Vợ già chồng trẻ

      Ðêm nay cô Xuyến thổn thức hoài, cô ngủ không được, nằm nhớ những lời Giao hỏi cô, thì cô cứ hỏi đi hỏi lại trong trí vậy chớ Giao muốn cái gì đây? Có phải Giao muốn đánh ụp[1] với cô mà vì sợ cô không chịu nên không dám nói thiệt, cứ nói xa nói gần đặng dọ ý cô hay không? Cô cứ hỏi thầm như vậy mà cô không dám trả lời. Cô nhớ những lời Giao nói, nhớ cử chỉ, nhớ cách đứng ngồi, nhớ cách liếc ngó, nhớ sắc ái ngại, nhớ bộ lơ lững, vừa muốn nói mà lại ngừng, thì cô biết Giao muốn cô, biết mà không dám nói ra.

      Cô biết mà cô không dám nói tới là vì sự phải với sự quấy chàng ràng ngăn đón làm cho cô cũng ái ngại, cũng lơ lững như Giao. Cô trông có dịp gặp Giao trong khoảng thanh tịnh đặng to nhỏ cô tỏ bày tâm sự của cô cho Giao nghe hoặc may nhẹ bớt túi sầu mà hăng hái bước qua cảnh đời mới. Cô chưa kịp nói thì Giao quậy phá, làm lộn xộn trí cô, làm cho cô ngơ ngẩn không biết đường nào là đường phải, đường nào là đường quấy, khi cô để chân vào cảnh đời mới.

      Cô biết Giao muốn cô, nhưng có một lý do là tuổi chinh lịch làm cho cô không dám nói cô biết chắc. Nếu sự nhận định của cô trúng sự thật, thì cô phải đối phó cùng Giao với thái độ nào? Phải xuôi thuận hay là phải chống cự? Xuôi thuận sẽ bị tiếng thị phi chê cười hay không? Còn nếu sự nhận định của cô có sai lầm, thì cô sẽ hổ thẹn với Giao, nó là em út, trước kia nó biết tội nghiệp về số phận của mình, sau nầy nó còn biết lo lắng về đời sống tương lai của mẹ con mình, sợ mình thiếu hụt phải vất vả cực khổ.

      Suy tới nghĩ lui mệt trí rồi cô Xuyến ngủ quên. Mà mơ màng một vài canh rồi cô thức dậy mà suy nghĩ nữa. Khi trước mỗi lần cô bị chồng say đánh chửi thì Giao chạy lại can gián liền, can cho tới bị nhục, bị đòn cũng không nệ. Can thiệp là tại tội nghiệp cho phận đàn bà vô phước hay là vì nặng tình u ẩn ngấm ngầm? Ðám ma xong rồi, Giao lại mà tỏ ý lo lắng cho đời tương lai của cô, hỏi thăm cô lấy tiền đâu mà độ nhựt, tính làm nghề gì mà sống, rồi hứa sẵn lòng giúp đỡ mọi phương diện. Có lòng lo lắng đó là tại tội nghiệp hay là tại ái tình? Rồi bữa hổm hứa lại chơi mà cứ lánh mặt luôn tới năm sáu bữa có phải cũng là tại ái tình làm cho Giao ngần ngại nên Giao không dám gần cô chăng? Hồi hôm cô không trông mà Giao lại, có phải tại ái tình xô đẩy, Giao muốn dang ra xa mà dang không được chăng?

      Qua ngày sau cô Xuyến ngồi may mà trí cô cứ lập lại các câu hỏi cô nêu ra trong lúc đêm vắng canh khuya đó hoài, cô nhớ hồi hôm Giao hỏi gắt cô nếu có người không say sưa, cũng không có tật chi khác, họ xin cưới cô thì cô ưng hay không. Cô có đáp rằng phải cho cô biết người muốn cưới đó là ai thì cô mới quyết định được. Giao vụt đứng dậy mà nói để bữa khác Giao sẽ trả lời cho cô biết, nói rồi bỏ đi về liền. Nếu nay mai Giao trở lại mà nói ngay ra chính Giao muốn thế cho Túc mà làm chồng cô, chớ không phải người nào khác, cha chả! Gặp trường hợp đó mới liệu làm sao, phải trả lời cách nào?

      Trót ngày đó cô không kiếm được câu để trả lời với Giao, cô chưa định được cách đối phó với cảnh tình rắc rối đó. Ðến tối cô thầm vái Giao đừng lại, mà có lại thì đừng nói cho cô biết người nào muốn kết tình nghĩa vợ chồng với cô. Thiệt vì phận nghèo hèn cô cần phải có nơi mà nương dựa, bởi vậy cô không dám tính thủ tiết trọn đời với người chồng quá vãng. Nhưng mà bây giờ cô sợ quá, sợ Giao vì tình yêu nồng nàn đắm đuối song phải che đậy giấu kín trong thâm tâm bấy lâu nay bây giờ Túc chết rồi, không cần giấu nữa, nên Giao tỏ thiệt nỗi lòng với cô, thì cô hết sức khó liệu, thỏa thuận thì khó, mà không thoả thuận cũng khó.

      May quá, tối bữa đó con Tý đã ngủ. Cô Xuyến bồng nó đem vô buồng đã lâu rồi mà không thấy Giao lại. Cô có ý mừng thầm, mừng sự khó khăn hăm dọa nhưng chưa phát hiện. Cô bước ra sân đứng ngó mông, thấy nhà của Giao cũng như nhà ở chung quanh cô đều im lìm, không nhà nào còn đốt đèn.

      Cô chắc Giao cũng như các người trong xóm ai cũng ngủ hết, ngủ cho khoẻ đặng sáng đi làm. Cô trở vô cửa tắt đèn mà ngủ như thiên hạ.

      Tuy tính đi ngủ, song nằm trong mùng tối đen và nằm một bên đứa con yêu là di tích của người chồng mới chết, nấm mồ có lẽ chưa khô, mà cô Xuyến mở mắt trao tráo, cứ nhớ những lời nói xa gần, và nhớ những cử chỉ dị thường của Giao, thì cô trạo trực ngủ không được. Tưởng thoát khỏi cảnh đời cũ, thân cô sẽ được khoẻ khoắn, nào dè vừa bước qua cảnh đời mới mà trí cô phải rộn ràng như vầy. Cô nghĩ tới đó rồi cô lo sợ, sợ mạng số vô duyên mãn đời, dầu trước dầu sau, ở khoảng nào cô cũng phải chịu đau khổ, trước thì đau khổ về phần xác, sau lại đau khổ về phần trí.

Giữa đêm khuya vắng vẻ im lìm, cô Xuyến đương nằm ôm lòng lo ngại, bỗng cô nghe có ai gõ cửa nhẹ nhẹ và kêu nhỏ nhỏ: “Chị Hai, chị còn thức không chị Hai? Chị mở cửa cho tôi vô nói chuyện một chút.”

      Cô Xuyến biết tiếng Giao, nhưng không trả lời, cứ dở mùng chun ra, rồi đi thầm ra cửa. Phía ngoài có tiếng kêu nữa. Cô phải nói: “Tôi đương ra mở cửa đây.”

      Bây giờ trong ngoài đều nín khe, chỉ nghe chốt cửa kêu kẹt kẹt, rồi một cánh cửa nhẹ nhẹ mở ra. Giao bước vô. Trong nhà tối đen. Cô Xuyến lần đi lại bàn thờ mò kiếm hộp quẹt đặng đốt đèn. Giao khép cánh cửa lại rồi cũng mò đi vô. Cô Xuyến quẹt cây quẹt cháy lên, cô thấy Giao đứng sau lưng cô thì cô hỏi: “Ði chơi sao lại để khuya dữ vậy? Giao cười mà nói: “Tôi muốn ngủ mà ngủ không được. Tôi chắc chị cũng còn thức nên tôi lại đây. Thiệt quả chị cũng chưa ngủ.”

      Cô Xuyến châm cây quẹt vào tim đèn mà đốt. Cô thầm nghĩ sự rắc rối hôm qua hâm dọa, thì bữa nay nó phát hiện rồi. Với giọng nói của Giao đó thì sự cô biết trước đó trúng chứ chớ không trật. Trước khó khăn thì phải bình tĩnh mà đởm đương, không nên chộn rộn. Cô bưng cái đèn, miệng cô nói: “Em ngồi đó chơi.” Cô muốn để đèn trên ván. Giao không cho. Chàng nói: “Chị để đèn luôn trên bàn đó đi. Bữa nay có may đâu mà phải để trên ván.”

      Cô Xuyến nghe lời, bưng đèn để lại trên bàn.

      Giao nói: “Chị ngồi đi, chị Hai, ngồi đặng tôi nói chuyện một chút. Tôi có một chuyện quan hệ lắm. Tôi cần phải nói phứt cho chị nghe. Tôi không thể nín nữa được”. Cô Xuyến càng nhận thấy rõ ràng cô đoán trúng ngay rồi. Cô bình tĩnh ngồi liền, ngồi chờ coi Giao nói thể nào rồi cô sẽ liệu mà đối phó.

      Giao đi lại vách xách một cái ghế đẩu để ngay trước mặt cô Xuyến, chàng ngồi trên ghế, hai tay vịn tấm ván bìa, gần bắp vế cô, ngước mặt nhìn ngay cô mà nói: “Chị Hai hôm qua tôi nói với chị rằng nếu chị tính cải giá thì sẽ có người không có tật gì hết, họ sẽ xin lãnh làm chồng chị liền. Chị biểu phải chỉ người đó cho chị biết đặng chị liệu rồi chị mới quyết định được. Tôi bỏ đi về, tôi có nói bữa khác rồi tôi sẽ cho chị biết người đó. Bữa nay tôi trở lại mà nói cho chị biết người muốn kết nghĩa vợ chồng với chị là tôi đây, chớ không phải là ai khác. Chị ưng hay không xin chị nói phứt cho tôi biết đi. ”

      Giao nói một giọt, chừng dứt rồi chàng cứ chống tay bên cạnh ván, mắt nhìn ngay cặp mắt của cô Xuyến mà chờ trả lời. Cô Xuyến cũng ngó ngay Giao. Cô đã quyết bình tĩnh, nhưng nghe lời Giao nói thì cô cảm xúc, nói không được, chỉ nhìn Giao mà rưng rưng nước mắt. Cô nhìn một hồi rồi thở một hơi dài mà hỏi lại, hỏi nhỏ nhỏ đủ Giao nghe: “Em có suy nghĩ kỹ hay không em? ”

      Giao vội vã đáp:

-         Tôi suy nghĩ kỹ lắm. Từ bữa chôn ảnh rồi thì ý nầy liền phát sanh trong trí tôi. Tôi biết cái ý đó không thuận với tình cảnh, không hạp với con mắt của thiên hạ, mà trái ngược với tình nghĩa chị em nữa. Bởi vậy nó vừa bùng dậy thì tôi lật đật kiếm thế đè ép không cho nó phát triển mạnh mẽ, tính để thủng thẳng tôi liệu sức tôi và tôi dò lòng chị rồi sẽ hay. Chẳng dè tôi càng đè ép thì nó càng lôi cuốn, xô đẩy, thúc dục mạnh hơn nữa. Tôi viện đủ lý, tìm đủ cách mà chống cự với nó không nổi, bởi vậy tôi phải đành chịu thua. Tôi chịu thua là tại nó có một cái lý rất cứng, rất đẹp, cái lý phải làm chồng chị đặng nuôi chị với con Tý no ấm hằng ngày, đặng cho chị biết hưởng thú vui trong đạo làm vợ, kẻo thuở nay chị chưa nếm, và sau hết, đặng hiệp cùng chị mà xây một nền hạnh phúc gia đình để hai chị em mình hưởng chung, mặc dầu ai thương ghét, ai khen chê, tùy ý họ, đừng thèm kể. Tôi xuôi xị chịu thua chỉ tại cái lý đó. Rồi nó được trớn nó biến hóa thành như một lò lửa trong lòng tôi, nó thui gan đốt ruột tôi nên tôi phải nói thiệt cho chị biết mà liệu coi bây giờ phải làm sao.

-         Em nói cái ý em muốn gần tôi mới phát sanh từ bữa chôn cất cha con Tý xong rồi. Tôi sợ em lầm. Tôi tưởng nó đã nứt mộng đâm chồi lâu rồi mà em không hay. Tôi nghi nó phát sanh từ ngày cha con Tý say về đánh chửi tôi, em chạy lại em can. Ảnh thoi em và ảnh nói: “Mầy lấy vợ tao hay sao mà mầy binh nó.” Tại lời nói vô ý thức đó mà em để ý đến phận tôi, nên em can thiệp luôn luôn. Vì thương tôi nên em không kể gì hết.

-         Không, không. Ðâu phải vậy. Thiệt từ ngày tôi làm ngoài hãng cưa, tôi nghe theo lời ảnh tôi mua nhà về ở xóm nầy, tôi thấy chị bị ảnh hiếp đáp, hễ say thì đánh chửi, tự nhiên tôi tội nghiệp cho chị, tôi có thiện cảm với chị. Tôi thương phận chị, mà tôi lại coi ảnh như anh cả của tôi, nên tôi can thiệp luôn luôn, không thèm kể gì hết. Mà trong mấy năm đó lòng tôi thương chị cũng như thương chị tôi vậy thôi, chớ không có ý gì khác. Tôi biết lòng tôi hơn chị. Năm nay tôi đã 20 tuổi rồi. Từ khi lớn lên, tôi học máy móc xong rồi, tôi ra đi làm cho tới ngày nay, tôi chẳng hề có thương một cô gái nào hết. Gặp đàn bà con gái, tôi xem cũng như đàn ông con trai, không bao giờ tôi để ý tới.

-         Sao em lại để ý đến tôi là người gần già rồi?

-         Hôm qua chị nói chị 31 tuổi mà già nỗi gì?

-         Ba mươi mốt tuổi đã hết nửa đời người.Còn không mấy năm nữa răng sẽ rụng, mắt sẽ lờ, da sẽ dùng, tóc sẽ bạc. Hiện thời tuy chưa già, song màu xuân xanh đã phai lợt, tôi còn vẻ đẹp son giá đâu mà hiến cho em để đền đáp thạnh tình đại nghĩa của em. Em đã lấy thiệt tình mà nói với tôi, tôi không phép đem giả dối mà đối lại. Thuở nay tôi khao khát ái tình. Tình yêu của tôi tràn ngập trong lòng. Có chồng đã 11 năm mà chồng tôi không biết khai nguồn ân ái chứa chan đó ra mà thưởng thức. Vì vậy nên khối tình yêu của tôi vẫn còn toàn vẹn trong đáy lòng. Tôi dám chắc bây giờ tôi đem ra mà hiến cho em thì không đến nỗi em thất vọng. Ngặt tôi đã đến từng tuổi nầy, tôi chẳng khác nào một đoá hoa đã héo, nay mai đây sẽ tàn, sẽ rụng, không còn quí báu, xinh đẹp gì nữa mà em mong hái. Nếu em vì tình dục nhứt thời xô đẩy, em hái bướng thì chắc chắn một ngày gần đây em xem lại thì đóa hoa đã khô héo, dầu em không nỡ vụt nó xuống hào hay xuống vũng cho rồi, em để nó trong bình, em ra vô em thấy nó thì em bực mình chớ không vui gì hết.Vậy em phải suy nghĩ lại cho kỹ, chẳng nên vội lắm.

-         Tôi đã có nói tôi suy nghĩ kỹ rồi. Tôi phải làm chồng chị chớ tôi không thể để cho người khác, vì tôi sợ họ cũng sẽ tiếp mà gây sầu não cho chị nữa. Tôi nói thiệt, không hiểu tại sao mà hổm nay tôi thương chị nồng nhiệt, thương đến ăn không ngon, đêm không ngủ được. Ðể tôi nói hết cho chị hiểu tại sao lửa tình phừng dậy trong lòng tôi, phừng dậy rồi tràn lan ra thể nào. Bữa chôn ảnh rồi tôi ghé thăm chị. Rồi phụ với chị mà dọn dẹp nhà cửa lại. Tối tôi còn theo anh Bảy Cao trở lại chơi đặng coi anh Tư Thìn tính sổ. Tôi hay còn dư ít chục đồng bạc thì tôi mừng cho chị khỏi mang nợ nần. Nhưng đêm ấy tôi nằm nghĩ lại mấy chục đồng bạc dư đó chị ăn hết rồi chị lấy gì mà sống nữa. Tôi bắt đầu lo lắng về chuyện tương lai của chị với con Tý. Tôi có một mình. Tôi lại được hãng chọn đứng máy thế cho anh Hai Túc. Tôi được lãnh tiền công cũng như anh hồi trước. Tôi đủ sức bảo bọc vợ con ảnh no ấm. Mà bảo bọc cách nào chớ? Tôi lấy cớ gì mà mỗi tháng tôi chia cho chị số tiền công của tôi? Dầu chị chịu như vậy đi nữa, tôi với chị không có ý gì u ẩn, không có làm điều chi quấy, mà cũng chẳng khỏi thiên hạ dị nghị. Mà lâu ngày chầy tháng rủi tôi với chị vì có cảm tình cùng nhau rồi núp lén xú xí với nhau thì hèn hạ quá. Tôi sẽ mang tiếng dùng tiền bạc mà mua tiết hạnh của chị, còn chị bị chúng cười chê chị ham tiền mà lấy em út. Hai đàng cũng không ra gì hết. Chi cho bằng hai chị em mình công khai kết nghĩa vợ chồng, rồi tôi đi làm mà nuôi mẹ con chị. Chị ở nhà mà lo cơm nước áo quần cho tôi. Hết ai nói gì được nữa. Ái tình của tôi phát sanh tại đó, tôi lo lắng cho tương lai của chị, tại tôi biết thuở nay chị mang túi đau khổ trìu trịu, tôi quyết đem một khối tình yêu mến nồng nàn đắm đuối mà thay thế cho cái túi khốn nạn đó, tại tôi quyết xây một nền hạnh phúc gia đình, không phải với bạc tiền nên không rực rỡ, nhưng với tình dài nghĩa nặng, nên chắc chắn sẽ êm ấm, sẽ tươi cười luôn luôn, để cho chị em mình chung hưởng đến già, nhứt là cho chị bù trừ nỗi khổ trong 11 năm dài đăng đẳng.

-         Nếu em có lòng thương tôi, thì kết làm chị em với nhau chắc chắn sẽ tốt đẹp hơn nhiều.

-         Không được chị ạ, lửa tình đã phừng dậy rồi, không thể vụt tắt được. Tôi cố rán sức đàn áp ngọn lửa tình trong mấy bữa, tôi không dám thấy mặt chị mà đàn áp không nổi, nên tôi lại thăm chị, tính nói thiệt cho chị nghe. Té ra lại ngồi coi chị đương may đồ gấp cho người ta, tôi nhận thấy bộ chị tề chỉnh, đàng hoàng, lại có bàn thờ của ảnh sờ sờ một bên đó, tôi kính nể, tôi không dám bày tỏ tình duyên, chỉ hỏi thăm cách ăn ở tương lai, cho chị biết tôi lo lắng cho chị và tôi hứa tôi sẵn lòng giúp đỡ chị đủ mọi phương diện. Mà không nói ra thì lửa tình hừng hực trong lòng, tôi chịu không nổi, sợ ngồi nhây sẽ sanh chuyện không tốt lành, tôi phải bỏ đi về. Chị biểu tôi bữa sau lại chơi đặng chị rãnh chị nói chuyện. Tôi ừ bướng mà tôi không dám léo lại nữa. Trót năm sáu đêm hễ ăn cơm tối rồi thì tôi quyết ngủ liền, không dám đốt đèn, ngủ đặng quên tình nồng nàn của tôi đối với chị. Ngủ không được, quên cũng không được, chị Hai à. Hình dạng của chị cứ ở trước mắt tôi hoài, làm sao quên được mà ngủ. Nếu mê mệt quá tôi ngủ được một hai giờ, thì thức dậy tôi càng tưởng nhớ chị nhiều hơn nữa. Chị thấy sức mạnh của tình yêu nó xô đẩy tôi hay không chị Hai? Chị thấy tôi ráng sức mà chống cự với nó thể nào hay chưa? Tôi xem xét lẽ phải lẽ quấy rồi hết. Tôi suy nghĩ hiện tại với tương lai cũng rồi. Tình yêu nó cứ biểu tôi phải xông tới, đừng thèm kể tuổi không đồng nhau, vì tình yêu hai bên đều như nhau, nó không có tuổi, nên không già không trẻ. Nó lại biểu tôi đừng thèm kể tiếng thị phi, bởi vì nếu đôi bên đã công khai kết nghĩa vợ chồng, chớ không núp lén, thì không lỗi gì hết mà sợ thiên hạ chê cười nhạo báng.Tại như vậy đó, nên đêm nay đợi xóm riềng ngủ hết tôi mới lại mà nói ngay việc tôi tính kết tình nghĩa vợ chồng với chị cho chị nghe. Nếu đối với tôi chị cũng có chút cảm tình, hoặc nếu tình yêu nồng nhiệt của tôi nó có thể gây tình yêu cho chị, thì đôi ta phối hiệp với nhau phứt cho rồi, đặng chúng ta sớm lo xây đắp nền hạnh phúc mà chung hưởng. Tôi hứa tôi sẽ tận tâm giúp cho chị quên hết nỗi đau khổ chị đã mang trót 11 năm nay và bước qua khoảng đời mới chị sẽ sống với thương yêu, với tình nghĩa, thương yêu dồi dào, mà tình nghĩa cũng chan chứa.

      Nghe Giao nói tới đây, cô Xuyến cảm xúc cực điểm, cô hết bình tĩnh, cô hết dằn lòng nữa được. Cô khóc ngay, khóc ra tiếng, nước mắt tuôn dầm dề, phải lấy vạt áo mà lau, nhưng càng lau nước mắt càng tuôn ra nữa. Giao đứng dậy đi qua đi lại, rồi hé cửa mà dòm ra ngoài. Trời tối đen tư bề im lìm, nhà nhà đều ngủ.

      Giao thấy Xuyến ngồi thút thít khóc hoài, chàng mới lại đứng trước Xuyến mà hỏi: “Tôi sanh chuyện làm cho chị đau đớn buồn rầu lắm hay sao mà chị khóc dữ vậy chị Hai? Nếu có vậy thì xin chị tha lỗi cho tôi. Thiệt tôi cố tâm muốn làm cho chị an vui, chớ không bao giờ tôi tính gây buồn cho chị. Nếu những lời tôi nói có điều nào gợi mạch sầu của chị xin chị cho tôi biết đặng sau tôi tránh.”

      Cô Xuyến ngước mặt nhìn Giao với cặp mắt chứa chan ân ái. Tiếc vì đêm tăm tối, lại ngọn đèn leo lét đằng xa không cho Giao thấy được nên Giao không rõ được tâm hồn của Xuyến trong giờ phút quan hệ nầy, giờ phút yêu thương pha trộn với lo ngại.

      Xuyến nhìn Giao rồi nói: “Nghe lời em nói nãy giờ tôi vui sướng lắm, chớ có buồn rầu đâu. Buồn rầu quá nên khóc, mà vui sướng quá, nói không được cũng khóc vậy chớ.” Giao mừng nên cười mà nói: “Ạ! Nếu tại vui sướng nên chị khóc thì chị cứ khóc đi. Tôi ước mong nước mắt của chị thuở nay, đặng chị vào cảnh đới mới, nhẹ nhàng, trong trẻo, sạch sẽ, mà tiếp rước tình yêu của tôi sẵn sàng và hăng hái đem hiến cho chị.”

      Cô Xuyến tuy nước mắt chưa ráo, song cô nhìn Giao và nhích miệng cười rất hữu duyên mà nói: “Tôi rất cám ơn em, cảm cái ơn rót nước cam lộ[2] vào lòng tôi đương khô khan xào héo. Tôi cảm cái ơn em đặt tình yêu vào tôi, tình yêu ấy thiệt nồng nhiệt nên em mới không màng tuổi tác, mà cũng không kể thị phi. Em ngồi ghế đó, ngồi đặng tôi nói cho nghe. Thiệt trót hơn 10 năm nay tôi đau khổ hết sức, đau khổ mà không có người thân thiết đặng thở than. Từ bữa chôn cha con Tý rồi, tôi nghĩ có một mình em thương xót phận tôi, nên tôi có ý trông đợi em lại chơi đặng tôi bày tỏ các nỗi khổ của tôi cho em hiểu, mong trút sạch bầu buồn tủi để nhẹ nhàng mà bước qua khoảng đời mới. Em cứ lánh mặt, tôi mời mà em cũng không thèm lại. Tôi trông đợi không được rồi tôi phiền em. Tôi tưởng em đối với tôi em cũng lãnh đạm như người khác. Ðêm nay em nói ra tôi mới hay em muốn tránh tôi là tại ái tình, mà cũng tại ái tình nên tôi mới trông đợi em không được tôi mới phiền giận. Tôi đã thấy em hiểu hết nỗi khổ của tôi rồi, vậy tôi không cần nhắc lại làm chi, nhắc lại thì đụng chạm vong linh của người quá cố tội nghiệp. Còn em hay tôi trông đợi, em đã hiểu tâm hồn của tôi rồi, vậy tôi không cần bày tỏ cảm tình của tôi đối với em làm chi. Bây giờ tôi chỉ nói với em rằng em đã lấy lòng thành thiệt mà đáp lại. Em muốn kết tình nghĩa vợ chồng với tôi, đó là một việc hết sức quan hệ. Thuở nay tôi chẳng hề được nghe một câu tình nghĩa. Hôm nay được nghe em phân trần đủ hết, thì lòng tôi khoan khoái vui sướng vô cùng. Nhưng được vui phải ngừa cái buồn, được phước phải ngừa cái họa. Nếu muốn vui cho bền, phước cho chắc, thì phải dè dặt không nên hốt tốc. Vậy xin em hãy phải để cho tôi thong thả đặng tôi suy nghĩ lại. Tôi khuyên em cũng phải bình tĩnh mà ngó trước xem sau. Tôi thấy có một cách giúp cho mình yêu nhau êm ấm mà khỏi ai dị nghị gì được. Mình đừng kết nghĩa vợ chồng, mình chỉ kết tình chị em với nhau mà thôi. Tôi hứa tôi sẽ ở góa trọn đời mà chăm nom hạnh phúc cho em. Còn về phần em, thì tôi sẽ chọn lựa một cô gái xứng đôi vừa lứa và hiệp ý đồng tình với em, tôi làm mai cho em cưới làm vợ. Vợ chồng em về ở chung một nhà, em có vợ để giao tình ái ân lại có chị để chăm nom hạnh phúc. Có vậy thì em đã thỏa mãn tình duyên, mà đôi ta gần nhau cũng khỏi tiếng tăm chi hết. Em nên suy nghĩ lại. Cái cách tôi nói đó là cách khôn ngoan tốt đẹp hơn hết. ”

      Giao ngồi trầm ngâm một hồi lâu rồi lắc đầu mà nói: “Không được chị à. Tôi không thể thương người khác ngoài chị được. Phải chị làm vợ tôi thì tôi mới được vui sướng.”

      Cô Xuyến thở dài rồi chậm rãi nói: “Vậy thì em phải để cho tôi suy nghĩ. Việc đó quan hệ quá, nó ảnh hưởng trót cả đời chị em mình. Phải suy nghĩ cho kỹ mới được. Tôi xin em cho tôi hẹn mười ngày rồi tôi sẽ trả lời. Mãn hạn đó rồi em sẽ trở lại đây mà bàn tính nữa. Phải để cho tôi tĩnh trí lại đặng tôi sáng suốt mà định đoạt.”

      Giao đứng dậy mà nói: “Chị thong thả mà suy nghĩ. Trong mười ngày nữa tôi sẽ trở lại. Nhưng tôi nói trước cho chị biết rằng chị yêu tôi hay không yêu tùy ý chị. Tôi không dám ép chị yêu, bởi vì tình yêu ép buộc thì không có giá trị gì hết. Tình yêu tự nhiên kia mới quí. Mà mãn hạn mười ngày rồi, nếu chị nói vì chị không yêu tôi nên chị không thể làm vợ tôi được, cha chả, nếu chị nhẫn tâm đến thế thì chắc chị không còn gặp mặt tôi nữa.”

      Cô Xuyến ngó Giao mà hỏi: “Tại sao vậy?”

      Giao xây lưng đi lại cửa, vừa đi vừa nói: “Tại sao chị hiểu mà. Cần gì phải nói.”

      Giao mở cửa sắp bước ra. Cô Xuyến theo sau mà nói: “Trong khoảng mười ngày đó em cũng phải suy nghĩ lại nghe hôn.”

      Giao đứng lại mà nói: “Tôi cũng sẽ suy nghĩ chớ, suy nghĩ coi phải tổ chức ổ uyên ương thế nào cho đôi ta chung sống trong cảnh thần tiên ngoài vòng thị phi, khỏi mắt tục dòm ngó. ”

      Giao nói rồi đi tuốt mất. Cô Xuyến đóng cửa rồi lại kéo gối mà nằm, tay gác tay ngang qua trán, mắt ngó lên mái nhà. Ngọn đèn leo lét trên bàn, tiếng gà gáy vang trong xóm.