Actéon
Còn lại một mình Charles ngạc nhiên khi không thấy cả hai kẻ hầu trung tín của mình xuất hiện, đó là nhũ mẫu Madeleine và con chó săn Actéon .
"Nhũ mẫu chắc đi hát vài bài kinh ở nhà một người quen Tân giáo nào đấy, còn Actéon chắc vẫn dỗi mình vì ngọn roi sáng nay". - Charles tự nhủ.
Charles cầm một cây nến và đi qua phòng nhũ mẫu, nhũ mẫu không có nhà. Chúng ta còn nhớ là một cửa khu phòng của Madeleine thông với phòng vũ khí. Charles tiến về phòng đó. Nhưng lúc đang đi thì một cơn đau như những cơn ông đã đột ngột cảm thấy bị xâm chiếm lấy ông. Nhà vua đau đớn như bị người cầm thanh sắt nung đỏ moi bới trong gan ruột. Một cơn khát cháy cổ giày vò ông, thấy trên bàn có một tách sữa, ông uống ừng ực một hơi và cảm thấy hơi đỡ.
Ông bèn cầm lại cây nến để trên một chiếc bàn và bước vào phòng vũ khí. Ông ngạc nhiên không thấy Actéon ra đón. Ai nhốt nó lại chăng? Nếu vậy nó chắc đã cảm thấy chủ đi săn về và phải gầm lên. Charles gọi, huýt sáo, chẳng có gì hết.
Ông bước thêm bốn bước. Ánh sáng cây nến rọi đến tận góc phòng và ông thấy trong góc đó một khối gì nằm bất động trên sàn.
- Này! Actéon ! Ê này! - Charles gọi.
Và lại huýt sáo.
Con chó không động đậy.
Charles chạy tới bên con chó và chạm vào nó: con vật tội nghiệp đã cứng đờ và lạnh ngắt. Từ cái mõm rúm ró vì đau đớn, vài giọt mật rơi rớt ra hoà lẫn với bọt mép sủi lên lẫn với máu. Con chó tìm thấy trong phòng một chiếc mũ nhỏ của chủ và để đầu tựa trên cái vật mà nó coi như đại diện cho một người bạn ấy mà chết
Cảnh đó khiến Charles quên đi những nỗi đau của chính mình và trả lại nghị lực cho ông. Cơn giận sôi lên trong huyết quản Charles, ông muốn hét lên. Nhưng trong tầm cỡ vĩ đại của mình, các vị vua không được tự do để bị lôi cuốn theo cái tình cảm đầu tiên. Charles nghĩ rằng ở đây có sự phản trắc nào đó và im lặng.
Ông quỳ xuống trước con chó và xem xét cái xác với con mắt thành thạo. Mắt trơ trơ, lưỡi đỏ và đầy những mụn. Căn bệnh kỳ lạ khiến Charles rùng mình.
Nhà vua đeo đôi găng tay mà ông đã tháo ra cài ở thắt lưng, rồi nhấc cái mõm nhợt nhạt của con chó ra để xem xét răng và nhận thấy trong các kẽ răng còn vài mảnh trắng đục bị giắt vào đầu những chiếc răng nhọn.
- Ông gỡ các mảnh đó ra và nhận thấy đó là giấy.
Chỗ gần thứ giấy ấy bị phù nề nhiều hơn, lại bị mưng lên và đã loét ra như bị chất cường toan ăn mòn.
Charles chăm chú nhìn quanh. Trên thảm còn vài ba mẩu giấy giống như thứ giấy mà ông nhận thấy trong mõm con chó. Một trong những mẩu giấy đó, to hơn một chút, cho thấy những vết của một hình vẽ khắc gỗ.
Tóc Charles dựng ngược lên, ông nhận ra đó là một mảnh của bức tranh vẽ hình một lãnh chúa đang săn chim mà Actéon đã xé ra từ quyển sách dạy đi săn của ông.
- Ôi! - Ông tái mặt nói - Quyển sách đó có tẩm thuốc độc!
Rồi đột nhiên ông nhớ lại và thốt lên:
- Trời ơi! Trang nào mình cũng đụng tay vào, mỗi trang mình lại phải thấm nước bọt một lần. Những cơn ngất, những cơn đau, cơn buồn nôn ấy!… Thôi ta hỏng mất rồi!
Charles đứng lặng người giây lát trong ý nghĩ khủng khiếp ấy. Rồi ông gầm lên một tiếng trầm trầm, lao ra cửa phòng vũ khí.
- Cho gọi thầy René! - ông thét - Gọi thầy René người xứ Florence! Chạy ngay tới cầu Saint-Michel gọi ông ta tới đây cho ta! Trong mười phút ông ta phải có mặt tại đây! Một tên trong số các người lên ngựa, dắt theo một con nữa để đi về cho nhanh. Nếu thầy Ambroise Paré đến, bảo ông ta chờ.
Một vệ binh vừa đi vừa chạy để thi hành mệnh lệnh.
- Ồi - Charles lẩm bẩm - Dù ta phải dùng nhục hình tra tấn tất cả mọi người, ta cũng phải biết cho được kẻ nào trao quyển sách này cho Henriot.
Và trán đẫm mồ hôi, hai bàn tay co quắp, lồng ngực phập phồng. Charles đứng lặng chăm chăm nhìn xác con chó của ông.
Mười phút sau, gã người xứ Florence rụt rè gõ cửa phòng vua với lòng lo ngại. Đối với một vài người, một vài loại lương tâm, bầu trời không phải lúc nào cũng trong sáng.
- Vào đi! Charles nói.
Người bán dầu hương xuất hiện. Charles đi về phía y với vẻ oai nghiêm, môi mím chặt.
- Thánh thượng đã cho đòi - René run rẩy nói.
- Ông là nhà hoá học tài giỏi lắm phải không?
- Tâu bệ hạ…
- Và ông biết tất cả những điều mà người thầy thuốc tài ba phải biết, đúng không?
- Thưa, bệ hạ quá khen.
- Không đâu, mẹ ta bảo thế đấy. Vả lại ta tin ông và ta muốn hỏi ý ông hơn hỏi bất kỳ người nào khác - Này đây - Charles vừa nói vừa lật xác con chó - Ta yêu cầu ông nhìn xem con vật nay bị dính cái gì ở răng và hãy nói ta hay nó chết vì can cớ gì?
Trong khi René tay cầm nến rạp mình sát đất để giấu nỗi xúc động vừa đề thực hiện mệnh lệnh của nhà vua thì Charles đứng dán mắt vào y với vẻ sốt ruột đễ chờ nghe có thể là lời tuyên án tử hình của mình hoặc cơ may cứu mạng cho mình.
René rút từ trong túi ra một chiếc dao mổ, mở ra và dùng đầu nhọn móc từ miệng con chó nòi ra những mẩu giấy dính với trong răng. Và chăm chú nhìn chất dịch và máu rỉ ra từ mỗi vết thương.
- Thưa bệ hạ - Y vừa nói vừa run - Đây là những triệu chứng xấu.
Charles cảm thấy cơn rùng mình ớn lạnh toàn thân ngấm vào tận tâm can.
- Ừ, con chó này đã bị đầu độc, đúng thế không?
- Tôi sợ rằng như thế, tâu bệ hạ.
- Loại thuốc độc nào?
- Theo tôi thì một loại độc dược có tính chất khoáng.
- Ông có cách nào để tin chắc rằng con vật này đã bị đầu độc hay không?
- Thưa bệ hạ, có chứ, nếu tôi được mổ và xem dạ dày nó.
- Vậy mổ đi, ta không muốn còn chút ngờ vực nào.
- Cần cho gọi người nào đó để giúp tôi một tay.
- Ta sẽ giúp ông - Charles đáp.
- Chính Người ư, tâu bệ hạ?
- Ừ, chính ta. Thế nếu nó bị đầu độc thì chúng ta sẽ thấy có dấu hiệu nào?
- Sẽ có những vết đỏ và vết rễ cỏ trong dạ dày.
- Nào làm thôi - Charles nói.
Rạch một nhát, René mở ngực con chó và dùng sức mạnh đôi bàn tay bành nó ra trong khi Charles quỳ một chân xuống đất soi nến cho y với bàn tay co quắp và run run.
- Tâu bệ hạ. Người thấy đấy, đây là những dấu hìệu rõ ràng. Các vết đỏ này là như tôi đã trình với Người, còn các mạch máu ứa máu nom như rễ cây này là điều mà tôi gọi là vết rễ cỏ. Đây tôi đã tìm thấy những điều tôi muốn biết.
- Vậy đúng là con chó đã bị đầu độc phải không?
- Tâu bệ hạ, vâng.
- Với một độc tố khoáng?
- Hình như thế.
- Thế nếu một người vô tình nuốt phải thứ độc tố đó thì sao?
- Người ấy sẽ cảm thấy nặng đầu, ruột gan nóng bỏng tựa như đã nuốt phải than hồng, đau ruột, nôn mửa.
- Anh ta có khát không? - Charles hỏi.
- Khát khô cả cổ.
- Đúng vậy rồi, đúng vậy rồi - Nhà vua lẩm bẩm.
- Tâu bệ hạ, tôi vẫn không hiểu những câu hỏi đó có nghĩa gì
- Tìm hiểu mà làm gì? Ông không cần biết. Hãy trả lời những câu hỏi của ta, có thế thôi.
- Xin bệ hạ cứ hỏi.
- Có loại thuốc tẩy độc nào cho người đã uống phải cùng thứ thuốc độc như chó của ta không?
René suy nghĩ một lát:
- Có nhiều loại chất độc khoáng khác nhau. Trước khi trả lời bệ hạ, tôi muốn biết đây là loại chất độc gì. Thánh thượng có khái niệm gì về cách thức người ta đầu độc con chó của Người không?
- Có nó ăn phải một trang sách.
- Một trang sách ạ?
- Thế thánh thượng có quyển sách ấy ở đây không?
- Nó đây - Charles vừa nói vừa lấy quyển sách ông đã để trên giá và gia cho René xem.
René kinh ngạc giật mình và cử chỉ đó không lọt khỏi mắt Charles.
- Nó đã ăn một trang của quyển sách này ư? - René lúng túng hỏi.
- Trang này đây.
Và Charles chỉ cái trang bị rách.
- Xin bệ hạ cho phép tôi được xé một trang sách khác được không?
- Cứ làm đi.
René xé một trang sách đưa lại gần ngọn nến. Trang giấy bắt lửa và mùi tỏi nồng nặc tỏa ra khắp phòng.
- Con vật đã bị đầu độc bằng một hỗn hợp arsenic.
- Ông có chắc không?
- Tôi chắc chắn như chính tay tôi đã pha chế chất đó vậy.
- Thế còn thuốc tẩy độc?
René lắc đầu.
- Sao? - Charles khàn giọng hỏi - Ông không biết liều tẩy độc à?
- Thứ tốt nhất và công hiệu nhất là lòng trắng trứng đánh với sữa, nhưng…
- Nhưng sao?
- Nhưng phải được uống ngay sau đó, nếu không…
- Nếu không thì sao?
- Tâu bệ hạ, đây là một thứ thuốc độc khủng khiếp - René lại lặp lại - Nó không làm chết ngay kia mà - Charles hỏi.
- Không, nhưng nó giết người một cách chắc chắn, thời gian lâu hay chóng không quan trọng, thậm chí đôi khi đó lại là một ý đồ có tính toán trước.
Charles phải dựa vào chiếc bàn cẩm thạch.
- Bây giờ - Ông vừa nói vừa đặt tay lên vai René - Ông biết quyển sách này chứ?
- Tôi ấy ư, tâu bệ hạ? - René tái mặt hỏi.
- Ừ, chính ông. Khi nhìn thấy nó, ông đã giật mình.
- Tâu bệ hạ, tôi xin thề…
- René, ông nghe đây: ông đã đầu độc cố hoàng hậu Navarre với những chiếc găng tay, ông đã đầu độc ông hoàng Porcian với khói đèn, ông đã định đầu độc ông de Condé với một quả táo thơm. René, ta sẽ cho lấy kìm nung đỏ rứt thịt ông ra từng mảnh nếu ông không nói ta hay quyển sách này của ai?
Gã Florence thấy chẳng thể đùa với cơn giận của Charles và quyết định đánh liều.
- Tâu bệ hạ, nếu tôi nói ra sự thật, ai sẽ đảm bảo rằng tôi sẽ không bị trừng phạt tàn ác hơn cả khi tôi im lặng.
- Ta.
-Xin bệ hạ hứa cho lời của bậc vương chủ.
- Thề danh dự quý tộc, ông sẽ được sống - Charles đáp.
- Nếu vậy, quyển sách này là của tôi.- René nói.
- Của ông? - Charles thốt lên và lùi lại nhìn kẻ chuyên đầu độc người.
- Thưa vâng, của tôi.
- Làm sao nó lại ra khỏi tay ông được?
- Lệnh bà Thái hậu đã lấy nó ở nhà tôi.
- Thái hậu! - Charles thốt lên.
- Thưa vâng.
- Nhưng để làm gì?
- Tôi nghĩ là để chuyển cho vua Navarre là người đã hỏi mượn quận công d Alençon một quyển sách thuộc loại này để học cách săn bằng chim.
- Ôi! Chính vậy, ta hiểu hết rồi - Charles thốt lên - Quả là quyển sách này ở cung Henriot. Người ta có số, mệnh ta cùng rồi.
Vừa lúc đó Charles bị ho khan dữ dội, sau đó ông lại bị đau trong gan ruột. Ông thốt ra một vài tiếng kêu nghẹn ngào và ngã vật xuống ghế.
- Tâu bệ hạ, Người bị làm sao? - René hoảng sợ hỏi.
- Không sao - Charles đáp - Nhưng ta khát, cho ta uống nước.
René rót đầy một cốc nước và run rẩy dâng lên Charles, ông cầm lấy uống cạn một hơi.
- Bây giờ - Charles cầm bút, chấm vào mực và nói - Viết lên trên quyển sách này đi.
- Tôi phải viết gì?
- Ta đọc cho ông đây.
"Quyển sách dạy đi săn bằng chim này đã được tôi trao cho Thái hậu Catherine de Médicis".
René cầm bút viết.
- Bây giờ thì ký đi.
Y ký.
- Bệ hạ hứa tha toàn mạng sống cho thần - Y nói.
- Về phần ta thì ta sẽ giữ lời.
- Nhưng còn về phần Thái hậu thì sao?
- Ô về phía ấy thì không dính líu gì đến ta - Charles đáp - Nếu có người tấn công ông thì ông tự vệ đi.
- Tâu bệ hạ, thần có thể rời nước Pháp nếu thấy tính mạng bị đe doạ được không?
- Mười lăm ngày nữa ta sẽ trả lời ông.
- Nhưng trong khi chờ đợi thì…
Charles cau mày, đặt ngón tay lên đôi môi trắng bệch của ông.
- Ồ, xin bệ hạ cứ yên lòng.
Quá mừng vì thoát thân được dễ dàng như thế, René cúi mình thi lễ và lui ra.
Sau y là nhũ mẫu xuất hiện ở cửa buồng bà.
- Có chuyện gì vậy Charles? - Bà hỏi.
- Nhũ mẫu, sáng nay ta nhuốm phải sương nên bị ốm.
- Đúng là con xanh lắm, Charles ạ.
- Ta yếu lắm. Nhũ mẫu đưa tay đây đỡ ta đi tới giường nào.
Nhũ mẫu hấp tấp lại gần. Charles tựa vào bà đi về phòng.
- Bây giờ, ta sẽ tự mình đi nằm thôi - Charles nói.
- Thế nếu thầy Ambroise Paré đến thì sao?
- Nhũ mẫu bảo rằng ta đã khỏe hơn và không cần ông ta nữa.
- Nhưng trong lúc này thì con uống thuốc gì?
- Ồ! Bài thuốc đơn giản thôi, lòng trắng trứng đánh với sữa. À mà này nhũ mẫu, con Actéon tội nghiệp đã chết mất rồi. Sáng mai phải đem nó chôn trong góc vườn Louvre thôi. Nó đã là một trong những người bạn tốt nhất của ta… Ta sẽ sai dựng mồ cho nó… nếu ta còn kịp làm.