Mùa hè năm nay nóng vô cùng, nhưng tâm trạng của tôi lại tốt vô tận. Tôi vừa thuận lợi vượt qua đợt bảo vệ luận văn tốt nghiệp của Học viện cảnh sát hình sự Trung Quốc, lấy được tấm bằng đại học thứ hai. Quan trọng hơn, Sở công an tỉnh thông báo, tôi được nhận vào ban pháp y của Sở.
Cuối cùng tôi cũng chính thức trở thành bác sĩ pháp y, điều này khiến lòng tôi rất vui sướng. Mới ngày đầu tiên nhận việc tôi đã được đi công tác. Công việc là phúc tra một vụ kêu oan, phải kiểm tra lại kết luận ban đầu của đơn vị giám định. Trưởng ban pháp y của tỉnh dẫn tôi đi, ông ấy là một bác sĩ pháp y nổi danh cả nước. Trước đó tôi đã kính rượu ông, bái ông làm sư phụ.
Trên đường đi, sư phụ nói cho tôi biết công việc của ban pháp y tỉnh(1). Chúng tôi chủ yếu phụ trách những vụ án đặc biệt nghiêm trọng, khám nghiệm hiện trường những vụ án mạng khó xử lý, khám nghiệm tử thi, phân tích tái hiện hiện trường, xác định nguyên nhân tử vong, giám định lại thương tích, phụ trách xử lý các vụ án kêu oan xin phúc tra, hội chẩn cho những vụ án khó giải quyết, xét duyệt các phương pháp kỹ thuật, nghiên cứu khoa học, đồng thời xây dựng hệ thống quản lý hoạt động hàng ngày tại cơ sở pháp y, chỉ đạo nghiệp vụ.
Vốn tôi vẫn nghĩ rằng làm việc ở ban pháp y tỉnh sẽ tương đối nhàn nhã, nhưng nghe sư phụ nói tôi mới biết trách nhiệm lớn đến mức nào. Số công việc giám định những vụ tử vong bất thường ít hơn nhiều so với trước đây, lúc này chúng tôi chỉ chuyên đối mặt với những vụ án nghiêm trọng, khó xử lý cũng như những vụ điều tra đã lâu mà chưa phá được. Vừa nghe đến vụ án nhiều nghi vấn là tôi lập tức trở nên tỉnh táo. Có ai mà không thích khiêu chiến chứ?
Lần đầu tôi đi công tác kết quả rất tốt. Sau khi chúng tôi hoàn thành việc phúc tra liền báo cho người kêu oan kết luận cuối cùng. Người đó đặc biệt tin phục quá trình làm việc cẩn trọng của chúng tôi.
Khi đi công tác về, tôi bắt đầu suy nghĩ về vấn đề ở trọ tại thành phố này. Vì tiền thuê nhà rất đắt nên tôi quyết định tạm thời ở lại ký túc xá của đội huấn luyện chó nghiệp vụ. Tuy mỗi ngày đều phải ngủ trong tiếng chó sủa vang trời, nhưng đối với người yêu chó như tôi, thì làm bạn với lũ chó nghiệp vụ cũng là chuyện vui.
Đồng nghiệp ở cùng phòng tôi là một người tốt nghiệp chuyên ngành khám nghiệm dấu vết tại Học viện cảnh sát hình sự Trung Quốc, tên là Lâm Đào. Cậu ta rất thích khoe khoang thân hình cơ bắp đẹp đẽ của mình với tôi. Chúng tôi học cùng khóa nhưng lại khác chuyên ngành, vì thế cùng trường mà chẳng quen nhau. Đến lúc ở cùng chỉ hận là đã gặp nhau quá muộn, ngày nào cũng phải nói chuyện đến tận đêm khuya, cùng mong muốn được tới hiện trường, được chỉ huy công tác khám nghiệm tại đó.
Do thói quen hình thành từ hồi học trường cảnh sát, đến cuối tuần mà tôi và Lâm Đào vẫn dậy sớm như thường. Hai thằng bèn bàn với nhau hay là tìm quán net nào đó, dành cả ngày chơi World Of Warcraft đi. Đột nhiên tiếng chuông điện thoại lại vang lên chẳng đúng lúc.
“Dậy chưa?” Cách nói chuyện của sư phụ giống hệt tác phong của thầy, mạnh mẽ như sấm sét, “Có án mạng, xác bị sáp hóa, các anh có đi không?”
“Đi.” Tôi nói không cần nghĩ ngợi.
Dù sao được đi phá án vẫn hấp dẫn hơn đánh World Of Warcraft.
“Tôi cũng muốn đi!” Lâm Đào đứng bên cạnh sợ tôi cúp điện thoại liền hô lên.
“Lâm Đào cũng muốn đi ạ.”
“Thì đi, biết mở mang kiến thức là chuyện tốt.” Sư phụ vui vẻ đồng ý.
Nháy mắt đã có một chiếc xe cảnh sát lao nhanh như chớp vào sân cơ sở đào tạo chó nghiệp vụ. Sư phụ vào ký túc xá ngó nghiêng một lúc, lắc đầu cười, nói: “Chuồng chó bên kia còn sạch hơn phòng các anh.”
“Đi thôi.” Sư phụ lên xe trước.
“Sư phụ, sao thầy lại mặc quần soóc thế kia?”. Tôi thấy thầy ấy mặc áo thun quần soóc có vẻ rất nhàn nhã, liền cảm thấy thật khó tin.
“Không kịp thay, dẫn con gái đi câu cá, ai ngờ cá vừa cắn câu thì có điện thoại.”
Tôi mang lòng háo hức theo chiếc xe lắc lư vượt đường dài. Tuy tôi đã khám nghiệm tới hơn trăm thi thể nhưng lại chưa từng thấy xác bị sáp hóa. Trước đây tôi chỉ đọc trong sách giáo khoa đôi điều về hiện tượng này, đây là một hiện tượng thi thể được giữ nguyên hình dạng. Hiện tượng thi thể biến đổi được chia làm hai dạng: giữ nguyên hình dạng và hủy hoại hình dạng. Hiện tượng thi thể giữ nguyên hình dạng là chỉ trường hợp trong môi trường đặc biệt, thi thể dần biến đổi nhưng chỉnh thể bên ngoài vẫn được giữ nguyên. Ví dụ như xác ướp, xác không rữa nát, xác lưu giữ được nhờ vi khuẩn, xác giữ trong than bùn…Còn thi thể bị hủy hoại hình dạng như: xác chỉ còn xương trắng, xác bị trương phình…
“Xác bị sáp hóa là gì?” Lâm Đào vẫn rất ham học.
“À, chính là một loại hiện tượng thi thể được giữ nguyên hình dạng.” Tôi thuộc lý thuyết trong sách, vậy nên cố gắng dùng thuật ngữ khó hiểu để che dấu sự thật, rằng bản thân mình cũng chưa từng nhìn thấy.
“Có ôi thối không?” Lâm Đào hỏi thẳng vào điểm mấu chốt.
“À… Không thối, không khác xác khô là mấy.” Tôi vờ như chắc chắn, nói.
Sư phụ ngồi ở hàng ghế trước phì cười: “Đừng ra vẻ hiểu biết, anh chưa chắc đã bằng Lâm Đào đâu.”
Nói chuyện một lúc, chúng tôi đã tới hiện trường. Đây là một bãi rác hôi thối tận trời. Cảnh sát khu vực và công an ban pháp y thành phố Long Phiên đang đứng nghe người báo án nói chuyện.
Chúng tôi rất phấn khởi vì gặp được đồng nghiệp ở ban pháp y. Sau khi chào hỏi xong xuôi, chúng tôi cũng đứng nghe chuyện.
“Hôm trước trời mưa rất to, khiến cho một đống rác rưởi bị cuốn trôi xuống dưới.” Người báo án là một phụ nữ trung niên kiếm sống bằng nghề nhặt phế liệu, chị ta chỉ vào một đống rác cao như núi, nói: “Hôm qua chỗ này tan nát cả, cho nên tôi không đến. Hôm nay trời quang mây tạnh, tôi mới đến sớm tìm xem có gì đáng tiền không, từ xa đã thấy một cái túi vải căng phồng. Tôi còn nghĩ túi to như vậy hẳn là kiếm được gì đây. Túi đó to cỡ hai vali hành lý, rất nặng, tôi phải mất nhiều thời gian mới lôi được từ đống rác ra.”
Chúng tôi cùng nhìn về phía xa khoảng trăm mét, thấy cái túi lớn màu trắng kia.
“Lôi ra mới thấy hôi thối nồng nặc, chúng tôi hàng ngày ở bãi rác cũng không thấy thối, vậy mà cái túi này thối quá. Tôi không dám mở ra xem, bèn đi báo cảnh sát.”
Nghe chị ta nói như vậy, tôi dường như cũng cảm thấy có mùi gì đó khác hẳn mùi rác rưởi phảng phất quanh đây.
Tôi không kìm lòng được, tiến về phía chiếc túi.
“Làm gì đấy?” Sư phụ hỏi.
“Em đi xem cái túi thế nào.”
“Vớ vẩn! Anh vừa nói cái gì thế?”
Tôi cũng ý thức được câu trả lời này của mình thật ngu ngốc, nhưng tôi vẫn rất hiếu kỳ trước cái xác bị sáp hóa này.
Sư phụ hỏi qua người báo án mấy vấn đề, rồi lại đến nói chuyện cùng cảnh sát bảo vệ hiện trường, bác sỹ pháp y Lý Hoa hỏi: “Tình hình thế nào?”
“Không nhìn kỹ, khi lật túi này ra có thể thấy một đôi chân, thân thể và phần đầu bị cái gì đó bọc lại, chúng tôi cũng không mở ra xem. Nếu chỉ nhìn chân thì thấy xác đã bị sáp hóa.
Sư phụ nhìn tình hình xung quanh rồi lắc đầu. Hiện trường ngoài trời, hơn nữa bãi rác mỗi ngày mỗi khác, quả là rất khó phát hiện manh mối. Thi thể nằm trong túi, về cơ bản có thể phán đoán đây là một vụ giết người, không cần đánh giá tính chất.
“Đưa túi này về nhà xác, chúng ta cần khám nghiệm chi tiết hơn.” Sư phụ phất tay. Dù sao thầy ấy cũng là bác sĩ pháp y hàng đầu của tỉnh, lời của thầy chính là mệnh lệnh.
Chúng tôi lại quay lên xe. Tới tận lúc này vẫn chưa biết thi thể trông ra sao, trong lòng tôi vô cùng băn khoăn. Tôi liếc mắt thoáng nhìn Lâm Đào, vẻ mặt của cậu ấy cũng chẳng khác gì tôi.
Chúng tôi nhanh chóng đến trước cửa phòng giải phẫu của nhà xác, sư phụ mở cửa phòng nhỏ bên cạnh, lấy ra ba chiếc mặt nạ phòng độc, sau đó đưa cho chúng tôi hai chiếc.
“Không cần đâu ạ, trước đây em chưa cần dùng bao giờ.” Tôi ra vẻ anh hùng rơm nói.
“Anh cho rằng không đeo mặt nạ phòng độc thì trâu bò lắm à?” Sư phụ nói, “Bác sĩ pháp y không biết tự bảo vệ mình thì còn chờ ai đến bảo vệ cho?”
“Hồi em đi học, thầy giáo bảo không thể đeo cái này, sẽ ảnh hưởng đến khứu giác. Chẳng phải muốn phân biệt triệu chứng trúng độc cần phải dựa vào khứu giác sao?” Tôi lý sự cùn.
“Hai mươi năm trước thì thế, giờ không làm như vậy nữa. Thời đại mũi chó qua lâu rồi, bây giờ có thiết bị kiểm tra độc tố rồi còn cần các anh ngửi đấy hả?”
Thấy Lâm Đào đứng cạnh ném cho tôi một ánh mắt khinh bỉ, tôi đành hậm hực nhận lấy chiếc mặt nạ phòng độc.
“Thi thể có độ thối rữa cao sẽ tỏa ra khí độc, gây hại nghiêm trọng cho sức khỏe của bác sĩ pháp y. Loại mặt nạ phòng độc này có thể loại bỏ phần lớn khí độc từ thi thể, nhưng đừng hi vọng nó có thể ngăn được mùi hôi thối. Mùi xác thối có khả năng lan tỏa cũng như bám dính rất mạnh, mặt nạ lại không có công dụng loại trừ mùi. Chuẩn bị tâm lý đi, lát nữa muốn nôn thì ra ngoài nôn, không ai chê cười các anh cả. Đừng cố chịu đựng làm gì, cẩn thận lại phun luôn trong mặt nạ đấy.” Sư phụ cười xấu xa với chúng tôi.
Chỉ chốc lát sau, xe đưa thi thể từ hiện trường về nhà xác đã tới. Xe lao nhanh như gió rồi bỗng phanh gấp lại. Ngay sau đó cửa xe bật mở, một nhân viên nhà xác ngồi vị trí ghế phụ nhảy xuống. Toàn bộ động tác rất lưu loát, làm liền một mạch. Anh ta vội vã chạy đi nôn thốc nôn tháo.
Người lái xe là một nhân viên khác đã có nhiều năm kinh nghiệm, anh mở cửa bước xuống: “Các cậu tự bàn với nhau đi. Thối quá đi mất, có khi phải mang xe ra phơi hai ngày mới hết.”
Tôi ra vẻ xem thường mà đi tới, nhấc cửa sau của xe lên. Trong xe là cái túi trắng bóng, phồng to. Một mùi hôi thối nồng nặc ập vào mặt, xem ra cái mặt nạ này đúng là không loại được mùi thối thật. Lúc này ở bãi rác lắm mùi lẫn lộn, lại đứng khá xa nên không cảm nhận được thứ mùi khác lạ của thi thể thối rữa, một thứ mùi tanh tưởi hòa lẫn với chua thối, khiến dạ dày người ta cồn lên không dứt.
Tôi lấy lại bình tĩnh, cùng Lý Hoa đưa túi ra khỏi xe, vừa may chiếc túi cũng không quá nặng.
Khi chúng tôi đặt túi thi thể lên bàn giải phẫu, sư phụ cũng vừa thay đồ xong, thầy đi tới bảo chúng tôi: “Mang hai lượt găng tay vào.”
Tôi lại liếc nhìn Lâm Đào, sợ cậu ta cười nhạo mình, thành ra cứng đầu cứng cổ, cố làm như kinh nghiệm phong phú lắm, nói: “Không cần đâu ạ, đeo hai tầng găng tay sẽ không còn cảm xúc ở ngón tay, các vết rách, vỡ đều chẳng cảm nhận chi tiết được.”
Sư phụ nhìn tôi rồi không nói gì nữa.
Chúng tôi mở cái túi trắng ra, mùi thối nhanh chóng tăng lên vài lên, cậu cảnh sát phụ trách quay phim lập tức giật mặt nạ xuống, chạy ra cửa nôn mửa. Tôi cố gắng nén cảm giác lợm giọng lại.
Thi thể trong túi ở tình trạng cuộn lại, đầu hướng xuống dưới, chân hướng lên trên. Đôi chân trần nằm ngay miệng túi, nhăn nheo, vàng ệch như mỡ bò.
Sư phụ xem xét một lúc, nói: “Ừm, đúng là xác bị sáp hóa. Lôi ra xem nào.”
(1)Một tỉnh của Trung Quốc rất lớn, vì thế có đôi khi đi làm việc trong tỉnh cũng xa như ở Việt Nam đi từ Nam ra Bắc, bởi vậy mới gọi là đi công tác. Theo đó, có thể nhận thấy rằng Tần Minh rất giỏi, khi còn trẻ như vậy đã làm việc ở cơ quan pháp y cấp tỉnh.