Tốp thanh niên đang dấp rào tre ở bìa làng.
Khả đi đến.
Một thanh niên báo cáo:
- Thưa ông tổng thư ký, cứ gọi là kín mít. Đảm bảo với ông một con chó cũng không lọt vào làng được.
Khả khen:
- “Đội cực nhanh” làm việc rất tốt. Làng Nhô sẽ ghi ơn các bạn.
Đám thanh niên sung sướng ra mặt.
Khả rút bao thuốc mời từng người một.
Tứ sứt lắp bắp nói nhỏ với Khả:
- Báo cáo… ông Khả. Ba cái hầm bí mật đã tươm tất cả. Xin mời ông đi kiểm tra.
Khả nói to:
- Rất tốt. Bây giờ các cậu diễn tập chuẩn bị bảo vệ làng. Này – Khả nháy mắt – có con lợn tạ đấy nhá. Sau diễn tập tấn công bằng axit, phải trông vào “đội cực nhanh” mới giải quyết được nó đấy.
- Vâng, vâng thủ lĩnh yên tâm.
Đám thanh niên nhao nhao.
Khả vòng ra phía đình.
°
° °
67- Đường làng - Ngày.
Tứ sứt cầm dao chọc tiết lợn.
- Khênh về nhà ông Khả!
Hai thanh niên xỏ đòn càn khênh con lợn đã bị hắt axit bỏng toàn thân, từ đình làng theo Tứ sứt.
Một đám trẻ con chạy theo reo hò:
- Khiếp thật.
- Ăn đến ba bơ sữa bò cu cậu mới gục. Đúng là Trư bát giới.
- Axit còn phải bàn. Đấy, cái bơ sắt còn rữa nữa là.
Cô giáo Vân dắt xe đạp. Bọn trẻ râm ran:
- Em chào cô!
- Em chào cô!
- Chào các em. Một giờ chiều rồi sao không đến lớp đi.
- Chúng em đi đây.
Một đứa bàn tán:
- Chúng nó còn xem “hạ gục nhanh, tiêu diệt gọn” con lợn bằng axit ạ.
Vân lắc đầu:
- Ác quá, ác quá.
Lão Bong chống gậy khệnh khạng:
- Này, cô Vân, ăn nói giữ mồm giữ miệng đấy. Đừng tưởng bở nhé! Mấy thằng “cá” kia à? Giờ hồn, giờ hồn…
Phớt lờ cô giáo Vân đang ngây ra vì câu doạ của mình, lão Bong bảo Tứ sứt:
- Nhớ đấy nhé. Riềng mẻ đậm đậm vào. Hỏng cái món giả cầy là vứt.
Tứ sứt huơ dao:
- Yên tâm, yên tâm. Tứ này …
°
° °
68- Đình làng - Ngày.
Đình làng. Ban 447 đã đông đủ. Khả ăn mặc chải chuốt ôm cặp đen. Khả bảo:
- Ta bắt đầu được rồi chứ, ông Bong?
- Mời ông.
- Ông Bong khua hồi kẻng cho khí thế.
Lão Bong oai vệ đi ra nơi treo kẻng.
Kẻng báo động vang lên dồn dập.
Rất đông người làng Nhô mang vũ khí chạy ra đình theo lệnh kẻng.
Khả hài lòng, mở cặp lấy một tập giấy xếp xếp cho gọn.
Đoạn Khả dõng dạc:
- Kính thưa ban 447 và dân làng Nhô. Hôm này tôi vui mừng thông báo cho các cụ và dân làng biết, cuộc đấu tranh của chúng ta đã giành được thắng lợi lớn. Sáng nay, tỉnh đã phải cử đội công tác điều tra kinh tế và đất đai về xã ta, theo đơn kiện và đòi đất của làng Nhô. Như vậy chuyện lấy lại 70 mẫu ruộng Tam San của chúng ta đã được khoảng chín chục phần trăm. Việc đội công tác của công an về đây chỉ là thủ tục cuối cùng cần làm trước khi giao ruộng. Đội công tác đã gửi giấy mời cho làng ta, mời đại diện làng ta sáng mai ra trụ sở làm việc. Nội dung chỉ bàn về đất đai. Bây giờ, tôi đề nghị làng cử đại diện làm việc với công an.
- Đề nghị ông Khả.
- Phi ông Khả không xong việc.
Mọi người ồn lên đề cử Khả.
Lão Bong hô to:
- Nhất trí cử ông Khả. Đồng ý thì bà con vỗ tay.
Tiếng vỗ tay nổ lên.
Khả từ tốn:
- Kính thưa bà con. Vì lợi ích của làng, Khả này thề sẽ không tiếc cả máu xương. Nhưng việc này tôi xuất hiện không có lợi.
Đám đông im lặng, ngờ vực.
Khả giải thích:
- Tôi là người làng Nhô thật. Lại là tổng thư ký ban 447. Nhưng dù sao tôi cũng là trí thức, là cán bộ. Đi thương lượng với công an tôi đứng ra e bất lợi. Nên cử một phái đoàn các cụ trong ban 447. Tôi sẽ làm tham mưu, đứng đằng sau các cụ, thực hiện ý kiến của các cụ. Người già bao giờ cũng được vì nể và tôn trọng.
Nghe Khả phân tích, những người dự họp làng ồ lên, gật gù khen phải.
Khả tranh thủ chốt luôn:
- Ông Bong trưởng ban 447 sẽ kiêm luôn làm trưởng đoàn.
Lão Bong ra vẻ sung sướng:
- Mec xi, mec xi…
°
° °
69- Nhà Xinh - Đêm
Đêm khuya. Nhà Xinh.
Khả mò vào thành thạo.
Xinh có vẻ giận dỗi:
- Anh đến đây làm gì?
- Anh bận quá. Em thông cảm.
- Không dám. À cái hầm bí mật trong bếp nhà em lo xong rồi đấy. Làm thì làm chứ trốn ai mà phải ở hầm.
Khả cười ranh mảnh ôm lấy Xinh:
- Trốn vợ chứ còn trốn ai.
Xinh vằng ra:
- Vội thế, để em lấy bao diêm. Dưới hầm đèn đóm đủ cả. Anh có gan thì trốn vợ cả đời đi.
- Hì hì hầm để sau. Đùa thế thôi. Không chủ quan được đâu. Bọn công an lắm trò lắm.
- Sao anh bảo mình thắng đến nơi rồi?
- Tất nhiên, phải cảnh giác không thừa.
- Ngày mai thế nào hả anh?
- Anh đã dặn lão Bong đủ mọi nhẽ rồi.
Xinh nguýt:
- Cái lão tham ăn tục uống ấy, làm một tớp vào lại chả quên tiệt.
Khả gạ:
- Ta xuống hầm đi. Kệ cha lão Bong. Nào.
Cả hai chui xuống hầm. Ánh sáng loé lên. Nghe thấy tiếng Xinh:
- Thôi tắt đèn đi.
Khả lào phào:
- Có hai ta, việc gì phải tắt.
- Không, ngượng lắm.
Tiếng cười, tiếng lục cục và tiếng dế gáy ri ri.
°
° °
70- Đường làng Nhô - Ngày.
Đoàn người khoảng gần chục cụ già lò dò đi trên đường.
Nắng buổi sáng nhưng đã gắt gao.
Một cụ lẩm bẩm:
- Thời tiết thật lạ. Mới bảnh mắt đã ngốt ngột.
Gặp một đám khoai nước, các cụ dừng lại mỗi người vặt một lá dùng làm nón che nắng.
Một cụ than:
- Nhọc lắm. Ta đi tắt bờ đầm cho gần.
Lão Bong đang chống gậy, khuỳnh khuỳnh, chân lẳng ra hai bên gạt phắt:
- Đi sứ, cứ phải đường lớn mà đi cho đàng hoàng. – Lão chợt cao hứng nhai tóp tép – Sống ở trên đời mà thiếu anh nhựa mận …
Cụ kia phì cười:
- Chết xuống âm phủ …
Lão Bong lầu bầu xổ ra một tràng chẳng rõ tiếng ta hay tiếng Tây bồì.
°
° °
71- Trụ sở ủy ban - Ngày.
Phòng họp của trụ sở uỷ ban xã được trang hoàng đẹp đẽ. Có cả cờ đỏ và ảnh Bác Hồ treo trên tường.
Trên bàn lớn đặt bình hoa sen rực rỡ.
Đoàn các cụ ban 447 ngồi nghiêm ngắn.
Hung hăng như lão Bong mắt cũng phải đảo đảo, dè chừng.
Thanh Hoà vào việc:
- Kính thưa các cụ. Chúng tôi là công an tỉnh về đây điều tra theo đơn khiếu tố của làng Nhô về những vấn đề tiêu cực của chính quyền xã và việc đất đai của làng Nhô do ông Trịnh Khả đứng đơn cùng chữ ký của các cụ già làng. Trước hết cho tôi được hỏi trong các cụ ở đây ai là ông Trịnh Khả?
Những người làng Nhô đưa mắt nhìn nhau.
Rồi tất cả mắt đều dồn vào lão Bong.
Lão Bong lúng túng, đứng lên, ngồi xuống rồi lại đứng lên.
Lão Bong:
- Đồng chí à… ông tổng thư ký Trịnh Khả không có ở đây.
- Ông Trịnh Khả là người đứng đơn. Theo nguyên tắc ông Trịnh Khả phải có mặt hôm nay và những buổi sau này.
Lão Bong lại đứng lên, ngồi xuống:
- Đồng chí Khả bận việc, nên không có mặt hôm nay. Chúng tôi là những người ký đơn, thay mặt dân để làm việc. – Lão Bong ấp úng không diễn đạt được – À quên, còn hai người chết…
Thanh Hoà trả lời nhanh:
- Việc đó không thuộc phạm vi công việc của chúng tôi. Đội công tác chỉ điều tra theo yêu cầu của dân làng Nhô trong đơn.
Lão Bong sướng ra mặt, không còn giữ ý:
- Mec xi, mec xi… thay mặt dân làng Nhô, chúng tôi hoan nghênh các ông đã đến đây làm việc.
Các chiến sỹ công an rót nước, mời thuốc từng người.
Không khí bớt căng thẳng, Hoà tiếp tục:
- Chúng tôi chỉ có ba người. Nhiệm vụ của chúng tôi phải tiếp xúc với dân và đo lại đất thổ cư của từng hộ. Vậy, qua đại diện của làng Nhô, chúng tôi đề nghị khi nào chúng tôi thông báo lịch và mời ai làm việc, xin bà con ủng hộ bằng cách có mặt. Thêm nữa, đề nghị làng cử cho hai người giúp việc đội công tác để đo đạc và ghi chép. Chúng tôi mong muốn công việc nhanh kết thúc để nguyện vọng của người dân làng Nhô được giải quyết sớm.
Lão Bong huơ tay, phấn khích:
- Được! Được! Các ông yên tâm. Ban 447 à quên… ông Khả… à à… nói là tất cả phải nghe.
Thanh Hòa tủm tỉm cười:
- Còn một việc nữa, phải cậy nhờ đến các cụ trong làng. Anh Triết trong đội chúng tôi và cô Vân giáo viên…
Đang hăng, lão Bong chém chém tay:
- Được, được. Chỉ cần tiệc cưới nhiều nhiều cái anh nhựa mận là được.
Một cụ bà:
- Cưới xin ai lại ăn thịt cầy.
Lão Bong trề môi:
- Tôi hỏi, có gì hơn thịt chó nào. Sống ở đời… anh Triết nhỉ?
Mọi người cười râm ran.
°
° °
72- Nhà lão Bong - Tối.
Nhà lão Bong. Khả đặt mi- cờ- rô, tắt máy phát thanh.
Lão Bong hấp tấp:
- Sao ông ca ngợi bọn công an nhiều thế?
Khả quắc mắt, hằn học:
- Ca ngợi cái con tuờu. Việc phải thế. Cần phải ngọt để đưa chúng vào bẫy.
- Bẫy thì tôi không biết. Nhưng nếu ông cứ từ chối không lên làm việc với họ thì gay đấy. Uy tín của chúng ta có cơ …
Khả nhếch mép:
- Nghe đây ông Bong. Khả này đã có cách. Ngay ngày mai, ông sẽ thay mặt ban 447, thay mặt dân làng Nhô mời đội công tác vào làng cho tiện làm việc. Xếp cho họ ở gần đình.
Lão Bong ngơ ngác:
- Cho chúng nó vào làng à. Nguy hiểm lắm, ngộ nhỡ …
Khả cười vang:
- “Đội cực nhanh” sẽ bám chúng hai bốn trên hai bốn. Có dấu hiệu gì khác thường, ông chỉ việc khua một hồi kẻng. Khả này sẽ biến chúng thành con tin. Lúc ấy, hề hề …
Trường phổ thông cơ sở xã Hoà Đông.
Cuối giờ chiều. Triết đi bộ đến trường.
Từng tốp học sinh tan trường, ngước những cặp mắt đen láy, ngây thơ nhìn Triết. Anh thấy tự tin.
Triết đứng đợi.
Vân dắt xe đạp ra. Thấy Triết, cô luống cuống, suýt đánh đổ xe.
Triết chạy đến đỡ ghi đông xe.
Mãi sau, Vân mới thốt được:
- Anh!
Hai người sóng đôi đi.
Triết dắt xe. Triết hỏi:
- Mẹ có khoẻ không? Đã lâu lắm anh không về thăm mẹ được.
Vân sững người. Từ mắt Vân tuôn ra những giọt nước mắt trong vắt. Triết không hiểu:
- Sao em lại khóc?
- Em khổ lắm.
- Anh đã về gần em. Chuyện làng Nhô sắp kết thúc.
- Mẹ bị bọn xấu gièm pha. Mẹ cấm em không được quan hệ với anh.
- Bọn xấu nào?
- Đám tay chân của lão Khả. Chúng còn doạ dẫm mẹ nữa.
Triết cười, vuốt tóc Vân:
- Rồi mẹ sẽ hiểu. Mẹ không cấm em nữa đâu.
- Nhưng bao giờ?
- Anh nói rồi. Khi nào kết thúc chuyện làng Nhô.
Vân dừng lại:
- Thôi, anh về đi. Sắp đến cổng làng rồi. Em sợ lắm.
Triết vẫn cười:
- Ừ anh về. Nhưng em không phải sợ đâu. Trịnh Khả đã mời bọn anh vào làng rồi. Mai, mốt anh sẽ đến nhà thăm mẹ.
- Ứ…
°