Elínborg ghé vào Cục Thống kê Quốc gia để xem xét các giấy chứng tử trước khi lái xe đến Grafarvogur. Cô rất ghét bị lừa dối, nhất là bởi những mụ già hợm hĩnh.
Trong lúc Bára nghe Elínborg thu ật lại những gì mà Elsa đã nói về người cha chưa rõ d anh tính của đứa con trong bụng Sólveig, khuôn mặt bà ta vẫn lạnh như tiền.
"Bà đã từng nghe qua chuyện này chưa?" Elínborg hỏi.
"Chuyện gì? Rằng chị tôi là một con điếmà? Không, tôi chưa bao giờ nghe thấy và tôi không hiểu tại sao bây giờ cô lại nói điều đó với tôi. Sau ngần ấy năm. Tôi không hiểu nổi. Cô phải để cho hương hồn của chị tôi được yên. Chị ấy không đáng bị đem ra bàn tán như thế. Cái bà… bà Elsa này nghe câu chuyện ấy từ đâu thế?"
"Từ mẹ bà ấy," Elínborg đáp.
"Và bà ta lại nghe từ Benjamín?"
"Phải. Mãi cho đến lúc lâm chung, ông ấy mới kể ra chuyện đó." "Các cô tìm được một lọn tóc của chị tôi ở nhà ông ta chưa?"
"Chúng tôi tìm rồi, và đã thấy."
"Vậy các cô sẽ xét nghiệm nó cùng với bộ xương à?"
"Đúng vậy."
"Và các cô cho rằng ông ta đã giết chị ấy ư? Cãi lão Benjamín, cái cục bột ấy mà dám giết vợ chưa cưới của mình ư? Tôi nghĩ chuyện đó thật nực cười. Quá nực cười! Tôi không hiểu nổi tại sao cô lại tin chuyện đó."
Bára ngừng lại và ra chiều đăm chiêu suy nghĩ.
"Chuyện này có bị phanh phui lên báo không?" bà ta hỏi.
"Tôi không biết," Elínborg đáp. "Vụ bộ xương đã thu hút sự quan tâm của đông đảo người dân."
"Ý tôi là chuyện chị tôi bị giết ấy?"
"Nếu đó là kết luận cuối cùng. Bà có biết ai là cha đứa trẻ không?"
"Benjamín là người duy nhất. "
"Liệu có một người nào khác được nhắc đến không? Chị bà không kể với bà về một người đàn ông khác à?"
Bára lắc đầu.
"Chị tôi không phải là con điếm. "
Elínborg hắng giọng.
"Bà nói với tôi rằng bố bà tự tử trước khi chị bà mất tích."
Họ đưa mắt nhìn nhau.
"Tôi nghĩ là cô đi được rồi đấy," Bára nói và đứng lên.
"Tôi không phải là người khơi ra câu chuyện về bố bà trước. Tôi đã kiểm tra giấy chứng tử của ông ấy ở Cục Thống kê Quốc gia. Không giống như một số người, Cục Thống kê không bao giờ nói dối."
"Tôi chẳng còn gì để nói với cô nữa," Bára nói nhưng không còn vẻ kiêu căng như trước nữa.
“Tôi không nghĩ bà sẽ đề cập đến bố mình trừ khi bà muốn nói về ông ấy. Sâu trong thâm tâm bà ấy. "
“Thật là hết sức vớ vẩn!" bà ta thốt lên. "Cô đang đóng vai một nhà tâm lý học đấy à?"
"Ông ấy chết sáu tháng sau khi chị bà mất tích. Giấy chứng tử của ông ấy không nói rằng ông ấy tự tử. Không rõ nguyên nhân cái chết. Có lẽ dùng từ "tự vẫn" thì hơi xa hoa quá. Chết bất đắc kỳ tử tại nhà, giấy tờ nói vậy."
Bára xoay lưng về phía Elínborg.
"Bà có thể nói sự thật cho tôi biết được không?" Elínborg nói và cũng đứng lên. "Bố bà có liên quan gì? Tại sao bà lại nhắc đến ông ấy? Ai đã khiến cho Sólveig có thai? Có phải là ông ấy không?"
Cô không nhận được câu trả lời. Sự yên lặng giữa hai người dường như có thể sờ thấy được. Elínborg nhìn quanh phòng khách rộng thênh thang, những thứ đồ đẹp đẽ, những bức ch ân dung của Bára và chồng, những đồ nội thất đắt tiền, chiếc đàn piano đen bóng, một bức ảnh được đặt ở vị trí nổi bật chụp Bára và người đứng đầu Đảng cấp tiến. Một cuộc sống thật trống rỗng, cô thầm nghĩ.
"Không phải mỗi một gia đình đều có bí mật riêng hay sao?" cuối cùng Bára nói, lưng vẫn quay về phía Elínborg.
"Tôi cũng nghĩ vậy," Elínborg đáp.
"Người đó không phải là bố tôi," Bára lưỡng lự nói. "Tôi không biết tại sao mình lại nói dối cô về cái chết của ông ấy. Chuyện đó cứ tự diễn ra thôi. Nếu cô muốn đóng vai một nhà tâm lý học, cô có thể nói rằng từ sâu thẳm tôi muốn thú nhận với cô tất cả mọi chuyện. Rằng tôi đã giữ im lặng quá lâu cho đến khi cô bắt đầu nói về Sólveig, tôi muốn trút hết tâm sự của mình. Tôi không biết tại sao lại thế."
"Vậy người đó là ai?"
"Cháu trai của bố tôi," Bára đáp. "Con trai của bác tôi, ở Fljót. Chuyện ấy xảy ra trong một lần chị tôi đến thăm nơi đó."
"Làm thế nào mà gia đình bà phát hiện ra?"
"Khi trở về, chị ấy trở nên khác hẳn. Mẹ... mẹ chúng tôi để ý ngay lập tức, và tất nhiên là chuyện đó không giấu được lâu."
"Bà ấy có nói cho mẹ bà biết chuyện xảy ra không?"
"Có. Rồi bố tôi lên miền Bắc. Tôi không biết gì thêm về chuyện đó. Khi ông ấy đến nơi thì người cháu trai đó đã đi nước ngoài. Người dân ở đó nói vậy. Ông tôi quản lý một tran g trại rất lớn. Ông bà tôi chỉ có hai người con. Bố tôi chuyển về miền Bắc này lập nghiệp kinh doanh và trở nên giàu có. Ông là một trụ cột của xã hội. "
"Vậy chuyện gì đã xảy ra với người cháu trai đó?"
"Chẳng có gì cả. Sólveig nói rằng nó đã cưỡng hiếp chị ấy. Bố mẹ tôi không biết phải làm gì, họ không muốn kiện tụng vì sợ dính dáng đến chính quyền và dư luận bàn ra tán vào. Sau vài năm người cháu họ đó quay về nước và định cư tại Reykjavík rồi lập gia đình. Nó chết cách đây hai mươi năm rồi. "
“Thế còn Sólveig và đứa bé thì sao?"
"Chúng tôi yêu cầu Sólveig phá thai nhưng chị ấy từ chối. Chị ấy không muốn từ bỏ đứa bé. Rồi một ngày chị ấy mất tích."
Bára quay mặt lại đối diện Elínborg.
"Cô có thể hiểu rằng chuyện đó đã hủy hoại chú ng tôi, cái chuyến nghỉ hè của chị tôi đến Fljót ấy. Hủy hoại cả gia đình tôi. Chuyện đó ảnh hưởng rất lớn đến toàn bộ cuộc đời tôi. Chúng tôi che đậy chuyện đó lại vì lòng tự tôn và niềm kiêu hãnh của gia đình. Đó là điều cấm kỵ. Chún g tôi không bao giờ được phép nói đến chuyện đó. Mẹ tôi đảm bảo cho điều đó không xảy ra. Nhưng về sau chị tôi có nói lại với Benjamín và giải thích mọi chuyện với ông ấy. Điều này khiến cho không ai ngó ngàng gì đến cái chết của Sólveig. Đó là việc riên g của chị ấy, có vậy thôi. Bí mật riêng của chị ấy, sự lựa chọn của chị ấy. Chúng tôi vẫn bình thường. Vẫn trong sạch và đáng kính. Chị ấy bị điên và tự lao mình ra biển."
Elínborg nhìn Bára và đột nhiên cô thấy thương cảm cho bà ta khi buộc phải sống với câu chuyện dối trá đó.
“Tự chị ấy gây ra mọi chuyện," Bára nói tiếp. "Chúng tôi chẳng liên can. Đó là việc của chị ấy."
Elínborg gật đầu.
"Chị ấy không nằm trên đồi đâu," Bára nói. "Chị ấy đang nằm dưới đáy biển, trong suốt hơn hai mươi năm khủng khiếp."
Erlendur ngồi xuống bên cạnh Eva Lind sau khi nói chuyện với bác sĩ của con bé. Ông ta vẫn nói như trước: tình trạng của con bé vẫn không có gì suy chuyển, chỉ còn biết chờ vào thời gian thôi. Ông ngồi bên giường bệnh của con, nghĩ xem nên nói gì với nó bây giờ, nhưng ông không nghĩ ra nổi. Thời gian cứ thế trôi đi. Khu ch ăm sóc đặc biệt hoàn toàn tĩnh lặng.
Thỉnh thoảng có một bác sĩ đi qua cửa hoặc một y tá mang giầy mềm trắng đi lại loẹt quẹt trên lớp vải lót nền.
Cái tiếng kêu kin kít ấy.
Erlendur nhìn con, và gần như là vô thức, giọng ông trầm xuống khi nói về một người bị mất tích khiến ông trăn trở trong một thời gian dài và có lẽ, sau ngần ấy năm, ông vẫn chưa thể hiểu được.
Ông bắt đầu kể về một cậu bé chuyển đến Reykjavík cùng bố mẹ, nhưng cậu ta luôn nhớ đến quê hương. Đứa bé đó còn quá nhỏ, nó không thể hiểu được tại sao nhà mình lại phải chuyển lên thành phố, mà hồi ấy Reykjavík chưa hẳn là một th ành phố, đó chỉ là một thị trấn lớn bên bờ biển. Về sau nó nhận ra rằng quyết định đó là do nhiều nhân tố tác động.
Ngôi nhà mới của nó khác lạ ngay từ đầu. Nó lớn lên giữa cuộc sốn g thôn quê mộc mạc và riêng biệt, với mùa hè ấm áp, mùa đông kh ắc nghiệt và những câu chuyện về những người đã từng sống ở khắp các miền quê. Hầu hết họ hàng của nó đều là chủ các trang trại nh ỏ và nghèo khổ trong nhiều thế kỷ liền. Đối với nó, họ là những người hùng. Nó nghe chuyện về họ mỗi ng ày, những câu chuyện kểđi kể lại hết năm này qua năm khác, từ thập kỷ này sang thập kỷ khác. Những câu chuyện về những cuộc hành trình gian nan và đầy thảm họa. Những câu chuyện về cuộc sốn g vui nhộn khiến cho người kể phải thở lấy thở để vì cười đến mức oằn cả người đi và ho sặc sụa. Rồi những câu chuyện về những người mà nó biết và nó sống cùng, cũng có thể là những người từng sống ở làng quê từ thế hệ này sang thế hệ khác: các chú, các bác, các bà và các cụ bà, các ông và các cụ ông… Nó biết tất cả những người ấy, mặc dù họđã chết từ lâu và đã được chôn cất tại khu nghĩa trang nh ỏ bên cạn h nhà thờ xứ đạo: các bà đỡ lội qua những dòng sông băng để giúp những người phụ nữ sinh con, những người nông dân anh dũng bảo vệ mùa màng qua cơn bão tàn khốc, những người tá điền chết cóng trên lối ra chuồng cừu, những thầy tu say xỉn, những loài ma quỷ... Những câu chuyện là một phần cuộc sống của nó.
Thằng bé mang tất cả những câu chuyện này theo mình khi theo bố mẹ lên thàn h phố. Họ mua một nhà tắm công cộng thời chiến do quân đội Anh xây ở vùng ngo ại ô thành phố và sửa nó thành một ngôi nhà nhỏ bởi vì đó là tất cả những gì họ có thể mua. Cuộc sống nơi thành thị không phù hợp với bố nó, ông bị suy tim và mất không lâu sau khi chuyển đến đây. Mẹ nó bán ngôi nhà, mua một căn hộ ch ật hẹp dưới tầng h ầm cách không xa bến cảng cho lắm, bà làm việc ở một nhà máy chế biến cá. Đứa con không biết phải làm gì sau khi khi học xong chương trình giáo dục phổ cập. Lao động chân tay, xây dựng các công trình hay theo các thuy ền đánh cá? Cuối cùng nó nhìn thấy một thông báo tuy ển người vào lực lượng cảnh sát.
Th ằn g bé không còn được nghe những câu chuyện kể nữa, dần dần chúng phai mờ trong tâm trí nó. T ất cả những người nó biết đã ra đi, bị chôn vùi và quên lãng ở những miền quê hẻo lánh. Còn nó trôi dạt đến một thàn h phố mà không có việc để làm. Nó biết mình không phải là người thàn h thị. Không biết đích xác mình là cái gì nữa. Nhưng nó chưa bao giờ thôi kh ao khát một cuộc sống khác, nó cảm thấy mất gốc và không thanh thản. Khi mẹ mất, nó cảm nhận được sợi dây liên kết duy nhất của nó với quá khứđã đứt hoàn toàn.
Anh đến sàn nhảy. Và ở một trong số những sàn nhảy đó, Glaumbaer, anh gặp một người phụ nữ. Anh biết nhiều người nhưng tất cả chỉ là những cuộc gặp xã giao thông thường. Nhưng người này thì khác, có gì đó chắc chắn hơn, và anh cảm thấy cô ấy có thểđiều khiển mọi thứ. Mọi thứ xảy ra quá nhanh khiến anh không kịp hiểu. Cô ấy yêu cầu anh làm mọi việc và an h hoàn thành mà không cần một động lực nào khác. Và trước khi anh kịp hiểu ra điều đó, anh đã cưới cô và họ có với nhau một đứa con gái. Họ thuê một căn hộ nhỏ. Cô có những kế hoạch lớn cho tương lai của họ và nói về việc sinh thêm con cái, mua một căn hộ. Cô nói nhanh với giọng điệu đầy hứng khởi như thể cô nhìn thấy cuộc đời mình yên ổn chứ không hề gặp một trắc trở nào. Anh nhìn cô và chợt nhận ra mình chẳng hiểu gì về người phụ nữ này hết.
Họ có thêm một đứa con nữa và cô càng lúc càng nhận ra anh xa cách đến thế nào. Khi con họ ch ào đời, anh chỉ khá vui khi thấy mình được làm cha lần nữa và bắt đầu nói rằng mình muốn kết thúc tất cả những chuyện này, anh muốn ra đi. Cô cảm nhận được điều đó. Cô hỏi rằng có phải anh có người phụ nữ nào khác không, nhưng anh chỉ nhìn cô chằm chằm trống rỗng mà không để ý gì đến câu hỏi. Anh chưa bao giờ suy nghĩ về câu hỏi đó. "Chắc chắn là anh có người đàn bà khác," cô nói. "Không phải thế," anh đáp và bắt đầu giải thích với cô cảm giác và suy nghĩ của mình, nhưng cô không muốn nghe. Cô có hai đứa con của anh và anh không thể nói chuyện một cách nghiêm túc về việc rời b ỏ cô được. Rời b ỏ chún g. Những đứa con của an h.
Các con anh. Eva Lind và Sindri Snaer. Tên của những con vật nuôi mà cô đã chọn cho chúng. Anh không coi chúng là một phần của mình. Không có một chút cảm nhận nào về tình phụ tử, nhưng anh cảm thấy mình phải có trách nhiệm và nghĩa vụ với chúng. Tuy nhiên việc đó chẳng liên quan gì đến mẹ chúng hay m ối quanhệ với cô ta. Anh nói rằng mình muốn chu cấp cho các con và ly hôn một cách nhẹ nhàng. Cô nói không thể có chuyện nhẹ nhàn g ở đây được, sau đó cô bế lấy Eva Lind và ôm ch ặt nó. Anh có cảm giác cô sẽ dù ng con cái để trói buộc mình, và điều đó càng củng cố thêm quyết định không thể chung sống với người phụ nữ này được nữa. T ất cả mọi chuyện đều là một sai lầm ngay từ lúc ban đầu và đáng lý ra anh đã nên làm thế này từ lâu lắm rồi. Anh không biết hồi đó mình đã nghĩ gì. Nhưng đến lúc này tất cảđã kết thú c.
Anh cố gắng thuyết phục cô để ình ở với các con một số ngày trong tuần hoặc thán g, nhưng cô ta từ chối thẳng thừng và nói rằng nếu an h quyết tâm rời bỏ cô, anh sẽ không bao giờ được gặp lại chúng nữa. Cô ta quyết tâm làm điều đó.
Rồi anh biến mất. Biến mất khỏi cuộc đời của đứa con gái bé bỏng mới lên hai tuổi. Con bé vẫn còn đeo tã lót, tay cầm một hình nộm và dõi theo bố bước ra khỏi nhà. Cái hình nộm nhỏ màu trắng kêu lên kin kít mỗi lần con bé cắn vào đó.
"Chúng ta đã sai rồi," Erlendur nói.
Cái tiếng kêu kín kít ấy.
Ông cúi đầu và nghĩ rằng cô y tá lại đi qua cửa lần nữa.
"Bố không biết chuyện gì đã xảy ra với người đàn ông đó," Erlendur nói nhỏ rất khó nghe. Ông nhìn mặt con gái, trông nó bình thản hơn bao giờ hết. Các đường nét rõ ràng hơn. Ông nhìn những thiết bịđang giúp cho nó sống. Sau đó ông lại nhìn xuống sàn nhà. Một lúc lâu như thế trôi qua cho đến lúc ôn g đứng lên, cúi xuống và hôn lên trán con gái.
"Ông ta biến mất và bố nghĩ ông ta đã mất tích thật rồi, mất tích lâu rồi. Bố không biết ông ta có thể được tìm thấy không. Đó không phải là lỗi của con. Chuyện đó xảy ra trước khi con ra đời. Bố nghĩ người đó đang tìm lại chín h mình, nhưng ôn g ta không biết tại sao hay đích xác là mình đang tìm kiếm cái gì, và rõ ràng là ông ta sẽ không bao giờ tìm thấy nó. "
Erlendur nhìn xuống Eva Lind.
“Trừ khi con giúp ông ta."
Khuôn mặt con bé trông giống như một cái mặt nạ lạnh giá trong ánh đèn tỏa ra từ chiếc đèn để trên bàn gần giường nó nằm.
"Bố biết con đang đi tìm ông và bố biết rằng nếu có ai đó có thể tìm thấy ông ta thì người đó chính là con."
Ông quay người, đang chu ẩn bị b ước đi thì n hìn thấy vợ cũ đứng ngoài cửa. Ông không biết bà ta đã đứng đó được bao lâu rồi, không biết bà ta đã nghe được những gì từ câu chuyện ông nói với Eva Lind. Bà ta vẫn mặc áo khoác màu nâu như lần trước, bên trong mặc một bộ quần áo tập ch ạy bộ, nhưng lần này đi thêm một đôi giày cao gót khiến bà ta trông thật lố bịch. Erlendur rất ít khi nhìn thấy vợ cũ trong hơn hai mươi năm, và ông thấy bà ta đã già đi đến thế nào sau ngần ấy thời gian. Gương mặt bà ta đã mất đi những đường nét s ắc sảo, hai má phính ra còn cằm đã bắt đầu ch ẻ làm đôi.
"Bà đã nói dối Eva Lind một cách trắng trợn về việc phá thai," Erlendur rít lên đầy giận dữ.
"Để tôi yên," Halldóra nói. Giọng bà ta cũng già đi nữa, bây giờ nó trở nên khàn khàn vì hút thuốc quá nhiều.
"Bà còn nói dối các con những chuyện gì nữa?" "Cút đi," Halldóra nói và đứng tránh sang một bên để ông có thể đi qua.
"Halldóra …"
"Biến ngay," bà ta nh ắc lại. "Đi đi, để cho tôi yên."
"Chúng ta đều muốn có con."
"Ông không hối hận sao?" bà nói.
Erlendur không đáp.
"Ông nghĩ rằng chúng có nhiệm vụ phải ra đời à?"
"Chuyện gì đã xảy ra?" Erlendur hỏi. "Chuyện gì đã khiến bà
trở nên như thế này?" "Cút đi," bà ta nói. "Ông bỏ đi giỏi lắm cơ mà? Vậy thì đi đi!
Để tôi được yên bên con bé."
Erlendur nhìn bà chằm chằm.
"Halldó ra..."
"Đi ngay, tôi nói rồi đấy." Bà ta nói to hơn. "Đi ngay khỏi đây. Ngay bây giờ. Đi đi! Tôi không muốn ông quanh quẩn ở đây! Tôi không bao giờ muốn nhìn thấy bản mặt của ông nữa!"
Erlendur đi qua bà ta ra khỏi phòng, rồi bà ta đóng cửa lại sau lưng ông.