Trong tâm trạng như thế, Rivas bắt tay vào những việc cuối cùng. Chàng không có tài sản gì, vì vậy nỗi lo toan về phúc lợi thế gian chẳng dành mất một giây phút quý báu nào mà chàng hiện có. Thay vào đó, chàng đang chiếm đoạt một kho tàng vô giá của tình yêu và người hùng của chúng ta quyết định dành mọi suy tư cho nó.
Trước tiên chàng viết bức thư dài và thắm thiết gửi cho mẹ và em gái. Bằng từng câu từng chữ, chàng cố gắng củng cố tinh thần để những người ruột thịt đón nhận cái tin chấn động ghê gớm kia.
"Có thể - Martin viết ở cuối thư – Đối với con cái chết chưa phải là tai hoạ khủng khiếp nhất trong hoàn cảnh hiện nay. Giả sử con còn sống thì trước mắt con, hành trình đến hạnh phúc có biết bao ngăn trở hầu như không thể vựợt qua mặc dù Leonor đã cho con quyền hy vọng. Ai biết được con sẽ phải nhẫn nhục đến thảm hại như thế nào để bảo vệ tình yêu cho mình? Con tin Chúa và can đảm nhìn thẳng vào cái chết, con mang theo mình những lời cầu phúc cuối cùng của mẹ và em – chúng sẽ giúp con hết sợ sệt, băn khoăn trước toà án của Chúa"
Dán kín bức thư, Martin cho rằng bây giờ chàng có thể dồn hết tâm tư cho Leonor. Chàng muốn một lần nữa thổ lộ cùng nàng tình yêu vô hạn và dưới ngòi bút của chàng, từng dòng, từng dòng hiện lên làm hồi sinh toàn bộ thiên tình sử của chàng kể từ giây phút đầu tiên. Đó là thiên truyện bình dị mà đầy cảm kích của một con tim đang yêu, một thiên truyện với biết bao hy vọng cao đẹp xen lẫn buồn phiền day dứt. Bức thư của Martin toát lên sức trẻ trung ngời sáng và tình yêu trìu mến, dịu dàng khiến ta khó có thể hình dung được rằng nàng được viết ra trước giờ giáp mặt với cái chết bi thương! Martin dựng lại bức tranh tình yêu với sự hân hoan đầy cảm hứng của một hoạ sĩ mài miệt bên bức hoạ yêu quý của mình. Khi Martin đã nói được cả trăm lần với Leonor về lòng say mê da diết, cánh cửa phòng giam mở ra lặng lẽ.
Đã đến giờ cầu nguyện, Rivas nhìn thấy ở ngưỡng cửa một người trùm kín trong tấm áo choàng. Đến sát bên chiếc bàn chân sắt nơi Martin đang ngồi viết dưới ánh nến đục mờ, vị khách khuya khoắt hé mặt ra và kẻ tử tù nhận ra Ricardo Kastanios.
Tôi phải làm gì khi hân hạnh được gặp ông? – Rivas hỏi với một chút ngạo nghễ.
Anh hãy đọc mảnh giấy này – viên sĩ quan cảnh binh chìa ra một tờ giấy và đáp.
Nó được viết như sau:
"Mọi thứ đã sẵn sàng để anh chạy trốn. Ricardo Kastanios sẽ mua chuộc tên lính gác và hắn sẽ dưa anh ra khỏi nhà tù bằng một con đường chắc chắn. Đừng bỏ lỡ cơ hội này và hãy thận trọng, xin anh nhớ rằng không phải chỉ cuộc đời anh mà cả cuộc đời cô gái yêu anh lệ thuộc vào thành công của vận may này.
Leonor Ensina"
Martin nhìn Kastanios bằng cặp mắt ngời sáng tia hy vọng và bất giác định giấu bức thư vào ngực.
Đốt đi thì tốt hơn chăng? – viên sĩ quan hỏi.
Tại sao? – Martin rùng mình vì mỗi bức thư của Leonor đối với chàng là một kho tàng quý giá.
Tại vì nếu không may anh bị bắt – Ricardo đáp – mảnh giấy ấy có thể làm hại đến tôi.
Anh nói đúng – Martin đồng tình và đốt bức thư trên ngọn nến.
Tốt lắm – Ricardo nói – bây giờ tôi ra, còn anh cần phải rời phòng giam không chậm trễ. Tên lính ngoài tháp canh sẽ đưa anh tẩu thoát.
Còn đôi lời nữa – Martin tiến sát đến Ricardo – Hôm nay anh giúp tôi một việc mà tôi không ngờ tới, nhất là khi anh vẫn coi tôi như kẻ thù.
Ồ không – viên sĩ quan trả lời – Tôi săn đủôi và bắt giữ anh bởi vì chúng ta đánh nhau.
Chỉ vì thế thôi sao? – Martin hỏi – Chúng ta hãy nói chuyện thẳng thắn, có phải anh luôn luôn cho tôi là tình địch không?
Thú thực thì đúng thế.
Dù sao thì anh cũng lầm lẫn. Tôi chưa bao giờ thổ lộ tình yêu với Edelmira. Xin thề danh dự.
Thật thế ư? – Kastanios thốt lên vui sướng.
Thật hoàn toàn. Trước đây tôi nghĩ thú nhận như vậy là tự hạ mình. Nhưng bây giờ, khi anh giúp tôi một việc trọng đại dường này, tôi tự thấy có nghĩa vụ làm việc đó, thậm chí chẳng cần mò mẫm nguyên nhân anh đã đến giúp tôi. Hẳn là anh yêu nàng – Martin nói thêm – và những lời tôi nói biết đâu xoá tan được ở anh định kiến có thể có với Edelmira. Hiện thời tôi chỉ có thể bỉêu lộ lòng biết ơn bằng cách ấy và từ nay tôi coi anh là bạn của mình.
Chàng ta đi ra, đã cánh cửa hé mở và nhắc Rivas đừng quên tắt nến lúc rời phòng giam.
Cuộc trốn chạy của Martin diễn ra hoàn toàn không có những phiêu lưu phi thường mà các tiểu thuyết gia sẵn lòng mô tam để khêu gợi trí tò mò của bạn đọc. Tên lính canh bỏ phiên gác và dẫn tù nhân qua dãy hành lang vắng tanh. Sau một thời gian ngắn họ ra tới sân mà chẳng gặp phải ai, gác cái thang lên tường, cả hai trèo lên mái nhà và ít lâu sau đó đã ở ngoài đường.
Xin vĩnh biệt ông – tên lính thì thào chào Rivas rồi vội vàng đi dọc phố, đầu vấn vương những đồng tiền vàng vừa nhảy vào túi hắn một cách thật thú vị, những đồng tiền do chính bàn tay trắng muốt, yêu kiều của Leonor trao cho Ricardo Kastanios.
Ngó xung quanh, Martin thấy từ xa một cỗ xe và rảo bước về hướng đó. Chàng đụng phải một người đi ngược chiều và Martin nghe một giọng quen quen:
Thế là anh được tự do rồi anh bạn! Cho tôi ôm hôn anh nào.
Dứt lời, Agustin áp chặt chàng vào ngực rất thân tình.
- Leonor đợi anh ở đàng kia – chàng công tử vui vẻ chỉ vào cỗ xe.
Đúng phút đó cô gái bước ra.
Em không thể nói với anh em đã trải qua nỗi âu lo khắc khoải đến chừng nào – nàng chìa tay cho Martin và chàng nắm chặt – Lúc nào em cũng tưởng có còi báo động!
Chúng ta đừng lề mề vô ích, lên đường thôi! – Agustin chen lời – Chỗ này gần bên nhà tù, tôi cảm thấy ít hợp cho tâm sự.
Leonor ngồi vào ghế sau và kéo Rivas ngồi cạnh mình. Agustin ngồi đối diện.
Cách đây không xa – chàng ta nói với Rivas – có một người đang giữ ngựa đợi anh. Cưỡi ngựa, anh sẽ dễ dàng lẩn tránh cuộc vây ráp hơn.
Suốt đời tôi không bao giờ có thể đền đáp được những gì mọi người đã làm cho tôi! – Martin xúc động sâu sắc.
Thế anh không thấy rằng em hành động không phải vô tư, hào hiệp hay sao? Bởi lẽ, khi cứu anh, em cũng tự cứu niềm hạnh phúc đã bị kết án tử hình của chính mình – Leonor âu yếm thì thầm bên tai chàng.
Thôi đủ! – Agustin nói – giữa chúng ta làm sao có thể tính tóan hả, anh bạn thân mến? Mà chúng tôi chỉ mới trả nợ anh thôi. Phải chăng anh đã không giúp tôi một việc vô giá khi cứu tôi thoát khỏi thằng em vợ khát tiền vô độ như Amador? Bạn yêu quý ạ, có một ngạn ngữ Pháp rất sắc sảo thế này "un bien fait n'est jamais perdu – ơn đền ơn, oán trả oán"
Dọc đường Agustin ba hoa luôn miệng, còn Leonor và Martin hầu như chẳng nghe một lời, họ mải thầm thì với nhau những điêu tưởng chừng như đầy ắp nhịp đập trái tim. Với những kẻ yêu nhau, chúng hùng hồn hơn cả những áng văn lỗi lạc nhất.
Khi họ đến đoạn đường nhỏ hẹp ở ngoại ô cách đường phố San Paolo không xam, nơi xuất phát con đường đến Valparaiso, Agustin hạ lệnh cho xe ngừng lại. Mọi người bước ra, rồi Agustin tiến tới chỗ một người đang cưỡi ngựa trên lưng ngựa, tay giữ dây cương một con ngựa khác.
Thế là đến lúc phải chia tay rồi – Leonor âu yếm nhìn Martin – Hãy viết thư cho em mỗi dịp thuận tiện nhé. Hy vọng rằng em không cần nhắc lại là em nhớ anh từng phút chứ?
Ồ không, Leonor! Tốt hơn hết xin em nhắc lại lần nữa mọi chuyện xảy ra với anh những ngày qua đều có thật! Kẻo không đôi lúc anh cứ tưởng như trong mơ, nhất là khi anh nghĩ đến tình yêu của em. Anh chưa bao giờ dám mơ ước đến nó mà chỉ nuôi một hy vọng dè dặt trong tận đáy lòng mình.
Tình yêu của em đối với anh, Martin, cũng thật như mọi thứ quanh chúng ta
Và tất cả sẽ là như thế? Đúng vậy không? – chàng nắm tay Leonor thật nồng nàn.
Em sẽ chỉ yêui một mình anh suốt đời – cô gái đáp – và anh đừng nghĩ những lời này được thốt ra trong giây phút bồng bột nhất thời, bởi lẽ em vẫn chưa hề yêu ai bao giờ! Ai có thể nghĩ rằng kh lần đầu tiên anh bước qua ngưỡng cửa nhà em, em lại yêu chính anh!
Còn anh – Rivas cướp lời – khi đó anh coi em như một nữ thánh siêu nhiên! Ô, Leonor, anh tỏ ra hèn kém biết bao khi em đáp lại lời chào rụt rè của anh bằng ánh mắt kiêu sa!
Làm sao mà em có thể tưởng tượng rằng – người đẹp thốt lên với vẻ nhõng nhẽo kiểu hơi trẻ con – chàng trai tỉnh lẻ ăn mặc nghèo nàn ấy lại được định trước sẽ trở thành chủ nhân duy nhất của em? Martin, em đã bị trừng phạt thật đáng đời vì tính kiêu căng của mình rồi, bởi vì bây giờ em yêu anh đến loạn trí.
Trong những lời cuối cùng của Leonor âm vang không chỉ niềm say đắm mà cả nỗi buồn vô cùng tận. Khó có thể tin rằng mới khoảnh khắc trước đó cô gái còn cười vui vô tư lự.
Nghĩa là em hối hận vì đã làm cho anh thành kẻ hạnh phúc nhất trên đời? – Rivas hỏi.
Em chỉ ân hận là đã không thổ lộ tình yêu với anh sớm hơn – Leonor vẫn buồn bã đáp.
Nuối tiếc điều đó bây giờ liệu có cần không? bởi lẽ những lời em nói buộc anh quên hết mọi phiền muộn trước đây! – Martin sôi nổi.
Than ôi! Chúng mình phải chia tay và em chấp nhận chỉ vì anh bị cái chết đe doạ.
Còn anh thanh thản lẩn tránh cuộc săn đuổi bởi vì biết rằng ý nghĩ về em, Leonor, sẽ cho anh sức mạnh chống đỡ lại số mệnh ác nghiệt vẫn theo đuổi mình. Anh tin rằng lòng thuỷ chung của anh sẽ được ban thưởng hào phóng. Sớm hay muộn anh cũng sẽ trở về để lại được nghe từ làn môi thân yêu của em những lời kỳ diệu như hôm nay.
Vì định mệnh mà chúng mình vẫn còn phải đợi ngày hạnh phúc hoàn toàn – cô gái thì thầm và thở dài não nuột, nghĩ tới chốc lát nữa nàng đã không còn được nghe giọng nói của người yêu.
Nhưng ngày ấy sắp đến, phải không? – Martin đã quên phắt chuyện phải từ biệt nhau, bây giờ nghe tiếng thở dài của Leonor mới vội quay về thực tại đáng buồn.
Sắp đến ư? Ồ vâng! Em chưa yên lòng chừng nào chưa xin cho anh được ân xá. May mắn là em đủ sức vượt qua mọi trở ngại, cả những lời ong tiếng ve xuẩn ngốc của thiên hạ, chẳng ai làm cho em sợ hãi hết. vấn đề là làm sao để chúng mình được bên nhau. Ồ, em có đủ cứng rắn và can đảm vượt qua hết thảy. Hãy hiểu rằng, Martin, từ nay em phục tùng ý nguyện của anh hoàn toàn. Làm sao chúng mình làm được điều màu nhiệm này? Chính em cũng không rõ nữa. Nhưng em tin chắc một điều, không còn nữa một Leonor bướng bỉnh, bất cứ ý muốn nào của anh đều là pháp lệnh đối với em và em chỉ cưỡng lời trong một trường hợp – nếu anh yêu cầu em thôi không yêu anh.
Nghe những lời ấy từ người con gái thương yêu, Martin tưởng mình bay lên tận chín tầng mây vì sung sướng. Tiếng Agustin kéo chàng từ trời cao xuống mặt đất đầy tội lỗi.
Martin, bạn thân mến – chàng công tử tới bên – xin từ biệt và mời lên ngựa!
Agustin đã lưỡng lự khi cắt ngang câu chuyện êm ái của đôi tình nhân. Thoạt đầu chàng ta kiên nhẫn hút xì gà và trao đổi vài câu với người kỵ sĩ. "Cần phải tế nhị cho họ bình tâm từ biệt nhau – chàng ta nghĩ. Nhưng lát sau chàng công tử lại tự nhủ - Quỷ tha ma bắt! Martin tội nghiệp đã đau khổ đủ rồi, không được để anh ta rơi vào móng vuốt của họ lần nữa chỉ vì sơ xuất"
Lợi dụng bóng tối, Martin trao nụ hôn nồng nàn lên vầng trán kiêu hãnh của Leonor và tiến về phía đôi ngựa.
Cô gái hai tay ôm mặt và mặt cho nước mắt tuôn trào.
Rivas thân ái ôm hôn Agustin rồi nhảy lên yên.
Chúng tôi sẽ lo chạy cho anh ở đây, anh bạn! – chàng công tử nói – Anh chỉ coi chừng đừng để bị chộp lúc ở Valparaiso. Tôi đã đưa cho anh bạn đi cùng anh cái túi, anh sẽ tìm thấy quần áo ở đó và cả mấy bức thư giới thiệu với các thương gia tại Lima. Họ đều là bạn tôi. Trong ấy còn có ít tiền để chi tiêu dọc đường và để ổn định khi đến Lima. Mọi điều còn lại sẽ do những người nhận được thư lo liệu. Thôi, tạm biệt, chúc may mắn!