Cuối tháng 2 năm 1988, quốc gia đã ban bố “Phương án tồng thể về việc cải cách thể chế kinh tế năm 1988”.
Cuối tháng 10 năm ngoái, lần họp của đảng lần thứ 13 đã diễn ra, nói hệ thống lại lý luận của giai đoạn đầu xã hội chủ nghĩa của cả nước, và đã làm rõ chiến lược phát triển kinh tế của cả nước.
“Phương án tổng thể” này chính là dựa vào tiền đề lớn này để đề ra.
Phương án nàv là do Hà Mộng Doanh đưa cho tôi.
Tôi đã từng dặn, nếu trung ương hoặc trên tỉnh có những văn kiện chính sách liên quan, nếu không mang tính bảo mật, thì cô ấy phải tìm cách lấy cho tôi một bản vào một thời gian sớm nhất. Hà Mộng Doanh “quý tộc” thì “quý tộc” đấy, nhưng làm việc chính không hề hàm hồ chút nào. Cô ấy đã nhớ việc này rất rõ.
Tôi xem rất cẩn thận, không phải là xem từng từ từng từ một, nhưng cũng gần như thế. Dùng một tiếng đồng hồ mới xem hết được một lần. Tôi nhắm mắt suy tư một hồi, rồi đưa văn kiện cho Xảo Nhi, cầm một văn kiện khác, đó là “điêu lệ tạm thời về việc trách nhiệm kinh doanh những doanh nghiệp toàn dân”.
Xảo Nhi cẩm tập “phương án tổng thể”, rồi xem một cách cẩn thận.
Đây cũng là môn học bắt buộc gần đây của Xảo Nhi. Cô ấy xem còn cẩn thận hơn tôi, nguyên nhân rất đơn giản, mồi lần xem xong, tôi đều phải “kiểm tra”.
Đã trở thành “chủ tịch tập đoàn" rồi, thân gia lên đến ức, Xảo Nhi có không tình nguyện thì cũng phải miễn cưỡng đi làm. Có lúc cô ấy chau mày, rất khổ não, làm cho tôi đau lòng vô cùng.
May mà mấy năm gần đây, vì phải phụ đạo cô ấy học phiên âm, nên cơ sở văn hóa của Xảo Nhi cũng đã tăng lên nhiều. Nếu không thì những văn kiện chính sách đầy tính cưỡng lĩnh này, cô ấy không thể hiểu được.
“Điều lệ tạm thời” kia tôi xem qua một chút. Dù sao cũng chỉ là luật phát, còn rất nhiều điều mang tính thứ tự, có thể bỏ đi được.
Tôi châm một điếu thuốc, đợi Xảo Nhi rất kiên nhẫn.
Thấv cô ấy đã lật đến chương cuối cùng, hai tay ôm “phương án tổng thể” ép vào ngực, cũng học tôi cái kiểu nhắm mắt trầm tư suy nghĩ. Trong lòng tôi bỗng thấy thật yêu, dập tắt điếu thuốc, nhẹ nhàng ôm lấy eo cô ấy.
“Xảo Nhi. có cảm tưởng gì không?”
Xảo Nhi nghĩ một lúc, rồi nói: “Vật giá vẫn sẽ tăng!”
Tôi ngạc nhiên!
Tôi vốn chỉ hỏi bừa thôi, dù là có muốn kiểm tra cô ấy cũng không đưa ra đề thế này. Hỏi như vậy thì vu vơ quá. Không ngờ cô ấy ngay lập tức đã nói ra điểm quan trọng nhất.
“Sao em lại nhìn ra được điều ấy?”
Xảo Nhi cười xấu hổ, rồi mở tập “phương án tổng thể” lên đùi, đưa ngón tay nhỏ nhắn ra chỉ một điều trong số đó rồi nói: “Anh xem, phương án tổng thể này có ba mươi điều tất cả, phía trước nói về làm sâu thêm cải cách doanh nghiệp chúng ta chưa nói đến, dù sao thì doanh nghiệp của chúng ta cũng không phải thuộc nhà nước. Trong ba mươi điều, có mấy chỗ đều nói đến khống chế vật giá. Anh xem ở đây, điều thứ bảy, nói là phải khống chế căng phồng đầu tư kiến thiết cơ bản...Ở đây, điều thứ 20, khống chế nghiêm ngặt lượng tiền tệ và quy mô hoạt động tín dụng ngân hàng. Kiên trì tốc độ tăng trưởng của việc cung ứng tiền tệ, khống chế nghiêm ngặt về tồng quy mô vay nợ ngân hàng đẩu tư …….Còn ở đây nữa, điều 23, bộ phận kế hoạch, tài chính, ngân hàng và thuế vụ phải hợp tác một cách mật thiết với nhau, tăng cường khống chế, giảm lạm phát, thúc đẩy cân bằng giữa tổng cung và tổng cầu xã hội, giữ vững ổn định về giá cả thị trường....Ở đây, điều thứ 26, là chỉ nói về cải cách giá cả, năm 1988 phải sử dụng biện pháp tổng thể, khống chế mức độ tăng trướng của giá cả……….”
Mắt tôi đi theo bàn tay ngọc ngà của cô ấy, nghe cô ấy rành rọt nói ra từng chỗ một, trong lòng không kìm được niềm vui.
Nhưng tôi vẫn phải kiểm tra cô ấy một chút.
“Đây chẳng phải đều nói về khống chế giá cả sao? Sao em lại nói giá cả sẽ tăng?”
Xảo Nhi cười hì hì nói: “Một nước lớn thế này, nói khống chế là khống chế được à? Thường thì khi phía trên nói phải khống chế một cách nghiêm ngặt, thì vấn đề này đã rất nghiêm trọng rồi, dù là muốn khống chế, cũng không thể khống chế được ngay. Hơn nữa cải cách càng lâu, thì thị trường càng mở rộng, người làm buôn bán cũng nhiều hơn, vật giá nhất định vẫn phải tăng lên nữa.”
Tôi hét lên một tiếng, ôm chặt lấy cô ấy, hôn như mưa vào khuôn mặt cô.
Xào Nhi bị tôi làm cho toàn thân mềm nhũn, vừa đẩy tôi ra vừa thấp giọng nói: “Đừng đùa nữa.... Tiều Mai còn ở trong bếp kìa….”
Tiểu Mai là người giúp việc mời đến từ cuối năm ngoái, là do Phạm Thanh Linh giới thiệu, người huyện Thanh An, một người họ hàng xa của cô ấy. Gia thế thanh bạch, mặc dù bề ngoài bình thường, nhưng lại rất nhanh nhẹn, nấu ăn ngon, tôi và Xảo Nhi đêu rất hài lòng.
“Xảo Nhi. thật giỏi!”
Tôi chẳng thèm để ý, chỉ ôm chặt hơn, rồi cắn tai cô ấy không rời, cười hì hì nói.
“Em chi đoán bừa thôi…A, đừng có nghịch nữa...”
Nhưng vốn tay tôi đã thò vào trong áo cô ấy rồi.
Xào Nhi giữ lấy tay tôi, thở ra nói: “Thật đấy, em nói chuyện chính với anh………Em thấy phải nhập vào một đợt thép và bê tông nữa, hai tòa nhà ở khu Hải Giang sẽ dùng đến, đừng đợi đến lúc vật giá tăng rồi mới nhập vào là không tiết kiệm...”
Trong nhà có thêm một người, tôi cũng chẳng vô liêm sỉ đến độ làm chuyện ấy giữa thanh thiên bạch nhật, ngay lập tức thu tay về, chỉ ôm nhè nhẹ lấy eo cô ấy, rồi gật đầu, nói:
“Có lý....Vậy anh kiểm tra em chút nữa, sau khi vật giá tăng thì sẽ dẫn đến vấn đề gì?”
Xảo Nhi nghĩ cẩn thận một hồi, rồi nói: “Tiền trong tay của mọi người sẽ không có giá như trước nữa. Ý, Tiểu Tuấn, anh nói xem, có cần phải tăng lương cho mọi người không? Nếu không thì mọi người sẽ không tích cực trong công việc nữa...”
Tôi thở ra một hơi.
Có thể nhìn ra từ “phương án tổng thể” vật giá leo thang, rồi lại còn nghĩ đến tăng lương cho nhân công. Xảo Nhi của tôi, đã bắt đầu trưởng thành thật rồi.
Tối, tôi gọi điện cho Chu tiên sinh.
“Tiểu Tuấn?” Tiên sinh hỏi.
“Bác à, bác vẫn khỏe chứ?”
“Khỏe. Chỉ là trong lòng không thoải mái lắm, có người quên mất ông già này rồi!”
Tôi ngất xỉu! Đúng là đã lâu rồi không liên lạc với tiên sinh.
“Bác à, cháu. à...cái đó.. ” Tôi gãi đầu, lắp ba lắp bắp, không biết tự bào chữa cho mình thế nào.
Đoán được dáng bộ lúng túng của tôi, tiên sinh cười hà hà trong điện thoại.
“Được rồi, không phải tìm cớ nữa. Người trẻ tuổi, đi ra ngoài thế giới, quên mất ông già này là chuyện thường tình……”
Mồ hôi ngay lập tức tuôn như mưa.
“Nói đi, có chuyện gì nào?”
Tiên sinh trêu tôi hai câu, rồi lại hỏi đến việc chính.
“Bác à, tập ‘phương án tổng thể về cải cách chế độ kinh tế’ đó, bác đã xem chưa?”
“Ừm”
Giọng nói của tiên sinh đã hơi lộ ra vẻ hài lòng.
“Vậy bác thấy thế nào?” Tôi hỏi.
“Cháu thấy thế nào?” Tiên sinh phản vấn tôi.
“Quá nóng.” Tôi trà lời rất đơn giản.
Nói về phương án này, không thể chỉ nói đến việc vật giá có tăng lên hay không.
“Hà hà, con mắt nhìn được đấy chứ.” Tiên sinh bèn hài lòng hơn nữa.
Tiên sinh không giống với Nghiêm Ngọc Thành, chỉ cần tôi thể hiện ra không tồi, là không tiếc lời khen ngợi, để cổ vũ tôi.
Còn Nghiêm Ngọc Thành lại “đả kích” tôi, giống như sợ tôi mọc thêm cánh, không biết trời cao đất dày đâu.
Lý do của chuyện đó là do tiên sinh là người thầy đầu tiên của tôi, trong lòng ông, luôn coi tôi là cậu học trò nhỏ của năm nào, vô cùng vêu quý và hiền từ. Nghiêm Ngọc Thành thì vừa đến đã xem tôi là “Gia Cát Lượng”, thiếu niên đắc chí, nhất định phải dọa nạt nhiều.
Nghe lời của tiên sinh nói, tôi rất ngạc nhiên.
Xem ra không chỉ tôi có suy nghĩ đó, mà năng lực nắm bắt của tiên sinh đối với những phương án chính sách, luôn làm cho tôi ngưỡng mộ, ông đã nói thế, thì đây không còn là vấn đề nhỏ nữa.
“Vậy, chỗ bác Nghiêm và cha cháu, bác có phải đã nhắc nhở họ không?”
“Hừ! Bác Nghiêm của cháu đã gọi điện đến đây để hỏi rồi.”
Tiên sinh có hơi bực minh.
Tôi càng ngạc nhiên hơn, lòng kiên quyết cải cách của Nghiêm Ngọc Thành tôi cũng biết. Xem ra tiên sinh đã nhắc nhở ông rồi, nhưng hiệu quả không rõ ràng lắm. Kinh tế quá nóng, vật giá tiếp tục tăng, sẽ dẫn đến rất nhiều vấn đề. Nhất là có khả năng sẽ dẫn đến những làn sóng trong xã hội.
Năm ngoái tổng lượng kinh tế của thành phố Bảo Châu tiếp tục tăng, vượt qua thành phố Nam Vân, thành công trở thành một chân trong ‘Vạc ba chân” của 15 thành phố của tỉnh N.
Nghĩ đến những lời “hùng dũng” của Nghiêm Ngọc Thành khi mới làm bí thư thị ủy, có lẽ vị này sẽ càng nghiêm khắc hơn nữa, đẩy nhanh tốc độ cải cách, để đẩy thành phố Hồng Dương “xuống ngựa”.
“Bác à, bước chân của Bảo Châu nhanh như vậy, chưa chắc đã là việc tốt!”
Tôi lo lắng nói.
Tiên sinh thở dài, rồi nói: “Nghiêm Ngọc Thành đã bị thắng lợi làm mụ mẫm rồi, tư tưởng tiến bộ quá nghiêm trọng….vấn đề cháu còn nhìn ra được, mà anh ta lại không nhìn ra...”
“Vậy phải làm sao?”
Tôi thật sự hơi lo lắng.
Nếu như dẫn đến những vẩn đề xã hội nghiêm trọng, Nghiêm Ngọc Thành và cha đều phải chịu trách nhiệm.
“Ôi!”
Xem ra tiên sinh cũng rất xem trọng vấn đề này, may mà giờ đây ông là thường ủy tỉnh ủy, đi đến thành phố Bảo Châu để tuyên truyền công tác hệ thống, cũng là danh chính ngôn thuận.
Ngày hôm sau khi tôi xin nghi phép với thầy giáo Khâu, ông hơi do dự, có lẽ vì cảm thấy rằng một đảng viên học sinh như tôi nghi phép cũng hơi nhiều.
“Tiểu Tuấn à, học sinh của khoa Trung sắp phải tiến hành tuyển cử mới rồi lúc này mà em không ở trường, có lẽ không tốt lắm?”
Một năm qua lại, quan hệ của tôi và thầy giáo Khâu đã không còn như bình thường nữa, vừa mở miệng là gọi tôi “Tiểu Tuấn”
“Hì hì, thầy Khâu à, lần này em không về không được, phải đi làm một cái thư tiến cử.”
“Thư tiến cử? Thư tiến cử gì?”
“Em muốn học nghiên cứu sinh của Khương lão tiên sinh, cần phải có một viên gạch nền móng chứ.”
Tôi cười nói.
Thầy giáo Khâu ngạc nhiên, ngay lập tức cười nói: “Dạ dày của em không nhỏ đấy nhỉ, ngay lập tức ngắm vào Khương lão tiên sinh rồi, tiêu chuẩn nhận đồ đệ của ông ấy rất cao đấy.”
“Tiêu chuẩn cao thì chen chân vào được mới có ý nghĩa chứ ạ. Nếu như tiêu chuẩn thấp quá, người ta muốn nhận em, chưa chắc em đã thích.”
Thầy giáo Kháu cười ha ha nói: “Được rồi, em cứ ra về đi!”
Muốn lấy được cái thư tiến cử này, phải đi đến thành phố Đại Ninh nhờ quan hệ một chút tìm Bạch Kiến Minh.
Trước kia Bạch Kiến Minh từng làm việc với Khương lão tiên sinh, quan hệ cũng không tồi. Đây là điều Bạch Dương nói với tôi khi tôi gọi điện cho cô ấy và nói về ý định học nghiên cứu sinh của mình.
Hà hà, đang buồn không có cách nào tiếp cận được Khương lão tiên sinh.
Ở phòng chờ sân bay Đại Ninh, đã nhìn thấy Bạch Dương, là cô ấy chủ động nói đến đón tôi.
Bạch Dương mặc một chiếc áo trắng, chiếc quần âu đen thẳng thướm và giày cao gót da, ở bên ngoài khoác một chiếc áo gió màu vàng, đầu làm xoăn lọn nhỏ, rất thời trang, có sự mê hồn của một người con gái trưởng thành.
“Bộ trưởng Bạch, xin chúc mừng!”
Tôi cười hì hì đến trước thò tay ra, trêu chọc nói.
Từ năm ngoái Bạch Dương đã được thăng chức làm phó bộ trưởng bộ học sinh đoàn tỉnh ủy, và là một cán bộ trẻ tuổi nhất cấp phó sở.
Bạch Dương đánh nhè nhẹ vào tay tôi một nhát rồi nói: “Tiểu ngoan đồng, chỉ biết trêu người khác thôi!”
Hà hà, xem ra vị này vẫn còn chưa quen thăng quan.
“Đi thôi.”
Bạch Dương cười hì hì, quay người, chiếc áo gió tung bay, mùi hương nồng nàn.
Ra khỏi phòng chờ sân bay, đến trước một chiếc Santana.
Ôi, lại là Santana, mỗi lần nhìn thấy kiểu xe vuông chằn chặn này, tôi lại cảm thấy đầu minh cũng biến thành hình vuông rồi.
“Có đói không? Có cần phải tìm chỗ nào đấy nhét đầy cái dạ dày trước không?”
“Ừm, em còn muốn đi đến nhà chị ăn ké một bữa nữa, cũng không biết bác gái có chuẩn bị cơm canh cho em không.”
Bạch Dương cười nói: “Đây là một vấn đề lớn đó. Nếu như mẹ tôi chưa chuẩn bị trước, cho dù có để suất ăn của cả nhà cho cậu cũng chẳng đủ!”
“Vậy thì thôi đi, tiểu ngoan đồng đến nhà mà làm cho bí thư Bạch bụng đói thì không ra gì”
“Thôi đi, mẹ tôi biết cậu đến rồi, vui lắm lắm, từ sớm đã dặn dò Tiểu Cúc chuẩn bị ớt xào tai heo rừng, nói rằng đây là món cậu thích ăn nhất...”
Tết năm nào tôi cũng phải đến nhà Bạch Kiến Minh để chúc tết, còn mang đến chút đặc sản hoang dã nữa, có khi còn nói vài câu, không ngờ Bạch phu nhân đã nhớ được sở thích của tôi.
“Ha ha, em chẳng phải là con rể nhà Bạch gia, sao bác gái đối tốt với em thế...”
Còn chưa kịp dứt lời, “két” một tiếng, Bạch Dương đạp phanh xe, làm cho tôi suýt ngã dúi dụi.
“Tiểu ngoan đồng, nói linh tinh cái gì thế?”
Bạch Dương quay đầu nhin tôi, mặt cười mà như không cười, bảy phần giận lại còn có cả ba phần xấu hổ, ngay lập tức làm tôi đờ người, tự nhiên lại so sánh cô ấy với Hà Mộng Doanh.
Cùng là phụ nữ trưởng thành, cùng là, cùng là cán bộ trẻ, hai vị này có rất nhiều điểm tương đồng, đều là người thông minh tuyệt đỉnh, đều là người vô cùng tự mãn, thậm chí cả cuộc sống hôn nhân đều không vừa lòng. Chỉ là một người đã ly hôn, còn một người đang mấp mé bên bờ li hôn.
Nhưng khác biệt cũng rất rõ ràng, Hà Mộng Doanh là người chạy theo chủ nghĩa lợi nhuận điển hình, thích cuộc sống của “tiểu tư sản”, thích danh lợi, còn Bạch Dương thì chất phác hơn, cô ấy không hứng thú gì với danh lợi cả, làm cái chức phó bộ trưởng này, chủ vếu là vì cô ấy thích thú công việc, chứ không phải do có ý định thăng quan.
Chỉ là những việc trên thế giới này thường kỳ lạ như thế, người càng muốn thăng quan thì càng thụt lùi, người càng xem chuyện đó nhẹ như lông hồng, tự nhiên cái mũ quan đã rơi xuống đầu mình.
Tất nhiên, trong việc này cũng không thể nào bài trừ được ảnh hưởng tiềm tàng của Bạch Kiến Minh.
Thấy tôi nói linh tinh, không có chút hối hận nào, đôi mắt của cô nhìn thẳng vào mặt tôi, rồi giơ tay ra gõ vào đầu tôi một nhát.
Trong lòng bổn thiếu gia thấy rất có lỗi, nên cũng không né tránh, để cho cô ấy gõ một nhát, chỉ cười hỉ hả không ngớt.
Bạch Dương xấu hổ, cắn chặt môi mắng một câu “tiểu ngoan đồng tiểu lưu manh”, rồi đột nhiên cười hì hì, đạp ga, chiếc xe lao về phía trước.