Một hôm, ông Charles nhận được thư và gọi Delie vào phòng khách. Những tờ báo trải trước mặt ông. Ông vuốt ria mép, vẻ lo lắng. Ông không nói được gì nhiều: có một cái gì đó về sự suy sụp sau khi giá cả đất đai tăng vọt…thị trường ế ẩm…nổi kinh hoàng…
Người ta đổ xô đến ngân hàng để rút tiền, và các ngân hàng ở Melbourne đã đóng cửa. Ông Charles chỉ một cái tít: CHI NHÁNH NGÂN HÀNG ECHUCA NGƯNG PHÁT TIỀN.
Cô kêu lên:
- Nhưng cháu cứ ngỡ rằng bỏ tiền vào ngân hàng là an toàn!
- Ai cũng ngỡ như thế. Mình phải đi Echuca xem sự thể thế nào, có tệ hại lắm không.
Vả lại, họ cũng phải đi Echuca tìm người mới thay thế cho Minna đang mang thai. Ông đánh xe đưa họ đi vòng theo con đường dài, qua các đồi cát…Ông và bà Hester không nói gì với nhau.
Cô vẫn chưa nhận thức dược thảm họa đối với tài sản của cô. Cô ngồi trên chiếc xe độc mã với Adam. Còn bà Hester đi kiếm sở lao động, và ông đi vào cửa hông một ngân hàng tìm ông giám đốc, khi ông bước ra, mặt ông trở nên trang nghiêm. Ông vỗ vỗ bàn tay của cô.
- Cháu à, điều tệ hại nhất đã xảy ra. Tiền bạc của cháu đi đứt cả rồi, hoặc gần như thế.
Cô ngồi nhìn chằm chằm ánh nắng chiếu trên cặp mông bóng lưỡng của con ngựa thiến nâu, đám ruồi nhỏ đen đang bu trên mọt đống phân vàng ngoài đường. Những năm sau đó, cô có thể nhớ lại đống phân vang, bầu trời xanh, phối cảnh của phố Hare với những dãy cửa hiệu, và cả tiếng nói của người dượng: “Tiền bạc của cháu đi đứt cả rồi”. Lúc ấy, dường như tất cả điều đó là không có thực. Cô đã được nghe rằng cố có tiền trong ngân hàng, giờ đây cô lại được nghe là không có tiền gì cả - hoặc đúng hơn, là có không hơn năm mươi bàng. Cô đã bắt đầu nhận ra rồi đây sẽ khác khi bà Hester nghe thấy chuyện này, dù những lời đầu tiên của bà là:
- Tất nhiên là không có gì khác đâu cháu.
Cô im lặng, ngạc nhiên.
- Cháu là con của em dì, và dì dượng muốn cưu mang cháu. Nhưng dì không biết tính sao về cô giáo.
Ông Charles lên tiếng:
- Đúng vậy, nhưng bà để thủng thẳng xem sao.
- Không thủng thẳng gì cả, ngay bây giờ mình cũng có thể bàn công chuyện được; tôi không biết làm thế nào mình có thể trả tiền cho cô Barrett. Còn phần ông cũng phải mất thêm tiền. Tôi đã thuê được Annie, một cô gái rất tốt; chuyện Annie không bàn cãi lôi thôi gì nữa, chiều nay, cô ta sẽ đến. Phải tính chuyện lương hướng, ăn ở của cô ta.
Ông quay sang đứa cháu:
- Thực ra dượng rất may mắn vì đã bỏ tất cả vốn liếng vào tài sản của mình và mua con cừu đực đó. Và dượng chưa bán mớ lông cừu. Dượng rất ân hận, cháu Delie ạ, dượng đã không bảo cháu bỏ vốn vào nông trại ấy, coi vậy lại khá hơn nhiều…
Giờ đây, cô mới nhận thức được đầy đủ ý nghĩa của việc tiền bạc tiêu tan. Bà Hester sẽ càu nhàu cho tới khi cô Barrett đi; và khi cô Barrett đi rồi, những bài học về họa của cô sẽ không còn và cô sẽ không thể đi Echuca hoặc Melbourne để theo học trường nghệ thuật như cô từng mơ ước.
Khi nghe chuyện, cô Barrett liền đề nghị là khỏi phải trả lương trong lúc cô còn ở lại, bởi vì cô thích cô học trò của cô và thích cuộc sống trên sông nước. Cô nói rằng Delie có tài và sau này sẽ học một ông thầy khác, nhưng hiện nay cô sẽ dạy Delie môn họa và vẽ.
Cô nói rằng cô sẽ đăng quảng cáo tìm một chỗ làm khác, cho tới sau lễ Giáng sinh – và có thể phải chờ đến năm sáu tháng để có một chỗ làm thích hợp.
°
Để khỏi nghe giọng nói của bà Hester (dường như lúc nào cũng cáu gắt với cô), Delie trèo lên ngọn cây bách vàng hực ngoài vườn trước. Nằm tựa vào những cành thơm mùa xuân trong khi ánh nắng chiếu vào tay chân mình, cô cảm thấy yên tĩnh.
Trong khi cô ngồi cùng Adam trông ra khúc quanh ngoài xa của dòng sông, nghe tiếng bà Hester ngoài hiên gọi vang, cô bảo:
- Từ khi em hết tiền, dường như má anh không thích em nữa.
Adam cảm thấy khó chịu:
- Anh chắc là không có gì thay đổi. Em chỉ tưởng tượng thôi.
- Nhưng lúc nào dì cũng muốn em làm công chuyện dù chuyện đó chị Annie làm rất tốt. Dường như dì không muốn em ở gần anh.
- Nhảm! Anh không tin.
Nhưng đó là sự thực. Lúc nào ông Charles và Adam định đi Echuca, dì cô cũng bảo cô ở nhà, hoặc để may màn, hoặc xuống hầm mang mấy cái vại lên đẻ bà làm mứt. Hoặc những lúc hai cha con phải đi chăn cừu, Delie rất muốn cưỡi ngựa ra đồng, ăn uống ngoài trời với họ, người dì lại bảo cô ở nhà phụ làm mứt.
14
Một lần nữa thu lại đến, các bãi cỏ lấm tấm màu trắng của những con cừu mới và những tai nấm. Năm trước Adam không chịu đóng dấu cừu nên năm nay cậu không được đến đó.
Lớn con và vạm vỡ, cậu trông lớn hơn tuổi. Cậu chưa tới mười bảy tuổi, nhưng cậu đã có vẻ đàn ông và tự tin. Giờ đây câu cao hơn cô Barrett một chút, và cậu thường bạc bạc với cô về cuộc đời và thi phú. Lúc nào rảnh rỗi, cậu lại giam mình trong phòng đọc sách.
Một hôm, sau giờ học, Delie vào phòng tìm Adam. Cô thấy nhiều tờ giấy vương vãi trên giường, còn cậu cầm trên tay một quản bụt bị gặm nhấm nhiều. Cậu bèn gom các tờ giấy và nói giọng gắt gỏng với cô.
Cô bước đi nhưng băn khoăn, không rõ tại sao người bạn vui vẻ của cô vào mùa hè đầu tiên giờ đây lại thành kẻ xa lạ hết sức tư lự như thế.
Rồi sau bữa ăn chiều, khi cả nhà gặp nhau quanh lò sưởi trong phòng khách, lại xảy ra sự tranh cãi giữa ông Charles và Adam…Nhưng khi Adam định cãi thêm, từ bên kia phòng cô Barrett nhìn cậu, cậu dịu đi.
Lát sau, Adam lại tìm cách đến bên cô Barrett hỏi này nọ, vượt quá sự thân mật thường tình khiến Delie cảm thấy tưng tức…Và bà Hester lại kiếm cớ nhờ con trai tìm một lá bài cơ hoặc rô; bất cứ lúc nào Adam có chuyện bàn bạc với cô Barrett, bà đều thấy cần phải gọi cậu phụ giúp việc gì đó.
Cô Barrett nhận được thư nhưng chưa tìm được chỗ làm mới, nên cô tiếp tục ở lại hướng dẫn cho Adam và Delie trong một thời gian nữa. Nhưng có điều hơi lạ là Adam lại có thái độ rất kỳ cục trước cô giáo khiến Delie rất ngạc nhiên.
Thật ra, Adam là một cậu trai quá lớn đối với một cô giáo. Và quá đẹp trai nữa. Trong những năm dạy ở một trường nữ, cô ta đã quên rằng gần gũi một người nam đẹp trai sẽ rất rắc rối.
°
Delie đi tha thẩn dọc theo bờ sông, ném vỏ cây xuống nước, cẩn thận không nhìn Adam trong khi cậu đang ngắm nhìn dòng sông chảy xuôi dòng. Bỗng Adam ngước lên trông thấy cô, liền gọi cô đến.
Cô vui sướng chạy theo cậu. Cô không đưa bàn tay cho cậu nắm như đã làm một cách tự nhiên sáu tháng trước. Cả hai đi sóng đôi bên hau lên khúc quanh đầy cát rồi xuống mé bên kia chỗ bụi sồi trên quãng đường phẳng.
Một cơn gió hiu hiu nhẹ thổi qua dòng sông. Tiếng gió vi vu buồn bã qua những chiếc lá dài rũ xuống. Adam dừng lại hái một trái sồi. Cậu đứng nhìn, suy nghĩ miên man.
- Ồ, mình đang đi dạo mà, minh đi tới chứ!
Adam “đi tới” rồi nhìn cô tò mò:
- Tại sao em không thích ở lại chỗ kia?
- Vì những cây sồi.
- Vì sồi à? Anh thích phi lao hơn. Nhưng sồi thì sao chứ? Trông như những cô gái da đen có những mái tóc dài rũ xuống.
- Bởi vì…bởi vì nghe như tiếng biển cả.
- Ồ, ồ, tất nhiên rồi, xin lỗi em.
Cô nghĩ rằng thật diễm phúc khi nói chuyện với Adam. Không bao giờ cần giải thích chi tiết. Câu chưa bao giờ đi trên một chiếc tàu buồm, nhưng cậu đoán rằng tiếng gió thở dài, xào xạc trong những thân cây lá mỏng giống như tiếng gió thổi qua các dây thừng và dây buồm, và ở xa nghe như tiếng sóng biển vỗ vào phía dưới đỉnh vách đá dựng, nơi cả gia đình cô đang yên giấc ngàn thu.
Lần đầu tiên khi cô qua nơi có tiếng cây vi vu đó, cô đã rùng mình nức nở. Khi cô nhắm mắt, ảo ảnh thật trọn vẹn.
Đêm hôm ấy, cô đã mơ thấy bờ biển dài trắng mà thuyền trưởng Johnson đã miêu tả, nơi dòng sông Murray gặp biển cả. Cô đi bộ dưới một tuyến đồi cát, hết đợt sóng này đến đợt sóng khác trải dài trước mặt cô và phía sau cô là những bọt nước giá buốt. Còn ở trên bờ biển này cô hết sức cô đơn: không một con hải âu cất tiếng, không một con chim cử động, không gì ngoài tiếng gầm thét của bọt sóng biển đập vào bờ. Và khi cô nhận thấy sự cô đơn của mình tại nơi không có con người này, thì ý thức về cái đẹp và sự kinh hãi khiến cô thức giấc.
Sau đó, cả hai đến khúc quanh kế ít gió hơn, Adam bỗng thò tay vào túi áo trước ngực lấy một tờ giấy.
- Em Delie, em xem cái này.
Cô cầm tờ giấy, thấy những hàng chữ đều đặn, những câu thơ. Adam quay lưng lại, một bàn chân sủi sủi cát…
Cô góp vài ý kiến. Nhưng rồi cậu bỗng giật tờ giấy lại, cô mới biết rằng cậu không muốn cô phê bình, mà chỉ muốn được đưa thơ mình cho người khác xem để lòng mình thanh thản phần nào.
Cô hỏi:
- Anh còn làm thêm bài nào nữa không?
Cậu đưa cho cô một tờ khác. Cô đọc xong, kêu to:
- Hay quá, anh. Tại sao anh không đưa cho cô Barrett xem, như bài này…
- Làm sao anh đưa dược, cô bé ngốc nghếch! Anh viết cho cô ta tất cả những câu thơ này.
Cô vỗ tay vui vẻ:
- Ồ, anh! Anh muốn nói anh yêu cô ta?
- Phải – Cậu chìa hàm ra nhìn xuống dòng sông- Trời, anh yêu cô ta biết bao.
Cô ngồi xuống cát để tin ấy thấm vào cô. Adam yêu cô Barrett! Thật hết sức lãng mạn. Cậu làm thơ cho cô ta, cậu héo hon vì cô ta, và khi chỉ có Delie biết bí mật của cậu. Cô liếc sang bên nhìn gương mặt kiên quyết của cậu, đôi má trong sáng đầy đặn của cậu. Không, cậu hoàn toàn không có vẻ gì là héo hon. Tài nấu ăn của dì Hester và sức ăn ngon của tuổi trẻ tương phản hoàn toàn với hậu quả của mối tình không được đáp lại của cậu.
- Anh, em vui sướng vì anh đã kể cho em nghe. Thích thú lắm.
Cậu buồn bã đáp:
- Thích thú à? Địa ngục thì có.
- Cô ta đẹp, phải không?
- Phải, đẹp.
Cả hai thở dài nặng nề và nhìn đăm đăm qua bên kia sông. Cậu đứng sừng sững, hai bàn chân dang rộng, đầu hơi nhô tới trước. Cô ngồi tựa lên cánh tay bé nhỏ gầy gò của mình. Họ không ý thức gì về bức tranh mà họ đã tạo ra, bức tranh của tuổi trẻ trên bờ sông đang chảy. Mặt trời chiếu sáng trên những mái tóc bóng mượt của họ, mái tóc hầu như đen của cô, mái tóc nâu vàng nhạt của cậu. Rồi mặt trời khuất sau một đám mây dày. Cả hai nhìn lên, rùng mình.
- Có ai đó đang đi trên ngôi mộ của tôi. –Cậu mỉm cười, nhắc lại từng lời mẹ cậu thường nói mỗi khi bà rùng mình.
Nhưng cô nhìn cậu một cách nghiêm trang. Từ khi bị đắm tàu, lúc nào cô cũng nghĩ đến quyền lực vô tư của tử thần đối với những người trẻ trung, khỏe mạnh, cũng như đối với người già cả, tàn tật.
Họ trở về nhà với một tình thân mật mới, chung một đối tượng phụng thờ, như những tín hữu sùng đạo của một tôn giáo mới…
°
Có thư cho cô Barrett đề nghị cô làm gia sư trong một trại chăn nuôi trâu bò ở một miền tây bắc xa xôi của Úc, một miền mà từ lâu cô ta rất muốn tới.
Cô báo với bà Hester rằng cô ta sẽ chờ một tháng nữa, để nghỉ lễ suốt cả tháng chín, trước khi từ biệt. Sau đó trời sẽ rất nóng, không thể đi miền bắc nổi.
Nghe nói thế, Adam đứng lên vội vã rời khỏi phòng. Thế là hết!...Một khi cô Barrett đã ra đi, cuộc sống nơi đây không thể chịu đựng được. Công việc chăn cừu, xén long cừu làm cậu nôn ọe. Cậu muốn ra đi trước khi thời gian xén lông cừu bắt đầu.
Cậu tha thẩn một mình bên dòng sông, lắng nghe những tiếng ếch nhái kêu vui vẻ trong đêm, ồm ồm trong cổ họng chúng, điệu trầm của những con nhái lớn, giọng cao của những con nhái nhỏ, và tiếng nước hòa theo của dòng sông đang chảy. Trong hai ngày nữa, cô Barrett Dorothy – sẽ ra đi. “Dorothy!” Cậu thét lên dữ tợn, nghèn nghẹn gọi tên cô giữa những vì sao. Lần đầu tiên những ánh lửa lạnh lẽo chấp chới đó không lãnh đạm, mà lại đập cùng nhịp với nhịp đập điên cuồng của con tim cậu.
Dưới những ánh sao, nửa say vì tình yêu,
Anh gọi cái tên đẹp đẽ của nàng
Và âm thanh đó bầu trời vang dội
Và những ánh sao cũng bừng lên ngọn lửa…
Lúc cậu chỉ có một mình, bao nhiêu lời lẽ đến với cậu quá dễ dàng, ấy thế mà, khi cậu cố tỏ cho cô mối tình của cậu, thì cậu sẽ trở thành một đứa học trò líu lưỡi, ấp a ấp úng. Dorothy, Dorothy! Làm thế nào cậu có thể để cô ra đi mà không tỏ thật nổi long? Nhưng cô biết, hẳn cô đã trông thấy gương mặt cậu đỏ bừng khi những ngón tay họ tình cờ chạm vào nhau trên một quyển vở bài tập.
Như con thiêu thân lao vào ánh đèn, cậu tha thẩn về phía cửa sổ phòng cô đang sáng đèn, chứng tỏ cô đang đọc sách hoặc đang thu xếp hành trang. Thu xếp hành trang để ra đi, đi khỏi đời cậu mãi mãi!
Cậu rên một tiếng não ruột, tựa vào tường.
Những bức rèm lay động. Một tiếng nói nhỏ nhẹ vang ra:
- Ai đấy? Cậu Adam à? Phải cậu Adam không?
- Vâng, tôi đây.
- Giờ này sao cậu chưa ngủ? Tôi đang thu xếp hành trang…
- Làm thế nào tôi ngủ được, khi mai này cô ra đi?
Cô ta tựa vào khung cửa, nhìn ra ngoài, gương mặt cô ta ngang với mặt cậu, trong mái tóc quăn dài xõa xuống bờ vai. Trong ánh sáng hắt ra từ chiếc đèn dầu hỏa phía sau, không trông thấy được những nếp nhăn mờ quanh mắt cô ta; trông cô ta như một thiếu nữ.
Cô ta nhìn cậu đăm đăm không trả lời, giật mình bởi những lời lẽ của cậu về mối quan hệ giữa học trò và cô giáo, vì vẻ yêu kính mù quáng trên gương mặt trẻ trung của cậu. Trước kia cô ta đã từng trông thấy điều đó, nhưng không bao giờ lại lộ liễu như thế.
Cậu nói:
- Trông cô như Juliet. “Nàng Juliet này, và cửa sổ của nàng là mặt trời”.
Cô ta cười nhẹ, cố tìm lại quyền lực của mình, thứ quyền lực đã mất trong những giây phút cô ta nhìn đăm đăm vào mắt cậu.
- Tôi đâu còn trẻ trung gì để đóng vai đó nữa.
Cậu đặt đôi môi mình lên bàn tay vẫn để trên khung cửa, và rồi lật bàn tay lên áp vào gương mặt nóng bỏng của cậu.
Cậu lúng búng:
- Cô biết là tôi cảm cô như thế nào (A, những lời lẽ phong phú ví von trong tập bản thảo của cậu đâu mất rồi?) Tôi không chịu nổi việc cô ra đi. Mọi điều tôi viết là dành cho cô. Tôi sẽ không bao giờ viết một dòng nào khác nữa.
- Có những bài thơ à?
- Cho cô. Chỉ riêng cho cô.
- Cậu bé ngốc nghếch. Cậu biết tôi bao nhiêu tuổi không?
- Tôi không cần. Cô đẹp. Với mái tóc như thế này, sáng trong ánh đèn…
- Cậu chờ một chút. Tôi có cuốn sách cho cậu. Chính tôi chép lại nhưng tôi muốn dành cho cậu.
Cô ta quay lại lục lọi trong đống sách trên sàn bên cạnh một chiếc hộp mở nắp sẵn.
- A, đây rồi. Cậu…
Cô ta dừng lại, thở hổn hển nhè nhẹ, bàn tay bát giác cài chiếc khuy áo ngủ trên ngực lại. Đặt đôi bàn tay vẫn để ra lên khung cửa, Adam nhẹ nhàng nhảy qua cửa sổ. Cậu ngồi giữa hai bức rèm, đôi mắt sáng nhìn cô, đăm đăm, nóng bỏng.
- Đây…đây, sách đây. Bây giờ cậu đi đi.
Cô ta tiến tới, đưa quyển sách như đưa một miếng ăn cho một con chó to nguy hiểm. Adam lấy quyển sách, bỏ vào túi không nhìn và nắm đôi bàn tay cô ta.
Cậu thì thầm:
- Dorothy! Tôi chưa bao giờ gọi như thế, phải không?
- Cậu Adam! Kỳ cục quá.
Cô ta đứng đờ ra trong khi đôi tay cậu quàng vòng quanh người cô ta, những cậu bỗng cảm thấy cô ta thở dài. Cậu sờ soạng dáng hình cao cao thanh mảnh của cô ta qua làn áo ngủ bằng lụa mỏng manh, mặt cô ta, cổ cô ta, làn da thơm ngát mát rượi của cô ta. Cậu nói qua mái tóc cô ta.
- Giúp tôi đi…dạy tôi đi.
- Adam, tôi không thể dạy cậu viết. Chỉ thực hành rồi cậu mới quen. - Cô ta nói như bình thường, nhưng giọng cô run run.
- Tôi không muốn nói thế. Tôi muốn nói chuyện khác.
Cô ta cười lớn, mơ hồ:
- Cậu bé thân yêu của tôi…!
Bàn tay cô ta mơn man mái tóc cậu, nhè nhẹ, đều đều. Cậu vừa vòng tay ôm nâng người cô ta, vừa loạng choạng tiến về chiếc giường, thổi tắt ngọn đèn khi đi qua. Tất cả ánh sao dường như lọt vào căn phòng.
°
Đêm ấy Adam đi bộ mấy dặm dài theo bờ sông. Cậu đăm đăm nhìn vào các tinh thể quen thuộc, chưa tin hẳn câu chuyện đã xảy ra. Cậu say sưa trong thành tựu và tự hào của mình: Cậu, Adam Jamieson, đã chứng tỏ mình là đàn ông. Và Dorothy, cô ta đáng yêu biết mấy, dịu dàng biết mấy! Tuy nhiên cậu nhìn cô ta dưới một góc độ hơi khác, không còn là một nữ thần trên bục nữa. Cô ta đã là của cậu. Nữ thần đã bước xuống vào vòng tay của cậu. Và trong thâm tâm mình, cậu mường tượng là đáng lẽ cô ta không nên làm thế, hoặc ít ra là không nên làm thế một cách quá dễ dàng.
Đó là một kinh nghiệm thần kỳ, nhưng thật ra nó không hoàn toàn là những điều cậu mong đợi từ sách vở. Chấm dứt sớm quá, và để lại một cảm giác buồn mang mác…không, không, cậu không được nghĩ như vậy. Trước hết phải là một cảm giác bình yên thần diệu đã.
Dorothy…Với đôi mắt sáng có đốm vàng nhỏ, như ánh nắng trong một ngày đông; với trí tuệ của người đàn ông, thân hình mềm mại không tưởng tượng được. Không bao lâu nữa cô ta sẽ ra đi và cậu sẽ không bao giờ gặp lại cô ta nữa!