PHẦN KẾT
Câu chuyện về tự do và giá trị không kết thúc ở thế giới phương Tây; những đề tài này cũng quan trọng như thế trong việc giúp mọi người tạo ra cơ hội cho bản thân dù họ ở bất cứ nơi đâu. Ở nhiều nơi thuộc châu Á và châu Phi, có nhiều người làm việc với tư cách là những người mua và người bán trong nền kinh tế không chính thống hơn là làm nhân viên cho một người nào đó khác. Có thể không phải tất cả mọi người trong số họ đều là những người viết blog chuyên nghiệp hoặc (vẫn chưa) phải là những nhà phát triển ứng dụng di động, nhưng họ kiếm sống nhờ những nguyên tắc đã đưa ra trong cuốn sách này.
Ở Phnôm Pênh, Campuchia, tôi đã gặp một người lái xe tuk-tuk có tên là Rhett. Những chiếc xe tuk-tuk là những chiếc tắc xi thoáng khí thuộc vùng Đông Nam Á mà bạn có thể đến bất cứ đâu trong thành phố với giá chỉ 1 hoặc 2 đôla. Một số lái xe tuk-tuk, cũng giống như một số tài xế xe tắc xi ở những nơi khác trên thế giới, không trung thực và không đáng tin cậy. Tuy nhiên, Rhett vừa trung thực lại vừa đáng tin cậy, luôn luôn đi sớm để đón khách và đôi khi đưa những khách quen tới địa điểm của họ mà không lấy tiền.
Hầu hết các lái xe tuk-tuk ở Campuchia chỉ kiếm được
2 tới 5 đôla một ngày, nhưng Rhett kiếm tới hơn 50 đôla một ngày. Anh ấy làm được như vậy là nhờ sự kết hợp giữa làm việc chăm chỉ với việc lên chiến lược một cách cẩn thận. Anh không ngủ hay chơi cờ bạc ăn tiền suốt buổi chiều như đa phần các lái xe tuk-tuk khác và anh hiểu rằng sẽ tốt hơn nếu phục vụ các khách quen thay vì liên tục đổi các tuyến phố để tìm kiếm những khách hàng mới và hét giá thật cao để phục vụ một lần. Trong thời gian tôi ở thành phố để thăm một người bạn, Rhett đã thể hiện rõ ràng rằng anh ta là dịch vụ của tôi, đưa cho tôi số điện thoại di động của anh và bảo tôi gọi cho anh ta “bất kể ngày đêm”.
Sau khi mô hình kinh doanh cốt lõi phục vụ các khách quen của Rhett được thiết lập, anh đã tạo ra “nhiều luồng thu nhập” nhờ việc gắn thêm một bảng hiệu về một tiệm bánh ngọt nổi tiếng vào phía sau chiếc xe tuk-tuk của mình. Tiệm bánh này trả cho anh một khoản tiền cố định mỗi tháng, cộng với một khoản hoa hồng nhỏ cho bất cứ công việc kinh doanh nào anh đưa lại. Anh cũng thường xuyên nhờ các khách hàng giới thiệu và chứng thực để gia tăng cơ sở khách hàng của mình. Nếu một khách hàng cần sự giúp đỡ đưa tới một địa điểm nằm ngoài Phnôm Pênh, Rhett sẽ tìm một người tài xế tắc xi hoặc xe buýt có thể thuê được, bảo đảm người đó trung thực và sau đó liên lạc lại với vị khách đó sau chuyến đi để xác minh rằng tất cả đều diễn ra tốt đẹp.
Anh ấy làm tất cả những việc này trong khi khả năng nói tiếng Anh bị hạn chế (anh ấy bảo với tôi: “Tôi thực hành mỗi ngày nhưng lưỡi tôi trở nên mệt mỏi”) và chưa hề được đi học. Một phần tiền kiếm được được anh gửi tiết kiệm, một khoản bảo đảm mà hầu hết những người lái xe tuk-tuk khác không có. Con gái anh giờ đang học đại học, đó là người đầu tiên trong gia đình anh hoàn thành bậc học trung học.
Khi bạn làm việc để cải thiện tình hình tài chính riêng của mình, với tự do là mục đích và giá trị là đồng tiền bạn kiếm được ở nơi đó, hãy xem xét xem có thể áp dụng những nguyên tắc này ở nơi khác như thế nào. Tôi thích câu chuyện của Rhett bởi vì nó cho thấy rằng tính sáng tạo và thế chủ động sẽ đưa bạn đi rất xa cho dù xuất phát điểm của bạn có là gì. Tuy nhiên, ở nhiều nơi trên thế giới, xuất phát điểm lại ở xa quá đối với hầu hết các độc giả của cuốn sách này. Việc bắt đầu một công việc kinh doanh ở những nước đang phát triển thường là một việc rất khó khăn – đó là lý do tại sao có rất nhiều người như Rhett hoạt động theo ngạch không chính thống. Một số nơi như vậy, hàng triệu người vẫn chưa được sử dụng nước sạch và những nhu cầu tối thiểu khác.
Trong sự nghiệp viết lách và hoạt động kinh doanh riêng của mình, tôi đã đầu tư ít nhất 10% tổng thu nhập vào các tổ chức đang nỗ lực giúp cải thiện thế giới. (Điều này bao gồm cả tiền nhuận bút của cuốn sách này, cho nên nếu bạn đã mua cuốn sách, cảm ơn bạn rất nhiều vì sự giúp đỡ đó.) Tôi không coi sự đầu tư này như một hành động từ thiện; tôi xem nó như một phản ứng tự nhiên trước thực tế rằng tôi được may mắn hơn nhiều người khác.
Trong khi tạo ra tự do cho bản thân, bạn có thể trở thành một phần không thể thiếu của một cuộc cách mạng toàn cầu nhằm gia tăng cơ hội cho mọi người như thế nào? Nếu không chắc chắn, bạn có thể tham gia vào cộng đồng Khởi nghiệp với 100 đôla trong chiến dịch vì nước sạch của chúng tôi ở Ethiopia bằng cách ghé thăm trang charitywater. org/aonc. Bạn cũng có thể đăng ký vào các nhóm, chẳng hạn như Kiva.org hay AcumenFund.org, nơi cung cấp những khoản vay (luôn luôn là những khoản tiền rất nhỏ) để giúp mọi người bắt đầu các hoạt động kinh doanh vi mô của mình ở cộng đồng riêng của họ.
Tất nhiên đó không phải là những giải pháp duy nhất. Nếu bạn có một giải pháp tốt hơn hoặc một giải pháp thực sự khác biệt, hãy thực hiện nó. Hãy theo đuổi ước mơ về tự do của bạn dù nó có dẫn bạn tới bất cứ đâu… trong khi cũng suy nghĩ xem ước mơ đó có thể kết hợp với việc tạo ra nhiều cơ hội hơn cho những người giống như Rhett như thế nào.