100 Mẩu Chuyện Cổ Đông Tây

9. Mua Được Nghĩa

Mạnh Thường Quân là tướng của nước Tề thời Chiến quốc. Mạnh Thường Quân nhà rất giàu, lại có tiếng là người nghĩa hiệp.

Nhà ông luôn luôn có nhiều khách, gồm những người nghĩa sĩ.

Phùng Huyên người nước Tề, làm thực khách ở cửa Mạnh Thường Quân.

Một hôm, Mạnh Thường Quân đưa sổ bộ ra hỏi các thực khách xem có người nào biết về việc kế toán, nhờ qua đất Tiết (thuộc Sơn Đông ngày nay), là phong ấp của Thường Quân, để thu các mối nợ, thì xin ký tên vào sổ. Phùng Huyên nhận sổ ký tên, rồi thưa : “Huyên nguyện đi.”

Tr
ước khi đi, họ Phùng hỏi: “Thu nợ xong rồi có cần mua vật gì?”

Mạnh bảo: “Xem trong nhà còn thiếu vật gì thì cứ mua về.”

Phùng Huyên đến đất Tiết, cho người thuộc lại mời tất cả những người thiếu nợ đến đông đủ, rồi truyền rằng Mạnh Tướng quốc ra lịnh xóa bỏ tất cả số nợ. Và, để cho mọi người tin tưởng, Phùng đem đốt hết những văn khế nợ. Dân đất Tiết vui mừng, tung hô vạn tuế.

Khi họ Phùng trở về, Thường Quân lấy làm lạ cho là đòi nợ cách gì mà mau chóng thế, mới hỏi:

- Thu nợ xong phải không?

- Thu xong cả.

- Có mua gì về không?

- Khi đi, Tướng công có bảo: nên mua những vật gì trong nhà còn thiếu. Tôi trộm nghĩ trong bụng Tướng công chất chứa những đồ trân bảo, ngoài chuồng nuôi đầy chó ngựa, nhà sau la liệt những mỹ nhân, vậy vật mà Tướng công còn thiếu, chưa có là điều Nghĩa, nên tôi trộm lịnh mua điều Nghĩa đem về.

Thường Quân nghe nói không bằng lòng, nhưng bỏ qua, chẳng nói lại gì.

Về sau, vua Tề không dùng Mạnh làm Tướng quốc nữa, phải về đất Tiết ở. Bấy giờ bá tính đất Tiết, nghe tin, nh
ớ đến ơn xưa, trai gái già trẻ rủ nhau đến đón rước đầy đường, hoan hô nhiệt liệt. Khi ấy, Mạnh quay lại Phùng Huyên mà bảo rằng:

- Tiên sinh vì tôi mua điều nghĩa, ngày nay tôi mới trông thấy!.