng dẫn anh đi, chị chìm ngập trong niềm hạnh phúc hoàn toàn của cuộc sống vợ chồng.
HẾT