Cho dù khởi đầu nhọc nhằn, chẳng mấy chốc bọn ta cũng đã làm hòa với mấy cô gái. Bọn ta cần lẫn nhau. Họ chưa hề được nói chuyện với người Nga nào khác đã hai tháng nay, họ không có đài, và họ khát khao được nghe tin tức về cuộc chiến. Khi họ nghe về những chiến thắng bên ngoài Moscow, Galina, cô tóc đen trẻ măng, mỉm cười với chị mình là Nina, và gật đầu, cứ như thể cô ta đã dự báo điều đó. Mấy cô gái hỏi về Leningrad, nhưng họ không quan tâm đến việc bao nhiêu người đã chết trong tháng Mười hai hoặc lúc này khẩu phần bánh mì được chia mỗi tháng là bao nhiêu. Những ngôi làng nông thôn nhỏ bé quê họ còn gánh chịu nặng nề hơn cả Piter, và câu chuyện về tình cảnh khốn khổ khốn nạn của thành phố chưa khuất phục chỉ khiến họ phát chán. Thay vào đó họ muốn biết là Cung điện Mùa đông còn đứng vững không (vẫn nguyên), rằng Kỵ sĩ Đồng[19] có bị hạ xuống không (chưa hề luôn), và một cửa hàng nào đó trên Nevsky Prospekt, đâu như nổi tiếng chuyên bán những đôi giày đẹp nhất nước Nga, có sống sót được qua các cuộc tấn công không (cả Kolya và ta đều không biết mà cũng chẳng quan tâm).
Bọn ta không hỏi những cô gái quá nhiều câu hỏi. Bọn ta đủ hiểu câu chuyện mà không cần các chi tiết. Những người đàn ông ở các thị trấn của họ đã bị giết hại. Nhiều phụ nữ trẻ tuổi đã bị gửi về phía Tây, để làm việc như những nô lệ tại các nhà máy của Đức. Những người khác bỏ trốn về phía Đông, đi bộ hàng trăm cây số cùng con cái và đồ gia bảo của họ, hy vọng mình có thể đi nhanh hơn bọn Wehrmacht. Những cô gái xinh đẹp nhất không được phép đi theo những người chị của mình về Đông hay Tây. Họ được để dành cho khoái lạc của bọn xâm lược.
Tất cả bọn ta đều ngồi trên sàn nhà gần lò sưởi. Tất và găng tay của bọn ta phơi trên bệ lò sưởi, để sấy khô và cho ấm. Đổi lại thông tin, các cô gái cho bọn ta những cốc trà nóng bỏng lưỡi, những lát bánh mì đen và hai củ khoai tây nướng. Những củ khoai tây đã được cắt ra cho bọn ta. Kolya cắn một miếng và nhìn ta. Ta cắn một miếng và nhìn Galina, người có khuôn mặt dễ thương và cánh tay mũm mĩm. Cô ta ngồi dựa lưng vào cái gờ đá của lò sưởi, hai bàn tay luồn dưới đôi chân trần.
“Có phải bơ không?” ta hỏi cô ta.
Cô ta gật đầu. Những củ khoai tây có mùi vị như những củ khoai tây thực thụ, chứ không phải những cái cục mấu quắt queo, mọc mầm, đắng nghét bọn ta ăn ở Piter. Một củ khoai tây ngon cùng bơ và muối có thể mua được ba quả lựu đạn hoặc một đôi ủng bằng da và nỉ ở Chợ Giời.
“Chúng có bao giờ mang trứng đến không?” Kolya hỏi.
“Một lần,” Galina nói. “Chúng tôi làm món trứng ốp lết.”
Kolya cố giao tiếp bằng ánh mắt với ta, nhưng ta chỉ quan tâm đến củ khoai tây phết bơ của mình.
“Chúng có căn cứ gần đây không?”
“Bọn sĩ quan ở một ngôi nhà gần hồ,” Lara nói, đó là cô gái nhìn như người Chechen nhưng hóa ra lại lai Tây Ban Nha. “Ở Novoye Koshkino.”
“Đó là một thị trấn à?”
“Vâng. Đó là thị trấn của tôi.”
“Và bọn sĩ quan hẳn phải có trứng chứ?”
Lần này thì ta ngẩng lên nhìn anh ta. Ta đã quyết định gặm củ khoai tây thật chậm rãi, để trải nghiệm đó kéo dài thật lâu. Bọn ta đã may mắn với bữa ăn tối hai đêm liên tiếp, món xúp Cục Cưng và giờ thì là những củ khoai tây này. Ta không trông đợi vận may của bọn ta sẽ kéo dài ba đêm. Ta gặm với sự tỉ mẩn và chăm chú nhìn mặt Kolya xem có thấy dấu hiệu của ý định ngu xuẩn nào không.
“Tôi không biết liệu ngay lúc này thì chúng có không,” Lara vừa nói vừa khẽ bật cười. “Anh thực sự đói trứng thế à?”
“Ừ,” anh ta vừa nói vừa mỉm cười đáp lại cô ta, những lúm đồng tiền hằn trên má anh ta. Kolya biết nụ cười kiểu nào sẽ khoe đẹp nhất những lúm đồng tiền của mình. “Tôi thèm khát trứng suốt từ tháng Sáu. Cô nghĩ tại sao chúng tôi lại ra ngoài này chứ? Chúng tôi đang đi tìm trứng!”
Mấy cô gái bật cười trước câu nói đùa lạ lùng này.
“Các anh đang tổ chức hoạt động du kích à?” Lara hỏi.
“Chúng tôi không thể nói về nhiệm vụ của mình được,” Kolya nói. “Nhưng cứ coi như đây sẽ là một mùa đông dài đối với bọn Đức.”
Các cô gái liếc nhìn nhau, không ấn tượng lắm với kiểu nói chuyện huênh hoang này. Họ đã nhìn thấy bọn Wehrmacht ở cự ly còn gần hơn cả Kolya; họ đã hình thành quan điểm của mình về việc ai sẽ là người thắng cuộc chiến này.
“Novoye Koshkino cách đây bao xa?” anh ta hỏi.
Lara nhún vai. “Không xa. Sáu, bảy cây số.”
“Có thể là một mục tiêu tốt,” anh ta vừa bảo ta vừa nhai một lát bánh mì đen, thản nhiên một cách đầy chủ ý. “Vặn một đám sĩ quan Wehrmacht, để lại cho chúng một lữ đoàn không đầu.”
“Chúng không phải bọn Wehrmacht,” Nina nói. Có điều gì đó ở kiểu nói của cô khiến ta ngẩng lên nhìn. Cô ta không phải là người nhút nhát, nhưng những gì cô ta đang nói làm cô ta sợ hãi. Em cô ta, Galina, đăm đăm nhìn vào ngọn lửa, nhai bặm môi dưới. “Chúng là bọn Einsatzgruppen[20].”
Người Nga đã được học một khóa tiếng Đức cấp tốc từ tháng Sáu. Hàng chục từ đã đi vào vốn từ vựng hàng ngày của chúng ta chỉ qua một đêm: Panzer và Junkers, Wehrmacht và Luftwaffe, Blitzkrieg và Getstapo, cùng tất cả những danh từ viết hoa khác. Einsatzgruppen, khi ta mới nghe lần đầu, không hề có cái âm thanh độc địa như một số từ khác. Nghe nó giống tên của một tay kế toán khó tính trong một vở hài kịch tồi của thế kỷ 19. Nhưng giờ thì cái tên đó nghe không còn buồn cười chút nào, sau tất cả những bài báo mà ta đã đọc, những phóng sự phát thanh, và những câu chuyện nghe lỏm được. Einsatzgruppen là những đội hành quyết của bọn Quốc xã, những tên sát thủ được chọn lựa kỹ càng từ hàng ngũ quân đội chính quy, bọn Waffen-SS, và Getstapo, được chọn bởi khả năng tàn bạo và dòng máu Arya thuần chủng của chúng. Khi quân Đức xâm lược một đất nước, bọn Einsatzgruppen sẽ theo sau các sư đoàn chiến đấu, chờ cho các vùng lãnh thổ đó được bình định trước khi săn lùng những mục tiêu đã được lựa chọn của chúng: người cộng sản, dân Gypsy, trí thức, và, tất nhiên rồi, người Do Thái. Tuần nào tờ Sự Thật và Sao Đỏ cũng đăng những bức ảnh mới chụp những hào đất chất đống người Nga bị giết, những người đàn ông bị bắn vào gáy sau khi họ đã đào xong ngôi mộ tập thể của mình. Chắc hẳn phải có tranh cãi cấp cao trong tòa soạn của các tờ báo về việc đăng hay không đăng những bức ảnh có thể làm sa sút tinh thần đến thế. Nhưng cho dù đó là những bức ảnh đầy chết chóc, chúng cũng chỉ ra những điều hiển nhiên: đây là số phận của chúng ta nếu thua trận. Đây sẽ là cái giá phải trả.
“Vậy ra bọn sĩ quan Einsatzgruppen là những kẻ đến đây vào ban đêm à?” Kolya hỏi.
“Vâng,” Nina nói.
“Tôi không biết là chúng lại nhọc công với pháo binh làm gì,” ta nói.
“Bình thường thì không đâu. Đó là một trò chơi của chúng. Chúng đánh cược. Chúng nhắm vào các tòa nhà khác nhau trong thành phố và bọn phi công ném bom sẽ cho chúng biết chúng đã bắn vào đâu. Đó là lý do tại sao chúng tôi hỏi về Cung điện Mùa đông. Đó là mục tiêu mà tất cả bọn chúng đều muốn bắn trúng.”
Ta nghĩ đến tòa Kirov bị san bằng, về Vera Osipovna và cặp sinh đôi nhà Antokolsky, không biết họ đã bị đè bẹp dưới đống gạch đã đổ nát hay đã sống sót khi tòa nhà sụp đổ, bị mắc kẹt dưới những tảng bê tông chịu lực lớn, chỉ để chết từ từ, cầu cứu, trong khi khói và bụi khiến họ sặc sụa trong đống đổ nát. Có thể họ đã chết vì một tên Đức ở trong rừng, vừa nhấm nháp một ve rượu schnapps được chuyền tay nhau vừa đùa giỡn với những thằng sĩ quan đồng bọn, đọc sai tọa độ cho một tên pháo thủ non tay, và quả đạn pháo 170 li lẽ ra là dành cho Cung điện Mùa đông lại rơi đúng vào tòa nhà chung cư xám xịt xấu xí của ta.
“Bao nhiêu thằng đến?”
Nina liếc nhìn những cô gái khác, nhưng không ai trong số họ đáp lại ánh mắt của cô ta. Galina gãi gãi vết mẩn ngứa nào đó trên mu bàn tay. Một khúc gỗ đang cháy rụng xuống khỏi giá đốt và Lara đẩy nó vào sát trong lò bằng một que cời. Olesya, cô gái có những bím tóc, chưa hề nói một lời nào kể từ lúc bọn ta vào trong nhà. Ta không bao giờ biết được là cô ta nhút nhát, hoặc câm bẩm sinh, hay bọn Einsatzgruppen đã xẻo lưỡi cô ta. Cô ta nhặt những cái đĩa và cốc trà trống không của bọn ta lên và mang ra khỏi phòng.
“Còn tùy từng tối,” cuối cùng Nina nói. Cô ta nói một cách hờ hững, như thể bọn ta đang trao đổi về một ván bài. “Có hôm không thằng nào đến. Có khi là hai, hoặc bốn. Có khi còn hơn.”
“Chúng đi xe đến?”
“Vâng, vâng, tất nhiên.”
“Và chúng ở lại qua đêm?”
“Thỉnh thoảng. Không thường xuyên.”
“Và chúng không bao giờ đến vào ban ngày?”
“Một hai lần.”
“Vậy, xin thứ lỗi vì tôi đã hỏi, nhưng điều gì ngăn các cô bỏ trốn?”
“Anh nghĩ chuyện đó dễ dàng thế sao?” Nina hỏi, khó chịu vì câu hỏi, vì hàm ý trong đó.
“Không dễ,” Kolya nói. “Nhưng Lev và tôi, bọn tôi rời Piter lúc rạng sáng và bọn tôi đang ở đây thôi.”
“Những tên Đức mà các anh đang chống lại, những kẻ đã chiếm được một nửa đất nước của chúng ta, anh tưởng chúng ngu à? Anh tưởng chúng sẽ để yên cho chúng tôi ở đây nếu chúng tôi có thể cứ thế mở cửa ra và đi bộ đến Piter chắc?”
“Nhưng tại sao lại không? Tại sao các cô lại không thể?”
Ta có thể nhận ra tác động từ câu hỏi của anh ta đối với các cô gái, vẻ tức giận trong mắt Nina, nỗi hổ thẹn trong mắt Galina khi cô ta chằm chằm nhìn đôi bàn tay trắng trẻo mềm mại của mình. Dù chỉ mới biết Kolya được vài ngày, ta tin là anh ta đang tò mò thật sự, chứ không phải đang cố hành hạ những cô gái với màn tra hỏi của mình nhưng dù vậy, ta vẫn ước giá như anh ta ngậm mồm lại.
“Hãy kể cho họ về Zoya,” Lara nói.
Nina có vẻ khó chịu với lời khuyên đó. Cô ta nhún vai và không nói gì.
“Họ nghĩ chúng ta là những kẻ hèn nhát,” Lara nói thêm.
“Tôi không quan tâm họ nghĩ gì,” Nina nói.
“Được rồi, tôi sẽ nói cho họ biết vậy. Hồi trước còn một cô gái nữa, Zoya.”
Galina đứng lên, phủi phủi chiếc váy ngủ, và bước ra khỏi căn phòng lớn. Lara phớt lờ cô ta.
“Bọn Đức yêu cô ấy. Cứ mỗi thằng đến đây vì tôi thì có sáu thằng đến tìm cô ấy.”
Lối kể sống sượng của Lara làm tất cả bọn ta thấy không thoải mái. Nina rõ ràng là muốn đi theo những cô gái khác ra khỏi phòng, nhưng cô ta vẫn ở nguyên chỗ của mình, mắt cô ta đảo láo liên, nhìn tất cả mọi thứ trừ có Kolya và ta.
“Cô ấy mới mười bốn tuổi. Tôi không biết bố mẹ cô ấy làm gì, nhưng tôi đoán là công việc gì đó quan trọng. Bọn Einsatzgruppen tìm thấy và bắn họ trên đường phố. Chúng treo những cái xác lên cột đèn để tất cả mọi người trong thị trấn có thể thấy chuyện gì xảy ra. Chúng đưa Zoya đến đây cùng lúc chúng đưa chúng tôi đến, cuối tháng Mười một. Trước đó thì có những cô gái khác. Sau vài tháng thì chúng chán chúng tôi, anh biết đấy. Nhưng Zoya thì được chúng yêu thích. Cô ấy thật nhỏ bé và cô ấy khiếp sợ chúng vô cùng. Tôi nghĩ là chúng thích điều đó. Chúng thường bảo cô ấy, ‘Đừng lo, ta sẽ không hại cô, ta sẽ không để họ hại cô đâu,’ đại loại như thế. Nhưng cô ấy đã nhìn thấy bố mẹ mình bị treo dưới cột đèn. Bất kỳ tên nào trong số chúng chạm vào cô ấy, hắn cũng có thể chính là kẻ đã bắn bố mẹ cô ấy, hoặc ra lệnh bắn bố mẹ cô ấy.”
“Tất cả chúng ta ai chẳng có nỗi niềm,” Nina nói. “Cô ấy đã hoảng sợ.”
“Phải, cô ấy đã hoảng sợ. Cô ấy mới mười bốn; cô ấy hoảng sợ. Với cô thì khác; cô còn có em gái. Cô có phải một mình đâu.”
“Cô ấy có chúng ta mà.”
“Không,” Lara nói, “khác hẳn đấy. Đêm nào cũng thế, sau khi chúng đi khỏi, cô ấy lại khóc. Tôi muốn nói là suốt mấy tiếng đồng hồ, cho đến khi cô ấy ngủ thiếp đi, và nhiều khi cô ấy không hề ngủ. Tuần đầu tiên bọn tôi còn cố gắng giúp cô ấy. Bọn tôi ngồi với cô ấy và nắm tay cô ấy, kể chuyện cho cô ấy nghe, bất kỳ điều gì để làm cho cô ấy ngừng khóc. Nhưng chẳng ăn thua gì. Anh đã bao giờ cố vỗ về một đứa trẻ lên cơn sốt chưa? Anh thử đủ mọi cách: anh ôm nó trong tay, anh đung đưa nó, anh hát cho nó nghe, anh cho nó uống thứ gì đó mát; không ăn thua, chẳng tác dụng gì. Cô ấy không lúc nào ngừng khóc. Và sau một tuần gì đó, chúng tôi không còn cảm thấy thương hại cô ấy nữa. Chúng tôi thấy tức giận. Điều Nina nói là sự thật: tất cả chúng tôi đều có nỗi niềm riêng. Tất cả chúng tôi đều đã mất gia đình. Không ai trong chúng tôi ngủ được vì Zoya cứ khóc. Tuần thứ hai cô ấy ở đây, bọn tôi không đếm xỉa gì đến cô ấy nữa. Nếu cô ấy mà ở phòng này thì bọn tôi sang phòng khác. Cô ấy biết là bọn tôi giận - cô ấy không nói năng gì, nhưng cô ấy biết. Và việc khóc lóc chấm dứt. Đùng một cái, như thể cô ấy quyết định rằng như vậy là đủ rồi. Suốt ba ngày liền cô ấy rất lặng lẽ, không khóc lóc gì nữa, chỉ thui thủi một mình. Và đến sáng thứ tư thì cô ấy biến mất. Thậm chí phải mãi sau đó bọn tôi mới biết, khi bọn sĩ quan đến. Chúng say khướt nhún nhảy vào đây, ngâm nga tên cô ấy. Tôi nghĩ hồi ấy bọn chúng vẫn thường cá cược với nhau, và tên nào thắng sẽ có Zoya trước. Chúng thường đưa bạn bè ở các đơn vị khác đến gặp cô ấy, chúng thường chụp ảnh cô ấy. Nhưng cô ấy đã biến mất và, tất nhiên, chúng không tin bọn tôi. Bọn tôi bảo chúng rằng bọn tôi hoàn toàn không biết nhưng tôi cũng có thể nói là mình đã nói dối. Tôi hy vọng là bọn tôi cũng sẽ nói dối, nếu bọn tôi có biết đi nữa. Tôi hy vọng nếu như chúng tôi làm được điều đó cho cô ấy. Tôi không biết liệu chúng tôi có làm như thế không.”
“Chắc chắn là chúng ta sẽ làm thế,” Nina nói.
“Tôi không biết. Chuyện đó không quan trọng. Chúng ra ngoài tìm cô ấy. Abendroth và những tên khác. Hắn là tên, ừm, tôi không rành về cấp bậc, thiếu tá của chúng thì phải nhỉ?” Cô ta nhìn Nina, cô này nhún vai. “Thiếu tá, tôi nghĩ thế. Hắn không phải tên nhiều tuổi nhất, nhưng hắn ra lệnh. Chắc hẳn là hắn phải rất giỏi trong công việc của mình. Và lần nào hắn cũng có cô ấy trước tiên, mọi lần hắn tới đây, cho dù là chúng có đưa một tên đại tá ở nơi khác đến, hắn vẫn sẽ chiếm cô ấy cho riêng mình. Khi xong với cô ấy hắn thường ra ngồi cạnh lò sưởi và uống rượu schnapps mận. Bao giờ cũng phải là schnapps mận cho hắn. Tiếng Nga của hắn hoàn hảo. Còn tiếng Pháp của hắn nữa… Hắn đã sống ở Paris hai năm.”
“Săn lùng những lãnh đạo của phong trào Kháng chiến,” Nina nói. “Một tên khác đã kể với tôi. Hắn giỏi chuyện đó đến nỗi chúng phong hắn lên thiếu tá trẻ nhất trong lực lượng Einsatzgruppen.”
“Hắn thích chơi cờ vua với tôi,” Lara nói. “Tôi chơi cũng được. Abendroth chấp tôi một con hậu, đôi khi là một con hậu và một con tốt, mà tôi không bao giờ trụ được quá hai mươi nước, thậm chí cả khi hắn say, mà hắn thì thường say. Nếu tôi… nếu tôi bận, hắn sắp bàn cờ và tự chơi cả hai bên.”
“Hắn là tên tồi tệ nhất trong bọn chúng,” Nina nói.
“Vâng, thoạt đầu tôi không nghĩ như vậy. Nhưng sau chuyện của Zoya, vâng, hắn là tên tồi tệ nhất trong số bọn chúng. Vậy là chúng lấy chó rồi đi theo dấu vết của cô ấy và chúng vào rừng tìm cô ấy. Chúng chỉ mất có vài tiếng đồng hồ. Cô ấy chưa đi được xa. Cô ấy quá yếu ớt… Từ đầu cô ấy vốn đã nhỏ bé rồi, cô ấy lại hầu như không ăn gì từ lúc đến đây. Chúng mang cô ấy trở lại đây. Chúng đã xé sạch quần áo của cô ấy. Trông cô ấy như một con thú hoang, bẩn thỉu, tóc dính đầy lá khô, bầm dập khắp người vì chúng đã đánh cô ấy. Chúng trói hai tay cô ấy vào nhau và hai mắt cá chân nữa. Abendroth bắt tôi lấy cái cưa ở cạnh đống củi vào. Khi Zoya bỏ trốn, cô ấy lấy áo khoác và ủng của tôi, nên chúng tưởng tôi là người giúp cô ấy. Hắn bảo tôi đi lấy cái cưa. Tôi không biết lúc đó tôi nghĩ gì nữa, nhưng tôi không hề nghĩ là… có lẽ tôi cứ tưởng chúng sẽ dùng nó cho sợi dây. Có lẽ chúng sẽ không làm hại cô ấy vì chúng thích cô ấy đến thế.”
Ta nghe thấy một tiếng nấc nghẹn và ngoảnh sang thấy Nina đang gãi trán, bàn tay che mắt, môi cắn chặt vào nhau để cố giữ không bật ra thành tiếng.
“Bốn thằng trong số bọn chúng ghì chân tay cô ấy xuống. Lúc đó thì cô ấy chưa chống cự lại. Làm sao mà cô ấy chống cự nổi? Cô ấy vỏn vẹn có bốn mươi cân… Cô ấy tưởng chúng sẽ giết cô ấy và cô ấy không quan tâm; cô ấy muốn thế, cô ấy đang chờ đợi điều đó. Nhưng chúng không giết cô ấy. Abendroth bắt tôi đưa cái cưa cho hắn. Hắn không cầm lấy nó từ tôi; hắn bắt tôi đặt nó vào tay hắn. Hắn muốn tôi biết rằng… rằng tôi đã đưa nó cho hắn. Tất cả bọn tôi đều ở trong căn phòng này, Nina và Galina cùng với Olesya và tôi. Chúng bắt bọn tôi phải ở lại. Chúng muốn bọn tôi chứng kiến, đó là hình phạt cho bọn tôi. Bọn tôi đã giúp cô gái này cố bỏ trốn nên giờ thì bọn tôi phải chứng kiến. Tất cả bọn Đức đều đang hút thuốc - chúng đã ở ngoài trời lạnh tìm kiếm cô ấy và giờ thì chúng hút thuốc - căn phòng đầy ngập khói thuốc của chúng. Nhìn Zoya rất thanh thản, như thể thậm chí cô ấy còn mỉm cười được vậy. Lúc này cô ấy đã ở quá xa tầm với của chúng, chúng không thể nào chạm vào cô ấy được nữa. Nhưng cô ấy đã nhầm về điều đó. Abendroth cúi xuống cạnh cô ấy và thì thầm điều gì đó vào tai cô ấy. Tôi không biết hắn đã nói gì. Hắn cầm cái cưa gỗ và hắn đặt lưỡi cưa vào mắt cá chân cô ấy và hắn bắt đầu cưa. Zoya… Có thể tôi sẽ sống thật lâu, tôi không nghĩ thế, nhưng biết đâu sẽ vậy, và tôi sẽ không bao giờ xua được tiếng thét đó trong đầu mình. Có đến bốn tên đàn ông khỏe mạnh ghì cô ấy xuống, và cô ấy chẳng còn gì ngoài da bọc xương, nhưng cô ấy chống lại chúng, giờ thì cô ấy chống lại chúng, và có thể thấy rõ là chúng phải gồng sức để ghì cô ấy xuống. Hắn cưa cụt một bàn chân của cô ấy rồi hắn chuyển sang bàn chân tiếp theo. Một trong số bọn Đức chạy ra khỏi phòng… cô nhớ chứ, Nina? Tôi quên mất tên hắn rồi. Hắn không bao giờ quay lại đây. Abendroth cưa cụt nốt bàn chân kia và Zoya không lúc nào ngưng gào thét. Tôi đã nghĩ thế đấy, mình sẽ không bao giờ còn bình thường được nữa sau khi chứng kiến cảnh này, như thế này thật quá sức chịu đựng, thật quá sức. Và khi hắn đứng lên, bộ quân phục của hắn vấy máu cô ấy - máu cô ấy ở trên tay, trên mặt hắn và hắn khẽ cúi người chào bọn tôi. Cô nhớ chứ? Như thể hắn vừa trình diễn cho bọn tôi xem. Hắn nói, ‘Đây là điều sẽ xảy ra với những cô gái bé nhỏ dám bỏ đi.’ Tất cả bọn chúng đều bỏ đi, thế đấy, bỏ lại chúng tôi với khói thuốc lá của chúng và Zoya rên rỉ trên sàn nhà. Chúng tôi cố băng bó chân cô ấy, cầm máu lại, nhưng không ăn thua gì.”
Khi Lara ngừng kể, ngôi nhà lặng như tờ. Nina thút thít khóc, lấy mu bàn tay quệt mũi. Một cục than nổ trong lò sưởi và một chùm tia lửa than bắn lên ống khói. Những cành thông cọ vào mái nhà lợp gỗ. Bom rơi xa xa về phía Tây, cảm nhận bởi sự rung chuyển hơn là nghe thấy tiếng, những cửa sổ rung rinh, ly nước khẽ sóng sánh.
“Chúng đến vào lúc nửa đêm à?” Kolya hỏi.
“Hầu như đêm nào cũng đến.”
Theo cái đồng hồ sứ trên bệ lò sưởi, bọn ta còn sáu tiếng nữa. Thân xác ta rã rời vì đi bộ qua tuyết cả ngày, nhưng ta biết mình sẽ không thể nào ngủ được, sau khi nghe câu chuyện về Zoya, khi mà bọn Einsatzgruppen chẳng bao lâu nữa sẽ đến.
“Sáng mai,” Kolya bảo Lara và Nina, “tôi muốn tất cả các cô đi về phía thành phố. Tôi sẽ cho các cô địa chỉ một nơi để ở.”
“Ở đây chúng tôi được an toàn hơn là trong thành phố,” Nina nói.
“Sau đêm nay thì không.”