Vào những buổi sáng mùa đông tối tăm lạnh giá, cậu vẫn nhớ cha đã phải lôi cậu ra khỏi giường. Lúc này, cậu phải tự lôi mình ra khỏi những lớp mền ấm để bước vào cái lạnh. Cậu phải thắp đèn, cời lửa, tự đập băng đóng đóng trong xô nước và có thể chọn có bữa ăn sáng hay nhịn đói. Ba giờ trong những buổi sáng mùa đông là thời điểm duy nhất mà cậu không vui với sự tự do, độc lập của mình.
Tuy nhiên, khi đã rời khỏi giường và mặc xong quần áo, cậu lại thích lúc sáng sớm hơn bất cứ lúc nào khác trong ngày. Không khí lúc này tươi mát hơn bao giờ hết. Trên nền trời băng, ngôi sao sáng nhất treo thật thấp. Nhiệt độ là mười độ âm và gió thổi đều đặn. Một ngày dễ chịu đang hứa hẹn tới.
Khi cậu đứng trên cỗ xe trượt kéo cỏ xuống phố Main Street, mặt trời chưa mọc nhưng ngôi sao sáng đã nhạt nhòa trong ánh nắng chiếu ngược lên. Căn nhà của gia đình Ingalls đứng vững chãi và đen ngòm trên đồng cỏ phía đông vô tận đang chìm trong tuyết. Ở bên kia căn nhà, cuối phố Second Street là hai dãy chuồng ngựa với những đống cỏ có vẻ nhỏ và phía bên kia là ngôi nhà nhỏ của gia đình Garland có 1 đốm sáng trên bếp. Cap Garland đứng trên cỗ xe trượt tuyết của mình đang điều khiển con ngựa thiến màu nâu hung.
Cậu vẫy chào Almanzo và Almanzo đưa cả hai cánh tay bao cứng trong những ống tay áo len nặng chịch lên. Các cậu đều trùm mũ kín mặt và không cần phải lên tiếng. Ba ngày trước đó, khi cơn bão vừa rồi thổi, các cậu đã định xong kế hoạch. Almanzo tiếp tục không ngừng lại và Cap Garland thúc con ngựa hung nâu theo sau phố Main Street.
Tới cuối đoạn phố ngắn, Almanzo quẹo về phía đông nam băng qua đầm Big Slough ở chỗ hẹp nhất. Mặt trời đang lên. Bầu trời xanh nhạt nhẹ nhàng và mặt đất ngập tuyết tới tận đường chân trời ửng hồng với những vệt tối xanh mờ. Hơi thở của ngựa tạo thành một đám mây trắng ngay trước đầu nó.
Âm thanh duy nhất là tiếng móng chân của con Prince khua trên lớp tuyết cứng và tiếng những bàn trượt của cỗ xe lao đi. Không một dấu đường trên những cồn sóng tuyết, không một dấu chân thỏ hoặc dấu những móng vuốt chân chim. Không có gì cho thấy đường đi, không có gì chỉ tỏ có một sinh vật từng ở trên những cánh đồng tuyết đông cứng mà khắp nơi đều hoàn toàn đổi khác lạ lùng. Chỉ có gió tạo ra các gợn sóng lăn tăn với những làn óng xanh mờ nhạt và gió đang lùa những bụi tuyết bốc lên từ những mỏm cao.
Có một điều gì đó đang giễu cợt trong cái mặt đại dương lấp lánh không dâu vết. Ở đó từng vệt bóng tối di động cùng với những bụi tuyết màu nâu luôn gây rối cho những cặp mắt dò tìm dấu vết trên mặt đất. Almanzo cố ráng sức ước định phương hướng và khoảng cách ở những nơi mọi thứ đã thay đổi không còn chắc chắn nữa.
Cậu nghĩ:
Chà, mình sẽ phải dò theo sự dự đoán và sự tình cờ!
Cậu ước tính là đã đi tới bên đầm Big Slough đang bị phủ lấp ở một khoảng gần với nơi mà cậu từng kéo cỏ khô qua. Nếu cậu đúng thì tuyết ở dưới cỗ xe trượt sẽ rất cứng và chỉ trong năm phút hay ít hơn cậu đã yên ổn trên đất liền. Cậu liếc về phía sau. Cap đã kìm chậm con ngựa hung nâu lại theo sau cậu ở một khoảng cách thận trọng. Đột nhiên Prince sụp xuống.
Oa-oa! Bình tĩnh!
Almanzo hô lớn qua chiếc mũ trùm nhưng cậu hô một cách điềm đạm và không lo lắng. Chỉ có đầu con ngựa đang khịt khịt vươn lên từ cái túi không khí đầy cỏ trước cỗ xe trượt. Cỗ xe trượt tiếp tục lướt tới vì không có cách gì hãm nhưng nó dừng thật đúng lúc.
Almanzo kéo dây cương một cách quả quyết và nói:
Oa, Prince! Bình tĩnh nào!
Ngập mình trong tuyết, Prince đứng im không nhúc nhích.
Almanzo nhảy xuống khỏi xe. Cậu gỡ cây gióng khỏi sợi xích cột vào các bàn trượt. Cap Garland cho xe chạy vòng qua chỗ cậu và ngưng lại. Almanzo bước tới bên đầu của Prince, đầm mình trong tuyết lở và vẹt đám cỏ khô để nắm lấy đoạn dây cương sát các hàm thiếc:
Bình tĩnh, bạn già Prince, bình tĩnh, bình tĩnh!
Cậu nhắc lại vì sự loạng choạng của cậu lại khiến Prince phát hoảng.
Rồi cậu đập nén tuyết cho tới khi cậu có thể trấn tĩnh Prince rằng chỗ tuyết đó đủ chắc để nó bước lên. Nắm chắc Prince ngay hàm thiếc, cậu khuyến khích nó bước tới cho khi bằng một cố gắng nâng người lên cực mạnh, nó vọt ra khỏi hố và Almanzo vội vã dắt nó leo nhanh lên chỗ tuyết cứng. Cậu dẫn nó tới bên xe của Cap Garland và trao dây cương cho Cap.
Những con mắt sáng lên của Cap cho cậu thấy Cap đang cười vui vẻ dưới lớp mũ trùm. Cap nói:
Thì ra đó là cách làm của bồ.
Almanzo đáp:
Không mất nhiều công lắm.
Cap nhận xét:
Thời tiết thật tuyệt cho một chuyến đi.
Almanzo đồng tình:
Ừ, đúng là một buổi sáng thật tuyệt!
Almanzo đi tới kéo cỗ xe trống nằm sát phía sau chiếc hố rộng trong tuyết. Cậu rất thích Cap Garland. Cap vô tư vui vẻ nhưng sẵn sàng đương đầu với bất kể hậu quả. Khi Cap Garland gặp chuyện phải nổi xung lên, mắt cậu nheo lại lóe sáng với một cái nhìn ít có người dám đối lại. Almanzo từng thấy cậu ta đã đẩy lui một công nhân đường sắt thô bạo nhất.
Almanzo cầm sợi dây cuốn lại buộc một đầu vào xích cỗ xe trượt. Cậu cột đầu kia vào Prince và với sự giúp đỡ của Prince cậu đưa cỗ xe chạy vòng quanh chiếc hố. Sau đó, cậu cột Prince vào cỗ xe, cuộn sợi dây dài lại và lái xe đi.
Cap lại tụt lại chạy theo sau. Thực sự thì cậu ta chỉ thua Almanzo một tháng tuổi. Cả hai đều mười chín. Nhưng vì Almanzo đã được cấp đất lập trại nên Cap cho rằng Almanzo phải trên hai mốt tuổi. Thêm nữa là Cap rất nể nang Almanzo. Almanzo không phản đối chuyện đó.
Cậu dẫn đường tiến về hướng mặt trời cho tới khi cậu tin chắc là đã qua khỏi đầm Big Slough. Rồi cậu hướng về phía nam nhắm vùng hồ đôi Henry và Thompson.
Lúc này trên những cánh đồng tuyết vô tận chỉ có một màu duy nhất là ánh phản chiếu mờ nhạt của màu xanh nền trời. Khắp nơi lấp lóe những tia sáng nhỏ li ti. Ánh sáng chiếu thẳng vào mắt Almanzo khiến mắt cậu nhíu gần như nhắm lại giữa khe hở của chiếc mũ và chiếc khăn choàng. Lớp len đóng băng trì xuống, cọ trên mũi, trên miệng theo mỗi nhịp thở.
Bàn tay cậu lạnh cóng không còn cảm nhận nổi dây cương khiến cậu cứ phải chuyển từ tay này sang tay kia để đập một tay lên ngực cho máu lưu thông ấm lại.
Khi bàn chân bị tê, cậu nhảy xuống khỏi xe chạy bộ theo bên cạnh. Tim cậu đập nhanh tăng cường ấm cho bàn chân cho tới khi có cảm giác ngứa ran và nóng lên thì cậu lại nhảy lên xe.
Cậu quay về phía sau nói với Cap:
Không có gì làm ấm cho bồ tập thể dục!
Cap hô lớn:
Hãy đặt tớ ngồi bên lò sưởi.
Và, cậu ta nhảy xuống chạy bộ theo.
Cứ thế cả hai tiếp tục đi tới, lúc chạy bộ, lúc đi xe, đập tay vào ngực rồi lại chạy bộ trong lúc những con ngựa nhẹ nhàng xoải theo nước kiệu.
Cap lại hô lớn đùa giỡn:
Này, mình cần giữ thế này bao lâu?
Almanzo đáp:
Cho tới khi thấy lúa mì hoặc cảnh băng giá dưới địa ngục.
Cap đáp lại:
Bây giờ lướt đi!
Cả hai tiếp tục. Mặt trời đã mọc đang tỏa sáng nhưng gió có vẻ lạnh hơn. Không có một gợn mây trên nền trời và khí lạnh tăng lên đều đặn.
Prince lại sập hố trong một khu đầm nhỏ. Cap đưa xe lên và dừng lại. Almanzo tháo dây cho Prince, đưa nó lên chỗ tuyết cứng kéo cỗ xe vòng quanh hố, dóng ngựa lại.
Cậu hỏi Cap:
Có thấy bóng cây cô đơn ở chỗ nào phía trước không?
Cap trả lời:
Không. Nhưng có thể tin ở cặp mắt tớ.
Nắng chói khiến mặt cậu ta chỉ thấy những đốm đen ở khắp nơi.
Cả hai quấn lại khăn choàng, phủi những mảng băng khỏi lớp da, mặt rốp lên. Xa tắp khắp chân trời xung quanh không có gì khác ngoài tuyết lấp lánh và gió thổi một cách giữ dằn.
Almanzo nói:
Tới giờ vẫn còn may. Chỉ sập hố có hai lần.
Cậu lại nhảy lên xe và nghe thấy Cap hô lớn. Trong lúc quẹo để nối theo, con ngựa hung nâu đã sập hố.
Cap lôi nó ra, kéo cỗ xe vòng quanh hố và đóng ngựa lại.
Cậu nhắc lại với Almanzo:
Không có gì làm ấm người hơn là tập thể dục.
Từ trên mỏm cao của một gò đất kế cận, các cậu nhìn thấy cây bông cô đơn trụi lá gầy guộc. Tuyết phủ trên hồ đôi và những bụi cây thấp mọc xen ở giữa. Độc nhất chỉ có một thân cây trần trụi vươn thẳng trên màu trắng bất tận.
Ngay khi nhìn thấy, Almanzo quay mau về hướng tây để tránh xa mấy đầm lầy quanh mấy khu hồ. Trên đất liền, tuyết cứng ngắt.
Cây cô đơn là cột mốc cuối cùng. Nó lại biến mất mau chóng vào những gợn sóng tuyết không lưu dấu vết. Không có đường đi, không có bất kì loại dấu vết gì ở mọi nơi. Không ai biết người trúng mùa lúa đang sống ở nơi nào. Không ai biết chắc liệu ông ta còn đang ở vùng này không. Cũng có thể không hề có một người như thế. Chỉ có tin đồn là một người nào đó nói với một người nào đó rằng có một người đang sống ở đâu đó trong vùng đó đã trúng mùa lúa.
Mọi cơn sóng trên cái biển tuyết mênh mông đều giống nhau như hệt. Dưới lớp tuyết bốc lên từ những mỏm cao, các gò đất thấp trên đồng cỏ cũng có vẻ liên tục đổi vai và giống nhau như hệt. Mặt trời vẫn từ từ lên cao và hơi lạnh tăng đậm hơn.
Không có một âm thanh nào ngoài tiếng vó ngựa, tiếng những bàn xe trượt lướt lướt lên mà không lưu dấu nổi nơi mặt tuyết đóng băng cùng với tiếng gió rú rít.
Thỉnh thoảng Almanzo nhìn về phía sau và Cap lắc đầu. Không thấy một lọn khói nào in lên bầu trời. Mặt trời nhòa nhạt có vẻ bất động nhưng vẫn đang vươn lên. Những chiếc bóng thu ngắn lại, những gợn tuyết, những đường cong trên đồng cỏ tựa hồ dàn mỏng ra. Cánh đồng hoang trắng toát trải bằng phẳng tieu điều và vắng ngắt.
Cap hô:
Còn đi xa bao nhiêu nữa?
Almanzo gọi trở lại:
Tới khi gặp lúa mì!
Nhưng, chính cậu cũng đang tự hỏi liệu có một hạt lúa mì nào trong cái vùng hoang vu bất tận này không. Lúc này mặt trời đã lên thẳng đỉnh đầu và nửa ngày đã qua. Vùng trời tây bắc không có dấu hiệu đe dọa, nhưng có được nhiều hơn một ngày quang đãng giữa các trận bão là điều bất thường.
Almanzo biết là các cậu cần quay về thị trấn. Tê cóng vì lạnh, cậu lộp cộp rời khỏi cỗ xe để chạy bên cạnh. Cậu không muốn quay về thị trấn túng đói để nói rằng cậu trở về với cỗ xe rỗng không.
Cap hỏi:
Bồ ước tính mình đã đi xa bao nhiêu rồi?
Almanzo đoán:
Khoảng hai mươi dặm. Bồ có nghĩ là tốt hơn hãy quay về không?
Cap nói vui vẻ:
Không thể đầu hàng bão táp được.
Cả hai nhìn quanh. Cả hai đang đứng trên một chỗ đất cao. Nếu không có một lớp sa mù nhỏ do tuyết bị gió thổi bay lấp lóa thì họ có thể nhìn xa tới hai mươi dặm. Nhưng các gò đất trên đồng cỏ có vẻ như bị ánh nắng san bằng lại vẫn che khuất thị trấn ở phía tây bắc. Trời ở phía đó vẫn quang.
Vẫn dẫm chân rồi đập cánh tay vào ngực, các cậu vừa dõi nhìn mặt đất trắng toát từ đông qua tây và xa hút về phía nam. Không nơi nào có một đợt khói.
Cap hỏi:
Phải đi theo lối nào đây?
Almanzo nói:
Đường nào cũng tốt như đường nào.
Các cậu quấn khăn choàng. Hơi thở đọng đầy thành băng trên khăn. Thật không dễ tìm được một mảnh len để gỡ cái đau của băng bám trên ở những chỗ bị cọ xát phồng. Cậu hỏi Cap:
Bàn chân bồ thế nào?
Cap đáp:
Chúng không chịu nói gì. Tớ đoán là chúng sẽ ổn. Tớ sẽ chạy.
Almanzo nói:
Tớ cũng vậy. Nếu chúng không mau chóng ấm trở lại thì tốt hơn là mình ngừng lại lấy tuyết chà xát. Mình hãy theo gò đất phía tây kia. Nếu không tìm thấy gì ở hướng đó thì có thể bọc vòng xa hơn về hướng nam.
Cap đồng ý:
Đi thôi.
Những con ngựa lại thoải mái chạy nước kiệu và cả hai chạy bộ theo bên cạnh các cỗ xe.
Dải đất cao chấm dứt sớm hơn các cậu nghĩ. Đồng tuyết chạy xuống thoai thoải kéo dài tới một thung lũng bằng phẳng đã bị gò đất cao che khuất. Dường như có một đầm cỏ. Almanzo kìm Prince đi chậm lại và nhảy lên xe để nhìn bao quát khắp vùng. Thung lũng bằng phẳng chạy dài về phía tây và không có lối nào đi bọc tới mà không đảo ngược dọc theo gò đất. Lúc đó, cậu nhìn thấy ngay phía trước mặt ở bên kia đầm cỏ, một vệt màu nâu xám chen trong lớp tuyết từ một đống tuyết bay lên. Cậu kìm Prince dừng hẳn lại và kêu:
Coi, Cap! Giống như có khói ở phía trước?
Cap đang ngắm. Cậu ta hô:
Giống như nó bốc lên từ một bờ tuyết!
Cả hai băng ngang đầm cỏ đi tới. Trong lúc vội vàng, Cap lái xe đi cặp Almanzo và con ngựa hung nâu sập hố. Đây là cái hố sâu nhất mà các cậu phải đưa ngựa lên. Tuyết khắp xung quanh hố trút xuống nhiều đến mức gây lúng túng. Những chiếc bóng bắt đầu chuyển dần về phía đông trước khi các cậu giúp con ngựa đặt chân lên lớp tuyết cứng để bắt đầu thận trọng đi tiếp.
Lớp khói mỏng bay lên từ một dải bờ tuyết dài và không có một vết xe nào trên tuyết. Nhưng khi các cậu bọc vòng trở lại tới bờ phía nam thì nhìn thấy tuyết đã được xúc khỏi phía trước một khung cửa nằm trong bờ tuyết. Các cậu kéo xe tới và kêu.
Cánh cửa mở ra và một người đán ông xuất hiện, ngạc nhiên. Tóc ông mọc dài, râu không cạo lởm chởm tới gó má. Ông ta la lên:
Chào! Chào! Vào đây! Vào đây! Các cậu từ đâu tới?
Ông ta bị kích động đến nỗi không đợi một câu trả lời. Almanzo nói:
Chúng tôi phải lo cho lũ ngựa trước đã.
Người đàn ông chộp lấy chiếc áo choàng bước ra, nói:
Tới dọc theo lối này, đi theo tôi. Các cậu từ đâu tới vậy?
Cap nói:
Chúng tôi vừa từ thị trấn tới.
Người đàn ông dẫn tới một khung cửa trong một bờ tuyết khác.
Các cậu xưng tên trong lúc tháo dây cột cho lũ ngựa và người đàn ông nói ông tên ông ta là Anderson. Các cậu dắt ngựa vào khu chuồng ấm gọn ghẽ dưới bờ tuyết.
Cuối chuồng ngựa là một phần ngăn riêng ra bằng những thanh gỗ tròn với một khung gỗ tròn và có nhiều hạt lúa mì lọt ra từ một kẽ hở. Almanzo và Cap cùng ngắm rồi cười với nhau.
Các cậu tắm cho Prince và con ngựa hung nâu bên chiếc giếng ở trước cửa, cho chúng ăn lúa mạch và cột chúng vào một máng cỏ khô bên cạnh cặp ngựa của Anderson. Rồi các cậu theo Anderson trở lại căn nhà dưới bờ tuyết.
Căn nhà chỉ có một phòng với chiếc trần thấp làm bằng những gióng gỗ tròn phủ cỏ khô lún xuống dưới sức nặng của tuyết. Vách đều bằng đất. Anderson để cửa khép hờ cho một chút ánh sáng lọt vào.
Ông ta nói:
Tôi không xúc tuyết khỏi cửa sổ từ đợt bão vừa rồi. Tuyết dồn đống ở phía tây bắc phủ kín tôi luôn. Nhờ thế chỗ này ấm hơn và tôi không cần phải xài quá nhiều chất đốt. Bằng cách thì những căn nhà bằng đất vẫn ấm nhất ở đây.
Căn phòng ấm áp và hơi nước bốc lên từ chiếc ấm nước đang sôi trên lò. Bữa ăn trưa của ông Anderson đã bày trên chiếc bàn thô nhám đặt sát vách. Ông ta mời cả hai cùng ăn. Kể từ tháng mười vừa qua, ông ta chưa hề thấy một người nào khi ông ta rời khỏi thị trấn và đưa đến đây những đồ ăn dự trữ trú đông của ông.
Almanzo và Cap ngồi xuống ăn thật tình món đậu nấu, bánh nhào bột với xốt táo khô. Thức ăn nóng và cà phê giúp các cậu nóng lên và các bàn chân được hơ nóng đến nỗi cảm thấy đau nhức để các cậu biết là chúng không bị tê cóng. Almanzo cho ông Anderson biết cậu và Cap phải đi kiếm mua một số lúa mì.
Ông Anderson nói một cách lãnh đạm:
Tôi không bán thứ gì cả. Tất cả những thứ thu hoạch được, tôi giữ để làm giống.
Ông ta thắc mắc:
Các cậu mua lúa mì làm gì vào lúc này trong năm?
Các cậu kể cho ông ta nghe xe lửa đã ngưng chạy và dân trong thị trấn đang đói.
Almanzo nhấn mạnh với ông ta:
Từ trước Giáng sinh, nhiều phụ nữa và trẻ em không có một bữa ăn no. Họ cần có cái gì ăn để sống hoặc sẽ phải chết đói trước khi mùa xuân đến.
Ông Anderson nói:
Điều đó không phải chuyện tôi quan tâm. Không ai chịu trách nhiệm về những người khác đã không biết tự lo liệu đủ cho họ từ trước.
Almanzo vặn lại:
Không ai nghĩ là ông phải có trách nhiệm và không ai đòi ông phải cho họ thứ gì. Chúng tôi sẽ trả cho ông cái giá cực cao là tám mươi hai xu một giạ cộng thêm phí chuyên chở đến thị trấn.
Tôi chẳng có hạt lúa mì nào để bán.
Ông Anderson đáp và Anderson hiểu ông ta muốn nói điều gì.
Lúc đó Cap nhập cuộc với nụ cười rạng rỡ trên gương mặt đỏ đầy tàn nhang vá nứt nẻ do gió buốt.
Chúng tôi rất thật thà cởi mở với ông, ông Anderson. Chúng tôi đã đặt lá bài trên bàn rồi. Dân trong thị trấn cần có một số lúa mì của ông hoặc là chết đói. Hợp lí thôi, họ phải trả hết mọi phí tổn. Ông mất gì nào?
Ông Anderson nói:
Tôi đang cố mang lợi lại cho các cậu đây. Tôi không muốn bán vì đây là lúa giống của tôi. Lúa giống cho vụ mùa năm tới. Nếu muốn bán thì tôi đã bán hết từ mùa thu vừa rồi.
Almanzo quyết định nhanh chóng:
Chúng tôi trả giá một đô-la một giạ. Cao hơn giá thị trường mười tám xu một giạ rồi. Và đừng quên là chúng tôi còn trả thêm phí tổn chuyên chở.
Ông Anderson vẫn nói:
- Tôi không bán lúa giống. Tôi sẽ thu hoạch vụ mùa tới.
Almanzo nói có vẻ trầm tư:
- Lúc nào mua lúa giống mà không được. Hầu hết dân ở đây cũng sẽ mua. Ông đã vứt bỏ dịp may thu mười tám xu lời một giạ so với giá thị trường, ông Anderson.
Ông Anderson hỏi:
Làm sao tôi biết người ta sẽ mang lúa giống tới kịp vụ gieo hạt?
Cap yêu cầu một cách hợp lí:
Được, về vấn đề này, làm sao ông biết ông sẽ có một vụ mùa? Này, ông cứ quay lại với số tiền biếu này và gieo hạt đi. Một trận mưa đá sẽ lo liệu cho nó hoặc một đám châu chấu.
Ông Anderson nói:
Đó cũng là sự thực.
Almanzo nói:
Điều chắc chắn nhất là đống tiền này nằm trong túi ông.
Ông Anderson chậm chạp lắc đầu:
Không, tôi không bán. Tôi như tự giết mình khi phá bỏ bốn mươi mẫu vừa qua. Tôi phải giữ lại hạt để gieo.
Almanzo và Cap nhìn nhau. Almanzo móc ví ra:
Chúng tôi trả ông một đô-la hai mươi lăm xu một giạ. Tiền mặt.
Cậu đặt ví tiền trên bàn. Ông Anderson do dự. Rồi ông ta quay nhìn ra chỗ khác. Cap nói:
Một con chim trong tay giá trị hơn hai con chim trong bụi.
Ông Anderson lại liếc nhìn đống tiền dù không muốn. Rồi ông ngửa người về phía sau và cân nhắc. Ông ta đưa tay gãi đầu và cuối cùng lên tiếng:
Cũng được, tôi có thể gieo một phần lúa mạch.
Cả Almanzo và Cap đều im lặng. Các cậu biết ý nghĩ của ông ta đang chao đảo và nếu lúc này ông quyết định không bán thì ông ta sẽ không thay đổi nữa. Sau hết, ông ta quyết định:
Tôi nghĩ là tôi có thể để lại cho các cậu chừng sáu mươi giạ theo giá đó.
Almanzo và Cap đứng lên rời bàn ngay. Cap nói:
Tới thôi, lo chất hàng liền! Mình còn một đoạn đường dài để trở về.
Ông Anderson đề nghị các cậu nghỉ lại một đêm nhưng Almanzo đồng ý với Cap. Cậu nói nhanh:
Dù thế nào cũng xin cảm ơn ông. Nhưng chúng tôi chỉ có một ngày giữa các trận bão và lúc này đã quá buổi trưa rồi. Đã trễ giờ khởi hành trở về của chúng tôi.
Ông Anderson nói rõ:
Lúa mì chưa đóng bao.
Almanzo nói:
Chúng tôi có mang bao tới.
Tất cả vội vã ra khu chuồng ngựa. Ông Anderson giúp các cậu xúc lúa từ thùng chứa vào những chiếc túi hai giạ và chất lên xe. Trong lúc cột ngựa vào xe, các cậu hỏi ông Anderson cách qua đầm tốt nhất như thế nào nhưng ông ta không qua đầm vào mùa đông đó và không có đủ dấu vết để chỉ dẫn cho các cậu lối qua đầm mà ông ta đã đi vào mùa vừa rồi.
Ông ta lại khuyên:
Chịu khó ở lại đây đêm nay đi…
Nhưng cả hai chào tạm biệt và ra đi.
Các cậu lái xe từ căn nhà ẩn kín trong nhưng bờ tuyết lớn vào cái lạnh thấu xương và đã gặp khó khăn ngay lúc bắt đầu băng qua vùng thung lũng bằng phẳng vì Prince sa xuống một hố trống. Vội vã bọc vòng chỗ nguy hiểm, con ngựa hung nâu của Cap chợt cảm thấy lớp tuyết phía dưới nó sụp vỡ thình lình đến nỗi nó hét lên kinh hoàng khi đâm lao xuống.
Tiếng hét kinh hoàng của con ngựa thật khủng khiếp. Almanzo phải mất một hồi ráng sức giữ bình tĩnh cho Prince. Rồi cậu thấy Cap đầm mình dưới tuyết đang đeo cứng hàm thiếc của con ngựa nâu hung đang sợ hãi cực điểm. Lao tới và chồm lên, con ngựa gần như dật cỗ xe của Cap xuống hố. Nó chồm sát mép bờ và một phần lúa văng ra.
Almanzo hỏi sau khi con ngựa hung có vẻ bình tĩnh lại:
Ổn chứ?
Ừ!
Cap trả lời. Rồi cả hai cùng lo làm, mỗi người đều tháo ngựa cho đứng dưới chỗ tuyết sập và chệch choạng xung quanh, bước đi nặng nề, giậm chân tạo một chỗ cứng cho ngựa đặt chân lên. Cả hai đều lạnh buốt tới xương và phủ đầy tuyết.
Các cậu buộc cả hai con ngựa vào xe của Almanzo rồi dỡ hàng trên xe của Cap xuống, lôi ra khỏi hố và chất đống lại những bao gạo nặng một trăm hai mươi lăm pao. Xong các cậu lại đóng ngựa vào xe. Không dễ nắm chắc những sợi dây da lạnh cứng bằng những ngón tay tê cóng.
Và rất cẩn thận, Almanzo vẫn thêm một lần băng qua đầm cỏ xảo trá.
Prince lại sập xuống nhưng mau mắn cho con ngựa nâu hung không bị. Có Cap phụ giúp, việc đưa con Prince lên khỏi hố không lâu lắm. Và không gặp thêm rắc rối khác nữa, các cậu lên tới chỗ đất cao.
Almanzo ngưng tại đó, gọi Cap:
Cứ dò theo dấu xe cũ của mình để về chắc tốt hơn?
Cap trả lời:
Khỏi! Tốt hơn là nhắm thị trấn chạy ào tới. Mình không có thời giờ để bỏ mất.
Móng ngựa và xe trượt không lưu lại dấu trên lớp tuyết cứng. Dấu vết duy nhất chỉ là những hố rải rác mà họ đã rơi xuống trong các khu đầm cỏ nằm ở phía đông đường trở về.
Almanzo dẫn đường về phía tây bắc băng qua đồng cỏ rộng trắng xóa tuyết phủ. Bóng của cậu chính là người chỉ đường. Mỗi gò đất trên đồng cỏ đều giống nhau, đầm cỏ phủ tuyết chỗ này chỉ khác chỗ kia về kích thước. Băng qua vùng đất thấp có nghĩa là chấp nhận mạo hiểm sụp hố và mất thời gian. Theo các bờ đất cao có nghĩa là đi xa hơn nhiều dặm đường. Ngựa đã mệt. Chúng đều sợ rơi xuống những chiếc hố bị che lấp và sự sợ hãi này khiến chúng mệt thêm.
Lần lượt chúng rơi vào một lớp băng mỏng. Cap và Almanzo lại cởi dây, đưa chúng lên và đóng xe trở lại.
Chúng bước đi một cách khó khăn trong gió lạnh như cắt. Lúc này chúng quá mệt lại thêm phải kéo nặng nên không thể phóng nhanh đủ cho Almanzo và Cap có thể chạy bên các cỗ xe. Cả hai chỉ cần dậm mạnh bàn chân khi đi bộ để giữ cho khỏi bị tê cứng và đập cánh tay vào ngực để giữ cho máu lưu thông.
Cap gọi:
Này, Wilder! Mình có đang chạy thẳng quá về hướng bắc không?
Almanzo gọi lại:
Làm sao tớ biết được?
Tất cả tiếp tục bước, Prince lại sập hố đứng gục đầu xuống trong lúc Almanzo tháo dây đập tuyết đưa nó lên để đóng vào xe trở lại. Cả hai tới một khoảng đất cao, tiếp đó là một đầm cỏ, đưa tới một đầm cỏ khác và Prince lại sa hố.
Cap hỏi khi Almanzo đã đóng ngựa vào xe trở lại:
Bồ có muốn mình dẫn đầu một hồi không? Cậu và Prince chịu trận quá nhiều rồi.
Almanzo nói:
Hãy theo tớ. Mình sẽ luân phiên.
Sau đó khi con ngựa này sa hố thì con ngựa kia vượt lại cho tới khi bị sa hố. Mặt trời đã xuống thấp và một lớp sa mù dày đặc ở phía tây bắc.
Almanzo nói với Cap:
Mình phải thấy cây bông cô đơn từ gò đất phía trước.
Một lúc sau Cap trả lời:
Ừ, tớ nghĩ là mình sẽ thấy.
Nhưng khi cả hai dừng tại gò đất đó thì vẫn không có gì ngoại trừ những gợn sóng tuyết vô tận ở phía bên kia và lớp sa mù dày đặc ở phía tây bắc. Almanzo và Cap cùng ngắm lớp sa mù rồi hô lũ ngựa tiếp tục đi. Nhưng cả hai cho xe đi gần bên nhau.
Mặt trời đang lặn đỏ rực trong bầu trời lạnh khi họ nhìn thấy ngọn cây bông cô đơn trần trụi ở thật xa phía đông bắc. Và ở phía tây bắc mây bão đã hiện ra dọc theo đường chân trời.
Almanzo nói:
Có vẻ đang có chuyện. Tớ đã thấy nó từ phía xa ở đằng sau.
Cap nói:
Tớ cũng đã thấy. Nhưng tốt hơn là quên cái lạnh và chạy tới. Ráng đi một hồi nữa.
Almanzo đồng ý:
Yên chí đi. Tớ sẽ làm được sau vài phút nghỉ.
Họ không nói gì thêm ngoài việc khuyến khích mấy con ngựa mệt mỏi bước nhanh hơn. Cap đi thẳng qua các gò đất, thẳng qua các trũng sâu giữa gió lạnh. Đầu cúi thấp để tránh gió. Các cậu cứ đi cho tới khi con ngựa nâu hung sa vào một lớp tuyết đóng băng.
Almanzo theo sát phía sau gần tới mức không kịp tránh chiếc hố. Cậu đảo thật nhanh sang bên nhưng Prince xuống sát bên con ngựa nâu hung. Ở chính giữa là lớp tuyết đóng băng trút xuống và cỗ xe của Almanzo lật nghiêng trút hết mọi thứ trên xe xuống cỏ và đám tuyết lở.
Bóng tối từ từ buông phủ trong lúc Cap giúp Almanzo kéo lui cỗ xe lại, đào và vác các bao lúa nặng. Tuyết tỏ sáng mờ nhạt. Gió đã ngưng, không có một làn hơi chuyển động trong sự tĩnh lặng đang đen đặc. Sao lấp lánh trên nền trời phía trên đầu về phía nam phía đông nhưng ở dưới thấp về phía bắc, phía tây thì nền trời đen kịt. Màn đêm dâng lên lan ra lần lượt che kín các vì sao.
Cap nói:
Tớ đoán là mình dính chấu rồi.
Almanzo đáp:
Mình sẽ ở gần khoảng kia.
Cậu thúc Prince bước tới dẫn đường. Cap theo sau cậu và cỗ xe chỉ còn là chiếc bóng cồng kềnh di động trên nền tuyết trắng lờ mờ.
Trên nền trời phía trước, các vì sao nối nhau biến mất vào đám mây đen đang dâng lên.
Một cách điềm tĩnh, Almanzo và Cap lên tiếng khuyến khích mấy con ngựa. Vẫn còn phải băng qua khoảng hẹp trên đầm Big Slough. Lúc này cả hai không còn nhìn thấy những gò đất hay những trũng thấp. Các cậu chỉ nhìn thấy một lối đi nhỏ dưới ánh sao lờ mờ và ánh tuyết nhòa nhạt.