Viên Tướng Của Nhà Vua

ần thứ hai tôi đến Menabilly rất khác với lần trước. Tôi đến lúc mùa xuân. Các cây kim tước đang trổ hoa và John Rashleigh đứng đón tôi trên đường, trước lối vào trang viên. Đàn bò đang gặm cỏ. Trong vườn cây ăn trái, những cánh hoa cuối cùng rụng dần. Lần này, chúng tôi đang ở tháng mười hai. Gió bấc rét như cắt da tung hoành ngoài núi đồi và thung lũng. Những bức tường đổ nát của lâu đài vẫn còn đó. Trong cánh đồng, phía trên Polkerris, một người nông dân đang thúc bò kéo cày. Còn ở nhiều chỗ khác, đất bỏ hoang, mọc đầy cây gai. Vài con vật đang gặm cỏ trong vườn rào kín và cho đến bây giờ, sau hơn một năm, vẫn còn những mảnh đất thâm sì nơi quân phiến loạn dựng lều trại trước đây.

Khi vào trong sân, tôi ngước mắt nhìn căn phòng xưa của tôi. Chỉ còn những khung cửa sổ đen ngòm. Cả cánh tây của ngôi nhà đều mang vẻ tiêu điều. Trong thư hồi âm, chị Mary đã cho biết rằng chỉ còn khu phía đông của lâu đài là có thể sửa lại để ở.

Chị Mary xuất hiện trên bậc thềm, mặc toàn đồ trắng. Vẫn nụ cười buồn như xưa. Mọi người đẩy xe tôi vào hành lang, nơi đó tôi gặp Alice thân yêu vẫn đang bị đám trẻ vây quanh. Đứa nhỏ nhất, mười hai tháng, đang tập đi những bước chân đầu tiên, tay cứ bấu chặt lấy váy mẹ. Chỉ có bấy nhiêu thôi. Còn gia đình Sawle đã về Penrice, gia đình Sparke về Devon. Vợ chồng John hiện nay ở Fowey, trong căn nhà thành thị của giòng họ Rashleigh. Anh rể tôi đang ở đâu đó trên lãnh địa và tôi phải ngồi nghe kể biết bao câu chuyện của năm qua.

- Vùng Cornouailles đã mất mát tất cả - chị tôi buồn bã nói – Ai cũng bất mãn. Mùa gặt hè này không đủ bù đắp những gì chúng ta đã thiệt hại năm ngoái. Bất cứ tá điền nào cũng nói thế. Nếu chiến tranh không kết thúc nhanh, chúng ta sẽ bị phá sản và nghèo đói hết.

- Chẳng còn bao lâu nữa, chúng ta sẽ chứng kiến chiến tranh chấm dứt – tôi đáp – nhưng không chấm dứt theo chiều hướng chúng ta hy vọng đâu.

Alice có vẻ muốn nói gì đó, nhưng chị Mary đã nháy mắt ra hiệu. Tôi hiểu những người trong gia đình Rashleigh cố tránh không nhắc đến tên Richard và tảng lờ như không biết đến những liên hệ giữa tôi và chàng. Không ai hỏi gì về đời tư của tôi.

- Một số người cho rằng Đức Vua sẽ tăng cường đạo quân về miền tây để giúp chúng ta đánh đuổi Fairfax ra khỏi Devon - chị Mary nói.

- Hoàng thượng đang bận tâm đến sự an nguy của ngài tại Midland – tôi đáp – Ngài không còn thì giờ lo miền tây đâu.

- Dì có tin rằng vùng Cornouailles sẽ bị chiếm đóng một lần nữa không? – Alice lo sợ hỏi tôi.

- Dì cũng không thấy cách nào tránh khỏi.

- Nhưng, chúng ta còn nhiều người, phải không? – Mary nói, vẫn tránh không nhắc đến tướng Richard – Chúng ta đã bị thuế rất nặng để nuôi quân cơ mà!

- Những người lính chân đất làm sao mà chiến đấu giỏi được – tôi nói - nhất là khi họ thiếu đạn để bắn.

- Jonathan nói rằng tình hình nội bộ của phe Đức Vua vô cùng rối rắm – Mary nói - ở miền tây, không có người chỉ huy tối cao. Hội đồng Cố vấn Hoàng tử và các tướng lãnh trong quân đội không hợp ý nhau, thật là trống đánh xuôi, kèn thổi ngược.

Qua thái độ của mọi người - kể cả Alice hiền dịu và rộng lượng – tôi đoán biết rằng ở Menabilly này, ai cũng nguyền rủa Richard Grenvile nặng nề, vì những hành động thô bạo của chàng. Nếu tôi không tự ý nhắc đến tên chàng, thì chẳng ai dám nhắc suốt thời gian tôi sống ở đây. Không ai muốn là người đầu tiên nhắc đến Richard. Một hàng rào vô hình được thiết lập giữa tôi và mọi người, gây cảm giác khó chịu. Tôi nói:

- Có lẽ, nhờ theo tướng Richard từ tám tháng nay, từ lúc ngài ta bị thương, tôi biết rõ tính ngài hơn. Tôi nhìn nhận tướng Richard phạm nhiều lỗi lầm, nhưng ngài là vị tướng giỏi nhất so với những người khác trong quân đội Hoàng gia. Hội đồng Cố vấn Hoàng tử sẽ có lợi nếu nghe theo đường lối quân sự của Richard.

Trong một lúc lâu, không ai hé môi.

- Chồng cháu, anh Peter cùng với cậu Robin đang tham gia chiến đấu ở mặt trận Plymouth, dưới quyền của ngài John Digby - cuối cùng Alice lên tiếng, gò má hơi ửng hồng - Vừa qua, anh Peter có về thăm nhà. Anh ta nói rằng tướng Richard thường xuyên gửi thư cho ngài John, ra nhiều lệnh buộc ngài John phải thi hành, nhưng thực tế tướng Richard chẳng có chút quyền nào để làm việc ấy cả.

- Những lệnh nào? – tôi hỏi – có lợi hay có hại?

- Cháu không tin rằng người ta sẽ chú trong đến giá trị những lệnh đó – Alice nói – Có lẽ những ý kiến của tướng Richard là cần thiết và bổ ích cho họ, nhưng ngài John không phải là thuộc cấp của tướng Richard, vì thế ngài cho là bị chạm tự ái.

Vào lúc ấy, anh rể tôi bước vào mọi người ngưng nói chuyện ngay. Lòng tôi tê tái tự hỏi còn được bao nhiêu người là bạn trung thành của Richard.

Tôi ở Menabilly được vài ngày. Một hôm anh rể tôi hỏi thẳng tôi vết thương của Richard đã lành lặn chưa. Jonathan không thích nói vòng vo như người khác.

- Thật ra, theo em nghĩ, Richard đã xuống sức nhiều. Nhất là tình thế hiện nay chắc chắn không đem lại cho anh ta niềm vui và tin tưởng.

- Richard đã hành động quá thô lỗ ở Cornouailles này - Lẽ ra ông ta nên tế nhị yêu cầu giúp đỡ hơn là yêu sách người ta.

- Tình hình khó khăn dẫn đến những biện pháp cứng rắn – tôi nói – Bây giờ không phải lúc đi từng nhà, ngửa nón xin tiền nuôi quân khi mà kẻ thù đang ở kề bên.

- Nhưng nếu Richard biết cư xử lịch sự và thông cảm với nỗi khổ chung của mọi người, ông ta sẽ đạt kết quả tốt đẹp hơn nhiều. Cả vùng này sẵn sàng đứng sau lưng tướng Richard nếu ông ta chỉ tỏ ra hơi hiểu biết bằng một nửa ông anh Bevil.

Tôi không tìm ra được câu đối đáp. Anh Jonathan nói rất có lý.

Trời lạnh và buồn. Tôi trải qua phần lớn thời gian trong phòng giành cho tôi, căn phòng mà Gartred đã ở cách đây mười tám tháng. Phòng này tương đối ít bị thiệt hại, có lẽ vì là phòng của Gartred. Tôi cảm thấy thoải mái khi ở đây nhưng tâm hồn cực kỳ trống vắng với nỗi sầu cô độc sau tám tháng sống gần người tôi yêu. Tôi đã chia sẻ những nỗi đau, nỗi phiền muộn kể cả ý nghĩ điên khùng của chàng. Tôi đã quen thuộc với tính khí thất thường của chàng. Tôi yêu và hiểu những tính khí đó hơn ai hết.

Ngày lễ Noel, John và Joan từ Fowey đến. Peter Courtney cũng được chỉ huy là ngài John Digby cho vài ngày phép về với vợ. Chúng tôi cố gắng làm mặt vui, vì bọn trẻ và có lẽ vì chúng tôi nữa. Chúng tôi tạm quên Fairfax và Cromwell mà theo lời người ta nói, vừa dẫn quân đi vừa lâm râm cầu nguyện. Chúng tôi nướng trái giẻ trên hai đống lửa chụm trong hành lang. Tôi còn nhớ lúc ấy có một lão già mù chơi đàn harpe đến xin tá túc nhà chúng tôi từ hôm trước Noel. Lão già biểu diễn cho mọi người nghe dưới ánh sáng hiền dịu của những ngọn đèn dầu. Từ hồi chiến tranh xảy ra, số người vô gia tư, ăn xin càng gia tăng. Họ lang thang trên đường cái, từ làng này sang làng khác, và nhận nhiều lời chửi hơn là tiền lẻ. Có lẽ vì là mùa lễ Giáng sinh khiến anh Jonathan rất rộng rãi hơn và lão già mù mới không bị hắt hủi ra khỏi nhà. Tôi còn nhớ lão mặc đồ sờn rách, ngón tay uyển chuyển bấm dây đàn, giọng hát run run êm ái lạ lùng. Tôi hỏi Jonathan có sợ trộm cướp trong thời buổi khó khăn này không.

Anh ta lắc đầu đưa tay chỉ những cái ghế cũ mòn:

- Gia tài anh chẳng còn gì nữa – Jonathan đáp – Năm ngoái em đã thấy quân giặc phá huỷ nhà này như thế nào.

Kế đó, vừa cười gượng, anh ta vừa hạ thấp giọng nói:

- Ngay cả căn phòng bí mật và đường hầm bây giờ chỉ là nơi ẩn náu của bầy chuột và đầy mạng nhện.

Tôi chợt rùng mình bồi hồi nhớ lại tâm trạng lo lắng của tôi trước kia khi Dick ẩn núp trong hầm tối. Chỉ khi quay nhìn Peter Courtney đang chơi trò chụp ếch với bọn trẻ, tôi mới cảm thấy nhẹ nhõm phần nào. Những tiếng cười vui tươi hồn nhiên của trẻ thơ lấn át giọng hát sầu não của lão già mù.

Anh rể tôi đứng trước cửa sổ, lặng lẽ quan sát bầu trời xám như chì đang sẩm tối. Cả hai chúng tôi nhìn những cụm tuyết đầu tiên bắt đầu rơi xuống.

- Hải âu bay về đất liền – Jonathan nói – năm nay mùa đông sẽ khắc nghiệt vô cùng. Lời nói vô tình, nhưng tôi linh cảm trước có điều chẳng lành.

Buổi sáng hôm sau, mọi người chúng tôi như thức dậy trong một thế giới mới, một thế giới phủ toàn màu trắng, yên lặng lạ lùng. Bầu trời không có mặt trời, chỉ có tuyết rơi trắng xoá. Trong bầu không khí tinh khiết đó, ngân lên những tiếng chuông đón mừng Noel của nhà thờ Tywardreath. Tôi nghĩ đến Richard bây giờ đang cùng với tuỳ tùng ở Werrington. Tôi e rằng chàng không thể giữ lời hứa đến với tôi trong dịp lễ Noel được bởi vì tuyết đóng băng cả các đầm lầy ở Bodmin.

Nhưng chàng đến, giữa lúc trưa, ngày thứ chín của tháng giêng. Chàng dẫn theo Jack Grenvile và em trai của Jack là Bunny, một cậu bé trạc tuổi Dick nhưng có cái cằm hiếu chiến và đôi mắt cười cợt. Bunny cứ nằng nặc đòi theo chú đi đánh quân phiến loạn, không chịu trở về Stowe ở gần mẹ nó. Nhìn thấy Richard bẹo tai thằng bé, bông đùa với nó, tôi bỗng có ý nghĩ thương xót Dick, một mình, không ai trìu mến. Tôi tự hỏi phải chăng Richard luôn luôn thương yêu con cái người khác trong khi chàng làm mặt xa lạ đối với con ruột chàng.

Anh rể tôi từng chơi thân với Bevil, nên vui vẻ ra mặt với hai con trai của người bạn quá cố. Và giây phút hơi miễn cưỡng vì cuộc thăm viếng đột ngột này, anh ta lịch sự mời Richard vào nhà. Nhìn sắc diện chàng hồng hào hơn và chưa đầy năm phút sau, người ta đã nghe giọng nói của chàng oang oang trong hành lang dài. Gia đình Rashleigh nín thinh và tôi hiểu ngày lễ chấm dứt từ lúc chàng bước chân vào nhà. Peter Courtney đang diễn trò hề cho mọi người cười, vội vàng thôi diễn. Tôi thấy Peter nháy mắt ra hiệu cho vợ nó, Alice, vì đứa con gái đầu lòng của hai người không biết sợ đang tiến tới gần Richard và kéo dây đai của chàng.

Bầu không khí ngượng nghịu bao trùm khắp nhà và tôi nhận thấy chị Mary của tôi chau mày. Có lẽ chị ấy đang tự hỏi làm thế nào sắp đặt chỗ ở cho Richard trong khi ngôi nhà chỉ sử dụng được có một cánh.

- Có lẽ ngài đang trên đường đi Truro? - chị Mary hỏi, trong thâm tâm nghĩ rằng Richard sẽ lên đường ra đi vào sáng hôm sau.

- Không – chàng đáp – ý định của tôi là ở lại đây tám ngày để săn bắt vịt thay vì săn quân phiến loạn.

Jonathan có vẻ lo lắng. Mọi người đều im lặng. Richard vẫn thản nhiên lớn tiếng nguyền rủa người dân Cornouailles là chậm như rùa.

Dù sao gia đình Rashleigh đều sinh trưởng ở miền đông nam, nhưng Richard chẳng cần giữ ý tứ.

- Như chúng tôi đấy, hai chàng trai này và tôi, gốc ở phía bắc, chúng tôi giải quyết mọi vấn đề thật nhanh, gọn. Nhưng ở phía nam Bodmin này, người ta lề mề như rùa.

- Thú thật với các vị rằng nếu quân đội của tôi chỉ gồm toàn những người sinh trưởng bên bờ đại tây dương, tôi sẽ đương đầu ngay với Fairfax ngày mai. Nhưng khốn nỗi, chỉ mới thấy ánh thép, dân Truro bỏ chạy như chuột.

- Hình như anh đánh giá thấp đồng bào của anh và là những người đồng hương với tôi – Jonathan lặng lẽ nói.

- Không đâu. Tôi thừa biết họ quá mà!

Tôi nghĩ thầm: “Tình thế sẽ ra sao nếu họ không còn đề tài nào khác ngoài đề tài này để nói chuyện với nhau suốt một tuần lễ?”

Cũng may, Jack Grenvile là một thanh niên khá tế nhị. Nó vỗ vai người chú:

- Chú nhìn kìa, con mồi của chú đấy.

Jack đưa tay chỉ lên bầu trời xám và lấm chấm tuyết, những con chim đang bay về đồi Gribben. Richard cũng vỗ vai cháu và cười ha hả. Ngay tức thì mọi người lại trở nên vui vẻ. John, Peter và cả anh rể của tôi đều tiến về bãi biển. Còn phụ nữ chúng tôi trùm áo măng tô kín người ra ngoài đường đê để theo dõi cuộc săn bắn. Tôi có cảm tưởng trở lại hai mươi tuổi khi Richard tay cầm chim ưng của Peter, quay lại cười nói với tôi. Trẻ con chạy ra đồng cỏ dưới thung lũng Pridmouth, gọi nhau ơi ới. Đàn chó sủa vang, mừng rỡ. Tuyết vẫn còn phủ trên những cánh đồng lúa. Trong chốc lát, mặt trời chói loà trên nền trời trắng. Loài chim te le kêu vang trên đầu chúng tôi.

Thật là một bản hợp xướng – tôi nghĩ – tôi có Richard, Alice có Peter, Joan có John. Chúng tôi không còn lo sợ gì, chiến tranh không có ở đây. Kẻ thù không có trong vùng Devon.

Tối hôm đó, chúng tôi ngồi vòng quanh ngọn lửa trại trong hành lang, Jonathan và Mary rút lui lên phòng sớm.

Lão già mù chơi đàn harpe đã ra đi cùng với năm mới. Chúng tôi chỉ còn Alice với cây đàn luth, Peter với những lời ca trong khi hai anh em Grenvile là Jack và Bunny, khe khẽ huýt gió theo. John chất thêm củi khô vào đống lửa và thổi tắt những ngọn đèn.

Tôi còn nhớ lúc ấy Alice tay gẩy đàn luth ngước đôi mắt tôn sùng và ngưỡng mộ về phía Peter người chồng mà than ôi, sau này tàn nhẫn quên lời thề. Dưới hơi ấm ngọn lửa, Peter ngẩng đầu ra sau, cất tiếng hát:

“Em định bỏ rơi anh sao?

Hãy nói không,

Hãy nói em không bao giờ làm thế

Vì xấu hổ,

Em để mặc anh với nỗi bất hạnh sao?

Hãy nói không…”

John và Joan nắm tay nhau mỉm cười, John với vẻ mặt lương thiện, John không bao giờ quất ngựa truy phong, không bao giờ phản bội Joan như Peter sẽ phản bội Alice để ra đi vĩnh viện đến một xứ kia.

“Hỡi em muốn bỏ rơi anh sao?

Em không hề thương hại

Người em yêu sao?

Hỡi ôi! Con người tàn nhẫn, Em muốn xa rời anh sao? Hãy nói không”

Tiếng đàn luth than vãn dưới những ngón tay mềm mại của Alice, Jack và Bunny, đưa tay lên miệng làm loa, khe khẽ ngâm nga theo điệu nhạc. Tôi liếc nhìn Richard. Chàng đang ngắm nhìn ngọn lửa, chân bị thương đặt trên ghế. Ngọn lửa nhảy nhót khiến khuôn mặt chàng khi mờ khi tỏ và tôi không thể biết chàng đang khóc hay đang cười.

- Cách đây lâu rồi, anh cũng hát những lời như thế - tôi thủ thỉ với chàng.

Richard có vẻ không chú ý đến lời tôi nói. Chờ cho Peter hát dứt lời, chàng đặt ống điếu xuống, phà một hơi khói dài trong không khí, chìa tay ra mượn cây đàn Luth của Alice.

Chàng mỉm cười tinh quái, vừa bấm những dây trầm vừa hát:

“Hỡi em, hôn thê xinh đẹp đội vương miện bằng hoa.

Giết lòng anh bằng ánh mắt. Chà đạp anh dưới gót chân. Em là phép lạ, là niềm vui.

Là một vì sao giữa những vì sao.

Nhưng hãy nói cho anh biết. Một trăm năm nữa em sẽ ra sao?”

Chàng ngưng hát, ném một cái nhìn giễu cợt xung quanh chàng. Alice ngồi không yên trên ghế, nghi ngại nhìn Peter, Joan cắn môi.

“Lạy Chúa – tôi nghĩ thầm - Tại sao chàng nỡ làm mọi người cụt hứng? Tại sao chàng cứ muốn điều xấu?

Richard lại ca tiếp:

“Ôi! Tại sao cứ phải lo xa?

Tại sao cứ phải thở than và khóc lóc? Hãy ăn, uống và vui chơi, còn kịp mà!

Bởi vì đó là chắc chắn nhất.

Sau khi chết, không còn gì khoái lạc. Sức khoẻ, giàu sang, sắc đẹp, duyên dáng. Thử hỏi một trăm năm nữa sẽ ra gì?”

Chàng đứng dậy nghiêng mình trả đàn lại cho Alice. Peter hơi cười gượng. John rời đống lửa đi thắp sáng các ngọn đèn. Joan cúi xuống và dập tắt đống lửa. Cuộc vui đứt quãng.

Jack Grenvile mở cánh cửa sổ, nhìn ra ngoài và nói:

- Tuyết vẫn còn rơi. Hy vọng rằng tuyết rơi thật dày đặc trong vùng Devon để bít đường đi của Fairfax.

- Tại sao ai cũng bỏ đi vậy cà? - Cậu bé Bunny hỏi – Không ca nhạc nữa sao?

Không ai trả lời. Chiến tranh, sợ hãi và ngờ vực lại xâm chiếm ý nghĩ của chúng tôi. Cuộc sống êm ả tối nay đã chấm dứt.