— Chúng cháu cần những vật này, nhưng chúng cháu không có tiền.
Ông bán sách nói:
— Cái gì? Nhưng... chúng mày phải trả tiền.
Chúng tôi lặp lại:
— Chúng cháu không có tiền, nhưng chúng cháu tuyệt đối cần những vật này.
Ông bán sách nói:
— Trường đóng cửa. Không ai cần vở hay bút chì nữa.
Chúng tôi nói:
— Chúng cháu học ở nhà. Chỉ riêng chúng cháu tôi, chúng cháu tự học.
— Bảo cha mẹ chúng mày cho tiền.
— Bố chúng cháu đang ở ngoài mặt trận, còn Mẹ chúng cháu đã ở lại Phố Lớn. Chúng cháu sống ở nhà Bà Ngoại, bà cũng không có tiền.
Ông bán sách nói:
— Chúng mày không thể mua bất cứ thứ gì mà không trả tiền.
Chúng tôi không nói gì nữa, chúng tôi chỉ nhìn ông bán sách. Ông cũng nhìn chúng tôi. Trán ông ướt đẫm mồ hôi. Một lát sau, ông quát lên:
— Đừng nhìn tao như vậy! Đi đi!
Chúng tôi nói:
— Chúng cháu sẵn lòng phụ trợ cho một số công việc nào đó để đổi lấy những vật này. Tưới vườn cho ông, chẳng hạn, nhổ cỏ dại, khiêng hàng hoá...
Ông bán sách lại quát lên:
— Tao không có vườn! Tao không cần chúng mày! Và trước hết, chúng mày nói năng bình thường không được sao?
— Chúng cháu vẫn nói năng bình thường mà.
— Ở tuổi chúng mày mà lại nói: "sẵn lòng phụ trợ", nói năng như vậy là bình thường, hả?
— Chúng cháu nói một cách chính xác.
— Quá chính xác, đúng thế. Tao không ưa cái lối nói năng của chúng mày chút nào! Cả cái lối chúng mày nhìn tao nữa! Xéo ngay!
Chúng tôi hỏi:
— Ông có nuôi gà không, thưa ông?
Ông bán sách chặm mồ hôi trên khuôn mặt trắng nhợt bằng một chiếc khăn mùi-soa trắng. Ông hỏi chứ không quát tháo:
— Gà? Tại sao gà?
— Tại vì nếu ông không có gà, chúng cháu có thể đem biếu ông một số trứng để đổi lấy những vật dụng mà chúng cháu không thể thiếu được.
Ông bán sách nhìn chúng tôi, không nói một lời.
Chúng tôi nói:
— Giá trứng tăng từng ngày. Ngược lại, giá giấy và bút chì thì...
Ông bán sách ném xấp giấy của chúng tôi, hai cây bút chì của chúng tôi, cuốn sổ của chúng tôi về phía cửa và gào lên:
— Cút ngay! Tao không cần trứng của chúng mày! Lấy hết các thứ ấy đi, và đừng trở lại nữa!
Chúng tôi lượm các vật dụng ấy một cách cẩn trọng và chúng tôi nói:
— Rất tiếc, chúng cháu buộc lòng phải trở lại khi chúng cháu đã dùng hết giấy và bút chì.