Anh đi bộ trên con dốc cao, miệng lập cập thở đầy khói trắng. Trời không có ánh nắng, da thịt không giọt mồ hôi. Những người đi đường ở đây đều trở nên to lớn thùng thình trong mấy lớp áo ấm dầy cộm, ngoài còn choàng áo manteau và khăn quấn kíncổ. Riêng anh thì không, anh mặc áo sơ mi xăn tay lên tận cùi chỏ như thường lệ, cổ áo để hở, bít tất mỏng và bàn chân như đau buốt tê tái trong chiếc giày sắp rách đế.
Từ lâu, anh chỉ ở lì tại Sài gòn. Một thành phố nóng, rất nóng, tắm một ngày hai lần vẫn còn nhột nhạt mồ hôi. Aó mỏng bỏ ra ngoài, chân đi dép lè phè, mỗi buổi trưa nắng nung lửa trong không khí làm anh không ngủ được, anh phải ra quán cà phê ba Tàu góc đường, gác chân lên ghế, mượn tờ nhật báo rách nát in đầy chữ tàu chằng chịt để phe phẩy quạt, và uống một chai bia lớn với thêm thật nhiều đá lạnh.
Nhưng ở đây, nghĩ đến những thỏi đá lạnh, những ly kem bốc hơi...trời ơi, anh đã thấy ớn người như bị nhét cả một đống nước đá bào chảy tràn lan trên da bụng.Mặt mũi chân tay như se lại,mốc khô, da lấm tấm sần sùi như một đùi gà luộc, môi khô cứng sần sượng, điếu thuốc lá cháy tàn kẹp phỏng giữa kẽ tay một lát mới nhận ra.
Trời lạnh thì thú vị tuyệt vời rồi. Nhưng với điều kiện phải nhốt mình trong hai ba lớp áo ấm, hay cuộn mình trong chăn lơ mơ đọc sách, hay ngồi trong phòng nhỏ ấm áp, tay bỏ vào túi quần, nghe nhạc, âm điệu dịu dàng bất tận, thêm một chiếc gạt tàn đầy ắp tàn thuốc lá...Xin thêm một bình hoa hồng hay hoa cúc cho có vẻ đông đúc quây quần, thêm một cánh sổ nhìn ra hàng trăm mái nhà dưới chân đồi, dưới thung lũng. Và thêm nữa... thêm nhiều nữa, hai bàn tay giá lạnh siết chặt quấn quít mười ngón tay đan vào nhau, và ngón áp út của nàng hãy khoan đeo nhẫn cưới hỏi gì hết.Cũng còn thiếu, xin thêm nữa...một nụ môi hôn chết điếng người không chịu dứt ra cho đến khi rã rời. Thêm nữa, hơi ấm nóng rực của thân thể nàng ôm chặt, mềm mại theo làn áo len có những sọc nhỏ.Cứ ôm nhau như thế mãi, người nàng ấm lắm.
Và cứ xin thêm nhiều nữa ( phải biết đòi hỏi, phải mở miệng xin mới có chứ ) cho đến lúc cả hai hợp tác với nhau đuổi cái lạnh chạy dài mất biệt, không ai còn thấy lạnh nữa. À, lúc đó, ái tình, mặt trời đỏ ối chói lòa trong miền tuyết giá. Ái tình, mặc áo len thượng hạng bằng da gấu cho những thân thể trần. Chà...anh phải ghi nhớ điều này vào trong óc mới được: không phải chỉ có bốn mùa xuân hạ thu đông mà thôi, còn có thêm một mùa thứ năm nữa, mùa ái tình, ở xen lẫn chen chúc trong tất cả bốn mùa kia, và nó không lạnh run, không nắng cháy, không lá rụng, không hoa nở gì cả.Mùa ái tình chắc chắn không phải là mùa lạ lùng nhất, nó trộn lẫn tan hòa vào nhau tất cả những hoa lá, ánh nắng gió mưa. Tuyệt diệu biết bao.
Nhưng đáng buồn thay. Giờ đây, lủi thủi một mình ở Cao nguyên vào lúc sáu giờ chiều, những điều trên đây chỉ là ảo ảnh. Như trong chuyện bằng hình màu, có gã thuyền trưởng rậm râu khát nước cháy cả cuống họng ở sa mạc, mắt nhấp nhem thế nào mà trông chú nhỏ Tin Tin hóa ra chai rượu vang quý lâu đời.
Anh đứng ngơ ngác giữa phố, chợ chiều vắng người dần.Thành phố sửa soạn mau chóng cho một đêm xuống, chắc là phải rất âm u hoang vắng. Vì ở đây có gì đâu, không ánh sáng đèn màu của phòng trà, rạp hát bóng thưa thớt người, lạc lõng vang một bản nhạc xưa cũ nghe rè rè, thiếu những hàng quán lấp lánh ánh sáng sau lớp kính thủy tinh choáng lộn, đường vắng hẳn bộ hành dạo chơi qua lại. Ở đây, vào buổi tối, nghe nói người ta chỉ tụ họp bên cạnh lò sưởi, cửa ngõ đóng sớm vì chẳng mong ai đến thăm nhà trong lúc này.
Thế mà trước khi hai cánh cổng lởm chởm những cọc gỗ nhọn được khéo ập vào nhau, bao quanh bằng một sợi xích lớn. Trước đó một phút, trời chưa tối hẳn, anh đã lách mình vào kịp.
Đống củi chất ngổn ngang trong sân nhà với một cây búa dùng để chẻ củi vứt cạnh bên, hình ảnh đó làm anh ấm lòng. Dấu hiện hứa hẹn những thanh củi và diêm bào đốt bùng trong lò sưởi, lửa màu huyết dụ nóng ran người và lung linh.
Cây hoa anh đào không cho thấy màu hồng thắm vì đã khuất lấp trong bóng chiều tà. Những bông cúc dại có lẽ là màu tím, vương vãi trên bồn cỏ và hai bên cổng vào sân.
Anh hút thêm một điếu thuốc, ngồi xuống trên một đống củi lớn, bồn chồn nhìn quanh quẩn khắp ngôi nhà. Chẳng có gì lạ, sau vài ba năm anh không thấy mặt nó.
Cũng mái ngói đỏ, dầu ủ dột mầu rêu buồn bã, tường vẫn quét vôi màu hồng, loang lỗ nhợt nhạt nhiều chỗ, những cánh cửa đều đóng kín và tối đen, chỉ trừ một chút ánh sáng vàng hắt ra từ khung cửa cao, ở tầng gác trên.
Chỉ có thế, và dĩ nhiên vẫn còn cây cầu gỗ nhỏ làm lối ra vào vì ngôi nhà tình cờ xây ở một nơi cách mặt đường một bờ ao khá sâu. Những thanh gỗ xếp làm chiếc cầu tạm đã mục, trơn trợt và rung rinh dưới bước chân anh, anh không chắc nó sẽ không sụp đổ dưới những bánh xe bò.
Nhưng dầu sao, anh cũng đã vào sân nhà rồi, chần chờ một lát, gió rít từ những cánh rừng xung quanh thổi mạnh thêm. Thị trấn ngoài kia như mất hút, biệt tích trong lòng thung lũng tối, dầu lốm đốm mỗi nhà một ánh sáng nhỏ, nhưng mù mờ xa xăm quá.
Anh không chịu nổi cái lạnh, anh tê điếng người và nghĩ rằng mình sẽ trở thành một cái cây mùa đông chết đứng nếu cứ ngồi ngoài trời như thế này mãi. Anh vòng tay trước bụng, gù gù mình xuống thấp cho bớt lạnh, rồi lóng cóng bước lên bậc thềm. Tay gõ vài tiếng e dè vào cửa kính. Tiếng động cọc cọc gởi trả lại cho một mình anh. Anh tiếp tục gõ cửa, tiếng động mạnh mẽ nôn nóng hơn nhưng cũng trả lại trong tai anh một cách buồn bã.
Anh ngước mặt trông ngóng ánh sáng duy nhất từ căn phòng trên. Nhưng mọi sự đều bất động, căn nhà vẫn đầy bóng tối ù lì câm nín.
Anh đấm cửa bằng bàn tay nắm chặt lại, tấm cửa gỗ mỏng manh nhưng anh có cảm tưởng như một bức vách dầy cứng.
Anh lặng người muốn khóc, áp mặt vào cửa, mắt nhắm nghiền lát lâu lại mở ra trừng trừng cố nhìn xuyên qua những kẽ hở của cánh cửa. Tối đen. Anh mở miệng định la lên, định gọi tên một người bỗng anh sợ hãi dừng lại.Anh không xứng đáng gọi tên người ấy.
Anh mệt lả người trong cơn đói và lạnh, đầu gối anh lại quỵ xuống dần. Anh sắp sửa thiếp ngủ dưới mái hiên, bỗng ánh đèn đột ngột bừng cháy sáng trong nhà, lan ra từ khe cửa. Anh mừng rỡ gõ thêm vài tiếng. Bên trong hình như có tiếng thở mạnh lo sợ. Rồi tiếng nói cố gượng vẻ cứng cỏi vẳng ra.
- Ai đó?
Anh đã nhận ra tiếng đàn bà quen thuộc ấy. Sợ hãi lẫn vui mừng nôn nao hỗn loạn trong con người anh. Anh ấp úng cố trả lời:
- Tôi...
Bên trong lại rơi vào hoàn cảnh lặng thinh nghe ngóng. Anh lắp bắp nói tên mình cho người đàn bà trong nhà biết. Một lát sau. Ở trong vẳng ra tiếng nói, hết vẻ lo lắng nhưng nghe rất khô khan lạnh lùng, và chính điều đó làm anh giá lạnh hơn cả. Hơn tất cả. Núi rừng, mưa, gió, đêm mùa đông... đều ít lạnh hơn tiếng nói thân thiết nhưng giờ đây sắc nhọn đâm vào lòng anh.
- Anh về đây làm gì nữa?
Anh run rẩy nói nhỏ:
- Anh không biết... Em mở cửa cho anh vào.
- Nếu không biết thì vào làm gì?
- Anh lạnh... ở ngoài này trời lạnh lắm.
- Tôi biết, đây là miền núi mà.
- Nhưng bây giờ trời lạnh quá, hơn lúc trước nhiều... Em, đã hết mùa đông chưa?
Có tiếng hứ giọng rồi tiếng mai mỉa:
- Anh mà còn để ý tới mùa thu mùa đông gì à?
- Thôi... em. Anh sẽ nói chuyện nhiều sau... nhưng mở cửa cho anh vào đã...em. nhà còn lò sưởi chứ?
- Còn. Nhưng tôi tắt lửa rồi, mấy lúc này hay đi ngủ sớm.
- Để anh chụm lửa lại, nhưng... anh phải vào nhà đã. Mở cửa cho anh...
Dằng co giữa hai người một lúc lâu, và anh nghĩ rằng mình sẽ chết mất nên bao nhiêu hơi ấm hiếm hoi còn sót lại trong người cứ bay theo những lời van xin năn nỉ. Anh im lặng không nói gì thêm nữa, thân hình anh tựa sát vào cửa, tay gõ trên lớp gỗ một cách đều đặn đến chai lì.
Bỗng chốc có tiếng chìa khóa lách cách trong ổ, cánh cửa hé mở cùng giọng nói một người đàn bà:
- Vào đi. Tôi cho anh năm phút thôi rồi anh đi đâu tùy ý.
Anh chạy vào trong nhà, cố lết đến chiếc ghế bành để thả người rơi xuống co ro trong làn nệm ấm. Anh đưa cả hai tay vào lò sưởi nhưnh như lời nàng nói, lửa đã dụi tắt từ lâu. Anh quỳ gối xuống sàn nhà khom mình khơi diêm bào phủ lên những cây củi thông nhỏ cháy nửa chừng, anh quẹt diêm châm lửa, phút chốc, lò sưởi bùng lên ánh lửa đỏ nhảy nhót hơi nóng cuồn cuộn thấm dần trên da thịt anh.
Anh cảm thấy dễ chịu đôi chút. Bây giờ anh mới quay lại nhìn người đàn bà.
Nàng nãy giờ vẫn đứng yên, hai tay thu dấu dưới tấm áo choàng xám thùng thình dài đến tận gót. Nàng nhìn thẳng vào mắt anh, và ánh mắt nàng lạnh lẽo như một giọt mưa đá.
Ngày ấy...có lẽ rằng mới hơn hai mươi tuổi, thế mà chỉ mới vài năm qua, trông nàng đã mệt mỏi già dặn như một thiếu phụ. Tóc nàng, ngày xưa đen nhánh chảy mềm thân yêu trong tay anh, vì anh đã có dịp cài trên đó một bông hoa sứ trắng... giờ đây mái tóc nàng bịt kín trong tấm khăn quàng đầu. Thân hình nàng cũng thay đổi hay có lẽ anh không thấy được vẻ mảnh mai khi chiếc áo ấm dầy màu đen che phủ tất cả.
Nàng làm anh đau lòng, ngày xưa nàng đâu có tiêu điều thế này. Anh gượng mỉm cười với nàng, hai tay đưa về phía nàng như muốn ôm trọn tấm thân nồng nàn yêu dấu ấy trong tay. Nhưng nàng đã quay mặt đi giận dữ.
Anh chợt thấy trên sập tủ gần anh có đặt một chiếc bình sứ cũ cắm vài bông hồng màu vàng, ngày xưa nàng đâu thích loài hoa này. Gần đó là một chiếc máy hát kiểu thật xưa,có một đĩa bắt đầy bụi đang đặt sẵn sàng trên máy, hình như nàng vừa nghe một đoạn nhạc nửa chừng nào đó rồi tắt.
Anh cũng muốn nghe một chút nhạc trong lúc này nhưng anh không dám cử động gì nhiều. Không khí trong phòng, dầu bây giờ đã ấm áp chút ít nhờ ngọn lửa và tiếng nổ tí tách của củi, nhưng vẫn còn căng thẳng như sắp nổ bùng tan vỡ nếu anh có cử động mạnh bạo nào.
Anh duỗi chân ra cho đỡ tê cóng, hơi ấm đã dần dần trở lại trong người anh. Anh ngậm một điếu thuốc, châm lửa từ lò sưởi nóng rực. Khi anh quay lại, nàng đã bỏ đi đâu mất, đèn dưới bếp chợt sáng lên và anh nghe thấy những tiếng vui tai của ly tách chạm nhau.
Lát sau, khi anh mơ màng thiếp ngủ, một chiếc tách dằn mạnh trên thành ghế cạnh anh làm anh giật mình nhổm dậy.Nàng lạnh lùng chỉ vào tách cà phê đang bốc khói và một mẩu bánh mì, miếng pho mát trắng nhỏ. Anh mỉm cười cám ơn nàng nhưng nàng vội vàng quay đi, đưa tấm lưng câm nín trước mặt anh. Anh vội vã nhai bánh mì rào rạo thật ngon lành trong khi bụng đói. Và sau cùng là một hớp cà phê nóng.
Bây giờ, mới có tiếng nói của nàng:
- Mấy năm nay anh làm gì?
Anh đặt tách cà phê xuống bàn, bối rối:
- Anh viết... một vài thứ, có lẽ anh là... nhà văn.
Giongj nàng mỉa mai:
- Chà... nhà văn, chữ nghĩa... nghề đẹp lắm.Nhưng anh đã viết được những thứ gì?
Anh gượng cười, lúng túng:
- Anh viết...những chuyện tình.
Nàng bĩu môi tỏ vẻ khinh miệt, tiếng nói nàng chua chát:
- Chuyện tình? Anh mà biết gì về tình yêu?
Anh không trả lời nàng được. Anh cúi đầu lặng thinh xấu hổ. Phải, nàng nói đúng, anh mà biết gì về yêu. Ngày đó anh và nàng có nhau gần gũi trong tay, anh suốt ngày thủ thỉ bên tai nàng những lời yêu thương ngọt ngào, và dìu nhau trong hoàng hôn êm ái trên những con đường mòn của đồi thông vắng lặng, bên hồ, quán cà phê, thung lũng...Anh đã nói tiếng yêu triệu lần cho anh, một đêm thân xác nàng hừng nóng trao phó cho anh đang cuồng si ham muốn, đêm đó vào mùa thu, thân thể cả hai tan tành trong nhau không gìn giữ lại một chút gì và anh đã nhắc đến một hôn lễ vào mùa đông sắp đến.Thế rồi, anh bỏ nàng, bỏ tất cả những dấu chân đã in trên lớp đất đỏ miền núi này, anh lao đầu xuống những thành thị lộng lẫy quyến rũ với những tham vọng, tiền bạc, những gái chơi giang hồ qua đường... và gì nữa...và những ánh sáng ma quái thu hút anh làm con đom đóm vật vờ trong nhiều năm cho đến ngày ngã gục, xơ xác trở lại đây. Như thế, anh làm sao còn dám nói gì về tình yêu?
Nàng ngồi xuống bên " đi văng ", nhưng cách anh một khoảng xa, nàng tiếp tục nói:
- Anh có viết gì về cái chết không?
- Chưa.
- Dĩ nhiên rồi. Anh mà biết gì về chết chóc. Mẹ tôi đã buồn rầu sinh bệnh vì tôi, vì anh. Bà mới chết năm ngoái.
Trời còn lạnh nhưng vài giọt mồ hôi lấm tấm trên trán anh. Anh ôm lấy đầu như muốn bịt kín trí não lại, không dám nghe điều gì nữa.
Nhưng giọng nàng vẫn tiếp tục lạnh giá sắc bén như trong ngày phán xét.
- Anh có viết gì về đau đớn, và tội ác không?
- Chưa...
- Bởi vì anh chẳng biết gì về chuyện đoc cả, anh nhắm mắt làm lơ vô trách nhiệm, vô tội vạ để chỉ mình tôi hứng chịu...
Giọng nàng chợt run rẩy nhưng nàng cố gượng tỉnh táo và bình thản tiếp tục:
-... Tôi phá thai rồi đó. Chắc anh không biết mình đã có một đứa con... không... chưa phải, chỉ mới một bào thai mấy tháng.
Mồ hôi chảy dài trên sống lưng làm anh rùng mình lạnh buốt. Anh ngã quỵ trước lò sưởi, cho hai bàn tay gần như nắm lấy những tnanh than củi cháy rực nhưng vô ích, cái lạnh đã trở lại và lần này không có một lò sưởi nào xua đuổi được. Có lẽ nàng vừa chùi vội nước mắt trong tay áo nhưng nàng ngẩng đầu lên ngay, nét mặt cứng cỏi trơ lạnh. Nàng nhích mép, không phải là để cười, môi nàng chỉ hoàn toàn là dấu hiệu khinh miệt:
- Anh là một nhà văn tồi.
Anh đau đớn lặng người như vừa bị ai đánh mạnh vào một vết thương cũ. Tính anh nhạy cảm đến độ mỗi khi nghe thấy một lời chê bai nào nhẹ nhàng đến đâu, cũng làm anh buồn bã. Nhưng lần này, những lời nói của nàng đánh thốc vào bụng anh dữ dội làm anh đau nhói.
Bởi vì anh biết nàng nói đúng. Rốt cuộc, anh là một nhà văn tồi, một người huyên hoang kênh kiệu với những điều rỗng tuếch trong khi chân bị hụt hẫng dưới hố sâu, sẽ làm anh tan xác bất cứ lúc nào.
Anh đã sống, đã biết, đã thâm cảm được gì với Tình Yêu, Cái Chết, Đau Đớn, Tội Ác...? Thế mà anh đã nóng nảy đuổi theo tiếng cười hời hợt giả tạo bên ngoài, để được nghe những tiếng vỗ tay hoan nghênh của đám người bỏ tiền ra mua vui trong chốc lát. Anh thua kém nàng xa. Nàng ôm ấp một mình với nỗi đau đớn bao la của nàng, còn anh lố bịch đi rêu rao những lời ngọt ngào mua chuộc.
Tiếng chuông đồng hồ bỗng đánh kinh coong rời rã. Giongj nàng quyết liệt:
- Đã quá năm phút rồi. Tôi sắp đi ngủ. Bây giờ anh có thể đi, khỏi cần lén lút như trước nữa.
Anh thẫn thờ đứng dậy. Lò sưởi đã tắt vì anh không buồn chụm thêm củi. Anh nghĩ đến trời đêm cao nguyên rét lạnh khủng khiếp bên ngoài, và có lẽ trời đang mưa lất phất. Nhưng anh không còn mặt mũi nào để cầu xin một xó nhà ngủ lại nữa. Anh run rẩy tiến đến cánh cửa đã mở sẵn, có nàng đứng chờ đợi bên cạnh. Một ngọn gió từ ngoài kia, có lẽ từ trên đồi, thổi hắt vào làm người anh gập đôi xuống muốn gẫy vụn ngã nhào trên sàn nhà. Nhưng lần này, anh cắn môi cho đến bật máu, cương quyết ra khỏi nhà.
Nàng chăm chú nhìn anh, nàng bỗng nói, vẫn không có chút dịu dàng nào cả.
- Chờ một chút. Tôi đi lấy cho anh một cái áo ấm cũ. Tôi không muốn thấy sáng mai anh nằm chết cóng trước sân.
- Anh sẽ cố đi xa khỏi nhà, càng xa càng tốt...Gần đây chắc có khách sạn nào...
- Tôi không biết.Anh ra khỏi nhà, đứng dưới mái hiên chờ nàng. Trong chốc lát, nàng đi ra, đưa cho anh một chiếc áo len kiểu đàn bà sờn cũ, áo lông màu xanh nhưng đã rách nhiều chỗ, nhất là ở hai cùi chỏ.
Anh nói cám ơn nhưng không mặc vào, và bước đi. Giọng nói nàng nhỏ lại sau lưng anh:
- Mặc vào đi cho khỏi chết rét. Và... lần sau...lên xứ lạnh nhớ mặc thêm áo ấm.
Anh quay đầu lại:
- Có lần sau...nào nữa không?
Nhưng nàng đã đóng ập cánh cửa. Một lát sau, cửa sổ duy nhất có ánh sáng, phòng nàng cũng tắt đèn. Ngôi nhà đen lầm lì như nấm mồ.
Anh đã bước ra đến đường,không quên đóng kín lại ngõ vào như sợ rằng mình sẽ yếu đuối trở lại.
Trời tối đen, lạnh kinh hồn dễ sợ.
Hoàng Ngọc Tuấn ( 1972 )