Đang ngồi thao thao về một chuyện gì đấy mới xẩy ra hôm qua, hôm kia. Chuyện gì nhỉ. à đúng rồi chuyện con cái Lệ, đứa con gái lớn chứ còn ai nữa. Con bé rõ ràng được chọn ra từ những nét đẹp của mình và của bà Diễm chứ còn của ai nữa. Người cao dong dỏng, khuôn mặt thanh tú, nhất là cái mũi dọc dừa thanh mảnh và đôi mắt có hàng lông my dầy, rậm, cong vút. Nó bốn mươi tuổi, không bốn mươi hai, bốn ba rồi chứ ít đâu. Diễm đẻ nó đâu như vào quãng sáu hai, sáu ba thì phải. Khi đi sơ tán bên Ngọc Khám Bắc Ninh con bé đã lũn cũn chạy theo mẹ bế em đằng trước rồi kia mà. Ngày hôm kia con Lệ mang con về nhà bảo anh Sơn con bác Lâm ông anh trưởng họ của Vân nói sẽ đến thăm mình. ừ cái thằng bé thấy bảo cũng chuẩn bị cho con trai lấy vợ rồi thì phải. Thằng bé thực ra chẳng có quan hệ máu thịt, họ hàng gì với mình chỉ đơn giản nó là cháu của Vân, thế mà mình đã từng quí nó như đứa cháu ruột ấy. Hồi nó cưới năm 73 mình công phu mượn cả cái kèn hát của cha Linh kiệt, cậu bạn hồi còn học ở trưởng Bưởi. Cái ông này cũng lạ. Hồi còn đi học có tiếng là keo đến độ bạn bè phải đặt cho cái tên phụ, không ngờ nó gắn suốt đời. Đến phố ông ấy mà không nói tên phụ ấy ra thì cấm có ai biết. Con ngưòi kể cũng lạ, bố mẹ ông ấy đâu có truyền cái tính kì quặc ấy cho, vậy mà đến Linh. Thế mới biết cha mẹ sinh con, trời sinh tình là thế. Ai đời keo đâu đến keo lạ, từ việc bạn học ngồi cạnh hết mực xin chấm nhờ mực cũng không cho bây giờ cũng vậy. Nghe nói cái tính ấy của ông ấy càng già càng lạ kì đến độ vợ con đôi khi cũng xấu hổ lây với hàng phố. Vậy mà cái năm ấy khi nghe nói đây là đám cưới con ông công an đang phụ trách trật tự an ninh trên cầu Thăng long thế là anh chàng tông tốc, mang cho mượn và còn muốn nhân hôm đó lên mượn cớ là để trực tiếp cho chạy máy chứ máy này phức tạp lắm không biết xử dụng không xong. Nhiều người mượn về, chỉ dẫn tỉ mỉ hẳn hoi vẫn không biết dùng. Long nghe ông nói cười thầm vì sự bất biến trong tính tình của người bạn học ngày xưa. Cũng đành thế thôi. Mãi sau này ông mới vỡ lẽ ra ngoài việc giữ của tay Linh kiệt còn muốn làm quen với anh Lâm để thỉnh thoảng có cớ mời anh Lâm đến nhà để doạ ngưòi đường phố. Tính tình ông ta thế rồi thì hàng phố cũng đã tránh xa, nhưng vốn tính lo xa nhỡ có vật dụng nào đấy chỉ nhà mình có thì cứ bảo của ông Lâm công an thì cso ai dó ở khu phố có cần đến chết, muốn mượn lắm cũng chẳng dám động vào… Đấy đấy, đang nghĩ về cái Lệ, loay hoay thế nào lại ra ông Linh kiệt, vậy mà cơn choáng từ đâu tự nhiên ập đến. Người chết lặng đi vô hồn. Xung quanh là một khoảng trống rỗng. Chiếc xe ông Long đang ngồi cứ lao đi. Tất cả rập rờn, rập rờn. Một bóng người to tướng chao đảo đang uốn lượn trước mặt. Ông Long bậm môi lại cố lấy lại sự bình tĩnh, chủ động nhưng kìa người đàn ông hình như đang mỉm cười. Đôi môi to tướng nhưng mỏng dính, trong suốt của ông ta uốn éo. Một giọng nói the thé bật ra từ đôi môi:
Ông sắp đi vào chốn vĩnh hằng rồi đấy.
- Chốn vĩnh hằng là thế nào?
Ông Long trông rõ tín hiệu đèn đỏ bật lên nhưng ông cũng không cưỡng nổi câu hỏi và nhìn chăm chắm vào cặp môi kì dị của ngưòi đàn ông lạ.
- Đúng là đồ mất trí có khác. Đấy là cõi chết. Đã vào đến đấy thì thôi đừng có nói chuyện quay lại. Tất cả mọi liên hệ, mọi gắn bó đều mất hết. Cũng được cái như vậy là rũ hết được nợ nần ân oán. Mọi điều ghen ghét, tị hiềm sẽ chẳng còn gì nữa. Công danh, tiền bạc cũng vậy. Mất hết như thế mới gọn nhẹ mới thênh thang được.
- Tôi chỉ là một kẻ bình thường như mọi người bình thường khác trong xã hội. Danh không, chức không, ân oán lại càng không.
ấy ấy đừng nói thế. Đã là người thì dù ít dù nhiều, dù to dù nhỏ tất cả mọi thứ đó đều không thiếu. Ai ai cũng có. Thế mới là con người chứ đâu phải như con vật đang chạy nhon nhón trên đường ngưòi ta bất ngờ túm lấy, cắt tiết mổ xẻ ra cho vào nấu nướng. Tính toán kĩ lưỡng chưa? Trót làm người không thể thoát được đâu.
Kìa ông này đi đi chứ
Có tiếng ai đó bên cạnh dục, ông Long quay lại nhận ra ngưòi nói đó là một đàn ông xấp xỉ tuổi ông. Chính lúc đó ông Long thấy rất rõ đầu óc mình đã trở lại bình thường mằc dù còn hơi chếnh choáng. Trên tấm biển đang đếm chữ số màu xanh đã đến con số 21, rồi 20… Cuộc đời mà cũng được đếm như thế này thì kể cũng thấy ngắn thật nhưng đằng này rõ ràng không gì ngắn bằng đời người mà có lúc ta lại cảm thấy dài dằng dặc. Ông Long vặn ga cho xe lao đi. Khuôn măt ngưòi đàn ông vừa dục ông hao hao một ngưòi nào đó hôm qua ông mới gặp. Về đến nhà. Bà vợ ông nhìn nét mặt còn vướng vất cơn choáng vừa qua. Mái đầu nặng trĩu tóc vừa nhuộm của bà ngó nghiêng ông chồng, rồi cất tiếng hỏi thật nhẹ:
Ông lại vừa vào bệnh viện thăm con mẹ Vân về đấy à?
Không không. May mà tôi không ngã…
Sao lại ngã?
- Vẫn thế cơn choáng giữa đường. Mà bà thôi đi, già rồi. Cứ sống đủ phận của mình đi đã, không phải nghĩ ngợi, ngó nghiêng, ganh tị cái gì cả. Các con biết chúng nó cười cho đấy.
- Cái ông này hay thật. Nhưng mà thôi. Ông vào mà rửa mặt chân tay đi rồi ăn cơm. Các con đợi lâu rồi.
Thì bảo chúng nó cứ ăn trước đi. Mồm ai người ấy…
- Chớ chớ.
Bà Diễm đưa tay lên bịt miệng chồng. Tiếng nói của bà chập chờn bên tai ông Long
- Đừng nói kiểu như thế. Các con xem thường. Mình không thể giống thiên hạ. Người ta cứ bực lên là trút hết. Ông đang mệt đúng không? Thế thì cứ nghỉ đi cho đỡ, lúc nào đói thì ăn cũng được. Khi nào ăn thì bảo để tôi hâm lại thức ăn cho nóng
Ngay sau đó bà nói thật to:
Các con ăn trước đi. Bố đang mệt.
Ông Long quay sang nhìn vợ gật đầu cố nói khẽ:
- Tôi xin lỗi bà. Tự nhiên cứ buột miệng nói lại toàn những điều nghe được ngoài đường phố. Chán thế không biết.
Nói xong ông lẳng lặng đi vào buồng. Cơn choáng hình như vẫn dư sót Ông thấy mọi sự tự nhiên bâng khuâng, bâng khuâng lạ. Một ý nghĩ về sự sống và sự chết lộn xộn mà dường như sâu xa lắm hiện dần lên, rồi lại mờ đi. Ông Long từ từ ngả người xuống giường. Ông cảm thấy cơ thể ông mỏi dừ như vừa trải qua một cuộc vật lộn ghê gớm lắm. "Gìa rồi, làm thế nào mà cưỡng được. Mọi thứ trên đời đã bỏ lại sau lưng". Chẳng còn ham muốn, mong đợi gì cả. Cái ngày xưa ấy, Cái ngày mà nhìn đâu cũng thấy khát khao, nhìn đâu cũng thấy cần cho cuộc sống của mình đã qua lâu lắm rồi. Bây giờ chỉ mệt mỏi và sự chờ đợi sự yên tĩnh vĩnh viễn nó đang chầm chậm đến. Ngày mai, ngày kia, hay tháng nào, ngày nào nhỉ. Ôi đời người quen mà là thế. Nếu đựoc bắt đầu lại từ đầu thì cũng chẳng hiểu sẽ như thế nào. Ai mà học được sự khôn từ khi đang là gã thanh niên phừng phừng. Khua chân, múa tay cả ngày không thấy mệt. Một thoáng ân hận. Diễm là người đàn bà tốt. Mọi sự tốt của bà ấy vượt lên tất cả khiến có thể bà tha thứ mọi lầm lỗi của người đàn ông mà số mệnh bắt bà gắn bó trọn đời. Trong khi đó cả đời ông lại làm phiền phức đến bà, đến các con. Biết làm sao được? Ông Long lật mình. Làm thế nào mà đổi khác được khi còn Vân đấy. Vân xinh đẹp, cao quí như vậy mà suốt đời cô độc dính vào mình. Thật tội nghiệp. Nhưng mình là cái gì trong cuộc đời cô ấy nhỉ? Trên danh nghĩa. Vân hoàn toàn cô đơn. Giữa chốn Hà nội phù hoa mà nhốn nháo, nườm nượp ngưòi cùng với cả gia đình cậu em vậy mà Vân vẫn đơn lẻ với nỗi buồn đến rỉ máu và nước mắt. Trải qua gần nửa thế kỉ, không có lẽ quá nửa thế kỉ rồi Vân tự nguyện gắn chặt với đời mình. Một người đàn ông đã đầy đủ tất cả. Vợ và những đứa con. Trong khi đó Vân không chồng, không con còm cõi một mình. Một gia đình con con mà bất kì người đàn bà nào dù muốn dù không cũng phải có. Cho dù đó là gã đàn ông uống rượu như phá, hoặc một kẻ lãng tử chơi bời mút chỉ không tính toán đến ngày mai. Một kẻ lười nhác luôn luôn dựa dẫm vào người khác, rồi làm nhục gia đình bằng những hành động vô lý của hắn. Vậy mà người đàn bà nào đấy vẫn thấy gã ta là cần thiết, là quan trọng trong cuộc đời mình bởi đơn giản ngưòi đàn ông ấy đang giữ chức phận là một tấm chồng. Vậy mà Vân từ chối tất cả, xa lánh hết thẩy để có những giây phút cập rập, nơm nớp lo xa bên ông. Long đưa tay lên sờ vào trán mình. Không nóng lắm. Ông có là gì đâu. Một gã đàn ông như vạn, triệu đàn ông khác trên đời. Không tài năng, không chức vị, chẳng có tí tài lẻ, mánh vụn nào hoạ chăng có thể kiếm ra đồng tiền, nẩy ra chút lợi lộc đủ nuôi được người nọ người kia. Đúng như lúc nãy ông nói với con người ảo ảnh ông gặp được trên đường. Thế mà Vân… Người đàn bà nào cũng vậy thôi, nhất là khi về già đều cần những đứa con và những đứa cháu. Họ sẵn sàng chịu khổ cực, vất vả thậm chí thiếu thốn để chăm lo, bù trì chúng. Thế mà Vân. Phaỉ bùa phải bả nhau, hay số kiếp, hay ân oán từ ngìn năm xưa khi tất cả còn trong sự mông lung. Kì quặc chưa? Bình thì nhưng ý nghĩ lạ lẫm này có bao giờ hiện ra, đọc được. Vậy mà cơn choáng nào bất chợt đến cũng kéo theo nỗi nghĩ suy sâu xa và thần bí đến thế. Ông trằn trọc lăn trên gối. Con người nói cho đến cùng cũng là giống thích yên phận, né tránh mọi sự phiền toái trên đời. Bù lại giống người lại khác giống vật ở chỗ thích chiều theo những điều mình ưa chuộng, ham hố. Sự đời sinh ra từ những thứ đó. Mọi giàng buộc, mọi phức tạp cũng sinh ra từ chính sự đời ấy chứ đâu…