Y mỉm cười nói: "Uông các lão thích bắt bẻ, đừng để ông ta chê trách."
Phó Vân anh gật đầu, "Muội biết rồi."
Buổi chiều, Uông Mân tới Phó gia như đã hẹn.
Lúc tới nơi, ông ta thấy một bàn tiệc được bày trong nhà thủy tạ, bên cạnh bàn có khá nhiều người đang ngồi, quan viên Lục Bộ, bộ nào cũng có.
Bên ngoài nhà thủy tạ, nước hồ lấp loáng, lá sen phủ kín mặt hồ, những đóa hoa sen mọc thẳng lên giữa không gian xanh biếc, duyên dáng yêu kiều, xinh đẹp thướt tha.
trên bàn, rượu và thức ăn tinh xảo mà thanh đạm, bên cạnh có một bàn hoa, trên bàn đặt một chiếc bình vàng cắm mẫu đơn, thục quỳ, cành trúc, vừa tinh tế vừa thanh lịch.
Uông Mân nhanh chóng đưa mắt nhìn quanh một lượt, nhận ra khách tới đây đều là người Chiết Giang, Phúc Kiến, Quảng Đông, tim bỗng đập liên hồi.
Phó Vân anh đi ra đón ông ta, mỉm cười thi lễ, "Lão tiên sinh."
Những người khác cũng bước tới chào hỏi.
Uông Mân không thể hiện cảm xúc ra mặt, mỉm cười đáp lễ, mọi người hàn huyên một hồi rồi cùng ngồi xuống.
Buổi tiệc này không có đàn sáo âm nhạc, cũng không có ca cơ mỹ nhân, mọi người nhìn nhau, trong lòng đều thấp thỏm lo âu.
Trong buổi triều, Hoàng thượng khen vườn Phó gia có phong cảnh đẹp, bảo bọn họ tới đây xem, bọn họ hiểu được sự ám chỉ của Hoàng Thượng nên đều hẹn đến nhưng lại không biết rốt cuộc Hoàng thượng muốn làm gì.
Từ trước đến nay Phó Vân anh luôn thích đi thẳng vào vấn đề, rượu quá tam tuần, thái quá ngũ vị [1], nàng bảo Kiều Gia mang cuốn sổ ghi chép danh sách tới.
[1] Nghĩa đen là mỗi người uống đủ ba chén rượu, ăn đủ năm vị trên bàn ăn. Theo người xưa, như vậy là buổi tiệc đã đi đến hồi kết.
"Định mời các vị đại nhân xem cái này."
Cuốn sổ được đưa tới nhà thủy tạ. Đầu tiên nàng đưa cho Uông các lão.
Uông Mân đã có dự cảm từ trước, quả nhiên nhìn thấy tên cậu mình nằm trong danh sách. Cậu ông ta hối lộ, mua chuộc quan viên địa phương, không những thế mà còn làm tất cả những việc ấy dưới danh nghĩa của ông ta! Còn lấy tranh chữ của ông ta ra làm đầu câu chuyện!
Trong nháy mắt, ông ta toát mồ hôi đầm đìa.
Việc này không có liên quan gì đến ông ta hết nhưng hiện giờ ông ta là đại thần trong Nội Các, bất cứ hành động cử chỉ nào cũng dính dáng tới rất nhiều người. Nếu như có ai đó có ý đồ lấy chuyện cậu ông ta thông đồng với giặc Oa ra buộc tội ông ta mà Hoàng thượng lại không có ý định che chở cho ông ta thì ông ta chỉ có thể từ quan mới có thể giữ được thể diện cho bản thân.
Uông Mân như nuốt hoàng liên, cổ họng vừa đắng vừa chát, ông thật xui xẻo quá mà, phí bao nhiêu năm như thế, tuy nhiều lần nổi bật hơn người nhưng lúc nào cũng gặp phải đủ loại vận xui kì quái. Cuối cùng khổ tận cam lai, ông ta phất lên như diều gặp gió, được vào Nội Các nhưng còn chưa oai phong được mấy năm mà đã bị cậu ruột hại thê thảm!
Những người khác còn chưa đọc được nội dung trong cuốn sổ nhưng nhìn thấy mặt Uông Mân biến sắc, mặt đã đầy vẻ chua xót, đại khái họ cũng đã đoán được ra cuốn sổ này viết những gì rồi.
Uông Mân chuyền cuốn sổ cho người bên cạnh.
Người này cẩn thận giở ra đọc, sắc mặt cũng thay đổi.
Những người còn lại cũng thế. Ít ra Uông Mân còn bình tĩnh, vẫn có thể tiếp tục uống rượu mơ, những người còn lại sởn tóc gáy, đứng ngồi không yên.
Bọn họ đều biết Hoàng thượng đã xử trí những thế gia kia như thế nào, không ngờ rằng gia tộc của bọn họ cũng lại dính dáng tới chuyện này! Tuy rằng đó cũng chẳng phải là những tội lớn như thông đồng với địch bán nước nhưng tại thời điểm này mà lại bị người ta điều tra ra là có qua lại với cướp biển, không cần ngự sử buộc tội, bọn họ chắc chắn không giữ nổi chức quan của mình.
Mọi người ai cũng hãi hùng.
Lại Bộ chủ sự cười lạnh một tiếng, vung chén rượu trong tay lên, ném xuống đất, tiếng vỡ chát chúa vang lên, "Hóa ra đây lại là một bữa Hồng Môn Yến."
Mọi người toát mồ hôi hột, lạnh lùng nhìn về phía Phó Vân anh.
Nàng cầm chén rượu trong tay, rượu trong ly mang sắc đỏ nhàn nhạt, mỉm cười nói: "Đại nhân lo quá lên rồi, nếu như là Hồng Môn Yến thì việc gì phải mất công như thế."
Uông Mân nhìn nàng, sắc mặt dần dần thả lòng.
Ông ta không nhìn nhầm người đâu, Phó Vân không tàn nhẫn độc ác đến mức diệt trừ tất cả bọn họ.
Phó Vân anh đưa ngón tay khẽ vuốt vẽ miệng chén, móng tay cắt tỉa gọn dàng, đốt ngón tay nhỏ dài, nàng cười khe khẽ: "Hạ quan có thể đảm bảo với các vị đại nhân những chứng cứ này chắc chắn không hề bịa đặt."
"không thể thế được!"
Lại Bộ chủ sự là người đầu tiên nhảy lên phản đối, gân xanh trên trán nổi lên.
hắn chỉ thẳng vào mặt Phó Vân anh, nói từng câu từng chữ: "Nhà ông ngoại ta vốn là thư hương thế gia, bao nhiêu đời đọc sách thánh hiền. Từ thời tổ tiên của ông ngoại ta, năm nào nhà chúng ta cũng chi ra một số tiền lớn, xây cầu sửa đường, giúp đỡ người góa bụa, gặp thiên tai thì phát cháo, miễn tiền thuê, trong huyện ai cũng ca tụng, nhà chúng ta sao có thể thông đồng với giặc Oa! Ngươi ngậm máu phun người!"
Phó Vân anh vẫn tỉnh bơ như không, nói: "Đúng là Đường gia đã làm rất nhiều việc thiện nhưng tiền để họ làm việc thiện lại đến từ việc mật báo cho cướp biển!"
Mặt mày Lại Bộ chủ sự cứng đờ.
Mấy người bên cạnh vội vàng đứng dậy, kéo Lại Bộ chủ sự ngồi xuống, khe khẽ khuyên nhủ hắn.
Chủ nhân phía sau của bữa tiệc rượu của mùa hè này là Vạn tuế gia. Nếu Phó Vân đã đưa cuốn sổ này ra có nghĩa là Hoàng thượng đã điều tra rõ ràng từ trước, xác nhận không có gì nhầm lẫn mới gọi bọn họ tới đây. Giờ mạnh miệng thì có ích gì?
Chẳng thà lấy lòng Phó Vân, xem có cách nào cứu vãn hay không.
Bọn họ học hành gian khổ mười năm, có thể leo lên được vị trí này thực sự không dễ dàng gì, làm sao nỡ xuống đài một cách thê thảm như vậy chứ!
Phó Vân anh đứng dậy, nhìn quanh một lượt, chậm rãi nói: "Các vị đại nhân, trước đây hạ quan từng đi học ở thư viện, vẫn luôn nhớ rõ khi mới vào thư viện, tiên sinh đã dạy: Tại sao lại có nhiều người muốn đi học như vậy? Vì công danh lợi lộc, vì muốn nở mày nở mặt, vì muốn kiến công lập nghiệp."
Mọi người đều nhìn nàng, đầy vẻ tán đồng.
Nàng nói tiếp: "Tiên sinh còn nói, học hành vì quan to lộc hậu cũng chẳng có gì là đáng xấu hổ nhưng học hành không thể dừng lại tại đó. Người sĩ tử chân chính hẳn phải theo đuổi những mục tiêu cao hơn, giống như lời của Hoành Cừ tiên sinh, học để lập tâm cho trời đất, lập mệnh cho người dân, kế thừa tuyệt học của cổ thánh, tạo ra thái bình cho muôn đời sau [2]!"
[2] Câu nói của Trương Tái (Hoành Cừ tiên sinh) - bậc đại Nho thời Tống. nói theo cách hiện đại đó là: Xây dựng giá trị tinh thần cho xã hội, xác lập ý nghĩa sinh mệnh cho dân chúng, kế thừa sự chính thống của học vấn xưa đã bị đoạn tuyệt, mở ra cơ nghiệp thái bình cho muôn đời sau. (Nguồn: ntdvn.com)
Người đọc sách học hành rốt cuộc là vì cái gì chứ?
Có rất nhiều đáp án khác nhau mà không còn nghi ngờ gì nữa, những câu nói đó của Trương Tái là lý tưởng có giá trị cao thượng nhất của toàn bộ người đọc sách trong thiên hạ.
Các vị quan văn có niềm tin và lý tưởng cao thượng và kiên định mới có thể chịu đựng cảnh gân cốt bị mệt nhọc, thân xác bị đói khát, nghèo túng khổ sở [3]. Vì lý tưởng đó, không có gì là không chịu đựng được.
[3] Mượn ý của Mạnh Tử: Khi trời giao sứ mạng trọng đại cho những người ấy, nhất định trước hết phải làm cho ý chí của họ được tôi rèn, làm cho gân cốt họ bị nhọc mệt, làm cho thân xác họ bị đói khát, làm cho họ chịu nỗi khổ sở nghèo túng, làm việc gì cũng không thuận lợi. Như thế là để lay động tâm trí người ấy, để tính tình người ấy trở nên kiên nhẫn, để tăng thêm tài năng cho người ấy. Bản dịch trên tiasang.com.vn.
Tu thân, tề gia, trị quốc bình thiên hạ, người đọc sách lúc nào cũng phải quan tâm đến việc tạo phúc cho dân chúng trong thiên hạ, lo trước nỗi lo của thiên hạ, vui sau niềm vui của thiên hạ.
Bởi vì có vô số những bậc tiên hiền ôm lý tưởng cao đẹp như vậy mà kiên trì nỗ lực, mới có cảnh quân vương và người đọc sách cùng thống trị thiên hạ, mới có thể xuất hiện một số lượng lớn học giả lưu danh sử sách.
Phó Vân anh dứt lời, mọi người chấn động tâm can, ngẩn người một lát rồi đồng loạt đứng dậy.
Bọn họ cũng từng có lý tưởng, có khát vọng của riêng mình nhưng lăn lộn trong chốn quan trường mấy năm, tất cả đã bị màn mòn hết.
Phó Vân anh nâng chén, uống cạn rượu nóng, cười nói: "Để các vị đại nhân chê cười rồi."
Nghe nàng nói ra mấy câu của Trương Tái, Uông Mân nghĩ ngợi một hồi, tự hiểu trong lòng, cũng nâng chén, mỉm cười nhìn nàng, cảm thán một câu, "Đồng hoa vạn lý đan sơn lộ, sồ phượng thanh ư lão phượng thanh." [4]
[4] Trích một bài thơ khuyết danh của Lý Thương ẩn, nghĩa là: Hoa ngô đồng đỏ đường núi hàng vạn dặm, con chim phượng non có tiếng hót trong trẻo hơn tiếng hót của con chim phượng già. Ý chỉ hậu sinh khả úy, Trường Giang sóng sau xô sóng trước.