Bách Khoa Thư Lịch Sử

Khoa Học Và Kỹ Thuật (25.000–500 TCN)

KHOA HỌC VÀ KỸ THUẬT (25.000–500 TCN)

Lịch sử thế giới giai đoạn đầu thường được chia thành những thời kỳ mang tên các vật liệu kỹ thuật chủ yếu được sử dụng của thời đó: đồ đá, đồ đồng và đồ sắt.

Những công cụ lao động đầu tiên được làm từ bất kỳ loại đá cứng nào có sẵn. Từ đá lửa có thể làm được nhiều loại công cụ hơn, mài sắc cũng dễ hơn. Trong hình là một lưỡi dao, một mũi khoan và một cái dùi nhọn.

Ba phân kỳ chính là thời đồ đá, thời đồ đồng và thời đồ sắt. Sự phân chia này bao trùm các giai đoạn lịch sử khác nhau của nhiều vùng khác nhau trên thế giới, chúng thể hiện các giai đoạn của sự phát triển chứ không phải theo niên đại lịch sử cụ thể. Ví dụ, tại Çatal Hüyük (Thổ Nhĩ Kỳ), việc sử dụng đồng bắt đầu vào khoảng năm 6200 TCN, trong khi đối với thổ dân Úc, thời kỳ đồ đá tiếp tục gần như tới tận ngày nay.

Người Cro-Magnon sống cách đây khoảng 40.000 năm đã sử dụng công cụ bằng gỗ, xương và đá. Họ biết dùng da thú để làm quần áo mặc và lợp lều, cũng như biết cách đẽo gọt các vật có sẵn để làm những công cụ hữu ích.

PHỔ BIẾN KỸ THUẬT

Ở Trung Hoa cổ đại, thời kỳ đồ đồng bắt đầu vào khoảng năm 2700 TCN và kéo dài hơn 2.000 năm. Ở những nơi khác, kỹ thuật được du nhập thông qua tiếp xúc với người nước ngoài. Tại châu Phi, nghề làm đồ sắt bắt đầu được du nhập từ Ai Cập vào khoảng năm 800 TCN và đưa châu Phi thoát khỏi thời đồ đá. Một trong những phát minh quan trọng nhất là bánh xe, được người Sumer dùng đầu tiên cách đây hơn 5.000 năm. Bánh xe cần bề mặt tương đối phẳng, ví dụ con đường, để có thể lăn được. Thuyền cũng là phương tiện giao thông quan trọng và thuận tiện nhất, lúc đầu là thuyền có sào chống, sau đó đến thuyền có mái chèo và thuyền buồm. Nhiều nền văn minh sơ khai phải dựa vào sông và thuyền để đi lại.

Những con thuyền đầu tiên ra đời vào khoảng 6.000 năm trước ở Anh là loại thuyền độc mộc (ảnh dưới), được khoét chỉ từ một thân cây gỗ. Sau này, những loại thuyền phức tạp hơn được đóng như kiểu thuyền thúng (có khung gỗ bọc da thú).

LÀM CUỘC SỐNG DỄ DÀNG HƠN

Con người cần nhiều công cụ để trồng trọt, làm việc nhà và làm vũ khí. Từ cây kim sợi chỉ, bát đũa ăn cơm, chai lọ, bàn ghế, mai thuổng, cưa cho tới những thanh kiếm và các phiến gỗ nặng để phá thành - tất cả đều đã được phát minh qua nhiều thế kỷ để đáp ứng các nhu cầu thiết yếu khác nhau. Mỗi vật dụng ra đời lại làm cuộc sống dễ dàng và thuận tiện hơn. Những đồ vật này tạo cơ hội cho các nền văn minh đô thị xuất hiện và phồn thịnh.

Hình ảnh tái tạo một khung cửi thời đồ sắt ở châu Âu vào khoảng năm 500 TCN. Những sợi chỉ xếp dọc, được kéo căng bằng những viên đất sét ở dưới, sẽ chuyển động lùi và tiến trong khi con thoi chạy qua chạy lại ở giữa để kết chúng lại với nhau làm thành tấm vải dệt. Vải dệt là một bước tiến lớn so với việc dùng da thú.
Không ai biết bánh xe được phát minh khi nào. Có thể ban đầu bánh xe được làm từ các khúc gỗ xẻ mỏng hoặc được cải tiến từ bàn xoay làm đồ gốm. Xe bò chắc chắn đã được sử dụng ở Sumer cách đây hơn 5.000 năm, để chở đồ nặng trên các chặng đường dài. Từ xe bò đã dẫn đến việc ra đời một vũ khí chiến tranh quan trọng là xe chiến mã, giúp đẩy nhanh tốc độ tấn công trong chiến trận. Bánh xe cũng được dùng làm ròng rọc để nâng các vật nặng. Những kỹ thuật mới của nghề mộc cho phép đóng bánh xe nhẹ hơn và kim loại làm trục xe khỏe hơn.
Một con dao găm bằng sắt cùng vỏ bao thời châu Âu cổ đại, và một cái liềm và đinh của người La Mã. Những chiếc đinh giúp công việc của thợ mộc nhẹ nhàng hơn và nhanh hơn.
Chiếc thùng bằng đồng điếu và lưỡi rìu trang trí cầu kỳ này được làm ở châu Âu vào khoảng năm 600 TCN.

TỪ BÀN TÍNH TỚI MÁY TÍNH ĐIỆN TỬ

Mọi kỹ thuật được sử dụng thời nay đều có nguồn gốc từ thời kỳ tiền sử này. Ngày nay chúng ta dùng máy tính điện tử, nhưng những dụng cụ tính toán như bàn tính đã được phát minh từ hàng nghìn năm trước.

CÁC MỐC THỜI GIAN CHÍNH

Khoảng 9000 TCN Những mũi tên đầu tiên được làm ra ở châu Mỹ

Khoảng 8000 TCN Nghề nông ra đời ở Lưỡng Hà

Khoảng 3000 TCN Bánh xe đã được dùng trong xe ngựa ở Lưỡng Hà

Khoảng 2700 TCN Người Trung Hoa bắt đầu làm đồ đồng và dệt lụa

Khoảng 2500 TCN Gạch lần đầu tiên được dùng để xây nhà ở châu thổ sông Ấn

Khoảng 1500 TCN Người Hittite luyện sắt ở Trung Đông