Mã Tuấn nghe nói, hỏi Khương Duy:
- Kế chi mà bắt được Khổng Minh Khương Duy thưa:
- Nếu Khổng Minh làm kế như vậy, ắt có đạo binh phục gần đây. Tôi sẽ dẫn binh ra ngoài còn Thái Thú giả đò kéo binh ra đi, rồi lại kéo binh trở về để cùng tôi bắt đạo binh phục của y Mã Tuấn nghe theo, bèn sai Khương Duy đi liền. Sau mới cùng Lương Kiển ra thành chờ, để Lương Tự và Doãn Thường ở lại giữ thành Lúc ấy, quả Khổng Minh sai Triệu Vân phục sẳn mé núi, chờ binh Mã Tuấn ra sẽ ào tới lấy thành. Triệu Vân được tin Mã Tuấn dẫn binh ra khỏi thành thì cả mừng bèn đến trước thành Thiên Thủy mà nói lớn:
- Ta là Triệu Vân đây, nếu chúng bây đã lầm kế của Thừa Tướng ta rồi thì hãy gấp mở cửa thành. Lương Tự vùng cười lớn:
- Chính các ngươi đã lầm kế của Bá Ước lại! Triệu Vân vừa định dốc binh phá thành thì khương Duy nhào tới Triệu Vân hươi thương đến cự với Duy. Ðánh mới vài hiệp, Triệu Vân cả kinh. Bỗng thấy Mã Tuấn kéo đến, ép lại, Triệu Vân bị vây vào giữa, đành phải phá vòng vây mà chạy Về đến trại, Triệu Vân trình bày các việc bị trúng kế của giặc cho Khổng Minh hay Khổng Minh ngạc nhiên, bèn kêu người Nam An đến hỏi Họ thưa rằng:
- Ðó chắc là kế của Khương Duy, tự Bá Uớc, vì từ lâu, vẫn nổi tiếng là bậc anh tài ở vùng này chỉ có Bá Ước mới lập diệu kế này này thôi Nghe xong, Khổng Minh truyền dẫn đại binh đến liền Còn Khương Duy thắng trận về ra mắt Mã Tuấn, thưa rằng:
- Triệu Vân bị bại, ắt Khổng Minh sẽ đến đây. Vậy Thái Thú hãy ra khỏi thành, chia binh thành ba đạo mai phục , hễ y đến , lập tức chận lại mà đánh, tôi cũng sẽ mai phục nơi mé núi để tiếp ứng Mã Tuấn bèn kéo hết binh ra ngoài mai phục. Còn Khổng Minh bổn thân kéo binh đến Thiên Thủy thì trời đã tối, lại thấy không có bóng người thấp thoáng Khổng Minh biết có phục binh, bèn sai Quan Hưng và Trương Bào phò tá ra khỏi nội địa. Ði được nửa đường thì nghe tiếng quân reo hò vang dậy. Trên thành nổi lửa làm hiệu, bốn phía binh kéo tới như vũ bão. Lại thấy phía chánh Ðông đèn đuốc sáng lòe Khổng Minh hỏi thì Trương Bào đáp:
- Ðó là binh của Khương Duy Nghe nói, Khổng Minh cả khen mà rằng:
- Binh không cần nhiều, chỉ cần người tài điền khiển. Nói xong, truyền rút hết binh mã trở lại đóng trại cách chừng mười dặm Ðêm ấy , Khổng Minh không ngủ, cho người kêu dân ở An Ðịnh mà hỏi:
- Mẹ Khương Duy bây giờ ở đâu? Họ đáp:
- Hiện ở nơi Ký Huyện. Khổng Minh lại kêu Ngụy Diên đến dặn:
- Ngươi dẫn đạo binh đến lấy Ký Huyện. Nếu Khương Duy về thì cứ để y vào thành mà vây chứ đừng đánh , Ngụy Diên y lệnh ra đi. Khổng Minh lại mời dân An Ðịnh mà hỏi:
- Lương Thảo ở Ký Huyện do đâu tiếp tế. Người ấy thưa:
- Từ Thượng Khuê tải đến Khổng Minh cả mừng bèn sai Triệu Vân đến vây hãm Thượng Khuê. Còn Mã Tuấn và Khương Duy đang bàn luận, bỗng được tin binh Thục đã chia thành ba đạo, một đạo vây thành này, một đạo lấy Ký Huyện và một đạo đánh Thượng Khuê Khương Duy nghe nói thất kinh, vùng khóc rống lên mà rằng:
- Mẹ tôi ở Ký Huyện, nếu xảy chuyện chi ắt chăng còn. Vậy cho tôi một đạo binh đến giải nguy. Mã Tuấn thuận cấp cho Duy ba ngàn binh Vừa kéo đến Ký Thành, Khương Duy thấy có một đạo binh dàn rộng rồi Ngụy Diên đến chận lại. Duy cũng đón đánh đánh vài hiệp Ngụy Diên giả thua bỏ chạy Duy bèn kéo quân vào thành đóng chặt cửa, không ra đánh nữa, rồi trở vào nhà thăm mẹ. Còn Ngụy Diên cứ vây riết ngoài thành. Sau đó, Khổng Minh sai dẫn Hạ Hầu Mậu ra hỏi:
- Ngươi sợ chết chăng Hầu Mậu quì lạy xin tha tánh mạng. Khổng Minh nói:
- Hiện Khương Duy đang giữ Ký Thành, hắn sai người nói với ta, nếu ngươi còn sống thì y chịu qui hàng. Vậy ta thả ngươi ra, ngươi có chịu chiêu dụ Khương Duy về đầu ta chăng Hầu Mậu tình nguyện ra đi. Ra khỏi trại rồi, Hầu Mậu muốn tìm cách chạy nhưng không thuộc đường, đang do dự bỗng thay một tốp người bồng bế nhau chạy, Mậu hỏi thì họ thưa: Khương Duy đã dâng thành cho tướng Thục Hầu Mậu lại hỏi:
-Thành Thiên Thủy hiện do ai giữ Họ đáp:
- Do Mã Tuấn giữ. Hầu Mậu bèn dọc ngựa thẳng tới. Ðến chân thành Hầu Mậu kêu quân mở cửa. Quân sĩ thấy Hầu Mậu thì lập tức mở cửa rước vào. Hầu Mậu bèn kể lại cho Mã Tuấn nghe:
- Khương Duy đã đầu Thục rồi. Mã Tuấn bèn mắng nhiếc Khương Duy chẳng cùng Ðêm ấy, binh Thục kéo tới công thành dữ dội. Quân Ngụy đứng trên thành thấy bóng dáng Khương Duy, miệng kêu lớn:
- Hãy bảo Hầu Mậu ra cho ta nói chuyện! Hạ Hầu Mậu và Mã Tuấn lên thành xem, Khương Duy bèn nói lớn:
- Tôi muốn cứu mạng Ðô Ðốc mà hàng Thục, cớ chi bị phản bội? Hầu Mậu nói:
- Ngươi là bầy tôi của Ngụy, tại sao lại đầu Thục, chớ ta có hứa với ngươi điều gì đâu Khương Duy nói:
- Ngươi viết thư bảo ta đầu Thục, nay lại nói vậy, té ra ngươi muốn an thân. Nay ta là Thượng Tướng của Thục, chẳng lẽ phản nữa sao? Nói về Triệu Vân vây riết Thượng Khuê khiến binh Ngụy tiếp tế không được. Thiên Thủy và Ký Huyện lại đang thiếu thốn binh lương. Ðêm ấy Khổng Minh khiến quân sĩ giải một trăm xe lương. Khương Duy đúng trên thành nhìn thấy , bèn thừa cơ xông đến cướp. Binh Thục bỏ xe chạy hết. Khương Duy đoạt hết đem về. Giữa đường bỗng có đạo binh của Vương Bình xông tới. Khương Duy và Vương Bình đang cự nhau thì phía sau Trương Dực xông tới nữa. Khương Duy liệu chừng không nổi, chạy trốn về thành. Về đến chân thành, lại bị tên bắn như mưa. Ngụy Diên bèn nói:
- Ta đã lấy được thành sao không đầu đi cho rồi? Khương Duy lại kéo qua Thiên Thủy. Ði được một quãng thì gặp Trương Bào chận lại. Khương Duy cố vượt vòng vây mà chạy. Chạy được một quãng lại gặp Quan Hưng chận đánh. Chạy đến Thiên Thủy trong lòng mừng rỡ, kêu quân mở cửa thành. Thấy Khương Duy, quân vào báo cho Mã Tuấn. Mã Tuấn cả giận mắng:
- Nó là tên phản tặc , bèn khiến quân.giương cung bắn xuống tơi bời Thì ra Mã Tuấn đã sa vào kế ly gián của Khổng Minh Khương Duy ngước mặt lên trời than dài rồi quay ngựa trở về Trường An. Ði được một quãng bỗng gặp Quan Hưng ra chận lại. Khương Duy thấy chống không nổi bèn thúc ngựa chạy. Bỗng thấy từ trong rừng quân sĩ ùa ra, lại thấy Khổng Minh đầu bịt khăn be, tay cầm quạt lông kêu lại mà nói:
- Ðã đến nước nầy, sao không đầu đi? Khương Duy ngẫm nghĩ một lát rồi xuống ngựa qui hàng. Khổng Minh cả mừng, cầm tay Khương Duy mà nói:
- Từ ta ra khỏi Mao Lư đến nay, muốn tìm kẻ hiền tài mà truyền sở học, nay gặp được Bá Uớc cái sở nguyện của ta thật đã đạt được. Khương Duy cả mừng bèn lạy tạ Khổng Minh. Khổng Minh dắt Khương Duy về trại cùng tìm kế đánh Thiên Thủy. Khương Duy thưa:
- Tại Thiên Thủy, có Doãn Thượng và Lương Tú là bạn chí thân của tôi, để tôi biên thư bắn vào thành, khuyên họ về đầu. Khổng Minh nghe theo Hôm ấy, quân sĩ lượm được thư dâng cho Mã Tuấn. Tuấn sanh nghi, bèn nói với Hầu Mậu:
- Nay hai người thông đồng với Khương Duy, Nếu không trừ ắt sinh đại họa Doãn Thượng và Lương Tú được tin, bèn bàn với nhau về đầu Thục Ðêm ấy Doãn Thượng lén mở cửa thành rước binh Thục vào. Trong thành cả loạn. Lương Tú xách gươm tìm giết Hầu Mậu. Mã Tuấn bèn cùng Hầu Mậu trốn về Tây Lương, Lương Tú và Doãn Thượng dẫn Khổng Minh vào thành để cùng bàn kế đánh Thượng Khuê. Lương Tú nói:
- Em ruột tôi là Lương Kiền ở Thượng Khuê, để tôi biên thư cho nó về hàng Khổng Minh nói:
- Ngươi hãy đến đó thì hơn. Lương Tú bèn tuốt qua Thượng Khuê dụ Lương Kiền ra đầu. Khổng Minh liền sai Lương Tú làm Thái Thú quận Thiên Thủy, Doãn Thượng làm Thái Thú Quận Ký Thành, Lương Kiền làm Thái Thú Thượng Khuê. Sau đó , chư tướng đều hỏi:
- Sao Thừa Tướng lại thả Hạ Hầu Mậu đi Khổng Minh đáp:
- Ta thả Hầu Mậu khác chi thả con vịt, bắt được Khương Duy khác chi bắt được phượng hoàng Khổng Minh lấy được ba quận rồi, tiếng tăm lừng lẩy. Còn Tào Tuấn đang cùng chư tướng bàn luận thì có tin Hầu Mậu đã bị quân Thục đánh rốc qua nước Tây Lương binh Thục lại đã ra khỏi Kỳ Sơn, đạo binh tiền bộ đã đến sông Vị Thủy. Tào Tuấn cả kinh bèn hỏi:
- Có ai dám ra cự địch? Vương Lãng tâu:
- Bệ hạ nên dùng Tào Chơn mà đi dẹp giặc. Tào Tuân y lời bèn triệu Tào Chơn vào nói:
- Tiên đế thác cô cho khanh, nay binh Thục xâm lăng bờ cõi, sao không đi đẹp Tào Chơn tâu:
- Tôi e tài sơ trí thiên không làm nên việc. Vương Lãng nói:
- Tướng quân chớ nên chối từ, tôi sẽ xin tình nguyện theo giúp ngài. Tào Chơn tâu:
- Tôi đã mang ơn Tiên đế. Nếu Bệ hạ dùng đến lẽ nào tôi từ chối. Tào Tuấn bèn phong cho Tào Chơn làm Ðại Ðô Ðốc, phong Vương Lãng làm Quân Sư, khiến Quách Hoài làm phó tướng cùng kéo binh đi. Tào Chơn lại sai Tào Tuân làm tiền bộ Tiên phong, Ðằng Khẩu tướng quân là Châu Toản làm phó tiên phong. Chỉnh bị binh mã xong, nhắm Trường An tấn phát. Khi đến nơi Tào Chơn truyền đóng trại nơi mé sông Vị Thủy. Vương Lãng thưa:
- Ngày mai hãy cho quân sĩ chỉnh tề cờ xí rợp trời để thị uy quân Thục. Sau đó tôi sẽ kêu Khổng Minh đến dụ y đầu Ngụy, làm cho y phải chắp tay qui thuận còn gì phải dụng binh lực. Tào Chơn cả mừng bèn truyền lệnh đóng quân chỉnh tề , bày binh bố trận Rạng ngày Tào Chơn kéo binh đồn binh mã phân chi đàng hoàng rồi. Vương Lãng mới đến trước trại kêu quân Thục, bảo:
- Chúa tướng binh Thục ra đây cho ta nói chuyện Quân Thục vào thưa với Khổng Minh. Khổng Minh bèn dàn trận, phía tả có Trương Bào, phía hữu có Quan Hưng, còn chư tướng đâu đó đứng hai hàng lẫm liệt. Khổng Minh sai quân đẩy xe ra trước trận, ta cầm quạt lông, kêu binh Ngụy mà rằng:
- Kẻ nào muốn thỉnh ta đến xin hãy ra ngay! Vương Lãng vội vã bước ra.
- Thấy Vương Lãng , Khổng Minh xá một vái. Vương Lãng bèn đáp lễ, và nói:
- Tôi Nghe danh ông đã lâu. ông là người hiễu rõ cơ trời, sao lại đem binh đến làm chi vậy Khổng Minh đáp:
- Ta vâng chiếu đi dẹp giặc mà. Vương Lãng nói:
- Trời đã định, thiên hạ sẽ về tay người có đức. Trước vua Huờn đế , Linh đế trị vì, rồi trào Hớn suy vi, giặc Huỳnh Cân quấy nhiễu, Lý Thôi , Quách Dĩ tranh hùng. Viên Thuật xưng đế , Viên Thiệu chiếm Nghiệp quận, Lưu Biểu chiếm Kinh Châu, Lũ Bố đoạt Từ Châu, sanh linh đồ thán, vua Thái Tổ Võ Hoàng đế của ta, ra công dẹp yên tám cõi, trăm họ một lòng, muôn dân tùng phục. Vua Thái Tổ Văn Hoàng đế là đấng anh quân, thuận lòng người hợp ý trời. Nay ông có tài như vậy sao không biết theo cơ trời. Nếu xếp giáp qui hàng chẳng những không một ngôi Hầu, mà lại rạng danh tôi trung, há chẳng tốt lắm sao? Khổng Minh vùng cười mà rằng:
- Ta tưởng ngươi là đại lão thần nhà Hớn có ý kiến cao minh gì, ai ngờ lại nói toàn lời hứa mạt. Nay ta có một lời hãy nghe cho kỹ: xưa vua Huờn đế , Linh đế sở dĩ triều chính không an, đấy là tại bọn gian thần. Chính như bọn Huỳnh Cân, Ðổng Trác với Lý Thôi, Quách Dĩ nối nhau chuyên quyền cướp giựt Hớn đế. Ấy cũng bởi nơi Miếu đường cây mụt làm quan, trước điện bệ, cầm thú ăn lộc. Còn như ngươi vốn quê quán Ðông Hải, lúc ban sơ đổ cử Hiếu liêm làm quan, ắt phải phò vua giúp nước, an Hớn hưng Lưu có đâu lại phò quân nghịch như theo thế. Ta lại vâng chỉ dẹp giặc để khôi phục nhà Hớn. Vậy lão tặc phải lui cho mau để bọn phản thần ra đây cùng ta đọ sức Vương Lãng nghe nói tức giận tràn hông, liền hét một tiếng hộc máu, nhào xuống ngựa mà chết. Binh Ngụy xọc tới ôm thây trở về Khổng Minh bèn chỉ Tào Chơn mà nói:
- Hãy trở về chuẩn bị quân mã, mai đọ sức với ta. Nói đoạn, hai bên thu binh về trại Tào Nhơn bèn khiến quân sĩ đưa xác Vương Lãng về Trường An chôn cất Quách Hoài thưa:
- Ðêm nay ta mắc lo tang lễ , ắt Khổng Minh sẽ thừa cơ đánh úp. Vậy tôi xin dâng một kế Tào Chơn hỏi thì Quách Hoài thưa:
- Phải phân binh thành bốn đạo. Hai đạo mai phục chờ binh Thục kéo ra thì áp vào mà cướp trại. Còn hai đạo kia phục nơi tả hữu ngoài trại chờ binh Thục kéo đến thì chận mà đánh Tào Chơn khen ngợi chẳng cùng. Bèn khiến Tào Tuân và Châu Toản dẫn năm vạn binh vòng qua núi Kỳ Sơn. Hễ thấy bình Thục thì nổi lửa làm hiệu, xua binh cướp trại. Hai người lãnh kế ra đi Tào Chơn lại nói với Quách Hoài:
- Còn chúng ta ra mai phục ngoài trại mà chờ , đâu đó an bài cẩn mật Còn Khổng Minh khi lui binh rồi, liền kêu Triệu Vân và Ngụy Diên mà truyền:
- Hai tướng đêm nay phải đi cướp trại Ngụy Ngụy Diên thưa:
- Thế nào chúng cũng đề phòng Khổng Minh cười:
- Ta muốn Tào Chơn biết ta cướp trại nó để nó cướp trại ta mà đánh. Vậy các tướng cứ phô trương thinh thế đi cướp trại, rồi mai phục sau núi Kỳ Sơn, chờ lửa trong trại bốc lên thì chận hai đầu, đừng cho chúng trở về Khổng Minh lại dặn Trương Bào, Quan Hưng rằng:
- Hai tướng hãy phục nơi yếu lộ, chờ binh Nguỵ kéo ra cứ để chúng đi, đừng đánh chờ khi chúng thua trở về mới rượt theo mà đánh. Quan Hưng, Trương Bào ra đi. Sau đó Khổng Minh sai chặt bồi khô để phát hỏa hiệu. Sắp đặt xong mới dẫn các tướng lui ra sau trại mà xem động tĩnh. Còn Tào Tuân và Châu Toản, chờ lúc hoàng hôn kéo binh ra khỏi trại, nữa đêm thay quân Thục kéo đi, trong lòng cả mừng, bèn dốc binh thẳng tới, bụng khen thầm:
- Ðô Ðốc dụng binh thiệt kỳ diệu Khi đến trại Thục, Tào Tuân xua binh vào trước và dặn Châu Toản:
- Hễ lửa dậy thì đốc binh vào đừng để tên quân nào chạy thoát Châu Toản y lệnh. Tào Tuân hăm hở kéo binh vào trại Thục.Nào ngờ trại trống không. Tào Tuân biết trúng kế , vội lui binh trở ra. Trong trại, Khổng Minh truyền nổi lửa, quân Châu Toản ở ngoài thấy lửa dậy bèn kéo quân vào, gặp quân Tào Tuân ùa ra, hai bên giết lầm nhau, chết vô kể. Bên nào cũng tướng lầm binh Thục, chừng Tào Tuân gặp Châu Toản mới rõ tự sự, bèn truyền lui binh trở về. Ði được một quãng, bỗng gặp Triệu Vân nạt lớn:
- Tặc tướng! Hãy đầu cho sớm! Tào Tuân và Châu Toản cả kinh bèn tìm đường mà chạy. Chạy được một quãng lại gặp Ngụy Diên ào tới. Tào Tuân và Châu Toản dẫn bại quân kéo về trại. Trương Bào và Quan Hưng thấy tàn binh Ngụy trở về bèn thúc ngựa rượt theo. Khi Tào Tuân và Châu Toản về tới trại, binh Ngụy tưởng binh Thục đến cướp trại bèn nổi lửa làm hiệu, tức thì Tào Chơn và Quách Hoài ào ra giết thôi chết vô số. Khi xem lại thì ra là binh của mình. Tào chơn và Quách Hoài tức tối lắm, vừa định thâu quân thì đàng sau ba đạo binh Thục rượt tới. Triệu Vân phía tả, Trương Bào, Quan Hưng phía hữu, Ngụy Diên cầm trung quân ập vào trại Ngụy, binh Ngụy tơi tả, mạnh ai nấy chạy. Tào Chơn thu góp tàn binh lui xa vài chục đăm mới dám đóng trại Khổng Minh đại thắng, bèn khiến các tướng thu binh trở về Tào Chơn thấy binh đại bại thì rầu rĩ. Quách Hoài bàn:
- Việc binh thắng bại là chuyện thường. Ðô Ðốc chớ nên buồn. Tôi xin dâng kế trừ binh Thục. Tào Chơn hỏi, Quách Hoài thưa:
- Người Tây Khương vốn thọ ơn nước Ngụy. Nay, ta cứ giữ chặt nơi hiểm yếu, rồi yêu cầu Khương Vương đem hùng binh đánh phía sau binh Thục. Còn ta sẽ đánh phía trước. Hai mặt cùng tấn công, ắt binh Thục bại trận. Tào Chơn y kế, bèn sai người đem thư đến Tây Khương Chúa Tây Khương là Triết Lý Kiệt nhận được thư Tào Chơn bèn nhóm chư tướng để luận bàn. Thừa Tướng Nhã Ðơn thưa:
- Nước ta thường giao thiệp với Ngụy rất hậu, lẽ nào không đem binh sang giúp! Sau đó, Lý Kiệt Phong Nhã Ðơn làm quân sư, Việt Kiết làm nguyên soái, đem 20 vạn binh, rồi cùng vận lương kéo thẳng đến Tây Bình Quan. Tướng giử ải Dương Bình Quan là Hàn Trịnh vội vã sai người phi báo cho Khổng Minh Ðược tin này, Khổng Minh hỏi chư tướng rằng:
- Ai dám dẫn quân đi cự Khương binh Quan Hưng và Trương Bào xin đi Sau đó, Khổng Minh sai Mã Ðại cùng đi giúp sức, lại cấp năm vạn binh ròng. Cả ba tướng đồng lên đường trở lại ải Dương Bình Quan Trương Bào dẫn quân đi trước, bỗng thấy Khương binh di chuyển như một bức trường thành, lại có xe bọc sắt rất kiên cố bèn nói với Mã Ðại và Quan Hưng rằng:
- Binh Khương dùng xe bọc sắt, trông rất kiên cố, khó mà cự nổi. Mã Ðại nói:
- Ngày mai cứ việc ra binh rồi sẽ tính sau Rạng ngày binh Thục chia binh thành ba đạo thẳng tới, binh Tây Khương rẽ thành hai, giữa là xe bọc sắt. Binh sĩ cứ núp ở xe bọc sắt mà bắn tên ra như mưa. Binh Thục đại bại bõ chạy. Riêng binh của Quan Hưng bị chẹt trong vòng vây, ra không nổi. Trời đã gần chiều, Quan Hưng ráng sức vượt khỏi vòng vây, quân Khương rượt theo. Quan Hưng cứ cắm đầu nhắm San Cốc mà chạy. Rủi trước mặt có khe nước, ngựa khứng lại, binh lính tẩu tán. Quan Hưng liều mạng giục ngựa chạy riết Việt Kiết hươi chùy nhắm Quan Hưng, Hưng né được, chùy trúng tai ngựa chết tốt. Quan Hưng nhảy xuống nước, nhìn lại thì thấy Việt Kiết cũng té nhào, lại thấy đại tướng đang rượt binh Khương mà giết. Hưng bèn xách đao chém Kiết, nhưng Kiết vội vã nhảy lên bờ chạy dài. Hưng bắt ngựa của Kiết rượt theo y. Lên bờ rồi thấy viên đại tướng còn đánh binh Khương, Quan Hưng thầm nghĩ:
- Chắc viên đại tướng này giúp mình, bèn ráng tới ra mắt. Khi đến nơi thì thấy trong đám sương mù, một viên đại tướng mắt như tròng táo, tay cầm thanh long đao, cỡi ngựa xích thố , Quan Hưng thấy đúng là cha mình, lại thấy tay chỉ mà nói: Con hãy theo đường này, cha phò hộ Về đến trại, Hưng kể cho Mã Ðại và Trương Bào nghe. Ai nấy đều ngạc nhiên. Sau đó, ba người bàn kế phá giặc. Mã Ðại nói:
- Tôi thấy binh Khương rất lợi hại. Vậy tôi xin ở lại đây để hai tướng về thỉnh kế Thừa Tướng. Quan Hưng và Trương Bào bèn về ra mắt Khổng Minh. Khổng Minh nghe nói bèn sai Triệu Vân và Ngụy Diên dẫn binh đi mai phục, rồi dắt theo Trương Dực, Khương Duy, Trương Bào Và Quan Hưng cùng đến trại Mã Ðại bàn kế Hôm sau, Khổng Minh lên xe nhỏ quan sát binh Khương, rồi về nói với chư tướng:
- Binh ấy phá không khó gì. Lại kêu Trương Dực, Mã Ðại dặn rằng:
- Hai người phải làm như vầy. . . như vầy. . .rồi kêu Khương Duy hỏi:
- Tướng quân có kế chi? Khương Duy thưa:
- Binh Khương thật hữu dõng vô mưu. Khổng Minh cười:
- Ngươi hiễu rõ ý ta rồi. Trời đang kéo mây, gió lớn, ắt đêm nay trời đổ tuyết nhiều, ta phải lập kế diệt chúng Nói đoạn khiến Quan Hưng và Trương Bào đến phục nơi chân núi, khiến Khương Duy đến trại địch khiếu chiến, song cứ giả thua lựa chổ tuyết đóng mà chạy Nói về nguyên soái Việt Kiết thấy Khương Duy đến khiêu chiến, bèn dốc quân binh, xe sắt ra cự. Khương Duy đánh chừng vài hiệp lại bỏ chạy, Việt Kiết càng rượt tới. Khương Duy cứ nhắm đường núi mà chạy. Nơi đó đầy hầm hố, nhưng có tuyết phủ phảng lì. Việt Kiết rượt hoài, lại thấy Khổng Minh ngồi trên xe nhỏ, thong dong ôm đàn mà gảy Việt Kiết cả giận, đốc binh rượt tới nữa. Lúc ấy mặt trời lên cao, tuyết chảy tràn. Xe sắt của Việt Kiết lăn xuống hố ngã nghiêng. Rồi bốn phía phục binh nổi lên giết không biết bao nhiêu binh Khương. Còn Nhã Ðơn thì bị Mã Ðại bắt sống giải về trại Khổng Minh bèn khiến đem rượu cho Nhã Ðơn uống rồi nói:
- Sao ngươi lại giúp đứa phản quốc như vậy? Nay ta cho ngươi về và ngươi hãy nói với Chúa ngươi rằng:
- Ta với Tây Khương phải giao hảo với nhau, chớ nghe bọn phản tặc. Nói đoạn truyền bày tiệc lớn đãi Nhã Ðơn và binh Khương bị bắt, rồi trả hết khí giới đã thâu được, và phát cho mỗi người một bộ áo quần. Ðơn bèn cảm tạ ra về Từ đấy Khương Thục giao hảo với nhau rất đẹp. Ðoạn Khổng Minh dẫn quân thắng tới Kỳ Sơn Nói về Tào Chơn, ngày ngày ngóng tin binh Khương, bỗng có quân về báo:
- Binh Thục đã nhổ trại đi hết. Quách Hoài cả mừng thưa với Tào Chơn:
- Vì Khương binh kéo tới nên Khổng Minh phải nhổ trại. Vậy ta nên thừa cơ đánh cướp. Tào Chơn bèn khiến Tào Tuân kéo binh cướp trại Thục. Còn Chơn và Hoài thì dẫn binh đi cứu ứng. Tào Tuân vừa tới nơi thì bị Ngụy Diên mai phục xông ra hét lớn, Tuân chống không nổi bị Diên chém một đao nhào xuống ngựa Châu Toản rượt theo cũng bị Triệu Vân xông ra chém một đao chết tốt Tào Chơn và Quách Hoài cả sợ, vội thu binh trở lại. Bỗng từ trong rừng một đạo binh xông ra, cầm đầu là Trương Bào và Quan Hưng vây phủ Tào Chơn. Chơn và Hoài không biết chạy đàng nào, bèn cởi hết áo mão, trốn vào đám tàn quân mà thoát thân. Sau đó Chơn và Hoài sai người về Lạc Dương xin cầu cứu Ngụy Chúa Tào Tuấn ngày ấy lâm trào, quan cận thần tâu:
- Ðại Ðô Ðốc Tào Chơn thua binh Thục mấy trận, Tây Khương đến cứu cũng bị đánh lui. Tình thế rất nguy! Tào Tuấn thất kinh hỏi:
- Binh Thục thế mạnh như vậy. Ai dám đến tiếp ứng Tào Chơn Hỏi luôn mấy tiếng, không thấy ai dám ra lãnh binh. Huê Hâm tâu:
- Xin Bệ Hạ hãy ngự giá thân chinh, quân sĩ mới hết lòng trừ binh Thục. Quan Thái Phó Chung Do tâu:
- Tôi xin tiến cử một người trừ được Khổng Minh. Tào Tuấn hỏi ai, Chung Do thưa:
- Trước kia Khổng Minh đã dùng quỉ kế ly gián để Bệ Hạ truất quyền Tư Mã Ý. Nên từ đó Khổng Minh hoành hành. Nay xin Bệ Hạ xét dùng lại Ý thì lo gì việc trừ Tây Thục. Tào Tuấn nói:
- Trẫm cũng ăn năn về việc ấy, song không biết tính thế nào? Vậy nay Tư Mã Ý Trọng Ðạt ở đâu Chung Do tâu:
- Mới đây tôi nghe Trọng Ðạt ở Huyễn Thành, vậy xin Bệ Hạ cho vời tới, rồi phục nguyên chức, sau đó sai y đem binh đánh Thục thì ắt vẹn toàn. Tào Tuấn bèn một mặt sai sứ đến phong Tư Mã Ý điều khiển Khổng Minh từ ngày ra binh luôn luôn toàn thắng. Bỗng có tin quan trấn thủ Vĩnh An Cung là Lý Nghiêm sai con đến ra mắt Khổng Minh nghe báo, tưởng Ðông Ngô sanh tâm lấn cõi, bèn đòi con Lý Nghiêm vào. Lý Phong thưa:
- Tôi đến để báo tin mừng cho Thừa Tướng. Khổng Minh hỏi, Phong thưa:
- Trước kia Mạnh Ðạt đầu Ngụy là chuyện bắt buột. Vả lại lúc ấy Tào Tháo còn trọng dụng y, giao cho hết trách nhiệm. Ðến khi Tào Phi chết, Tào Tuấn lên ngôi, nhiều người ghen ghét, nên Mạnh Ðạt có ý muốn về với Thục. Lại muốn kéo binh Thượng Dung thẳng đến lấy Trường An, giúp cho binh Thục. Vậy cha tôi khiến đem thư đến cho Thừa Tướng. Khổng Minh xem thư cả mừng. bèn trọng thưởng Lý Phong. Bỗng có tin báo, Ngụy Chúa, một phía thân chinh đến Trường An, một phía cho Tư Mã Ý làm chinh Tây Ðô Ðốc , khởi binh đến chống ta. Khổng Minh nghe báo cả kinh. Mã Tắc thưa:
- Tào Tuấn thân chinh thì quan hệ gì mà Thừa Tướng lo âu vậy? Khổng Minh đáp:
- Ta đâu sợ Tào Tuấn. Ta chỉ ngại Tư Mã Ý mà thôi. Nay Mạnh Ðạt muốn tính việc lớn như vậy mà gặp Tư Mã Ý thì ắt việc sẽ hư, vì Mạnh Ðạt không phải là đối thủ của Tư Mã Ý, nếu cử sự sai lầm ắt bị bắt. Mạnh Ðạt bị bắt thì thật khó mà lấy được Trường An. Mã Tắc thưa:
- Sao Thừa Tướng không biên thư cho y phải đề phòng? Khổng Minh bèn thảo thư sai người đem đến cho Mạnh Ðạt Còn Mạnh Ðạt ở trong thành ngóng tin Khổng Minh. Bỗng có người đến trao thư, mơ ra xem. Trong thư Khổng Minh khen Minh Ðạt là người trọng nghĩa và hứa sẽ thưởng công lớn nếu hoàn thành đại sự. Lại báo cho biệt phải đề phòng khi cử sự. Ðọc thư xong, Mạnh Ðạt cả cười:
- Người ta thường nói Khổng Minh hay lo xa nay ta mới rõ. Bèn viết thư sai kẻ tâm phúc trao Khổng Minh. Thư đại ý vâng theo lời dạy của Khổng Minh, nhưng yêu cầu Khổng Minh đừng nhọc tâm lo xa Khổng Minh xem thư xong ném xuống đất mà nói:
- Mạnh Ðạt quá khinh xuất ắt bị Tư Mã Ý bắt mất. Mã Tắc hỏi nguyên do thì Khổng Minh nói:
- Tào Tuấn đã trao quyền cho Mã Ý gặp giặc thì dẹp. Nếu y biết Mạnh Ðạt cử sự thì nội mười ngày y đã đến đó rồi, trở tay sao kịp. Chư tướng nghe nói cảm phục. Thừa Tướng liền sai đem thư bảo Mạnh Ðạt, nếu chưa dấy việc thì phải thật cẩn mật Còn Mã Ý ở Huyễn Thành nghe tin Nguỵ thua, rất buồn bực, hàng ngày bàn bạc với con là Tư Mã Chiêu và Tư Mã Sư Ngày kia bỗng có chiếu của Ngụy chúa đến, Ý bèn ra rước sứ vào, thấy Ngụy chúa phục chức cho mình, lại khiến đem binh đi đánh Thục thì vội chỉnh bị binh mã định ngày tấn phát. Cha con đang thương nghị bỗng có tin Mạnh Ðạt mưu tạo phản tại Kim Thành. Tư Mã Ý thất kinh nói:
- Nếu việc này không hay sớm ắt Trường An sẽ mất. Nói đoạn gom hết binh mã Huyễn Thành kéo đi Tư Mã Sư hỏi:
- Sao cha không dâng biểu tâu với bệ hạ? Tư Mã Ý đáp:
- Chờ được thánh chỉ thì trở tay sao kịp. Ta đoán chắc Mạnh Ðạt đã thông đồng với Khổng Minh. Vậy phải bắt cho được y! Nói đoạn, truyền quân thẳng đến Tân Thành. Ði được nữa đường thì gặp Hữu tướng quân Từ Quáng. Quáng xuống ngựa chào mừng , rồi hỏi:
- Ðô Ðốc đi chinh phạt nơi đâu? Ý kề tai Quáng nói nhỏ:
- Mạnh Ðạt mưu phản, muốn đoạt Trường An, nên phải gấp rút đến bắt nó Từ Quáng nghe nói cũng xin đi Tư Mã Ý bèn khiến Từ Quáng đi tiên phong Còn Mạnh Ðạt từ ngày mưu việc lớn, đêm ngày lo lắng, lại ước hẹn với Thái Thú Kim Thành là Thân Nghi, Thái Thú Thượng Dung là Thân Thầm, hẹn ngày cử sự. Nào ngờ, hai người này đổi ý, nên sai gia nhân đi báo Tư Mã Ý hay. Khi Tư Mã Ý kéo binh tới thì Thân Nghi và Thân Thầm được báo rồi. Sau đó, Từ Quáng giục ngựa đến bên thành kêu Mạnh Ðạt nói:
- Quân phản tặc, kế của mi đã bại lộ. Hãy mở cửa thành mà chịu chết! Mạnh Ðạt cả kinh khiến quân đóng cửa thành lại mà cố thủ. Rồi lấy cung tên lên thành nhắm Từ Quáng mà bắn. Từ Quáng phải tên nhào xuống ngựa chết tốt. Lúc ấy Thân Thầm và Thân Nghi đến trước thành nói:
- Hãy mở cửa thành cho chúng tôi vào tiệp cứu Mạnh Ðạt tưởng thiệt, bèn khiến quân mở cửa thành. Vào đến nơi Thân Thầm xuất kỳ bất ý đâm Mạch Ðạt một thương té nhào, quân Thân Thầm túc khắc mở cửa thành cho Tư Mã Ý vào Vào đến thành, ý bèn giao cho Nghi và Thầm trấn giữ, còn mình kéo đến Trường An. Lại khiến tẩm liệm xác Từ Quáng đem về Tào Tuấn được tin Ý trừ được Ðạt đem binh trở về thì cả mừng, bèn bản thân ra rước Ý và nói:
- Vì Trẫm bất minh nên lầm kế ly gián của giặc. Nay Ðạt tạo phản, nếu không có khanh thì lưỡng kinh đã mất. Nói đoạn ban cho Ý một cặp búa bằng vàng và nói:
- Hễ có việc cơ mật thì khanh cứ tự tiện hành động khỏi tâu báo Tư Mã Ý bèn xin tiến cử Trương Hấp làm tiên phong, Tào Tuấn y tấu, bèn cử Trương Hấp làm tiền bộ tiên phong, nội ngày kéo binh thẳng tới.