Lao là một bệnh rất phổ biến và nguy hiểm, nhưng bệnh có thể chữa khỏi hoàn toàn nếu bạn dùng thuốc chống lao theo đúng quy định của bác sĩ. Bất kỳ loại thuốc lao nào cũng có nhiều tác dụng phụ, vì vậy điều quan trọng là bạn cần thông báo với bác sĩ về các loại thuốc khác và tình trạng sức khỏe mà mình đang có, nhằm điều trị bệnh lao hiệu quả.
Lao có thể chữa khỏi trong hầu hết trường hợp nếu bạn sử dụng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ. Bác sĩ hoặc người quản lý bệnh lao sẽ giúp theo dõi việc điều trị của bạn. Nếu bạn muốn bắt đầu một quá trình điều trị bệnh lao (TB), bạn cần dùng thuốc lao liên tục trong vòng ít nhất 6 tháng. Một số người có thể cần điều trị lâu hơn.
Những điều cần lưu ý trước khi dùng thuốc chống lao
- Thông báo cho bác sĩ bệnh sử trong quá khứ và bất cứ loại thuốc nào bạn đang dùng.
- Dùng thuốc theo chỉ dẫn. Không ngưng dùng thuốc, ngay cả khi bạn cảm thấy tốt hơn. Uống thuốc không đúng quy định của bác sĩ có thể làm các vi khuẩn lao kháng thuốc.
- Uống một liều thuốc duy nhất mỗi ngày, tại cùng một thời điểm và trong một khoảng thời gian cần thiết theo hướng dẫn. Bạn hãy nhớ rằng quên uống thuốc có thể dẫn đến thất bại trong điều trị.
- Một số loại thuốc như rifampicin phải được uống khi đói vì thuốc này tương tác với thức ăn.
- Hãy chắc chắn rằng bạn uống chính xác liều mỗi loại thuốc.
- Tránh uống rượu trong thời gian điều trị.
- Rối loạn tiêu hóa nhẹ có thể xảy ra vào lúc bắt đầu điều trị nhưng chúng thường trở nên tốt hơn trong một vài ngày. Nếu tình trạng này không cải thiện hoặc ảnh hưởng đến các hoạt động hàng ngày, hãy liên hệ với người quản lý bệnh lao hoặc bác sĩ điều trị.
- Không có thuốc nào là không có tác dụng phụ, nhưng mỗi người sẽ mắc các tác dụng phụ không giốnG nhau và hầu như không ai gặp bất kỳ vấn đề gì khi dùng các thuốc trị lao.
- Bác sĩ và người quản lý bệnh lao sẽ theo dõi tiến triển của bạn trong khi điều trị để kiểm tra hiệu quả và các tác dụng phụ của các loại thuốc.
- Bạn sẽ cần tuân thủ các buổi hẹn khám y tế thường xuyên trong khi đang dùng thuốc. Nếu bạn không thể đến buổi hẹn khám, hãy thông báo cho bác sĩ hoặc người quản lý bệnh lao biết để dời lịch hẹn lại.
- Giữ thuốc xa tầm tay trẻ em và lưu trữ chúng ở một nơi khô, mát.
Phương pháp điều trị bệnh lao
Bác sĩ thường kê toa thuốc kháng lao cho một đợt điều trị kéo dài 6 tháng. Bạn phải dùng thuốc liên tục theo đúng chỉ định của bác sĩ, không được bỏ một bữa uống thuốc nào.
Bạn có thể uống thuốc ở nhà và không cần phải vào bệnh viện để điều trị.
Các loại thuốc sau đây thường được sử dụng để điều trị bệnh lao:
Isoniazid
Mỗi viên nén nhỏ màu trắng có chứa 100mg isoniazid. Liều cho người lớn là 300mg mỗi ngày.
Các tác dụng phụ không phổ biến nhưng đôi khi có thể gây ra các triệu chứng nhẹ như cảm thấy cáu kỉnh, mệt mỏi, thiếu tập trung và làm tình trạng mụn trứng cá nặng hơn.
Isoniazid có thể ảnh hưởng đến gan. Nếu bạn xuất hiện buồn nôn (cảm giác ốm), nôn mửa, đau dạ dày, vàng da hoặc mắt, nước tiểu sẫm màu, bạn nên liên hệ với bác sĩ hoặc người quản lý ngay lập tức.
Ngứa ran các ngón tay và ngón chân đôi khi có thể xảy ra. Lúc này, bác sĩ có thể kê toa vitamin B6 để ngăn chặn điều này. Ngứa da và phát ban là các tác dụng phụ rất hiếm.
Tương tác thuốc có thể xảy ra với các thuốc chống co giật được kê cho bệnh động kinh. Hãy cho bác sĩ hoặc người quản lý lao biết bất kỳ loại thuốc khác nào bạn đang dùng.
Rifampicin
Rifampicin có dạng viên nang với hai hàm lượng, 150mg hoặc 300mg. Màu sắc viên thuốc khác nhau tùy vào thương hiệu và hàm lượng thuốc. Bạn uống thuốc khi bụng rỗng; nên uống thuốc 1 giờ trước khi ăn hoặc 2 giờ sau khi ăn.
Rifampicin trong nước tiểu, mồ hôi, nước mắt, tinh dịch và nước bọt có màu cam đỏ. Tác dụng phụ này là vô hại. Nếu bạn dùng kính áp tròng mềm, nó có thể bị đổi màu.
Các tác dụng phụ chủ yếu là rối loạn tiêu hóa và cảm giác khó chịu, buồn nôn, mất cảm giác ngon miệng. Ói mửa và tiêu chảy có thể xảy ra mặc dù điều này là rất hiếm.
Bừng đỏ nhẹ, ngứa da và phát ban nhạt thường là các tác dụng phụ ngắn, vì vậy bạn không nên lo lắng và tự ngưng thuốc điều trị. Đôi khi, các triệu chứng này có thể nghiêm trọng hơn và có liên quan với sốt. Khi điều đó xảy ra, hãy dừng tất cả thuốc và báo cho bác sĩ hoặc người quản lý điều trị biết càng sớm càng tốt.
Viêm gan hiếm gặp trừ khi gan đã bị tổn thương do các bệnh khác hoặc do uống rượu.
Rifampicin có thể làm giảm hiệu quả của thuốc tránh thai. Những phụ nữ uống thuốc ngừa thai cần thảo luận về các hình thức tránh thai với bác sĩ hoặc chuyên gia tại phòng khám kế hoạch hóa gia đình.
Rifampicin có thể tương tác với nhiều loại thuốc khác. Bạn nên kiểm tra với bác sĩ nếu bất kỳ loại thuốc khác mà bạn đang dùng có thể tương tác với các thuốc này. Một số loại thuốc phổ biến mà rifampicin tương tác bao gồm:
- Warfarin
- Thuốc tiểu đường dạng uống
- Digoxin
- Methadone
- Morphine.
Cho bác sĩ biết nếu bạn đang dùng bất kỳ thuốc nào trong những thuốc trên.
Pyrazinamide
Pyrazinamide có dạng viên nén màu trắng lớn, chứa 500mg hoạt chất pyrazinamid. Bác sĩ chỉ định liều thuốc lao này tùy theo cân nặng của bạn. Pyrazinamide có tác động mạnh mẽ chống lại các vi khuẩn lao trong giai đoạn đầu điều trị.
Tác dụng phụ thường gặp bao gồm chán ăn, buồn nôn và đỏ bừng.
Một số người cũng bị đau các khớp. Đau khớp thường nhẹ và các thuốc giảm đau như aspirin hoặc paracetamol giúp giảm đau.
Viêm gan là tác dụng phụ không phổ biến nhưng nếu bạn bị buồn nôn (cảm giác ốm), nôn mửa, đau dạ dày, vàng da hoặc mắt, nước tiểu sẫm màu, hãy liên hệ với bác sĩ hoặc người quản lý trường hợp lao của bạn.
Phản ứng ở da như ngứa, phát ban và nhạy cảm ánh sáng (dễ bị cháy nắng) cũng có thể xảy ra, nhưng không phổ biến.
Ethambutol
Rthambutol có dạng viên nén với hai hàm lượng 400mg và 100mg. Bác sĩ chỉ định liều thuốc này theo cân nặng của bạn.
Bạn cần báo cáo bất kỳ thay đổi về thị lực, đặc biệt nếu nhận thấy sự thay đổi về khả năng nhìn màu sắc hoặc thị lực bị mờ. Liên hệ với người quản lý lao hoặc bác sĩ ngay khi bạn nhận thấy hoặc thậm chí nghi ngờ bất kỳ vấn đề liên quan đến thị lực.
Tác dụng phụ hiếm gặp khác bao gồm đau các khớp, ngứa hoặc phát ban.
Một số tác dụng phụ phổ biến của thuốc chống lao?
Nếu tác dụng phụ xảy ra, điều quan trọng là bạn cần báo cho người quản lý lao hoặc bác sĩ ngay lập tức. Một số tác dụng phụ tiềm ẩn bạn cần biết khi dùng thuốc trị lao bao gồm:
- Ngứa
- Phát ban da, bầm tím hoặc vàng da
- Rối loạn tiêu hóa, buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy hoặc mất cảm giác ngon miệng
- Mất cảm giác hay ngứa ran ở tay hoặc chân
- Thay đổi thị lực, đặc biệt những thay đổi về khả năng nhìn màu đỏ hoặc màu xanh lá cây
- Nước tiểu có màu
- Mắt vàng.
Bạn có thể quan tâm đến chủ đề:
- Bệnh lao: thực trạng lây nhiễm ở Việt Nam
- Nhận biết và phòng ngừa bệnh lao
- 13 liệu pháp thảo mộc hữu ích cho bệnh lao ở trẻ em