Bách Khoa Thư Lịch Sử

CHÂU MỸ (1500-350 TCN)

Những cư dân châu Mỹ đầu tiên theo đường bộ từ châu Á tới Bắc Mỹ vào kỷ Băng Hà, khi mực nước biển còn rất thấp. Sau hàng nghìn năm, họ đã định cư tại Nam Mỹ.

Nhiều cư dân sơ khởi của châu Mỹ vẫn còn sống bằng săn bắn, đánh bắt cá và hái lượm nhưng các nền văn minh mới đã phát triển ở hai khu vực riêng rẽ là Trung Mỹ (Mexico) và Equador-Peru.

NGƯỜI OLMEC Ở MEXICO

Người châu Mỹ bản địa đã định cư ở Trung Mỹ khoảng 9.000 năm trước, họ trồng các cây lương thực như ngô, đậu và bí đỏ. Các làng nhỏ mọc lên, tại đó người dân đã biết làm đồ gốm và dệt vải. Từ nền văn hóa này, khoảng năm 1500 TCN, nền văn minh châu Mỹ đầu tiên đã ra đời. Những người Olmec sống ở đô thị đã dựng nên kinh đô của mình tại La Venta, phía tây Mexico. Họ xây các kim tự tháp lớn bằng đất và đá để làm nơi thờ phụng. Họ tạc những bức tượng khổng lồ và chạm khắc các tác phẩm tinh xảo bằng ngọc. Nhiều tác phẩm điêu khắc của họ có sự pha trộn giữa những đường nét của con người và của loài báo đốm. Người Olmec cũng có kiểu chữ viết riêng và hệ lịch phức tạp. Những láng giềng người Zapotec và Maya của họ cũng có một nền văn minh đô thị tiên tiến.

NỀN VĂN MINH Ở ANDES

Những làng nghề đánh cá và nông nghiệp đầu tiên tại Nam Mỹ nằm ở Bắc Peru. Khoảng 2.800 năm trước, một nền văn hóa tiên tiến hơn đã xuất hiện, có tên gọi là Chavin. Người Chavin biết làm đồ gốm, dệt vải trên khung cửi, xây dựng các công trình bằng đá và chạm khắc các tác phẩm công phu. Tòa nhà lớn nhất ở kinh đô của họ cao tới ba tầng, bên trong có nhiều phòng, cùng với hành lang và cầu thang được bố trí lắt léo như một mê cung.

CÁC MỐC THỜI GIAN CHÍNH:

2600 TCN Các trung tâm nghi lễ được xây dựng ở Peru

2200 TCN Làng nông nghiệp xuất hiện ở Mexico

1200 TCN Xuất hiện các đô thị và trung tâm nghi lễ của người Olmec

850 TCN Văn hóa Chavin phát triển

600 TCN Những ngôi đền-kim tự tháp đầu tiên của người Maya được xây dựng

350 TCN Nền văn minh Olmec suy tàn