Marguerite
Trong lúc xảy ra cuộc chuyện trò trên đây thì De Mole và Coconnas vẫn đang đứng gác. De Mole có vẻ ưu phiền, Coconnas có vẻ lo lắng.
Đó là vì De Mole đã có thì giờ suy nghĩ và Coconnas đã giúp chàng một cách thần tình trong việc đó.
- Cậu nghĩ gì về tất cả những chuyện này? - De Mole hỏi Coconnas.
- Mình nghĩ trong chuyện này chắc có mưu mô quyền lực nào đây - Anh chàng Piémontais đáp.
- Nói cho cùng thì cậu có chịu đóng vai trong cái mưu đồ này không?
- Bạn thân rnến, nghe cho kỹ nhưng điều mình nói và cố mà rút lấy điều bổ ích nhé. Trong tất cả các cuộc vận động của các ông hoàng bà chúa này trong những mưu đồ vương bá này chúng ta chỉ có thể và chỉ lướt qua như những cái bóng mà thôi: ở nơi nào mà vua Navarre để mất một mảnh lông mũ, quận công d Alençon mất một mảnh áo choàng thì chúng ta sẽ bỏ lại cả tính mạng của mình. Hoàng hậu nhất thời thích cậu, cậu có ý ngông, yêu nàng, chỉ có thế thôi. Điên đầu trong tình yêu thì được, nhưng đừng có để mất đầu vì chính trị.
Thật là một lời khuyên chí lý. Vì thế nên De Mole nghe theo lời khuyên đó với nỗi buồn của một người mà khi cảm thấy bị đặt giữa lẽ phải và sự điên rồ thì anh ta sẽ chọn sự điên rồ.
- Anibal, mình không có ý ngông với hoàng hậu, mình yêu nàng. Và bất hạnh thay hoặc may mắn thay, mình yêu nàng với tất cả tâm hồn. Cậu sẽ bảo mình đây là chuyện điên rồ, mình chấp nhận mình điên. Nhưng cậu vốn khôn ngoan, Coconnas ạ, cậu không phải chịu những trò ngốc nghếch và sự bất hạnh của mình. Cậu hãy đến với Chúa của chúng ta và đừng để bị mang tai mang tiếng.
Coconnas suy nghĩ một hồi rồi ngẩng đầu lên:
- Ông bạn ạ, những điều cậu nói hoàn toàn đúng. Cậu đang yêu hãy hành động như kẻ đang yêu. Còn mình thì có tham vọng, và với từ cách đó, mình nghĩ rằng cuộc đời đáng giá hơn một cái hôn của đàn bà. Khi nào mình liều mạng, mình sẽ đặt điều kiện. Còn về phần cậu, anh bạn tội nghiệp của tôi ơi, cố mà đặt ra điều kiện của chính mình đi nhé.
Nói tới đó, Coconnas chìa tay cho bạn và bỏ đi sau khi hai người cười và nhìn nhau một lần cuối. Coconnas đi được khoảng mươi phút khỏi chỗ đó thì cánh cửa mở. Marguerite hiện ra đầy thận trọng. Nàng tới cầm tay De Mole và không nói không rằng kéo chàng từ hành lang tới tận nơi kín nhất trong phòng nàng. Tự tay nàng đóng các cửa với vẻ cẩn thận tỏ rõ tầm quan trọng của cuộc nói chuyện sắp tới.
Tới phòng trong, nàng dừng lại, ngồi xuống chiếc ghế gỗ mun của mình. Nàng kéo De Mole về phía mình và nắm hai tay chàng trong tay mình, nàng nói:
- Bây giờ chúng ta chỉ có hai ta, hãy nói chuyện nghiêm túc nào, bạn thân yêu.
- Nghiêm túc ư, thưa lệnh bà? - De Mole hỏi.
- Thế thì nói chuyện một cách tình tứ vậy! Chàng thích thế hơn phải không? Có những chuyện nghiêm túc trong tình yêu chứ, nhất là trong tình yêu của một hoàng hậu.
- Vậy thì... ta nói về những chuyện nghiêm túc đó vậy, nhưng với điều kiện là lệnh bà sẽ không bực mình về những điều rồi tôi sẽ nói với Người.
- De Mole, em sẽ chỉ bực mình về mỗi một điều: đó là chàng đừng gọi em là lệnh bà hoặc là bà. Đối với chàng, bạn thân yêu ơi, em sẽ chỉ là Marguerite mà thôi.
- Vâng, Marguerite, Marguerita(1) viên ngọc của tôi! Chàng trai vừa nói vừa đắm đuối nhìn hoàng hậu.
- Được rồi đấy - Marguerite nói - Vậy là chàng ghen ư, nhà quý tộc đẹp trai của em?
- Ồi ghen đến mất lý trí.
- Lại thế nữa!...
- Tôi ghen đến phát điên, Marguerite ạ.
- Chàng ghen với ai cả chứ?
- Với tất cả mọi người.
- Nhưng là ai?
- Trước hết là với nhà vua.
- Em tưởng rằng sau những việc mà chàng đã nhìn thấy và nghe thấy thì chàng có thể yên tâm rồi chứ?
- Với ông de Mouy mà tôi nhìn thấy lần đầu sáng nay và tối nay tôi gặp lại quá thân mật với em.
- Với ông de Mouy?
- Đúng thế.
- Sao chàng lại nghi ngờ ông de Mouy như thế?
- Em nghe nhé... Tôi đã nhận ra y qua dáng người, qua màu tóc qua lòng căm ghét tự nhiên. Chính y ở chỗ ông d Alençon sáng nay.
- Thế việc đó có liên quan gì đến em?
- Ông d Alençon là em của em. người ta nói rằng em rất quý mến ông ta. Chắc em đã kể cho ông ta về một ý tưởng mơ hồ của lòng em, và theo thói quen ở triều đình, chắc ông đã tạo thuận lợi cho ý muốn của em bằng cách đưa ông de Mouy tới chỗ em. Làm sao tôi lại may mắn đến nỗi nhà vua cũng ở đó cùng với y? Thật tôi cũng chẳng biết nữa. Nhưng dù sao em hãy thẳng thắn với tôi. Một mối tình như tình yêu của tôi có quyền đòi được đáp lại bằng sự thẳng thắn nếu như không phải là một tình cảm khác.
Hãy nhìn đây, tôi quỳ xuống chân em. Nếu những gì em cảm thấy đối với tôi chỉ là tính bốt đồng nhất thời, tôi xin trả lại lời thề, lời hứa, tình yêu của em, tôi xin trả lại ông d Alençon những ân sủng của ông và trách nhiệm quý tộc thị vệ của tôi. Và tôi sẽ đi cho người ta giết mình ở cuộc phong tỏa thành La Rochelle nếu như tình yêu chưa giết chết tôi trước khi tôi tới được đó.
Marguerite mỉm cười lắng nghe những lời say đắm đó và đưa mắt dõi theo hành động duyên dáng đó, rồi nàng cúi mái đầu ưu tư của mình lên bàn tay nóng bỏng.
- Chàng yêu em ư? - Nàng hỏi.
- Ô lệnh bà! Tôi yêu hơn cả tính mạng của tôi, hơn cả sự cứu rỗi linh hồn của tôi hơn tất cả, nhưng em... em không yêu tôi .
- Điên rồ quá! - Nàng lẩm bẩm.
- Vâng, thưa lệnh bà - De Mole vẫn quỳ dưới chân nàng nói - Tôi đã nói rằng tôi điên.
- De Mole thân yêu, vậy việc đầu tiên trong đời chàng là mối tình của chàng sao?
- Chỉ có mỗi việc đó thôi, duy nhất có thế thôi, thưa lệnh bà.
- Thôi thì được. Em sẽ làm tất cả những gì còn lại chỉ là phụ cho mối tình đó thôi. Chàng yêu em, chàng muốn được ở gần em phải không?
- Lời cầu nguyện duy nhất của tôi với Chúa là xin người đừng bao giờ bắt tôi phải xa em.
- Thế thì chàng sẽ không rời xa em, em cần tới chàng.
- Em cần tới tôi? Mặt trời lại có khi cần tới ánh sáng đom đóm ư?
- Nếu em nói rằng em yêu chàng, liệu chàng có hoàn toàn tận tụy với em không?
- Vậy em không thấy tôi đã hết lòng tận tụy rồi ư?
- Vâng, nhưng xin Chúa tha tội, chàng hãy còn nghi ngờ.
- Ôi! Tôi có lỗi, tôi là đồ vô ơn hay đúng hơn như tôi đã nói với em và em cũng đã nhắc lại với tôi, tôi là thằng điên. Nhưng tại sao ông de Mouy lại ở nhà em tối nay? Tại sao tôi lại thấy y ở nhà quận công d Alençon sáng nay? Tại sao lại có chiếc áo choàng màu anh đào ấy, chòm lông mũ trắng ấy, tại sao lại có sự bắt chước dáng đi của tôi?... Tôi không nghi ngờ em mà nghi ngờ ông em của em.
- Thật khốn khổ! Chàng tưởng rằng quận công François lại dung túng đến mức đưa một người tình vào chỗ chị mình! Rõ chàng là người điên, dám tự cho là ghen mà lại không đoán ra được gì! De Mole, chàng có biết rằng nếu quận công biết tối nay chàng ở đây, bên chân em, thì ngày mai ông ta sẽ giết chàng bằng thanh gươm của chính mình. Và đáng lẽ phải đẩy chàng ra khỏi chốn này thì em xin nói với chàng rằng: "De Mole, chàng cứ ở yên đây, vì em yêu chàng, anh chàng quý tộc đẹp trai của em ạ, chàng nghe rõ chưa, em yêu chàng!". Vâng, thật đấy, em chắc chắn là ông ta sẽ giết chàng.
- Chúa ơi! Có thể như thế được chăng? - De Mole bật ngửa người ra sau thốt lên và nhìn Marguerite với vẻ kinh hoàng.
- Bạn ạ, trong thời buổi chúng ta và trong cái triều đình này thì mọi việc đều có thể. Bây giờ tóm lại là ông de Mouy mặc áo choàng của chàng, che mặt bằng mũ của chàng tới Louvre không phải vì em. Đó là vì ông d Alençon. Nhưng em đã đưa ông ta tới đây vì tưởng rằng đó là chàng. De Mole, ông ta biết điều bí mật của chúng ta nên ta phải nương tay với ông ta.
- Tôi thích giết y đi, như thế gọn và chắc chắn hơn.
- Còn em, chàng trai dũng cảm ạ - Hoàng hậu nói - Em thích để ông ta sống và chàng sẽ biết hết mọi chuyện. Vì cuộc sống của ông ta không những có lợi mà còn cần thiết cho chúng ta nữa. Chàng hãy nghe và cân nhắc từng lời trước khi trả lời em đây: De Mole, liệu chàng có yêu em tới mức có thể mừng vui nếu em thực sự trở thành hoàng hậu, nghĩa là trở thành bà chúa của một vương quốc thực sự hay không?
- Than ôi, tôi yêu em tới mức mong ước tất cả những gì em mong ước, dù cho điều đó có gây bất hạnh cho cả cuộc đời tôi đi chăng nữa!
- Thế chàng có giúp em thực hiện cái điều mong ước sẽ khiến chàng vui sướng hơn nữa hay không.
- Ôi lệnh bà! Tôi sẽ mất em! - De Mole ôm đầu thốt lên.
- Không đâu, ngược lại, đáng lẽ là người đứng đầu trong số những người phục vụ em, chàng sẽ trở thành người đứng đầu thần dân của em. Như thế đấy.
- Ôi! Đừng nói tới lợi ích... tham vọng... thưa lệnh bà. Xin em đừng tự mình làm vẩn đục tình cảm của tôi đối với em... Lòng tận tụy, chỉ có lòng tận tụy mà thôi.
- Ôi tấm lòng cao thượng! Thì vâng, em xin chấp nhận lòng tận tụy của anh, và em sẽ biết cách tỏ lòng biết ơn.
Nàng chìa hai tay cho De Mole và chàng hôn lên đó tới tấp.
- Chàng thấy sao? - Nàng hỏi.
- Thế thì... được Marguerite, tôi bắt đầu hiểu được cái dự định mơ hồ mà người ta đã nói tới ở chỗ những người Tân giáo chúng tôi trước ngày lễ thánh Saint-Barthélémy. Để thực hiện dự định đó, tôi cũng như nhiều người khác xứng đáng hơn tôi, đã được gọi tới Paris. Em ham muốn giành được vương quyền thực sự của xứ Navarre để thay thế cho cái vương quyền hão huyền này.
Vua Henri thúc đẩy em làm việc đó. De Mouy cùng âm mưu với hai người, có đúng thế không? Nhưng quận công d Alençon liên quan gì tới việc này? Kiếm đâu ra một ngai vàng nữa cho ông ta ở đây? Tôi không hề thấy có. Vậy... liệu d Alençon có thân với em đến mức giúp em trong những việc đó mà không đòi hỏi gì để đổi lại cho mối hiểm nguy mà ông ta phải hứng lấy không?
- Bạn ạ, quận công âm mưu là để cho mình. Chúng ta cứ mặc cho ông ta nhầm, tính mạng ông ta sẽ đảm bảo cho tính mạng của chúng ta.
- Nhưng còn tôi, tôi là người của ông ta, liệu tôi có thể phản bội ông ta được chăng?
- Phản bội lại ông ta ư? Chàng phản bội lại ông ta như thế nào? Ông ta đã ủy thác cho chàng điều gì nào? Chẳng phải là ông ta đã phản lại chàng khi trao cho de Mouy áo măng-tô và mũ của chàng để tạo phương tiện cho de Mouy vào được tới chỗ
- Ông ta đó sao? Chàng bảo chàng là người của ông ta ư? Nhà quý tộc của em, chẳng phải là chàng đã thuộc về em trước khi thuộc về ông ta hay sao? Ông ta đã trao được cho chàng bằng chứng tình bạn nào lớn hơn bằng chứng tình yêu mà chàng đã giành được từ em?
De Mole tái mặt đứng thẳng dậy. Chàng sững sờ lẩm bẩm:
- Ôi! Coconnas nói đúng quá. Mưu đồ này quấn chặt lấy ta. Nó sẽ bóp chết ta.
- Sao cơ? - Marguerite hỏi.
- Vậy thì đây là câu trả lời của tôi: "Người ta đã nói, và tôi đã được nghe điều ấy ở tận đầu kia nước Pháp, nơi tên tuổi lẫy lừng của em, nơi tiếng tăm vang dội đến thế về sắc đẹp của em đã đến vuốt ve trái tim tôi như một niềm mong ước mơ hồ về điều chưa biết. Người ta nói rằng em đã yêu vài lần, rằng tình yêu của em bao giờ cũng tàn khốc đối với người em yêu đến nỗi, chắc vì hờn ghen mà bao giờ cái chết cũng đã cướp đi những người tình của em".
- De Mole!...
- Marguerite yêu quý, xin em đừng ngắt lời tôi, vì người ta cũng nói thêm rằng em giữ trái tim của những người bạn trung thành ấy trong những chiếc hộp vàng(2) rồi. Hãy cho tôi thành người được yêu thương nhất và người hạnh phúc nhất trong số những người được em yêu. Em đã mở lồng ngực kẻ khác và giữ lại trái tim ấy. Đối với tôi, em hãy làm hơn thế, em hãy phơi bày đầu tôi... Nào Marguerite, trước hình Chúa, Người đã cứu mạng tôi ở chính nơi đây, em hãy thề đi, hãy thề với tôi rằng nếu như tôi chết vì em như một mối linh cảm u ám đã bảo với tôi thì em sẽ giữ lại cái đầu mà người đao phủ sẽ lách rời khỏi thân tôi để đôi khi em áp đôi môi lên đó. Thề đi, Marguerite, và lời hứa dành cho tôi một ân huệ như thế của bà hoàng của tôi sẽ biến tôi thành câm lặng, thành hèn nhát và phản bội nếu cần, tức là hoàn toàn tận tụy như một người tình và người yêu của nàng phải như thế.
- Ôi điên rồ và u ám quá, linh hồn thân yêu của em! Ôi, ý nghĩ tàn khốc, người yêu của em!
- Thề đi...
- Em phải thề ư?
- Vâng, em hãy thề đi trên chiếc hộp bạc có gắn cây thánh giá này.
- Vậy thì, xin Chúa, hỡi chàng quý tộc đẹp trai của em, nếu như những linh cảm tối tăm của anh thành sự thực, em xin thề trên cây thánh giá này, anh sẽ ở bên em dù sống hay chết chừng nào em còn sống, và nếu như em không thể cứu anh khỏi mối nguy hiểm mà anh lao vào vì em, vì chỉ mình em thôi, em biết thế, thì ít nhất em sẽ trao cho linh hồn tội nghiệp của anh, niềm an ủi mà anh đòi hỏi và anh đã xứng đáng được như thế.
- Một lời nữa thôi, Marguerite. Giờ đây tôi có thể chết vì đã được yên lòng về cái chết của mình, nhưng chúng ta cũng có thể thành công, tôi cũng có thể sống. Henri de Navarre có thể thành vua, em có thể trở thành hoàng hậu thực sự, khi đó nhà vua sẽ đưa em đi. Lời nguyền ly thân giữa nhà vua và em một ngày nào đó sẽ bị hủy bỏ và kéo theo sự chia ly của chúng ta. Marguerite, Marguerite thân yêu, với một lời thôi em đã làm tôi yên tâm về cái chết của mình, giờ đây em hãy nói một lời để cho tôi được yên lòng với cuộc sống của tôi.
- Ôi, anh đừng lo sợ gì hết, em hoàn toàn thuộc về anh cả thể xác lẫn linh hồn - Marguerite vừa thốt lên vừa lại đưa tay lên cây thánh giá trên chiếc hộp nhỏ - Nếu em ra đi, anh sẽ đi theo, và nếu nhà vua từ chối không chịu đưa anh đi thì chính em khi đó sẽ không đi nữa.
- Nhưng em sẽ không dám chống lại!
- Anh yêu quý, anh không biết Henri đấy. Giờ đây Henri chỉ nghĩ tới một việc, đó là được trở thành vua. Để đạt được mộng ước đó, lúc này ông ta sẵn lòng hy sinh tất cả những gì thuộc về ông ta chứ kể gì những thứ không thuộc về ông ta. Thôi, tạm biệt anh.
- Lệnh bà cho tôi lui ư? - De Mole mỉm cười hỏi.
- Muộn rồi - Marguerite đáp.
- Muộn thật, nhưng em muốn tôi đi đâu bây giờ? Ông de Mouy đang ở trong phòng tôi cùng quận công d Alençon.
- A! Đúng thể - Marguerite mỉm một nụ cười mê hồn - Vả lại em còn có nhiều điều muốn nói với chàng về âm mưu này.
Kể từ đêm ấy trở đi, de Mole không còn chỉ là một người được sủng ái bình thường nữa. Chàng có thể ngẩng cao mái đầu mà, dù sống hay chết, đã được dành cho một tương lai đẹp đẽ đến thế.
Tuy nhiên đôi khi vầng trán nặng trĩu của chàng cúi xuống, má chàng tái đi, và mối suy tư khắc khổ vạch thêm một nếp hằn giữa cặp lông mày của chàng trai xưa kia vui tươi đến thế và giờ đây lại cũng đang hạnh phúc biết nhường nào!
Chú thích:
(1) Cách gọi thân yêu âu yếm đối với Marguerite de Valois
(2) Nàng hay mặc một chiếc váy lồng rộng có nhiều túi nhỏ khắp xung quanh. Trong và đôi khi em ban cho những di vật đáng buồn ấy một nỗi nhớ ưu sầu, một cái nhìn sùng tín. Hoàng hậu ơi, em thở dài, mắt em mờ lệ, thế thì đúng mỗi túi nàng để một chiếc hộp, trong đó có trái tim của một trong số những người tình đã chết của nàng, vì mỗi khi họ chết, nàng lại cẩn thận cho ướp trái tim của họ. Tối tối, chiếc váy lồng này được treo vào một chiếc móc có khoá ở phía sau thành giường của nàng. (Tallemant des Reaux, Lịch sử về Marguerite de Valois)