Một tiếng đồng hồ sau bọn ta vẫn ngoái đầu lại, nghe ngóng tiếng xe bánh xích, nhưng bọn ta càng vào sâu trong rừng thì cuộc chạy trốn của bọn ta càng có vẻ sáng sủa hơn. Bọn ta mút những cục băng nhỏ bé từ cành thông, nhưng đêm lạnh đến nỗi bọn ta không thể nào dám ngậm băng trong miệng quá lâu. Đầu ngón tay cụt của ta bắt đầu giật giật cùng nhịp với mạch đập của mình.
Kolya đã cởi cúc chiếc áo khoác bộ đội của anh ta và nhét cái hộp nhồi rơm vào dưới cái áo len để giữ cho những quả trứng khỏi đóng băng. Suốt mấy cây số vừa rồi anh ta chốc chốc lại đập vào vai ta, cười toe toét như điên dưới cái mũ bông ăn cắp của mình cùng cái dây quai mũ ngớ ngẩn buộc lại dưới cằm.
“Ở đó cậu thực sự đã thể hiện cừ lắm đấy,” anh ta bảo ta bốn lần liền.
Giờ thì ta đã là một kẻ giết người và con dao Đức nhét trong ủng của ta là một thứ vũ khí thực thụ, chứ không chỉ đồ lưu niệm của một thằng nhóc. Có lẽ hình ảnh của ta sẽ lung linh hơn nếu ta đi kể với cháu rằng lúc ấy ta cảm thấy một nỗi buồn nào đó, một nỗi thương cảm với những kẻ đã chết bất chấp sự cần thiết của bạo lực. Khuôn mặt lấm tấm nốt ruồi của thằng bé bị giết đã ở với ta suốt một thời gian dài, cho đến khi cuối cùng ta quên mất thực sự trông nó như thế nào và chỉ còn có thể nhớ được ký ức đó thôi. Tên Sturmbannführer lết vào nơi vô định là một hình ảnh vẫn còn sống động trong tâm trí ta. Ta có thể tuôn ra đủ các loại niềm thương cảm để thuyết phục cháu rằng ta là một người nhạy cảm, và ta tin rằng mình là một người nhạy cảm. Dù thế đi nữa, đêm đó ta chẳng cảm thấy gì ngoài nỗi ngất ngây về những hành động của mình. Ta đã hành động, trái với mọi kỳ vọng, ngược với tiểu sử hèn nhát của chính ta. Xét đến cùng thì việc giết Abendroth chẳng liên quan gì đến việc trả thù cho Zoya hoặc thủ tiêu một tên sĩ quan Einsatz sừng sỏ. Ta đã giữ cho Kolya và Vika còn sống. Ta đã giữ cho chính mình còn sống. Hơi thở ấm sực của bọn ta bốc lên trên đầu, tiếng phì phò của bọn ta khi ủng chìm sâu trong tuyết, mọi cảm giác mà bọn ta trải nghiệm trên hành trình dài của mình - và bản thân trải nghiệm ấy - tất cả những điều đó là vì cuối cùng, khi bị dồn vào chân tường, ta đã thể hiện được chút can đảm. Khoảnh khắc tự hào nhất của đời ta vụt đến khi bọn ta tạm nghỉ để lấy lại hơi và Vika, vừa kiểm tra ngón tay ta để chắc chắn máu đã cầm, vừa thì thầm vào tai ta, “Cám ơn.”
Có một lúc Vika và Kolya cãi và về việc đi theo hướng nào. Vika chấm dứt cuộc tranh luận bằng một cái lắc đầu hết kiên nhẫn, bước đi mà không thèm nhìn xem là bọn ta có đi theo không. Sau cái vụ Mga ê chề ta không còn chút niềm tin nào vào khả năng định hướng của Kolya nữa; ta đi theo cô. Kolya giữ lập trường được vẻn vẹn tám giây trước khi vội vã theo bọn ta.
Đâu đó trên đường đi ta đã kể cho cô nghe câu chuyện thực sự về việc tại sao Kolya và ta đã lẻn ra khỏi Piter, băng qua phòng tuyến quân địch, và cuối cùng lạc bước đến ngôi nhà nông trang dưới rặng thông. Ta hạ thấp giọng để Kolya không nghe được, mặc dù ta cũng không nghĩ ra được là mình đang phản bội ai nữa. Ta kể cho cô nghe về con gái viên đại tá, trượt băng trên sông Neva; những kẻ ăn thịt người và các món hàng ghê tởm của chúng treo lủng lẳng trên dây xích thả từ trần nhà; thằng nhóc Vadim đang hấp hối và con gà trống của nó, Cục Cưng; con chó chống tăng chảy máu trên tuyết và người lính Nga đã chết đứng lún sâu trong băng. Khi ta kể xong câu chuyện, Vika lắc đầu nhưng không nói gì, và ta thấy lo là mình đã kể với cô quá nhiều.
Nhìn cô bước đi trong rừng, lặng lẽ và bền bỉ, khẩu súng tiểu liên quàng qua vai, ta nhớ ra những gì Kolya đã kể với ta buổi sáng trước đó. Chiến tranh đã làm thay đổi tất cả mọi người, nhưng dù thế đi nữa, vẫn thật khó mà tin rằng mới bảy tháng trước cô còn là một sinh viên thiên văn học.
“Tôi hỏi cô câu này được không?”
Cô vẫn bước đi, không thừa hơi trả lòi. Cô không có thời gian cho những câu hỏi ngớ ngẩn kiểu như “Tôi hỏi cô câu này được không?”
“Kolya nói cô là người của NKVD.”
“Cậu đang hỏi đấy à?”
“Tôi đoán thế.”
“Vậy cậu nghĩ sao?”
“Tôi không biết,” ta nói, nhưng ngay lúc nói ra những lời đó ta nhận ra là mình có biết. “Tôi nghĩ anh ấy nói đúng.”
Cô căng mắt nhìn qua bóng tối, dò tìm một thứ vật chuẩn nào đó để xác định đường mà bọn ta đang đi.
“Điều đó có khiến cậu bận tâm không?”
“Có.”
“Tại sao?”
“Vì cha tôi.” Ta nhận ra là cô không biết chuyện gì đã xảy ra với cha ta, nên ta khẽ khàng nói thêm, “Họ bắt ông ấy đi.”
Gần cả phút đồng hồ bọn ta bước trong im lặng, trèo lên một triền đồi thoai thoải. Ta bắt đầu thở hồng hộc, cảm giác yếu ớt quay trở lại chân ta khi bọn ta đi mỗi lúc một xa hơn khỏi chiến công ở Krasnogvardeysk.
“Cha cậu là một nhà văn, đúng không? Vậy khả năng cao là những nhà văn khác đã hãm hại ông ấy. Cảnh sát chỉ làm công việc của họ thôi.”
“Phải. Và cả bọn Einsatz cũng thế. Tất nhiên, bọn họ chọn công việc của mình mà.”
“Nếu nói điều này mà có thay đổi được gì, họ cũng đã bắt cả cha tôi đấy.”
“Thật sao? Ông ấy là nhà văn à?”
“Không. Ông ấy là người của NKVD.”
Leo lên ngọn đồi dài làm bọn ta mất cả tiếng đồng hồ và lấy sạch sức lực ở chân ta, nhưng khi cuối cùng bọn ta cũng lên đến đỉnh ngọn đồi trơ trọi cây cối, ta mới hiểu tại sao Vika đã chọn đi đường này. Vầng bán nguyệt rọi qua những vạt rừng và cánh đồng rộng mênh mông, tất cả bàng bạc dưới một lớp sương giá và tuyết.
“Nhìn kìa,” cô nói, chỉ về phía Bắc. “Các anh thấy chứ?”
Tít bên kia thung lũng phía dưới bọn ta, qua những ngọn đồi chắn ngang đường chân trời ở khoảng xa xa mờ ảo, một cột ánh sáng mảnh vươn thẳng lên bầu trời, sáng đến nỗi rọi chiếu rõ cả tầng mây cao tít phía trên. Luồng ánh sáng cực mạnh đó bắt đầu chuyển động, một thanh gươm sáng rực chém toang màn đêm, và ta nhận ra mình đang nhìn vào một ánh đèn pha phòng không.
“Đó là Piter đấy,” cô bảo bọn ta. “Các anh có bị lạc trên đường về nhà thì đó là ngôi sao Bắc Đẩu của các anh.”
Ta quay sang nhìn cô. “Cô không đi cùng chúng tôi à?”
“Có một đội du kích ở bên ngoài Chudovo. Tôi biết người chỉ huy. Tôi sẽ cố liên lạc với họ.”
“Tôi chắc là viên đại tá sẽ cho chúng ta thêm một thẻ khẩu phần nếu cô về cùng chúng tôi. Tôi sẽ nói với ông ta là cô đã giúp bọn tôi và ông ta sẽ…”
Cô mỉm cười và nhổ toẹt xuống đất. “Cần đếch gì thẻ khẩu phần. Piter không phải là thành phố của tôi. Tôi có ích ở ngoài đây.”
“Đừng để bị giết,” Kolya nói. “Tôi nghĩ cậu nhóc yêu mất rồi.”
“Tránh xa các đường chính trên đường các anh quay về. Và hãy cẩn thận khi vào trong thành phố. Chúng tôi đặt mìn ở khắp mọi nơi.”
Kolya chìa bàn tay đi găng ra. Vika nhướng mắt trước hành động khách sáo đó nhưng vẫn bắt tay. “Tôi hy vọng chúng ta gặp lại,” anh ta bảo cô. “Ở Berlin.”
Cô mỉm cười và quay sang ta. Ta biết mình sẽ không bao giờ còn gặp lại cô nữa. Nhưng khi cô nhìn thấy vẻ mặt của ta, điều gì đó con người chợt len vào đôi mắt xanh chó sói ấy. Cô chạm vào má ta bằng bàn tay đi găng của mình.
“Đừng có tỏ ra buồn thế chứ. Tối nay cậu đã cứu tôi mà.”
Ta nhún vai. Ta sợ rằng nếu mở miệng, ta sẽ nói điều gì đó nhạt nhẽo và ngu ngốc hoặc còn tệ hơn thế, rằng ta sẽ khóc òa mất. Suốt năm năm qua ta không khóc, nhưng ta chưa bao giờ sống qua một đêm như đêm nay, và ta tin chắc rằng tay súng bắn tỉa từ Archangel là cô gái duy nhất ta sẽ yêu.
Bàn tay đi găng của cô vẫn còn đặt trên má ta. “Cho tôi biết họ của cậu đi.”
“Beniov.”
“Tôi sẽ lần ra cậu, Lyova Beniov. Tất cả những gì tôi cần là cái tên thôi.” Cô cúi người tới và hôn lên môi ta. Miệng cô lạnh ngắt, môi cô thô ráp vì gió mùa đông, vậy mà cho dù những nhà huyền học có nói đúng đi nữa rằng số phận chúng ta là lặp lại kiếp sống đọa đày của mình suốt thiên trường địa cửu, thì ít nhất ta vẫn sẽ luôn quay lại với nụ hôn ấy.
Một lát sau cô bước đi khỏi bọn ta, đầu cúi xuống, cái mũ lông thỏ kéo thấp, cằm vùi trong khăn, thân hình bé nhỏ của cô trong bộ quần áo bảo hộ thùng thình càng thêm ngắn lại vì những cây thông cổ thụ quanh cô. Ta biết cô sẽ không ngoái lại nhìn ta, dù vậy ta vẫn nhìn theo tới khi cô đã đi khuất.
“Đi nào,” Kolya nói, quàng tay qua vai ta. “Chúng ta còn phải dự một cái đám cưới đấy.”