♥ Hoàn cảnh ra đời :
- Công bố tháng 9/1284, tại cuộc duyệt binh ở bến Đông Thăng Long trước cuộc kháng chiến chống quân Mông - Nguyên lần thứ 2.
♥ Tội ác của giặc:
" Huống chi ta cùng các ngươi sinh phải thời loạn lạc, lớn gặp buổi gian nan"
" ... Ngó thấy sứ giặc đi lại nghênh ngang ngoài đường, uốn lưỡi cú diều mà sỉ mắng triều đình, đem thân dê chó mà bắt nạt tề phụ, thác mệnh Hốt Tất Liệt mà đòi ngọc lụa, để thỏa lòng tham không cùng, thỏa hiệu Vân Nam Vương mà thu bạc vàng, để vét của kho có hạn. Thật khác nào như đem thịt mà nuôi hổ đói, sao cho khỏi tai vạ về sao ! "
- Tội ác của giặc:
- Đi lại nghênh ngang
- Uốn lưỡi cú diều mà sỉ mắng triều đình
- Đem thân dê chó mà bắt nạt tề phụ
- Đòi ngọc lụa... thu bạc vàng... vét của kho
=> ẩn dụ, vật hóa, ngôn từ gợi cảm
=> Bản chất hống hách, ngang ngược vô lối, lòng tham ko đáy
♥ Nỗi lòng của chủ tướng
- Quên ăn, nửa đêm vỗ gối, ruột đau như cắt, nước mắt đầm đìa
- căm tức chưa xả thịt lột da, nuốt gan uống máu quân thù
- Dẫu cho trăm thân này phơi ngoài nỗi cỏ, nghìn xác này gói trg da ngựa, ta cũng vui lòng.
=> Nỗi đau xót, căm hận quân thù, sẵn sàng hi sinh vì nước