Nếu bạn cho con bú, bác sĩ sẽ khuyên bạn một chế độ dinh dưỡng nhiều protein và năng lượng, có thể uống thêm sữa và những chất khác cần thiết cho bạn. bác sĩ có thể khuyên bạn khoan áp dụng những chương trình giảm cân cho đến khi bạn ngưng cho con bú vì chế độ ăn kiêng có thể ảnh hưởng đến dinh dưỡng của thai nhi nếu nhu bạn ăn không đúng chất dinh dưỡng thiết yếu. Còn nếu như bạn không cho con bú thì bạn cũng cần có một chế độ ăn để bạn có đủ năng lượng chăm sóc em bé.
Trong bất kỳ phương pháp ăn kiêng nào thì những loại thực phẩm thường bị loại ra là thức ăn ngọt, những món tráng miệng và những thức ăn có nhiều chất béo. Nếu chế độ dinh dưỡng của bạn có nhiêu xơ, protein và ít chất béo, bạn sẽ giảm cân và trở về bình thường nhanh hơn.
Trong thời gian cho con bú, người mẹ cũng phải cẩn thận với thức ăn của chính mình, không nên uống rượu, cà phê, trà đậm, hút thuốc lá. Những thức ăn như tỏi, su, măng... có thể làm đổi mùi sữa. Phải cẩn thận trong việc sử dụng các loại thuốc, chỉ uống theo toa của bác sĩ và đừng quên cho bác sĩ biết là mình đang trong giai đoạn cho con bú. Nên ăn nhiều rau cải, trái cây, uống nhiều nước, ăn chân giò heo hầm đu đủ, uống sữa và có chế độ nghĩ ngơi phù hợp. Hàng ngày, nên ăn những thức ăn thuộc các nhóm thực phẩm sau đây:
- Đạm: cá, thịt heo, thịt gà, thịt vịt, đậu phọng, tàu hũ, các loại đậu hạt khác (đậu đen, xanh, đỏ...)
- Rau quả: rau đủ các loại nhất là rau lá xanh và các loại rau trái, rau củ có màu vàng hay đỏ (rau diếp, bông cải, đậu hoà lan, bí đỏ, khoai...)
- Trái cây, nước ép trái cây: cam, bưởi, chanh, chuối, đào, lê...
- Ngũ cốc: cơm gạo, bánh mì, nui, ngũ cốc nói chung, các loại khoai...
- Sản phẩm từ sữa: sữa bò hay sữa động vật khác và các sản phẩm từ sữa như yaourt, fromage, bơ... Không thích sữa bò thì uống sữa đậu nành cũng tốt.
Không nên dùng:
- Thực phẩm có nhiều đường, mỡ như bánh ngọt, bánh rán, kẹo, sữa nguyên kem, kem sữa.
- Thực phẩm nhiều protein, nhiều mỡ: fromage cứng, thịt mỡ, thức ăn nhanh.
Nên dùng:
- Thực phẩm nhiều chất xơ: hầu hết trái cây, rau quả
- Thực phẩm nhiều protein, ít mỡ: hầu hết các loại sữa gầy, gà vịt bỏ da, đậu phụ...
Một số tình huống đặc biệt khi cho con bú mẹ
Mẹ có đủ sữa cho hai trẻ sinh đôi không? Mẹ sanh mổ thì có sữa cho bé bú mẹ không? Bé sinh thiếu tháng, nhẹ ký có thể bú mẹ được không? Làm thế nào để nuôi trẻ sứt môi, hở hàm ếch, chẻ vòm hầu?
1. Mẹ có đủ sữa cho hai trẻ sinh đôi không?
- Các bà mẹ đều có đủ sữa để nuôi cả hai đứa trẻ. Khi mẹ càng cho bé mút vú thì sữa sẽ càng tiết ra nhiều. Vì vậy, nếu cả hai trẻ đều được cho bú thì sẽ có đủ sữa cho cả hai (nhiều bà mẹ còn có đủ sữa cho ba đến bốn đứa trẻ...).
- Mẹ cần tìm ra cách cho bú tốt nhất sao cho thuận lợi cho mình và cho hai trẻ. Mỗi người có thể làm một cách khác nhau. Có thể cho cả hai trẻ bú cùng một lúc hoặc trẻ trước trẻ sau, mỗi trẻ bú một bên hoặc thay đổi lần lượt hai vú...
- Cần sự giúp đỡ của người chồng và gia đình, cùng bàn bạc cách giúp đỡ mẹ chăm sóc hai đứa trẻ.
2. Bé sinh thiếu tháng, nhẹ ký có thể bú mẹ được không?
Những đứa trẻ có cân nặng lúc sinh dưới 1,8 kg thì không thể bú mút đủ mạnh để kích thích tạo sữa, cũng như trẻ nhỏ hơn 1,5 kg thì hoàn toàn không thể tự mút vú mẹ được.
Cho trẻ sinh nhẹ ký (sinh dưới 2,5 kg) bú như thế nào?
- Mẹ phải vắt sữa để cho bé uống bằng ly hoặc bằng ly và muỗng, một ngày ít nhất 8 lần (cách mỗi 3 giờ thì cho một cữ) sẽ giúp sữa được tạo ra liên tục. Nếu mẹ chỉ vắt 1-2 lần mỗi ngày thì sữa mẹ sẽ cạn dần và mất sữa.
- Khi bé có thể bú được, cố gắng giúp bé học cách mút vú mẹ càng sớm càng tốt, để kích thích phản xạ tạo sữa.
- Giúp bé ngậm vú mẹ cho đúng. Điều này có thể khó khi miệng bé nhỏ mà núm vú lại to. Tuy nhiên nếu bé được tập ngậm vú tốt thì sẽ nhanh chóng có thể tự bú được tốt hơn.
- Sức bé bú được tới đâu thì cho bú tới đó, rồi sau đó vắt sữa còn lại cho uống bằng muỗng.
- Cần luôn giữ ấm vì những trẻ nhỏ rất đễ bị lạnh ngay cả trong thời tiết nóng. Một trẻ bị lạnh thi phải sử dụng năng lượng từ thức ăn để giữ ấm cơ thể, nên không đủ năng lượng để phát triển. Các tốt nhất là cho bé ngủ cùng với mẹ và đắp chung chăn.
- Nên cân bé đều đặn để chắc chắn rằng bé tăng cân tốt.