- Con còn nhớ cha trước kia thường bảo con không biết lo làm ăn, không biết lo sự nghiệp, thiếu tinh thần cần mẫn phấn đấu như người anh cả nhưng nay con sẽ vì cha và gia đình họ Lưu, chăm lo một sản nghiệp lớn nhất, là nguyên cả một quốc gia như thế này đây!
Để chứng tỏ sự thắng lợi, và buộc Hạng Võ phải trả lại người nhà, Lưu Bang liền dẫn Thái Công, Lữ Trí cùng đi thị sát khắp các doanh trại trong quân ngũ. Các tướng sĩ thấy vậy đều vui mừng nhảy múa, hô to vạn tuế, giống như vừa giành được thắng lợi ở ngoài chiến trường. Tại sao họ không vui mừng chứ? Kể từ ngày Sở - Hán tương tranh cho tới nay, cứ mỗi lần đôi bên đánh nhau thì bao giờ quân Sở cũng chiếm thượng phong, thế mà ngày nay không cần đổ máu, họ lại có thể buộc Hạng Võ phải chịu ép, nêu cao được sự oai phong của quân Hán, thì không phải là một dịp vui mừng to lớn hay sao?
Liên tiếp trong vòng ba hôm, lúc nào cũng nghe tiếng nói cười huyên thuyên ồn ào của quân Hán, sĩ khí càng được nâng cao. Lưu Bang cho phép các tướng sĩ được uống rượu và vui chơi thoả thích. Đã từ lâu tướng sĩ phải sống trong một bầu không khí căng thẳng của cuộc chiến tranh, tinh thần họ cho tới nay vẫn còn căng thẳng, vậy mà giờ đây họ được nghỉ ngơi, nên cảm thấy cũng giống như vừa thoát ra khỏi một hoàn cảnh đầy khó khăn. Họ tha hồ ăn uống và tổ chức những trò chơi trước doanh trại như đấu vật, thi nhảy xa. Tất cả họ đều muốn được thư giãn.
Sau khi chấm dứt những ngày mừng công, Lưu Bang thấy Hạng Võ đã rút quân kéo về phía đông, nên có ý định cũng rút lui quân để kéo về Quan Trung ở phía tây. Lúc bấy giờ Trương Lương, Trần Bình đã kịp thời khuyên ngăn, nói:
- Hiện nay Hán đã được quá nửa thiên hạ, chư hầu đau nhau quy phục, còn quân Sở thì mệt mỏi chán chường, lương thảo thiếu hụt. Đây chính là thời cơ tiêu diệt quân Sở mà trời đã ban cho, nếu không thừa thắng truy kích, thì chẳng khác nào nuôi cọp để gây hậu hoạ sau này, vậy xin Đại Vương tuyệt đối không nên bỏ lỡ thời cơ.
Lưu Bang bừng hiểu ra, liền xóa bỏ kế hoạch rút về phía tây, tức khắc bố trí quân đội để truy kích quân Sở. Ông một mặt phái sứ giả đến Tề, Ngụy, để giao hẹn với Hàn Tín, Bành Việt cùng hợp lực đánh Sở, một mặt ra lệnh cho Phàn Khoái tiến quân về phía Hồ Lăng, đồng thời ra lệnh cho Anh Bố dẫn quân mở cuộc tấn công vào Thọ Xuân, còn mình thì dẫn quân chủ lực truy kích với ý đồ tạo thành một cuộc tiến quân cả ở phía nam lẫn phía bắc, mở cuộc tấn công một lúc từ ba mặt, để tiêu diệt quân Sở trong khi họ đang trên đường rút quân và hoàn toàn mất cảnh giác.
Kế hoạch của Lưu Bang có thể nói là rất hoàn thiện. Ông tin rằng Hạng Võ không hề có sự đề phòng, cho nên chiến lược bao vây của quân Hán chắc chắn sẽ khiến Hạng Võ không còn đường nào chạy thoát.
Sự suy đoán của Lưu Bag rất chính xác. Hạng Võ trên đường rút quân về phía đông hoàn toàn không nghĩ rằng ở phía sau lưng mình đang có một tấm lưới giăng ra. Hạng Võ chỉ nghĩ tới Bành Thành, nghĩ tới kinh đô đế vương của mình mà ông luôn nhớ nhung yêu thích. Quan niệm quê hương của Hạng Võ rất nặng. Ông cảm thấy không có bất cứ nơi nào bằng quê hương của mình, không có thành ấp nào sánh được với Bành Thành, kinh đô của nước Sở. Đối với Huỳnh Dương và Thành Cao mà suốt hai năm qua ông phải khi tới khi lui, khi chiếm đóng khi thất thủ, ông cảm thấy đã quá nhàm chán. Ở nơi đó đâu đâu cũng thấy những bức tường bị tàn phá, những kiến trúc tầm thường không có gì đáng kể, và những con đường đầy bụi cát, những cửa hiệu xác xơ, những người dân ăn mặc quê mùa, nói năng thô tục, ông không có cảm tình tí nào. Chỉ vì phải tác chiến với quân Hán, ông mới ở lại nơi đó. Nếu cho ông sống mãi ở những nơi đó, thì ông không bao giờ bằng lòng. Vì tất cả mọi nơi đều không như vùng vương đô Bành Thành, núi non xinh đẹp, sông ngoài trong xanh, con người lịch sự, không chỗ nào lại không khiến cho người ta yêu thích. Ngay đến những ca khúc của địa phương nghe cũng rất vui tai. Riêng cung điện tại vương đô là nơi ông sống hằng ngày, nơi ông thường mở những buổi tiệc vui chơi, nghe ca hát, xem nhảy múa, nhất là được cùng Ngu Cơ chung sống trong những đêm say đắm...
Hồi tưởng lại cuộc sống ở Bành Thành, trong lòng Hạng Võ cảm thấy thật là ấm áp. Ông nôn nóng muốn trở về vương đô của mình ngay, để sống một cuộc đời Tây Sở Bá Vương bình an vô sự, không lo không nghĩ điều gì, và cũng để xây dựng một nửa giang sơn của mình. Ông tin rằng điều đó là hoàn toàn có thể có được, hoặc có thể nói hiện giờ nó đã trở thành sự thật. Vì Hán Vương Lưu Bang đã đồng ý lấy Hồng Câu làm ranh giới, chia đôi thiên hạ, và có minh ước làm chứng cứ rõ ràng, vậy chả lẽ ông ta hối hận đối với việc đó hay sao? Hơn nữa, suốt hai năm qua, quân Hán luôn luôn bị quân Sở đánh bại, tướng sĩ mệt mỏi, chắc là ông ta không dám vượt qua Hồng Câu.
Trong khi đó thì bộ tướng của Hạng Võ là Hạng Thanh, Hạng Quán lại không quá lạc quan như Hạng Võ. Có lẽ họ là người trong thân tộc của Hạng Võ, nên đặc biệt quan tâm tới sự nghiệp của Hạng Võ. Trên đường rút về phía đông, tinh thần của họ lúc nào cũng cảm thấy nặng nề, trong lòng lúc nào cũng cảm thấy lo âu. Họ sợ quân Hán sẽ từ phía sau tràn tới, làm cho quân Sở trở tay không kịp. Họ trước tiên nhắc nhở Hạng Võ nên tăng cường việc cảnh giới ở phía sau của quân đội, rồi lại khuyên Hạng Võ đừng quá thờ ơ, mà nên đề phòng Lưu Bang tự hủy bỏ minh ước. Họ nhắc lại chuyện xưa để cho Hạng Võ đề cao cảnh giác. Họ cho rằng đôi bên đánh nhau chết sống thì không thể lấy thái độ của người quân tử để xử sự được. Xưa kia khi Tống Tương Công đánh nhau với quân Sở tại Hoằng Thủy, thì Tống Tương Công đã ra lệnh cho binh sĩ của mình không gây trọng thương, không được bắt sống trẻ con và người già, không được đánh khi quân địch mới vừa qua nửa sông, mà phải biết giữ lòng nhân nghĩa, kết quả ông ta đã bị quân Sở đánh tan tác, còn bản thân Tống Tương Công cũng bị trúng một mũi tên ở đùi, suýt nữa là mất mạng. Cho nên chữ tín và lòng nhân nghĩa cũng như tờ minh ước là không thể tin tưởng được. Lại như giữa quân Tấn và quân Sở tranh bá kéo dài mấy chục năm, về sau đôi bên đều lâm vào tình trạng giằng co bất phân thắng bại, nên đã đồng ý hưu chiến để ký minh ước. Tống đại phu là Hướng Tuất đã đi liên hệ giữa hai nước Tấn và Sở để tuyên truyền việc chấm dứt chiến tranh, đảm bảo một cuộc hưu chiến tại nước Tống, có mười bốn nước tham gia là Tấn, Sở, Tề, Tần, Tống, Lỗ, Trịnh, vệ, Tào, Hứa, Trần, Thái, Chu, Đằng, cùng chung ký kết minh ước hưu chiến, nhưng tại cuộc hội nghị này Lệnh Doãn của nước Sở lại mở cuộc đánh lén vào quân Tấn. Cho nên sau khi ký kết liên minh đã xảy ra một số trận đánh nhau. Hạng Thanh, Hạng Quán nhắc nhở Hạng Võ, cần phải lấy những tấm gương đó để cảnh giác, đừng quá tin tưởng vào việc ký kết minh ước.
Nhưng, Hạng Võ không nghĩ như vậy, ông tươi cười, đáp một cách vô tư:
- Hán Vương vị tất là người không biết giữ tín nghĩa, hơn nữa, vùng đất Quan Trung có những cánh đồng phì nhiêu rộng hàng nghìn dặm, là căn cứ địa hậu phương của quân Hán, vậy sau khi lấy Hồng Câu làm ranh giới thì ông ta có thể xưng bá một phuog, còn gì hơn nữa? Ta thấy những nỗi lo của các ngươi đều là những nỗi lo của người tầm thường, vậy hãy bỏ qua đi!
Hạng Thanh, Hạng Quán thấy khó thuyết phục được Hạng Võ nên chỉ thở dài rồi thôi.
Hạng Võ đúng là quá hời hợt, tất cả mọi động tịnh bên quân Hán ông ta đều hòa toàn không lưu ý, cũng không phái người đi thăm dò tìm hiểu. Trong khi đó thì Hán Vương Lưu Bang cùng Trương Lương, Trần Bình xua quân chủ lực hơn mười vạn người, đang bám sát theo phía sau của quân Sở. Lúc ban đầu quân Hán ngày đi đêm nghĩ, có khi đi cả ngày lẫn đêm. Đến lúc họ tiếp cận quân Sở rồi, thì thay đổi đêm đi ngày nghỉ, đề phòng quân Sở phát hiện. Nhưng, với mười vạn đại quân truy kích trên một lộ trình dài, làm sao có thể giấu kín không bị tiết lộ được/ Bá tánh dọc theo đường hành quana của họ đều phải đóng góp lương thực, phải làm tạp dịch, nên họ biết ý đồ của quân Hán rất rõ. Trong bá tánh cứ một người truyền cho mười người, mười người truyền cho trăm người, càng truyền càng xa, tất nhiên khó tránh khỏi lọt vào tai quân Sở. Ngoài ra, những người lái buôn đi lưu động cũng là những người đi loan truyền tin tức. Một điều càng chú ý hơn, đó là đội ngũ mười vạn quân của Lưu Bang, bản thân họ cũng khó giấu kín hàng động của mình. Tất nhiên trong quân Sở cũng có người bắt đầu bàn tán, và chính Hạng Võ cũng được nghe tận tai. Nhưng ông không tin đó là sự thật, ông cho rằng tuyệt đối không thể có như vậy được.
Quân Sở tiếp tục đi về phía đông. Ngày hôm đó, đại quân vượt qua kênh đào Hồng Câu, sau khi tới bờ bên kia, Hạng Võ cảm thấy hết sức an toàn, và càng yên tâm hơn. Vì mảnh đất mà ông đang đứng chính là mảnh đất của nước Sở do minh ước đã uy định. Ông đang đứng trên mảnh đất của chính mình! Ông cúi xuống hốt một nắm đất ở dưới chân rồi đưa lên mũi ngửi qua và chừng như ngửi thấy một mùi hương thơm làm mát lòng người. Đây là đất của nước Sở! Đây là đất thuộc về lãnh địa của Tây Sở Bá Vương ta! Ông quay lại nhìn dòng nước đnag chảy và nhìn bên kia bờ Hồng Câu. Đó là mảnh đất mà đội ngũ của ông vừa đi qua, nhưng giờ đây nó lại trở thành rất xa lạ, vì bắt đầu từ hôm nay, mảnh đất đó đã thuộc về một người khác, một người cũng xưng vương cũng như ông.
Vượt qua Hồng Câu không bao xa là tới Dương Hạ. Quân Sở tạm dừng chân tại Dương Hạ rồi mới tiếp tục đi về phía đông. Nhưng, ngay lúc đó thì tin tức từ phía sau lưng truyền tới, làm cho Hạng Võ không khỏi kinh hoàng: mười vạn đại quân của Lưu Bang cũng vượt qua Hồng Câu, và đang dừng lại tại Dương Hạ!
Một biến cố quá đột ngột như thế, đã làm cho quân Sở từ trên chí dưới đều hoang mang, đặc biệt là những binh sĩ gốc người Giang Đông đang nôn nóng muốn trở về quê hương lại càng hoang mang hơn ai hết. Họ nghĩ rằng sự tương tranh giữa Sở và Hán đã kết thúc, nhưng lại không ngờ tờ hòa ước chưa ráo mực thì ngọn lửa chiến tranh lại bùng cháy. Tuy nhiên, nói cho cùng họ đều là những binh sĩ được huấn luyện kỹ lưỡng, lại từng trải những cuộc chiến đấu ngoài sa trường, cho nên họ đã nhanh chóng trấn tĩnh trở lại, chuẩn bị sẵn sàng để đối phó với quân địch. Hạng Võ ra lệnh cho toàn quân dừng lại, rồi bố trí binh lực tại khu vực này để sẵn sàng chiến đấu.
Việc quân Hán dừng lại tại Dương Hạ là muốn chờ quân Tề của Hàn Tín và quân Lương của Bành Việt, vì Lưu Bang cảm thấy mười vạn quân của mình chưa chắc có thể thắng được Hạng Võ, cho nên ông hy vọng sẽ có ba cánh quân hợp lại để đánh quân Sở. Điều làm cho ông cảm thấy sốt ruột là hai cánh quân Tề và Lương vẫn không đến đúng hẹn. Trong khi đó thì quân chủ lực của ông đã tiến rất gần quân Sở, nên buộc phải dừng lại, làm cho toàn quân lâm vào cảnh bị động. Thế là ông không thể chờ đợi được nữa, lại tiếp tục xua quân tiến lên, chuẩn bị vừa tiến về phía đông vừa chờ đợi hai cánh quân của Tề và Lương. Tháng 10, quân Hán tiến tới Cố Lăng nằm về hướng đông nam của Dương Hạ, mà hai cánh quân Tề và Lương vẫn chưa thấy tới. Lưu Bang hết sức sốt ruột nhưng ông cảm thấy lực lượng của mình khó thắng được quân Sở nên vẫn không dám đánh nhau.
Hạng Võ quyết tâm, nhân lúc quân Tề và Lương chưa tới kịp, sẽ đánh một đòn phủ đầu vào quân Hán. Ngày hôm đó, Hạng Võ cùng với các bộ tướng Quý Bố, Chung Ly Muội, cùng chỉ huy mười vạn đại quân mở cuộc tập kích vào Cố Lăng với một khí thế dữ dội. Quân Hán không kịp đề phòng, vội vàng ứng chiến. Hạng Võ và các tướng sĩ với tất cra sự phẫn nộ vì Lưu Bang phản bội minh ước xua quân truy kích, đã ồ ạt xông vào trận địa của địch, thẳng tay chém giết, khiến quân Hán rối loạn cả hàng ngũ, tử thương thật nhiều. Lưu Bang bị trận đột kích bất ngờ đó nên hết sức bối rối, hốt hoảng lui vào doanh trại để cố thủ. Ông ra lệnh cho binh sĩ đào hào sâu, đắp luỹ cao để tiến hành phòng ngự chờ đợi viện binh.
Lưu Bang ngờ rằng mình có thể nhân cơ hội quân Sở rút về phía đông để tiêu diệt Hạng Võ, nhưng không ngờ ông ta không thể đạt được mục đích, trái lại còn hao binh tổn tướng, và mang tiếng là kẻ bội tín, tự hủy bỏ hòa ước, nên trong lòng hết sức buồn bực. Ông thầm mắng Hàn Tín, Bành Việt không chịu phối hợp, nhưng vẫn luôn luôn trông ngóng họ như trông ngóng người thân. Với tâm trạng buồn khổ và nôn nóng, Lưu Bang nhìn về phía bắc nói lẩm nhẩm: bớ Hàn Tín, bớ Bành Việt! các ngươi bao giờ mới tới đấy!