- Nói thừa.
Viên quan kia vốn ban đầu thấy Đường Kính Chi vào ngự thư phòng rất cung
kính, khép nép lễ độ, không giống đám người Tần Mục, còn có chút thiện
cảm với y, giờ thấy y hỏi ngược lại, không vừa lòng mắng:
- Giờ quốc
khó trống không, lấy ngân lượng đâu ra để tích trữ lương thực? Còn nữa,
lương thực dùng để ăn, tích trữ cả đống có tích sự gì. Trước kia lương
thảo tích trữ đủ cung ứng cho quan đội, vừa ăn vừa mua, không làm hỏng
lương thực. Làm theo lời ngươi tích trữ lượng lớn lương thực chưa tới ba năm lương thực hỏng hết! Ngươi nghĩ triều đình có nhiều ngân lượng ném
vào động không đáy đó à?
Đường Kính Chi chỉ buột miệng hỏi một
câu, không ngờ viên quan kia mắng cho, nước bọt bắn cả vào mặt, y lui
lại sau vài bước mới nói:
- Ý học sinh không phải chỉ nhập không
xuất, trừ tích trữ còn bán ra, ban đầu tất nhiên chọn năm được mùa để
bắt đầu, ví như như năm nay được mùa giá lương thực giảm mạnh chúng ta
mua vào. Năm sau bán ra đúng theo hạn lượng đó, mua lương thực mới, ít
nhất cũng không lỗ, mà lương thực lại muôn mới.
Đám Tần Mục đều
thầm trách bản thân sao không nghĩ tới sớm hơn, trong lòng rất phức tạp, vì chuyện này bọn chúng bị vị hộ bộ tả thị lang Vũ Văn Mặc này phản bác cho câm nín, giờ thấy Đường Kính Chi trả lời được chất vấn của ông ta
đáng nhẽ phải vui mới đúng, nhưng bọn chúng chỉ thấy bất an, lo y thay
thế địa vị của mình trong lòng hoàng đế.
Lưu Cương gật gù, chỉ có Bạch Dụ Sinh lên tiếng:
- Đường cử nhân nói rất hay, chỉ cần ...
- Hay cái gì mà hay.
Không cho Bạch Dụ Sinh nói hết lời, Vũ Văn Mặc quát:
- Lương thực là gốc của vạn dân, sao để triều đình nắm giữ được khống
chế, đám người các ngươi chỉ biết những luận điệu cao xa viển vông,
không biết thực tế. Hiện tham quan đã đủ nhiều rồi, nếu cho phép triều
đình tích trữ lương thực, chẳng phải thêm thứ cho bọn chúng đục khoét à.
Hoàng đế nhíu mày, hẳn cũng hiểu được quan hệ lợi hại trong đó.
- Vũ Văn đại nhân, học sinh từng nói với hoàng thượng, tích trữ lương
thảo không phải chuyện ngày môt ngày hai, cần nhiều năm tích lũy mới
sinh hiệu quả! Chuyện ngài nói triều đình khống chế lương thực căn bản
là không tồn tại, vì lượng lương thực mỗi năm thua mua không nhiều, hơn
nữa có phân ngạch, nếu có kẻ tham ô, tra ra rất dễ dàng. Còn mười, thậm
chí mấy chục năm sau, triều đình đạt tới lượng lương thực dự định, khi
ấy triều đình có kiểm soát lương thực, cũng là để cho mỗi khi thiên tai
xảy ra, giá lương thực không bị gian thương thao túng đẩy lên cao.
Đường Kính Chi bình tĩnh giải thích:
- Ngươi nói chỉ là lý luận lý tưởng, làm mới khó.
Vũ Văn Mặc thấy y nói đâu ra đó, có vẻ tốn không ít tâm tư vào chuyện này, không hẳn khoe tài tâng công, dù không hài lòng vì y lý tưởng hóa,
nhưng cũng không quá khích như lúc nãy nữa:
- Mới đầu triều đình mua
lương thực không nhiều, đúng là không dễ xảy ra vấn đề, nhưng lâu ngày
lương thực trong kho nhiều lên, ngươi đảm bảo được quan viên trong kho
không tham ô, lợi dụng năm giá lương chênh lệch tự ý bán ra kiếm lời
không? Đứng có nói với bản quan thu mua có số lượng có ghi chép, có
chứng cứ để tra, ta nói cho ngươi biết đến lúc đó ngươi tra cũng không
tra nổi đâu. Hơn nữa lương thực mới nặng, lương thực cũ thì nhẹ, số
lượng ít còn đỡ, số lượng nhiều lên chênh lệnh khó kiểm soát, tham quan
đem ra bán, căn bản ngươi không tóm được thóp của bọn chúng.
Lời
này của Vũ Văn Mặc làm ngự thư phòng trở nên yên tĩnh, đám Tần Mục không muốn để Đường Kính Chi chơi trội mãi, vắt óc nghĩ cách ứng phó, Bạch Dụ Sinh mặt dửng dưng, chỉ có Đường Kinh Chi và Lư Cương là khẽ lắc đầu.
Hồi lâu sau thấy đám cận thần của mình không ai nói gì, hoàng đế trẻ thở dài:
- Vũ Văn đại nhân nói có lý, Đường cử nhân có cách giải quyết không?
- Bẩm hoàng thượng, học sinh chỉ là một thương nhân, trước gia không lo quốc sự, làm sao có cách chu toàn được.
Đường Kính Chi khom lưng nói:
- Vậy theo ý ngươi sách lược tích trữ lương thực là không ổn rồi?
Hoàng đế trẻ không khỏi thất vọng, từ lúc hắn đăng cơ tới nay, chính sách
nghĩ ra đều bị đại thần bác bỏ, muốn an bài đám Tần Mục vào triều chính
là để ủng hộ chính sách của mình, nhưng bị hoàng thái hậu can dự nên
không thành. Hắn vốn tính dựa vào sách lược tích trữ lương thực này để
về sau nói chuyện trước mặt đại thần trong triều có thể ưỡn thẳng lưng
lên, không ngờ chết yểu.
Lư Cương thẳng tính, đi tới nói:
-
Hoàng thượng, vi thần không nghĩ sách lược tích trữ lương thực không ổn, nghe Vũ Văn đại nhân chất vấn, thần có được một kết luận.
- Có kết luận gì?
Hoàng đế trẻ lòng lại khơi lên hi vọng:
Lư Cương khom lưng, trầm giọng nói:
- Dung thần hỏng việc nước.
*** Dung thần: Nói quan viên tài năng tầm thường.
Ngự thư phòng lặng ngắt như tờ, mất một lúc Vũ Văn Mặc mới sôi máu quát:
- Nhãi con, ngươi dám ngông cuồng như thế à?
Ông ta từ khi tới chức này, ngay cả tiên hoàng cũng tôn trọng, không ngờ
hôm nay bị tên tiểu tử miệng còn hôi sữa xúc phạm, râu tóc dựng đứng,
toàn thân run rẩy.
Hoàng đế trẻ cũng không ngờ Lư Cương dám xỉ
nhục đại thần trong triều, phải biết rằng Vũ Văn Mặc là quan viên chính
nhị phẩm, dù hắn không ưa mấy trọng thần ỷ già lên mặt này, nhưng phải
cấp vài phần thể diện.
Đám Tần Mục ngạc nhiên hết sức, thường ngày Lư Cương thẳng tính, nhưng đâu lớn gan thế này.
Đường Kính Chi bất giác nhớ lại lời bình luận của Tiêu Kiến, kẻ này "cứng quá dễ gãy", tuy ý kiến của y và Lư Cương giống nhau, nhưng nếu là y, sẽ
lựa chọn từ ngữ mà nói chứ không phát ra một câu như thế.
Vũ Văn Mặc làm lỡ việc nước, ít nhất thì không gây ra họa, người như Lư Cương và Mạnh Tử Đức tuy làm đúng nhưng chỉ hại nước.
Hoàng đế trẻ thấy mặt mày Vũ Văn Mặc tím tái, muốn cười lắm nhưng không thể cười, khẽ ho một tiếng che dấu, nghiêm mặt nói:
- Lư ái khanh, Vũ Văn đại nhân là rường cột quốc gia, dù khanh lỡ lời
cũng không thể nói như thế được? Mau xin Vũ Văn đại nhân đi.
Hoàng đế trẻ rõ ràng nói đỡ cho Lư Cương càng làm Vũ Văn Mặc giận không nói ra lời.
Ai ngờ Lư Cương chẳng xin lỗi, còn nói:
- Hoàng thượng, vi thần không lỡ lời đâu mà vi thần thực sự nghĩ thế.
- Ngươi!
Lần này không chỉ Vũ Văn Mặc, hoàng đế cũng nổi giận, trọng thần triều đình đâu phải có thể tùy ý mắng chửi:
- Được, được, nếu như ngươi nói thế thì trẫm cho ngươi thoải mái nói, nhưng nếu nói không có lý đừng trách trấm phạt nặng.
- Vi thần tuân lệnh.
Lư Cương liếc mắt nhìn Đường Kính Chi rồi mới nói:
- Trước tiên thần khẳng định chính sách tích trữ lương thực Đường cử nhân đưa ra là đúng đắn, nếu nó được thực thi thuận lợi có thể giải quyết
triệt để vấn đề cái ăn của bách tính. Một chính sách lợi nước lợi dân
như vậy thế mà Vũ Văn đại nhân lại tìm trăm ngàn cớ ngăn cản.
Càng nói giọng càng nghiêm khắc:
- Vũ Văn đại nhân nói nếu tích trữ lương thực thời gian dài sẽ biến chất, hao tổn ngân lượng, Đường cử nhân đáp năm nay mua, năm sau bán! Vũ Văn
đại nhân nói triều đình khống chế lương thực sinh tệ nạn, Đường cử nhân
giải thích từng điều. Vi thần chỉ muốn hỏi một câu, Đường cử nhân chỉ là một thương nhân thân trắng, nhưng phí công nghĩ sách lược vì nước nhà,
Vũ Văn đại nhân thân là hộ bộ tả thị lang, sao chỉ biết bới móc phản
bác. Mới đầu cũng đành đi, chủ ý này thực sự quá tốn công sức thời gian, phải hỏi cho kỹ càng cận thận là điều nên làm. Nhưng sau thì sao, đường đường viên quan nhị phẩm, đi chất vấn làm sao chặn đứng quan viên tham
ô. Đó là trách nhiệm của quan lớn cần suy nghĩ giải quyết, hay trách
nhiệm của một thương nhân? Tâu hoàng thượng, lời thần đã hết.