- Chương 15 -.01
THÁNG THỨ HAI - MÙA HẠ
NGÀY THỨ NHẤT
Cuộc hội ý ở tại Đền thờ đã chấm dứt. Hình thức chính xác nhất của lời thỉnh cầu đã được viết ra và sửa đi sửa lại. Hori và hai người thư quan của Đền thờ bận rộn suốt ngày. Cuối cùng, giờ đây bước thứ nhất đã xong.
Người tăng lữ ra hiệu cho người thư quan trưởng đọc lớn lên lời thỉnh nguyện đó:
“Gởi đến linh hồn Ashayet tuyệt diệu nhất trên đời. Thư này của người anh và chồng nàng (Anh và chồng đây là một người tức Imhotep) gởi cho nàng. Người em gái đã quên người anh rồi sao? Người mẹ đã quên những đứa con mà mình đẻ ra sao? Ashayet tuyệt diệu có biết rằng có một linh hồn quỷ dữ đang đe dọa con cái nàng? Sobek, con nàng, đã đến với thần Osisis vì bị đánh thuốc độc.
Khi nàng còn sống, tôi đã đối xử với nàng bằng tất cả danh dự. Tôi đã cho nàng nữ trang, xiêm áo, dầu thơm, nước hoa. Chúng ta cũng đã ăn những thức ăn ngon, cùng ngồi trong yên tĩnh và trong tình yêu thương lẫn nhau trước bàn đầy thức ăn trước mặt. Khi nàng bệnh, tôi không hề ngại tốn kém. Tôi đã gọi đến một đại y sĩ để chữa bệnh cho nàng. Tôi chôn cất nàng với tấ cả danh dự và lễ nghi thích hợp và chôn theo nàng tất cả những gì cần thiết cho nàng trong thế giới bên kia. Đầy tớ, thức ăn, thức uống với nữ trang và y phục. Tôi cũng đã để tang cho nàng nhiều năm trời - và chỉ sau thật nhiều năm dài đăng đẳng tôi mới cưới một cô vợ hầu về để sống với tôi, vì dẫu sao tôi cũng là một người đàn ông chưa già lắm.
Và chính cái con hầu này giờ đây đang làm điều ác đối với những đứa con của nàng. Nàng không biết điều này hay sao? Cũng có thể là nàng không biết. Vì chắc chắn nếu Ashayet biết, nàng sẽ tức khắc đến can thiệp để phù hộ cho những đứa con trai của nàng.
Hoặc có phải Ashayet có biết nhưng điều ác vẫn cứ giáng xuống vì con hầu Nofret quyền phép quá mạnh? Nhưng như vậy thì hẳn nàng giận lắm, nàng Ashayet linh thiêng ạ! Nếu thế, nàng hãy nhớ rằng nơi Cánh Đồng Dâng Hiến (tên cõi chết) nàng có rất nhiều bà con thân thuộc đầy quyền hành. Ngài Ipy vĩ đại và cao quý, quản trị trưởng chẳng hạn. Hãy yêu cầu ngài ấy giúp cho! Còn cậu của nàng nữa, ngài Meriptah quyền quý, quận trưởng. Hãy đến kể hết sự thật đáng buồn này với cậu nàng. Hãy mang vụ này ra trước sân đình của cậu nàng. Hãy yêu cầu cho ngài gọi nhân chứng. Hãy để cho họ làm chứng rằng Nofret đã làm điều ác này. Hãy để người ta phân xử và buột tội Nofret và cấm nó không được tác quái trong nhà này.
Hỡi Ashayet huyền diệu, nếu nàng giận dỗi với người anh Imhotep của nàng vì việc đã nghe lời xúi giục tai quái của con vợ hầu khiến đe dọa và làm điều bất công với các con nàng, thì nàng cũng nên nghĩ rằng hiện nay không phải một mình anh ta chịu đau khổ, mà cả các con nàng nữa. hãy vì những đứa con của nàng mà tha thứ cho Imhotep về những điều anh ta đã làm”.
Người thư quan trưởng ngưng đọc. Mersu gật đầu đồng ý:
- Diễn đạt rất tốt, Tôi cho rằng không bỏ sót điều gì.
- Tôi xin cảm ơn Đức Cha. Tôi sẽ xin đưa lễ vật đến Đức Cha trước chiều mai: súc vật, dầu, vải. Rồi chúng ta có thể xác định ngày lễ được chưa, thưa Đức Cha? Ngài đặt chiếc bát khắc tên (theo tập tục tôn giáo Ai Cập, người ta chạm tên của linh hồn người chết lên cái bát) vào phòng cúng của Lăng ấy mà?
- Ba ngày nữa. Chiếc bát phải được chạm tên và ông sửa soạn mọi thứ lễ nghi cần thiết.
- Xin tuân ý ngài. Tôi rất mong rằng không còn thêm bất hạnh nào nữa rơi xuống chúng tôi.
- Tôi rất hiểu nỗi lo của ông, Imhotep ạ. Nhưng ông an tâm đi. Linh hồn bà Ashayet chắc chắn sẽ đáp lại lời kêu gọi của ông, và các người bà con của Ashayet nhất định sẽ giúp bà ta thực hiện công lý.
- Nguyện thần Isis cho được như vậy! Xin cám ơn ngài, ngài Mersu. Cũng xin cám ơn ngài về việc đã chữa trị và săn sóc cho con trai tôi, Yahmose. Nào, Hori, đi. Còn rất nhiều việc phải xem xét. Chúng ta hãy trở về nhà đi. Ôi, việc cầu nguyện này quả thật đã nhấc gánh nặng ra khỏi tâm trí ta. Nàng Ashayet tuyệt vời sẽ không bỏ quên người anh đang rối trí này của nàng đâu.
Hori đi vào sân nhà, tay ôm cuộn giấy chỉ thảo. Renisenb đang chăm chú tìm anh. Từ phía hồ, nàng chạy lại:
- Anh Hori!
- Vâng, Renisenb, có chuyện gì vậy?
- Anh có thể cùng với em đi gặp nội em được không? Nội muốn gặp anh và đang chờ đấy.
- Dĩ nhiên là được. Nhưng để tôi xem ông Imhotep dặn gì…
Nhưng Imhotep đang bị Ipy nắm áo lại và hai cha con nói chuyện thì thầm với nhau.
- Cô chờ tôi cất mấy cuộn giấy với những đồ lỉnh kỉnh này đã rồi cùng đi với cô nhé!
Esa có vẻ hài lòng rõ rệt khi thấy Renisenb và Hori đến gặp bà.
- Anh Hori đây thưa nội. Cháu đem anh ấy lại tức khắc cho nội đây.
- Tốt lắm. Bên ngoài trời đẹp đấy chứ?
- Ơ… cháu nghĩ chắc trời đẹp. - Renisenb hơi ngạc nhiên.
- Vậy thì đưa nội cây gậy. Nội muốn đi dạo ngoài sân một lát.
Renisenb ngạc nhiên vì Esa ít khi rời khỏi nhà. Nàng đưa tay đỡ phía sau cùi chỏ bà nội để dẫn bà đi. Họ đi xuyên qua đại sảnh qua mái hiên nhà.
- Nội ngồi đây chớ nội?
- Không, nội muốn ra xa tận hồ kìa.
Esa đi chậm, nhưng mặc dù yếu, bước chân bà vẫn vững và không tỏ ra mệt nhọc. Đưa mắt nhìn quanh, bà chọn một chỗ nơi luống hoa cạnh hồ. Bên cạnh là một tàng cây sung dâu che bóng mát rậm rạp.
Khi mọi người ngồi xuống xong xuôi, Esa nói với một vẻ hài lòng rõ rệt:
- Thế. Giờ chúng ta có thể nói chuyện mà không sợ bị ai nghe trộm cả.
Hori tán đồng:
- Cụ thật khôn ngoan, thưa cụ Esa.
- Điều chúng ta sắp nói ra đây chỉ ba chúng ta biết. Ta tin cháu, Hori ạ. Cháu ở với chúng ta từ khi còn bé. Cháu luôn luôn trung thành, kín miệng và khôn ngoan. Còn Renisenb đây là đứa gần ta nhất trong tất cả đám cháu trong nhà. Hori, đừng để bất cứ cái gì làm hại nó.
- Sẽ không có điều gì làm hại đến cô ấy, cụ Esa ạ.
Hori không hề cất cao tiếng, nhưng giọng anh, vẻ mặt anh và cách cặp mắt anh nhìn vào cặp mắt bà lão làm bà hài lòng.
- Cháu nói tuyệt, Hori ạ - thầm lặng và không chút sôi nổi - nhưng là một người biết mình nói gì. Nào, bây giờ cháu kể cho ta biết công việc ngày hôm nay đã thu xếp như thế nào rồi?
Hori kể lại việc anh viết lời thỉnh cầu và nội dung chính của thư. Esa lắng nghe:
- Giờ thì cháu nghe bà nói đây và nhìn cái này - Bà lấy sợi dây chuyền hình sư tử trong vạt áo ra và đưa cho Hori. Bà thêm - Renisenb, cháu kể cho Hori nghe cháu tìm được vật này ở đâu?
Renisenb thuật lại. Rồi Esa bảo:
- Nào, Hori, cháu nghĩ gì về việc này?
Hori im lặng một lúc, rồi anh hỏi lại:
- Thưa cụ, cụ đã già và khôn ngoan, thế cụ nghĩ gì?
Esa bảo:
- Hori ạ, cháu là loại người không thích nói những điều khinh suất không tương đồng với những sự kiện thực tế. Có phải ngay từ đầu cháu đã biết vì sao Nofret chết?
- Cháu nghi ngờ thôi, thưa cụ Esa. Đó chính là sự nghi ngờ.
- Chính xác hiện giờ chúng ta chỉ có sự nghi ngờ. Tuy vậy, tại đây, bên cái hồ này, giữa ba chúng ta, sự ngờ vực có thể nói ra, và sau đó không bao giờ nhắc lại nữa. Theo ta có vẻ có ba cách giải thích về những điều bi thảm đã xảy ra trong nhà này. Cách giải thích thứ nhất là thằng bé chăn dê đã nói sự thật vài điều mà nó thấy quả đúng là hồn ma của Nofret từ cõi chết trở về, mang trong lòng mối hận thù và sẽ tiếp tục đổ xuống ngôi nhà chúng ta những đau đớn và bất hạnh khác nữa. Đó là cách giải thích của các thầy tăng và những người khác, cũng như chúng ta thường được giải thích rằng bệnh tật là do ma quỷ gây ra. Nhưng đối với ta, một mụ già có khuynh hướng không tin tất cả những điều các thầy tăng và người khác nói, ta thấy còn có những khả năng khác nữa.
- Chẳng hạn? Hori hỏi.
- Chúng ta hãy chấp nhận rằng Nofret bị Satipy giết, và rằng một thời gian sau đó, cũng chính tại địa điểm đó, trong đầu óc Satipy hiện ra hình ảnh của Nofret. Trong nỗi sợ hãi và cảm giác tội lỗi của mình, Satipy đã té và chết. Tất cả những điều đó khá rõ ràng. Nhưng chúng ta hãy đi đến một kết luận khác nữa, là sau đó, một người nào đó vì một lý do mà chúng ta chưa khám phá ra, muốn gây ra cái chết của hai người con trai của Imhotep. Cái “kẻ nào đó” đã lợi dụng sự sợ hãi, lòng mê tín để gác hành động đó cho hồn ma Nofret - một sự giải thích hết sức thuận tiện.
- Thế nhưng ai muốn giết anh Yahmose và anh Sobek? Renisenb thảng thốt kêu lên.
- Không phải là bọn đày tớ - Esa nói - Chúng không dám đâu. Như thế còn lại chúng ta với một số ít người để chúng ta phải chọn.
- Một trong số chúng ta? Nhưng, nội ơi, không thể như vậy đâu!
Esa khô khan đáp:
- Cháu cứ hỏi Hori, cháu để ý thấy nó có phản đối nhận xét của nội đâu.
Renisenb quay về phía Hori:
- Anh Hori, chắc chắn là anh…
Nhưng Hori đã nghiêm trang lắc đầu:
- Renisenb, cô còn trẻ và tin người. Cô cứ nghĩ rằng mọi người mà cô biết và yêu thương đều giống hệt như cái vẻ bề ngoài trước mắt cô. Cô không hề biết đến đáy lòng con người, và sự độc ác - vâng cái ác - mà lòng con người chứa đụng.
- Nhưng mà ai… có thể…
Esa cắt ngang lời nàng:
- Chúng ta hãy trở lại câu chuyện mà đứa bé chăn dê kể. Nó thấy một người phụ nữ mặc áo vải gai nhuộm và mang sợi dây chuyền của Nofret. Nếu không có chuyện hồn ma hiện về, và nếu nó nói thật những gì nó thấy thì điều đó có nghĩa là nó đã thấy một người đàn bà nào đó cố tình giả làm Nofret. Có thể là Kait, có thể là Henet, và cũng có thể là cháu, Renisenb ạ! Với một khoảng cách xa như thế thì bất cứ ai cũng có thể có một chiếc áo và đội một đầu tóc giả vào là được. Khả năng thứ hai là thằng bé nó dối. Nó kể một câu chuyện mà người ta dạy nó kể. Nó vâng lời một người nào đó có quyền lực điều khiển nó, hoặc cũng có thể vì nó đần độn nên bị người ta dụ dỗ hoặc lừa gạt để nó nói như vậy. Chúng ta sẽ không bao giờ biết được sự thật nữa vì giờ đây thằng bé đã chết - chuyện này tự nó cũng là một điều khiến ta suy nghĩ - Nó làm cho nội có khuynh hướng tin rằng thằng bé đã kể một câu chuyện do người ta bảo nó kể. Nếu hỏi nó một cách cặn kẽ như ngày hôm nay nội định hỏi, câu chuyện nó kể có thể sẽ không đứng vững được. Với một chút kiên nhẫn thì khám phá ra một đứa bé có nói dối hay không, không phải là một việc khó khăn lắm.
- Như thế cụ nghĩ rằng trong chúng ta có một kẻ đánh thuốc độc? Hori hỏi.
- Đúng vậy. Esa gật đầu. Còn cháu?
- Cháu cũng nghĩ thế, Hori đáp.
Renisenb đưa mắt nhìn từ người này sang người kia với một vẻ thất vọng.
Hori tiếp:
- Nhưng cháu chưa thấy rõ động cơ.
- Ta đồng ý với cháu - Esa nói - Chính điều đó làm ta lo âu. Ta không biết ai sẽ bị đe dọa kế tiếp.
Renisenb chen vào:
- Nhưng… một trong chúng ta? Giọng nàng vẫn ngờ vực.
Esa gằn giọng:
- Đúng vậy, cháu ạ. Một trong chúng ta, Henet hay Kait, hay Ipy, hay Kameni, hay chính Imhotep. Ừ, cả Esa, cả Hori, hay cả… - bà mỉm cười - cả Renisenb nữa.
- Cụ nói đúng đấy - Hori nói - Chúng ta phải kể chúng ta vào đấy nữa.
- Nhưng tại sao? - Giọng Renisenb run lên vì sợ hãi - Tại sao?
- Nếu chúng ta biết được điều đó thì chúng ta đã biết gần hết cái ta cần biết - Esa nói - Chúng ta chỉ có thể khởi đi từ phía người bị hại. Hãy nhớ rằng Sobek bất ngờ trở lại với Yahmose sau khi Yahmose đã bắt đầu uống. Vì thế chắc chắn rằng người nào đó đánh thuốc độc vào rượu nhằm giết Yahmose chứ ít có khả năng nhằm giết cả Sobek.
- Thế nhưng ai có thể muốn giết anh Yahmose chứ ít có khả năng nhằm giết cả Sobek mới được chứ? - Renisenb nói với giọng hoài nghi - Chắc chắn anh Yahmose của chúng ta không hề có kẻ thù nào, anh ấy luôn luôn dịu dàng, dễ thương.
- Vì thế, rõ ràng rằng động cơ không phải là việc thù hằn cá nhân - Hori nói - Đúng như Renisenb nói, Yahmose không phải là loại người gây thù oán.
Esa nói:
- Đúng vậy, động cơ có vẻ khó hiểu hơn là thù oán. Ở đây ta có hoặc là một kẻ thù chung đang cố tình ám hại toàn bộ gia đình, hai là một cái gì khác nằm đằng sau tất cả những thứ đó, một cái lòng tham mà chống lại nó những châm ngôn của thần Patah đã nhắc nhở. Đó là: “Một nhúm những điều ác và một bao nặng nhiều điều đáng trách…”
- Cháu thấy cái hướng mà ý cụ nhắm đến - Hori nói. Nhưng để đi đến bất cứ một kết luận nào thì chúng ta sẽ phải đưa ra một lời tiên đoán về tương lai.
Esa gật đầu đồng ý mạnh mẽ đến nỗi bộ tóc giả đồ sộ của bà trượt ra một bên tai. Dầu dáng vẻ bà kỳ cục như vậy, không một ai cười cả.
Esa nói:
- Vậy cháu hãy đưa ra một lời tiên đoán đi.