2. Lịch Sử - Chính Trị
  3. Bách Khoa Thư Lịch Sử
  4. Nhật Bản Và Trung Quốc (1467–1644)

Bách Khoa Thư Lịch Sử

Nhật Bản Và Trung Quốc (1467–1644)

Ebook miễn phí tại : www.docsach24.com

NHẬT BẢN VÀ TRUNG QUỐC (1467–1644)

Sau khoảng thời gian đầu chào đón người châu Âu, người Nhật Bản bắt đầu nhận thấy những nguy cơ từ ảnh hưởng của nước ngoài. Trong khi đó ở Trung Quốc, nhà Minh mất dần quyền kiểm soát.

Vào thế kỷ XVI, các nhà truyền giáo dòng Tên, trong đó có Matteo Ricci, đã được Hoàng đế Trung Quốc cho phép vào nước này. Họ đã cải đạo hàng vạn người Trung Hoa thành tín đồ Ki-tô giáo.

Năm 1467, nội chiến bùng nổ giữa các lãnh chúa phong kiến ở Nhật Bản. Hoàng đế mất hầu hết quyền lực, ngay cả các tướng quân cũng ảnh hưởng rất ít đến việc điều hành đất nước. Trong hơn một thế kỷ, các đội quân samurai gây chiến lẫn nhau để giành quyền thống trị Nhật Bản. Trong thời gian nội chiến này, một số người châu Âu bắt đầu đặt chân tới Nhật Bản. Những người tới đầu tiên là các thủy thủ Bồ Đào Nha vào năm 1542. Bảy năm sau, một nhà truyền giáo dòng Tên người Tây Ban Nha là Francis Xavier bắt đầu nỗ lực cải đạo cho người Nhật Bản sang đạo Ki-tô. Tiếp đó, các thương gia và các nhà truyền giáo khác tới và lúc đầu cũng được người Nhật Bản chào đón.

Ngoài việc truyền bá một tôn giáo mới vào Nhật Bản, người châu Âu còn mang theo cả súng ống. Một số võ sĩ samurai coi thường súng ống, cho đó là vũ khí của kẻ hèn nhát, nhưng một số khác sớm nhận ra ưu thế của chúng trong chiến trận. Một samurai là Oda Nobunaga đã trang bị cho quân của mình súng hỏa mai, và nhờ những khẩu súng này họ đã chiếm được kinh đô Kyoto vào năm 1568.

Hideyoshi (1536–1598) đã phá vỡ quyền lực truyền thống của các lãnh chúa phong kiến và chùa chiền Phật giáo, nhưng kế hoạch xây dựng một đế quốc Nhật Bản của ông thất bại.

GIAO TRANH VÀ NỘI CHIẾN

Nobunaga bị thương và sau đó tự sát, nhưng sự nghiệp của ông được Hideyoshi kế tục. Năm 1585, Hideyoshi trở thành kampaku (tể tướng). Ông dự định xây dựng một đế quốc Nhật Bản hùng mạnh bao gồm cả Trung Quốc. Hideyoshi xâm lược Triều Tiên vào năm 1592 và 1597 nhưng thất bại. Ông mất tại Triều Tiên. Hideyoshi đã cử Tokugawa Ieyasu làm người bảo hộ cho con trai mình, nhưng một cuộc tranh giành quyền lực nổ ra. Ieyasu đánh bại các đối thủ trong trận Sekigahara năm 1600. Ông trở thành vị shogun đầu tiên của triều đại nhà Tokugawa năm 1603. Hideyoshi và Ieyasu kiểm soát đất nước Nhật Bản chặt chẽ từ trung ương, kiểm soát thương mại, cấm người nước ngoài, đạo Ki-tô và việc đi ra nước ngoài.

TRẬN NAGASHINO: Trong trận Nagashino vào năm 1575, Oda Nobunaga đã trang bị súng hỏa mai mua của người Bồ Đào Nha cho 3.000 quân của mình. Họ đã đánh bại lực lượng samurai cưỡi ngựa đông hơn rất nhiều nhưng chỉ có khí giới truyền thống như kiếm và cung tên. Đây là một bước ngoặt đối với Nhật Bản – khởi đầu thời cận đại trong đó ảnh hưởng của châu Âu có một vai trò quan trọng. Người Nhật Bản cố kiểm soát những ảnh hưởng này bằng cách cấm người Ki-tô giáo và các thương gia nước ngoài. Nhưng người châu Âu liên minh với một số lãnh chúa ở miền Nam Nhật Bản, nên hàng hóa cùng với tư tưởng châu Âu vẫn xâm nhập vào Nhật Bản.
Để tự vệ trước hải tặc Nhật Bản, người Trung Hoa đã phát minh ra thủy lôi. Phương Tây cuối cùng cũng biết tới phát minh này.

TRUNG QUỐC ĐỜI NHÀ MINH

Đến năm 1500, nhà Minh đang suy yếu. Hoàng đế nhà Minh không cho các tàu Trung Quốc ra khỏi vùng biển nước mình nhưng lại cho tàu nước ngoài vào Trung Quốc. Hải tặc Nhật Bản cũng tấn công vùng bờ biển Trung Quốc, làm các vùng biển này trở nên nguy hiểm đối với thủy thủ. Từ năm 1517 thương gia châu Âu đã tới đây, và năm 1557, người Bồ Đào Nha được phép định cư tại Macao. Một số linh mục dòng Tên cũng được phép vào Bắc Kinh.

Nghi thức uống trà (trà đạo) của Nhật Bản được gọi là cha-no-yu. Nghi thức này được các nhà sư đạo Phật du nhập từ Trung Quốc vào Nhật Bản, nhưng vào thế kỷ XV đã phổ biến ra ngoài phạm vi các chùa. Nghi thức này được tiến hành trong “trà thất” – một căn nhà nhỏ, giản dị nhưng tinh tế dành riêng để uống trà, hoặc ở một phòng riêng biệt trong nhà. Sen Rikyu, nghệ nhân trà đạo danh tiếng Nhật Bản, là người đề ra những quy định của nghi thức trà đạo vào những năm đầu thế kỷ XVI.

Việc đánh bại các cuộc xâm lăng của Mông Cổ và cuộc xâm lăng Triều Tiên của Nhật Bản khiến Trung Quốc bất ổn. Nạn đói, sưu thuế tăng cao và tình trạng tham quan ô lại dẫn đến bạo động. Năm 1641, quân nổi dậy chiếm nhiều vùng ở Trung Quốc. Năm 1644, nhà Minh cầu viện người Mãn Châu từ miền Bắc xuống đánh dẹp quân nổi dậy ở Bắc Kinh. Người Mãn Châu lợi dụng tình hình hỗn loạn để giành quyền cai trị và thiết lập nên triều đại nhà Thanh.

CÁC MỐC THỜI GIAN CHÍNH

1520 Các thương gia Bồ Đào Nha lần đầu tiên tới Trung Quốc

1542 Mông Cổ xâm lược Trung Quốc

1548 Các nhà truyền giáo dòng Tên đầu tiên tới Nhật Bản

1568 Nobunaga chiếm Kyoto và miền Trung Nhật Bản

1582 Tham nhũng hoành hành trong triều nhà Minh

1590 Hideyoshi giành quyền kiểm soát miền Bắc và Đông Nhật Bản

1592-1598 Nhật Bản xâm lược Triều Tiên

1641 Quân nổi dậy chiếm nhiều vùng ở Trung Quốc

1644 Người Mãn Châu chiếm Bắc Kinh, nhà Minh sụp đổ

Hideyoshi xây dựng nhiều lâu đài tại Nhật Bản. Ông xây lâu đài Himeji đặc biệt này vào năm 1577 để làm trụ sở trong thời kỳ nội chiến giữa các đội quân samurai đối địch.