Thoáng chốc đến tháng 3 năm 1978, từ lúc xuyên thời gian trở về cũng đã gần một năm rưỡi. Ngoài việc nhồi thêm được một chút Anh văn, đơn từ tiếng Nga và “Tử viết Thi Vân” (Những lý luận Nho giáo) vào trong đầu, còn lại không có gì khác biệt. Vì không ở trong Công xã, cũng không thể tiếp tục giúp Phương Văn Dịch sửa điện vô tuyến, tài nguyên cạn kiệt, khiến tôi buồn rầu một chặp. “Tổng tài sản cá nhân” không đến mười đồng của tôi sau khi mua được vài xu “minh tiền” chỉ còn lại năm đồng, thất thoát vô cùng lớn. Khiến tôi không thể không thắt chặt nguồn vốn, tiết kiệm nguồn chi, không dám tiêu một xu nào hết.
Trước khi đi xuyên thời gian đã gặp phải khủng hoảng kinh tế toàn cầu, mặc dù ông chủ chưa cắt giảm nhân công, nhưng cũng bóc lột tàn nhẫn tiền lương của công nhân viên chức chúng tôi, trên có người già dưới có trẻ nhỏ, tiền bạc vô cùng khó khăn, dùng một câu tục không thể tục hơn để miêu tả là “Chỉ hận không thể bẻ đôi một xu ra mà tiêu hai lần”, ai ngờ sau khi xuyên thời gian còn thảm hơn, bẻ thành hai nửa để tiêu rồi cũng vẫn phải tiêu, hiện tại tôi tưc không dám động tới.
Thật khốn nạn!
Người ta cả đời nghèo khó khổ sở, còn tôi, hai đời cũng chưa từng hoang phí xa xỉ, làm gian thương một chút cũng không quá đáng chứ?
Cha càng ngày càng nhàn rỗi, thậm chí bị Nghiêm Ngọc Thành lôi ra bờ sông, hồ nước ngồi mấy lần, cũng không biết là câu cá hay câu tuyết, dù sao cũng chưa từng nhìn thấy bóng dáng con cá nào, còn cảm thì bị một lần.
Không cần biết có câu được cá hay không, tôi rất ủng hộ cha đi câu cá. Nguyên nhân trước đây đã từng nhắc đến, câu cá có thể giúp ổn định lại tâm trạng bực bội. Cha muốn tiếp tục lăn lộn trên chốn quan trường, việc thay đổi này buộc phải hoàn thành. Tính cách của cha và Nghiêm Ngọc Thành có chút trái ngược, rất khó để bổ sung bù đắp lẫn nhau.
Tháng 3, huyện Hướng Dương sắp tổ chức Đại hội Đại biểu nhân dân. Trong thời kỳ Đại Cách mạng, rất nhiều chuyện lộn xộn, chế độ Đại hội Đại biểu nhân dân phải hứng chịu những công kích nhất định, nhưng việc liên quan đến thể chế chính trị căn bản của quốc gia, nên vẫn kiên trì tới bấy giờ.
Đại hội Đại biểu Nhân dân hàng năm đều là bữa tiệc lớn của chính đàn huyện Hướng Dương. Nếu không bị hình phạt đình chức, Nghiêm Ngọc Thành chắc chắn sẽ được bầu làm đại biểu Nhân Đại (Thành viên của đại hội đại biểu nhân dân các cấp). Tên cha bị xếp dưới cùng, chưa chắc đã được bầu vào, những cũng rất có hy vọng.
Nhưng bây giờ thì chắc chắn là không còn hy vọng gì rồi.
Thấy cha ngoài mặt nhàn rỗi, bên trong vô cùng lo lắng, tôi rất muốn nói với ông ấy, muộn nhất đến tháng năm tháng sáu, văn bản nổi tiếng “Thực tiễn là tiêu chuẩn duy nhất để kiểm nghiệm chân lý” sẽ phát hành. Đến lúc đó, tình cảnh khó khăn của Nghiêm Ngọc Thành và cha không lập tức thay đổi triệt để thì tối thiểu cũng không còn ở thế cô lập.
Chu tiên sinh từng nói, người theo con đường chính trị, cần phải nắm rõ đại cục biết tiến biết thoái, lúc quan trọng cần bước mạnh về phía trước. Những lời này rất có ý nghĩa, nhưng vẫn chưa toàn diện. Vẫn còn một loại bản lĩnh nữa mà người theo con đường chính trị buộc phải trang bị đó chính là nhẫn nhịn!
Chịu được những điều người thường không chịu được, có thể tạo dựng được đại nghiệp người thường không tạo dựng được.
Chỉ là tạm thời đình chức, lương vẫn nhận như vậy. Nếu chút uất ức này cũng không chịu được thì tôi thấy cha trở về làm thợ sửa chữa còn hơn.
Nghĩ thấu được điều này, tôi ổn định tâm lý, không còn lo lắng cho cha nữa.
Nhưng việc tôi không lo lắng là một chuyện, vẫn còn người khác lo lắng.
Người đó chính là bác Năm, đồng chí Bí thư Chi bộ đại đội Liễu Gia Sơn Liễu Tấn Văn.
Bác Năm và cha tuy là anh em trong họ, nhưng nếu xét kỹ thì phải cách nhau đến 6 đời. Quan hệ thường nhật cũng không hề thân thiết. Chỉ là từ khi cha nhậm chức phó chủ nhiệm Công xã Hồng kỳ, thái độ bác Năm hoàn toàn thay đổi. Không phải bác Năm là kẻ tiểu nhân trục lợi, ngược lại, là người vô cùng chính trực. Bác xem trọng cha là vì cảm thấy cha là hy vọng của cả gia tộc họ Liễu. Nếu như cha thực có thể trở thành lãnh đạo lớn của giới chính trị, việc chấn hưng gia tộc họ Liễu có thể tính toán được. Là người đứng đầu dòng họ, bác Năm luôn coi việc chấn hưng dòng họ là việc lớn hàng đầu.
Không ngờ đường công danh của cha vô cùng trắc trở, đình chức liền một hơi hơn nửa năm. Bác Năm vô cùng lo lắng. Nhưng ông ấy chỉ là Bí thư đại đội, đến một chức quan nhỏ cũng không bằng, gặp chuyện như thế này chỉ có thể sốt ruột mà thôi.
Đại hội đại biểu nhân dân sắp khai mạc, bác Năm cho rằng cơ hội đã đến.
“Tấn Tài, ta có cách nghĩ này…”
Bác Năm đến vào buổi tối, vừa mới cầm một điếu “Phi Cáp” cha đưa cho, chưa kịp ngồi ấm chỗ, không thể chờ đợi thêm được nữa lập tức đem suy nghĩ của mình nói ra.
“Bích Tú, rót trà cho anh Năm”.
Sắp gieo mạ, mẹ cũng tranh thủ thời gian rảnh rỗi trở về nhà. Cha thấy bác Năm sốt ruột như vậy, vẫn không chịu thiếu lễ tiết, đợi mẹ rót xong chén trà mới nói với bác Năm: “Anh Năm, anh có việc gì cứ nói, em xin rửa tai lắng nghe.”
“Bích Tú về rồi, vừa đẹp, nào ngồi xuống đây, ta cùng thương lượng.”
Mẹ thấy bác Năm vô cùng trịnh trọng, liền ngồi xuống bên cạnh. Tôi sớm đã bỏ cuốn “Ngạo mạn và định kiến”, kê một cái ghế con ngồi sát vào.
“Tấn Tài, chuyện là thế này, Đại hội lần này sắp khai mạc rồi, tôi muốn bầu cử cậu làm đại biểu nhân dân của đại đội Liễu Gia Sơn.”
Cha vô cùng bất ngờ.
“Anh Năm, chuyện này không đáng. Bầu đại biểu nhân dân, cấp trên hẳn có chỉ định mà.”
“Tôi biết…”
“Đại biểu nhân dân của Liễu Gia Sơn chúng ta trước giờ đều là anh chứ?”
“Không sai, từ khi lên nhậm chức Bí thư, đại biểu nhân dân của Liễu Gia Sơn đều là tôi, ừm…Cũng mười sáu, mười bảy năm rồi.”
“Thế lần này cấp trên thay đổi ý định?”
“Không hề, ý định của cấp trên, vẫn là tôi.”
Cha liền cười buồn.
Do mọi người ai ai cũng biết, bầu cử đại biểu nhân dân của huyện Hướng Dương, người ứng cử trước giờ đều là cấp trên chỉ định. Cho dù là giai đoạn Đại cách mạng đi chăng nữa thì điều này cũng chưa từng thay đổi.
“Anh Năm, cấp trên vẫn có ý định như vậy, chúng ta tự ý thay đổi quy định này, e là không thỏa đáng?”
“Tôi cũng biết là không thỏa đáng!”
Bác Năm là người thẳng tính, không quanh co lòng vòng.
“Nhưng tên Vương Bổn Thanh hắn không cho cậu xuất đầu lộ diện, tôi không phục chuyện này. Tấn Tài, anh Năm biết, cậu không phạm sai lầm gì cả, đơn giản là không làm theo cách của hắn. Trong huyện thì mọi chuyện Vương Bổn Thanh định đoạt, chúng ta không xen vào được. Nhưng chuyện của Liễu Gia Sơn, cũng không đến lượt Vương Bổn Thanh hắn nhúng tay vào. Tôi chính là muốn để hắn biết rằng, người dân nơi đây rốt cuộc nghĩ gì trong lòng.”
Tôi không khỏi reo thầm trong bụng, quá tốt rồi, hai mắt sáng rực. Nói về sự can đảm, bác Năm thật đáng khen ngợi.
Mẹ lo lắng nói: “Anh Năm, làm thế có được không? Cấp trên mà truy cứu tới cùng, chỉ e…”
“E rằng đến cái ghế Bí thư của tôi cũng không còn, phải không?”
Mẹ cũng không ngại ngần gì nữa, liền gật đầu.
Bác Năm cười lớn tiếng: “Bích Tú, tôi biết thím sợ tôi phải chịu trách nhiệm. Nhưng tôi cũng cho thím biết, không cần biết đổi ai lên làm Bí thư, chuyện của Liễu Gia Sơn chúng ta, vẫn là do Liễu Tấn Văn tôi định đoạt.”
Điều này không sai chút nào. Người họ Liễu trong đại đội Liễu Gia Sơn chiếm hơn một nửa, là trưởng họ của nhà họ Liễu, không cần biết bác Năm có làm bí thư hay không, muốn làm dao động uy quyền “nhất ngôn cửu đỉnh” của ông ấy trong Liễu Gia Sơn, e là phải chờ đến khi cha lên làm chủ nhiệm Công xã mới có thể thực hiện được. Hơn nữa đó cũng là việc thay đổi trưởng họ thường xảy ra của nhà họ Liễu, người ngoài khó mà nhúng tay vào được. Huống hồ cho dù cha có làm chủ nhiệm công xã, cũng chỉ là uy phong bên ngoài, việc của Liễu Gia Sơn, vẫn phải do bác Năm lo liệu.
Cha vẫn đang do dự, bác Năm đã hạ giọng quyết định.
“Cứ quyết định như vậy đi. Tấn Tài đã bị đình chức hơn nửa năm nay, nếu không xuất đầu lộ diện, tạo chút danh tiếng, sợ rằng sẽ bị người ta quên mất.”
Cha với 100% phiếu bầu, tham dự bầu cử với tư cách đại biểu nhân dân của đại đội Liễu Gia Sơn, khiến Trương Mộc Lâm kinh ngạc trợn tròn đôi mắt.
Từ khi cha bị đình chức, việc gì hắn cũng vô cùng cẩn thận, theo sát với từng bước đi của Ủy ban cách mạng Huyện, cũng có được vài lần biểu dương, Vương Bổn Thanh và Thôi Tú Hòa đều tỏ ra hài lòng, cuộc sống cũng coi như ổn định.
Khó khăn lắm hắn mới lên chức chính thức, tạm thời chưa muốn đề bạt lên thêm, chỉ cần cứ tằng tằng làm chủ nhiệm Ủy ban cách mạng này mấy năm, xem xét lý lịch, lại bước lên được một bậc nữa. Nếu tất cả đều thuận lợi, trước khi về hưu có được đãi ngộ như phó huyện Đoàn cũng không phải không có hy vọng. Còn về chức phó huyện Đoàn thực quyền, hắn chưa từng nghĩ tới.
Mình thuộc thể loại gì, mình tự biết.
Nhưng Liễu Tấn Tài này, lại quyết không để cho mình an tâm.
Đại biểu nhân dân !
Đại biểu nhân dân ngươi có thể làm sao? Ngươi, một cán bộ cơ sở đã đi nhầm đường, còn xuất hiện làm gì? Cấp trên chỉ đình chức ngươi, chưa hề khai trừ chức vụ, càng chưa khai trừ lý lịch Đảng viên, đã là rộng lượng lắm rồi, Liễu Tấn Tài người còn muốn thế nào nữa? Nếu rơi vào thời điểm hai, ba năm trước đây, không chụp lên đầu ngươi cái chức danh “Phản Cách mạng” mới là lạ đấy!
Oán giận thì oán giận, Trương Mộc Lâm cũng biết, chuyện này phải lập tức thông báo lên trên. Nếu không, nếu để cha xuất hiện ở đại lễ đường huyện Hướng dương, nơi tổ chức đại hội, người đầu tiên không tha cho hắn chính là Vương Bổn Thanh. Nếu cha có ý muốn gây sự, trước toàn thể đại hội có lời nào đó khiến Vương Bổn Thanh mất mặt, chủ nhiệm công xã mới nhậm chức chưa đến một năm như hắn, lo lắng cũng phải thôi.
Vương Bổn Thanh biết được tin, không rõ là có tức giận hay không, dựa vào tính cách của hắn, chỉ e sẽ không lộ ra ngoài mặt. Bất luận thế nào, trong con mắt người ngoài, Nghiêm Ngọc Thành có lẽ miễn cưỡng đủ tư cách làm đối thủ của hắn, còn Liễu Tấn Tài, vẫn thiếu một chút.
Còn Thôi Tú Hòa ngay sáng sớm hôm sau đã đánh xe đến Công xã Hồng kỳ.
Trương Mộc Lâm cũng hiểu rằng huyện sẽ coi trọng việc này, chỉ là không ngờ tới lại coi trọng tới mức đó. Thôi Tú Hòa vốn xuất thân từ phái tạo phản, tính cách thô lỗ, sao có sắc mặt tốt cho Trương Mộc Lâm nhìn được?
Trương Mộc Lâm chịu một trận giáo huấn, nhưng sắc mặt hắn lúc đi ra khỏi phòng làm việc không thấy chút uể oải, ngược lại còn tỏ ra nhẹ nhõm hơn, chỉ là chào thoáng qua đồng chí trực ban rồi nhanh chóng đến Liễu Gia Sơn triệu Liễu Tấn Văn tới Công xã.
Hê hê, giáo huấn thì giáo huấn, đối phó Thôi Tú Hòa không khó, một cái đập bàn, một trận chửi bới, rồi đem tất cả mọi chuyện ôm về phía mình. Liễn Tấn Tài đã đủ khó chơi rồi, Liễu Tấn Văn? Trong số hai mươi mốt Thư ký các đại đội Công xã Hồng kỳ, Trương Mộc Lâm sợ nhất là Liễu Tấn Văn. Ha ha, Chủ nhiệm Thôi muốn to chuyện, phải cho ông ta được biết đến thủ đoạn của Liễu Tấn Văn.
Kết quả như thế nào, Trương Mộc Lâm lại không phải lo lắng nữa. Dù sao thì lãnh đạo trên huyện của hắn cũng đã xuất hiện: Vai chủ nhiệm Công xã bé nhỏ của tôi còn cần làm gì nữa? Nếu có gì bất trắc, Vương Bổn Thanh cũng không thể nào trách tới mình được.
Người trực ban nhắc nhở Trương Mộc Lâm nói: “Chủ nhiệm, Liễu Gia Sơn cách đây đến mười dặm, một mình đạp xe đi, một chuyến cả đi cả về cũng phải mất ít nhất hai tiếng, chủ nhiệm Thôi có chờ được không?”
Trương Mộc Lâm tự vỗ vào đầu mình.
Câu này cũng phải. Nếu là Vương Bổn Thanh, có lẽ còn chờ đợi được, Thôi Tú Hòa lại là người thiếu kiên nhẫn. Trong hai giờ đồng hồ này, không biết mình phải chịu bao nhiêu lời răn dạy nữa đây.
Mặc dù là lãnh đạo cấp trên, nhưng những lời răn dạy không phải nghe vẫn tốt hơn.
Trương Mộc Lâm xoay người trở về phòng làm việc, nở nụ cười xin chỉ thị nói: “Chủ nhiệm Thôi, Liễu Gia Sơn cách nơi đây không phải là gần, cả đi cả về cũng phải hai ba giờ đồng hồ, ông xem hay là…”
Thôi Tú Hòa trừng mắt: “Sao, chẳng lẽ còn phải điều xe xuống đón hắn ta sao? Liễu Tấn Văn hắn chỉ là một bí thư đại đội, còn giá trị hơn cả lãnh đạo địa khu hay sao?”
Trương Mộc Lâm không ngừng thầm chửi rủa, nhưng vẫn không thể không làm cho nụ cười của mình thành khẩn hơn nữa.
“Không phải không phải, Liễu Tấn Tài hắn làm sao dám vuốt râu hùm trước mặt chủ nhiệm Thôi? Tôi chẳng qua chỉ là sợ lãnh đạo phải chờ lâu, không phải sao?”
Thôi Tú Hòa không nhịn được hất tay lên: “Đi mau đi mau, cho hắn được làm to một chuyến!”
Không ngờ tài xế xe jeep cũng rất ngang, quyết không nổ máy.
“Ôi, chủ nhiệm Trương, Công xã Hồng kỳ các ông thật nhiều người tài, một bí thư nho nhỏ, cũng phải để tôi đi đón? Nói cho ông biết, cho dù là phó chủ nhiệm huyện, muốn dùng xe cũng phải xếp hàng đấy.”
Trương Mộc Lâm tức tới nỗi nghiến chặt hai hàm răng, lại không dám trở mặt ngay lúc ấy. Ủy ban Cách mạng huyện tổng cộng có 2 chiếc xe jeep, ngoài Vương Bổn Thanh và Trịnh Hưng Vân, dù là Đường Hải Thiên muốn dùng xe cũng phải đến chào hỏi trước. Hai gã tài xế cậy là người thân cận của lãnh đạo, nhiều lúc còn tự cao tự đại hơn cả chính lãnh đạo. Nếu đắc tội với gã, lẽ nào lại không được thường xuyên tự mình báo cáo trước mặt lãnh đạo?
Trương Mộc Lâm không còn cách nào khác, đành phải tiếp tục khuôn mặt tươi cười, nói ra một tràng những lời tốt đẹp, rồi lại gọi người trực ban đến hợp tác xã mua hai gói “Đại tiền môn” nhét cho tài xế, mới có thể xin được người ta.
“Chủ nhiệm Thôi đến Công xã rồi? Muốn gặp tôi? Hê hê, cán sự Chu, phiền ông chuyển lời tới chủ nhiệm Thôi, đại đội chúng tôi đang sản xuất vụ xuân, không có thời gian rảnh!”
Chú Năm rõ ràng ngồi ở trong phòng khách nhà tôi, cùng cha nói chuyện trời đất, lại trực tiếp nói khoác như vậy, làm tôi cười trộm suốt.
Ánh mắt cán sự Chu khó xử.
Bác Năm là người nổi tiếng với tính khí khó chịu, dù thời gian tham gia công tác chưa lâu nhưng cán sự Chu cũng đã sớm biết đến. Ở khu vực Liễu Gia Sơn, ông ấy cũng không dám tỏ vẻ cán bộ Công xã. Huống hồ cha ngồi ngay cạnh, tuy là cán bộ đang bị đình chức, nhưng sao đi nữa cũng mang danh nghĩa phó chủ nhiệm Ủy ban Cách mạng Công xã Hồng kỳ, cũng được coi là cấp trên của ông ấy.
“Bí thư Liễu, chủ nhiệm Thôi từ nơi huyện xuống, người ta là lãnh đạo cấp trên, ông dù không có thời gian rỗi, cũng nên giữ thể diện cho người ta chứ?”
“Hừ, thể diện quan trọng hay vụ xuân quan trọng? Thôi Tú Hòa dù muốn gặp tôi, cũng không đích thân tới Liễu Gia Sơn tìm chứ?”
Tôi cứng lưỡi. Tính khí của bác Năm e là quyết đấu với cán sự Chu. Nếu đi Công xã thật, cũng chưa chắc có quả ngọt cho Thôi Tú Hòa ăn.
Cán sự Chu còn trẻ, song rất nhanh trí, thấy bác Năm quyết không lùi bước, lập tức chuyển sang cầu cứu cha tôi.
“Chủ nhiệm Liễu, ông xem việc này việc này … Tôi chỉ là chân chạy, việc này thực sự làm khó tôi mà…”
Cha mềm lòng, cũng không quen làm khó cấp dưới, thấy cán sự Chu đáng thương, không khỏi động lòng trắc ẩn.
“Anh Năm à, Thôi Tú Hòa đã đến Công xã, sự việc cũng phải nói trực tiếp với ông ấy, cũng không nên làm khó cán sự Chu…”
Cha mở miệng, bác Năm lại thấy sảng khoái.
“Được, tôi sẽ cùng các người đi Công xã, chẳng lẽ Thôi Tú Hòa lại có thể ăn tươi nuốt sống ta sao?”
Cán sự Chu vô cùng mừng rỡ, nhanh chóng chạy đến đường lớn giúp bác Năm mở cửa xe, vô cùng ân cần.
“Bác Năm, cháu đi cùng bác.”
“Cháu…”
Bác Năm ngẩn người, thấy cha gật đầu, bèn nói: “Cũng được, bác Năm dẫn cháu đến Công xã mua kẹo ăn.”
Cán sự Chu chỉ mong bác Năm không cố chấp lần nữa, hiển nhiên không muốn thằng nhóc tôi thọc gậy bánh xe.
“Được được được, cùng đi cùng đi nào, đến Công xã, chú sẽ dẫn cháu đi mua kẹo ăn.”