Bách Khoa Thư Lịch Sử

NƯỚC ANH CỦA NGƯỜI ANGLO-SAXON (KHOẢNG 600–1066)

Người Angle, Saxon và Jute tới hòn đảo Anh (Britain) vào thế kỷ V và VI đã tạo nên một dân tộc mới – người Anh (English) – mà sau này sẽ thống trị vương quốc Anh.

Người La Mã rời đảo Britain vào khoảng năm 410. Quyền lực của những người Anh Briton vốn đã bị “La Mã hóa” được khôi phục trong một thời gian ngắn. Năm 446, vua Anh Vortigern đã mời người Saxon German từ Rhineland tới Anh làm lính đánh thuê giúp ông trong cuộc chiến với người Pict. Người Saxon đã giành được chỗ đứng ở vùng Đông Nam nước Anh, nhưng từ năm 500 đến năm 539 họ bị người Anh thời vua Arthur ngăn chặn. Sau một trận đánh lớn vào năm 552, người Saxon bắt đầu chiếm miền Nam và miền Trung xứ Anh (England), nhiều người Anh bản địa (Briton) bị giết hoặc bị mất đất đai, phải di cư sang xứ Wales, Cornwall, Ireland (Ailen), xứ Scotland, Brittany ở Pháp và vùng Tây Bắc Tây Ban Nha.

SỰ RA ĐỜI CỦA XỨ ANH (ENGLAND)

Nhiều người đồng hương của những kẻ xâm lược German cũng theo chân họ di cư đến Anh. Vào thế kỷ VI và VII, họ dần dần định cư tại đây. Người Anh từ bỏ các đô thị, làng mạc, nông trại, và cùng ra đi với họ là Giáo hội Ki-tô dòng Celtic. Người German du nhập vào nước Anh phương thức canh nông và các hình thức sở hữu mới, và các bộ lạc ngoại đạo của họ dần trở thành các vương quốc. Cuối cùng, bảy vương quốc đã được thành lập, gồm Đông Anglia, Mercia và Northumbria (do người Angle cai trị), Essex, Sussex và Wessex (do người Saxon cai trị) và Kent (do người Jute cai trị). Năm 597, Augustine được La Mã cử tới cải đạo người Saxon sang Ki-tô giáo nhưng đến năm 620, người Saxon lại bỏ đạo Ki-tô. Sau này, họ lại được các tín đồ Ki-tô giáo dòng Celt cải sang Ki-tô giáo lần nữa. Bảy vương quốc thường xuyên đánh nhau để tranh quyền thống trị và giành ngôi vị Bretwalda (chúa tể nước Anh). Các vua Northumbria vào thế kỷ VII là Edwin, Oswald và Oswy; các vua Ethelbald và Offa của vương quốc Mercia vào thế kỷ thứ VIII lần lượt giành được uy quyền tối cao. Vua Egbert của vương quốc Wessex là ông vua đầu tiên cai trị xứ Anh thống nhất vào năm 829.

TRANH GIÀNH QUYỀN LỰC

Những người Viking đầu tiên xuất hiện ở Anh vào năm 789, đến giữa thế kỷ IX thì bắt đầu định cư tại đây. Khi Alfred Đại vương làm vua xứ Wessex năm 871, người Viking lăm le tàn phá vương quốc của ông. Chỉ trong một năm, vua Alfred đã tiến hành chín trận chiến chống người Viking. Cuối cùng ông đánh bại họ năm 878, buộc họ phải ký Hiệp ước Wedmore, chia xứ Anh làm hai nửa: vùng đất của người Saxon ở miền Tây và Danelaw (của người Viking Đan Mạch) ở miền Đông. Vua Alfred là một nhà lập pháp, học giả và là vị vua công bằng. Trong thời gian ông trị vì, nhiều văn bản được dịch sang tiếng Anh và cuốn sử ký quan trọng là Biên niên sử Anglo-Saxon (The Anglo-Saxon Chronicle) bắt đầu được ghi chép. Đến năm 940, người Anh giành lại được Danelaw từ tay người Đan Mạch. Nước Anh lại thống nhất dưới triều vua Edgar (959–975), nhưng năm 1013 người Đan Mạch quay lại, và vị vua của họ là Canute Đại vương cai trị Anh đến năm 1035. Dưới thời vua Edward Hành Đạo (Edward the Confessor), người Saxon và người Đan Mạch hợp tác với nhau hơn, tuy vậy đến năm 1066, con trai của vua Edward là Harold, sau khi vừa chiến đấu chống quân Na Uy xâm lược ở Yorkshire, đã bị quân xâm lược Norman do Công tước William chỉ huy đánh bại.

CÁC MỐC THỜI GIAN CHÍNH

446 Lính đánh thuê người Jute do Hengist và Horsa dẫn đầu tới Anh

560 trở đi Cuộc nhập cư quy mô lớn của người Anglo-Saxon

597 Augustine đến cải đạo cho người Anglo-Saxon

793 Cuộc tấn công đầu tiên của người Viking vào tu viện Lindisfarne

870 trở đi Người Đan Mạch di cư tới Danelaw

871-899 Alfred lên làm vua Wessex

1013 Người Đan Mạch xâm chiếm toàn bộ nước Anh

1066 Công tước William chỉ huy người Normandy xâm lược Anh