Không, tất nhiên, Chantal không được tôn vào hàng các vị thánh như Savin, nhưng trong nhiều chục năm sau, những người dân Viscos sẽ còn nhớ tới cô như một người đã cứu thành phố thoát khỏi sự xâm phạm lần thứ hai của cái Ác. Biết đâu, người ta lại đặt ra những huyền thoại về cô, biết đâu những người dân tương lai của thị trấn sẽ kể cho con cháu của họ nghe chuyện ngày xưa có một cô gái tên là Chantal, rất xinh đẹp và tốt bụng, người duy nhất trong đám thanh niên của thị trấn không rời bỏ Viscos bởi cô hiểu còn phải thực hiện một sứ mệnh của mình. Những người già đi lễ sẽ thắp nến cầu nguyện cho linh hồn cô được bằng an. Lớp thanh niên sẽ buồn nhớ người nữ anh hùng mà họ không còn may mắn được gặp mặt.
Lòng ngập tràn niềm tự hào, Chantal chợt nhớ sự việc phải giữ kín và không được hé lộ, dù chỉ là vô tình về thỏi vàng mà cô là người sở hữu kẻo rốt cuộc, người ta lại quyết định cô phải chia đều cho tất cả mọi người trong thị trấn, nếu không cô sẽ không đời nào được tôn làm thánh.
Quả thật, theo cách của mình, cô giúp đỡ người khách lạ cứu vớt linh hồn, và việc này phải được tính cho cô, khi đến giờ phút phải trả lời cho hết thảy những gì cô đã làm trong cuộc đời trước Chúa Trời. Tuy nhiên, số phận của người khách lạ không quá khiến cô bận tâm, và cô chỉ mong sao hai ngày tới thời gian trôi đi thật nhanh bởi cô không còn đủ sức giữ kín trong lòng cái điều bí mật này được lâu hơn nữa.
Những người dân Viscos không có gì tồi hơn và tốt hơn dân chúng ở các thành phố lân cận, nhưng có một điều Chantal tin một cách tuyệt đối đó là họ không thể giết người. nhưng giờ đây, khi câu chuyện về những thỏi vàng đã được loan truyền cho tất cả mọi người thì không có ai trong số họ dám một mình đưa ra sáng kiến: một là, vì phần thưởng sẽ được chia đều cho tất cả mà Chantal chưa từng thấy một ai dám mạo hiểm vì cái lợi của người khác, hai là, nếu một khi dân thị trấn này có quyết định làm cái việc ấy mà Chantal lại không bao giờ tin vào điều này – thì nhất định tất cả dân Viscos sẽ cùng tham gia vào việc giết người, hoạ chăng chỉ loại trừ cái người chịu số phận làm vật hy sinh mà thôi. Nếu dù chỉ một người phản đối thì không còn ai khác người này chính là cô, tất cả dân Viscos sẽ bị tố giác và bị bắt. Thà làm một người trung thực và dù có nghèo nhưng tự do còn hơn giàu mà phải ngồi nhà đá!
Vừa bước xuống cầu thang, Chantal vừa nhớ lại, ngay cả đến các lần bầu cử thị trưởng, trong cái thị trấn bé tẹo teo với ba con phố nhỏ này cũng gây nên những cuộc tranh cãi nảy lửa và chia dân Viscos thành hai phe khác nhau. Chỉ mỗi cái việc lập công viên thiếu nhi ở thị trấn thôi cũng nổ ra các cuộc tranh luận gay gắt đến nỗi việc xây dựng vẫn chưa được khởi công. Một số người thì nói ở Viscos làm gì có trẻ con, số khác thì quả quyết cứ xây công viên đi, trẻ con sẽ trở về, cha mẹ chúng khi về thị trấn nghỉ, thấy nó thay đổi theo chiều hướng tốt hơn mới đưa con cái về thăm quê chứ. Các cuộc tranh cãi nổ ra vì bất kể chuyện gì, người ta tranh cãi về chuyện bánh mì ngon hay dở, về chuyện giấy phép săn bắn phải đáng giá là bao nhiêu, về chuyện có hay không con sói khát máu, về hành động kỳ quặc của bà lão Berta và rất có thể, cả về các cuộc hẹn hò bí mật của Chantal Prym với vài người khách của khách sạn. Tuy nhiên, cho đến giờ vẫn chưa có ai dám nói thẳng với cô về chuyện này.
Chantal đi về phía xe bánh mì, lần đầu tiên trong đời, cô giữ cái vẻ như mình đang đóng vai tro quan trọng nhất trong lịch sử của Viscos. Trước đây, vốn là một cô gái mồ côi không nơi nương tựa, nghèo túng đến độ không dám nghĩ đến chuyện lấy chồng, chịu làm một cô hầu bàn và dọn rửa trong quán bar, một kẻ bất hạnh mong kiếm tìm người bạn đời. nhưng hai ngày nữa thôi, mọi người sẽ phải hôn chân cô, cảm ơn về sự hào phóng và rộng lượng, chưa biết chừng họ sẽ đề nghị cô tranh cử chức thị trưởng trong cuộc bầu cử sắp tới (có lẽ, cô sẽ từ chối để được sắm cái vai trò mới của mình lâu hơn và tận hưởng niềm vinh quang đầy mới lạ).
Mọi người quây quanh xe, im lặng mua bánh mì. Tất cả cùng quay lại nhìn Chantal, nhưng không ai nói gì.
Có chuyện gì xảy ra ở Viscos của các vị thế? – người lái xe hỏi – Có ai chết à?
Không – ông thợ rèn trả lời anh ta. Ông ta cũng ra mua bánh mì chứ không ngủ cố vào sáng thứ bảy như mọi lần – Đơn giản vì có ai đó trong chúng tôi cư xử tồi khiến chúng tôi khó chịu ấy mà.
Chantal đứng đấy mà không hiểu nổi điều gì đang xảy ra.
Cô cần cái gì thì lấy đi chứ - Chantal nghe thấy tiếng ai đó giục – Anh ấy không có nhiều thời gian đâu.
Chantal như một cái máy đưa tiền và cầm lấy ổ bánh mì. Người lái xe nhún vai ra điều không thể hiểu nổi chuyện gì xảy ra, trả tiền thừa cho cô, lên buồng lái rồi cho xe chạy.
Nào, bây giờ tôi xin hỏi, có chuyện gì xảy ra ở Viscos của chúng ta thế? – Chantal nói và vì sợ hãi nên đã to tiếng hơn mức cho phép.
Chính cô cũng biết chuyện gì đang xảy ra – ông thợ rèn trả lời – Cô đẩy chúng tôi rơi vào tội lỗi để đổi lấy tiền bạc.
Tôi chẳng xô đẩy các ông, các bà đi đâu hết. Tôi hoàn toàn làm theo yêu cầu của người khách lạ thôi. Các ông các bà làm sao thế? Mất trí rồi chắc?
Rõ ràng cô mới là người mất trí. Làm sao cô lại có thể thực hiện cái yêu cầu của kẻ điên rồ ấy cơ chứ! Cô cần cái điều ấy để làm gì? Cô được lợi lộc gì trong cái trò này nào? Muốn thị trấn của chúng ta biến thành địa ngục như trong lịch sử mà Ahab đã từng cảnh báo chăng? Cô đã đánh mất phẩm gía và đánh mất luôn cả danh dự rồi Chantal ạ!
Chantal run bắn lên.
Không, chính các ông các bà mới mất trí! Phải, thử hỏi rằng, ai trong số các ông các bà dám thực sự chấp nhận cái trò thách đố này?
Hãy để cho cô ấy yên – bà chủ khách sạn lên tiếng – Đã đến lúc chúng tôi phải pha cà phê sáng rồi.
Mọi người dần dần tản đi. Chantal vẫn chưa hết run, cô ghì chặt ổ bánh mì vào người và không đủ sức bước đi nữa. Những người đồng hương của cô, vốn là những người luôn mải tranh cãi nhau vì bất kỳ lý do nào, nay lần đầu tiên đồng lòng kết luận – Cô chính là người có lỗi! không phải người khách lạ, không phải một thách đố, mà chính là cô, Chantal Prym mới là người xúi giục họ phạm tội. có lẽ thế giới này bị đảo lộn mất rồi.
Chantal để bánh mì ở cửa nhà mình rồi sải bước ra khỏi thị trấn và đi về phía rặng núi. Cô chẳng còn thiết ăn uống gì nữa và đúng hơn là cô chẳng còn thiết bất cứ cái gì nữa. Cô chợt hiểu ra một điều rất nghiêm trọng, và chính sự nhận biết này khiến tâm hồn cô tràn ngập nỗi sợ hãi, hốt hoảng và kinh hoàng.
Đã không có một ai hé lộ chút gì với người lái xe.
Điều đương nhiên là họ muốn để sự kiện này được bàn luận, nhận xét cho thấu đã – với sự phẫn nộhay cười nhạo đây – tuy vậy, chàng lái xe chở bánh mì và sữa đến Viscos vẫn không sao hiểu nổi có chuyện gì xảy ra trong thị trấn. Phải, ngày hôm đó mọi người lần đầu tiên cùng đồng lòng, và không ai muốn bàn với người ngoài về cái việc xảy ra chiều tối hôm trước, mặc dù câu chuyện xảy ra trong quán bar dứt khoát là mọi người đều đã biết. nhưng tất cả không ai bảo ai đều cố tình lờ đi.
Cũng có thể, trong thâm tâm mỗi người trong số họ cố hình dung ra cái điều không thể hình dung nổi, ước tính các khả năng cho cái điều không thể có.
Bà Berta gọi cô lại gần. Bà lão vẫn ngồi ở chỗ cũ để làm cái việc quan sát một cách vô ích cuộc sống của thị trấn. Vô ích vì hiểm hoạ đang đe doạ Viscos, hơn nữa nó còn khủng khiếp hơn ta tưởng.
Cháu không muốn chuyện trò gì đâu – Chantal nói – Cháu không thể nào nghĩ, hay làm, hay nói về bất cứ cái gì hết.
Vậy thì cứ ngồi canh đây và chỉ nghe thôi.
Trong số tất cả những người Chantal gặp sáng nay, chỉ có mỗi bà lão Berta là tỏ thái độ cảm thông với cô. Cô gái không chỉ ngồi xuống bên cạnh mà còn vòng tay ôm lấy bà lão. Họ ngồi lặng đi như thế một lúc sau đó bà Berta mới lên tiếng.
Cháu cứ đi vào rừng đi…Ngồi một lát cho nguôi mà nghĩ cho chín…chính cháu cũng hiểu chuyện đâu phải do cháu. Và cả mọi người nữa cũng hiểu thế nhưng họ cần một kẻ có lỗi.
Đấy là người khách lạ chứ!
Ta với cháu biết ông ta là người như thế nào. Chỉ có hai bà cháu mình thôi, ngoài ra không còn ai. Tất cả những người khác đều muốn tin rằng, nào là họ bị phản bội, nào là cháu cần phải kể hết mọi chuyện sớm hơn. Nào là cháu đã không tin tưởng họ.
Phản bội ư?
Phải!
Nhưng tại sao họ lại muốn tin điều đó?
Cháu thử nghĩ xem.
Chantal ngẫm nghĩ. Vì họ cần một người, để có thể đổ lỗi cho người đó. vì họ cần vật hy sinh.
Ta không biết mọi chuyện rồi sẽ kết thúc ra sao – bà Berta nói – Sống trong thị trấn của chúng ta toàn là những người lương thiện, nhưng chính cháu đã nói, họ có phần hèn nhát một chút. Vì thế, có lẽ sẽ tốt hơn nếu cháu tạm lánh đi đâu đó một thời gian.
Bà lão nói đùa chắc, còn ai có thể thực sự dám chấp nhận sự thách thức của người khách lạ đây? Đúng là không có một ai. Mà hơn nữa, Chantal không thể đi đâu được. Cô làm gì có tiền.
Sao lại không? thế còn thỏi vàng đang đợi cô trong rừng và cô có thể mang nó đi bất cứ đâu, đến bất cứ nơi nào trên trái đất này cơ mà? Nhưng Chantal thậm chí không còn muốn nghĩ tới điều ấy nữa.
Đúng lúc đó, thật trớ trêu, người khách lạ lại đi ngang qua họ, và như mọi khi vào các buổi sáng, ông ta đi về phía rặng núi. Đi đúng đến chỗ họ ngồi, ông ta im lặng gật đầu chào rồi đi tiếp. Bà Berta nhìn theo ông ta còn Chantal thì ngoảnh nhìn xung quanh thử xem có ai trogn thịtrấn nhìn thấy người khách lạ chào họ hay không. Thể nào người ta chẳng nói cô thông đồng với ông ta. Thể nào người ta cũng đồn rằng hai người đã ngầm ra hiệu với nhau.
Hôm nay trông ông ta có vẻ rầu rĩ thế nào ấy – bà lão thì thào – Lạ nhỉ!
Có thể ông ta đã hiểu rằng, ông ta bày ra trò đùa này nhưng kết cục nhận lại chẳng phải chuyện chơi.
Không, không đâu, ở đây có một điều gì khác đấy. Chính ta cũng không biết, nhưng phải chăng như thể…Không, ta không thể hiểu được.
"Chắc ông lão nhà mình biết" – bà Berta nghĩ bụng và cảm thấy có sự bồn chồn lo lắng hiện lên đâu đó bên phía tay trái bà. Nhưng bây giờ không phải lúc nói chuyện với ông ấy.
Ta nhớ đến Ahab – bà lão nói.
Cháu cũng chẳng muốn nghe về Ahab nữa, cả về lịch sử cũng như về bất cứ chuyện gì trên đời này! Cháu chỉ muốn một điều – làm sao để tất cả vẫn như trước đây, để Viscos cùng với mọi khiếm khuyết của nó không bị tiêu huỷ vì cái trò điên rò của một người!
Chantal cảm thấy lạnh run lên. Bà Berta ôm lấy cô, cho cô ngả đầu vào vai mình, an ủi cô tựa như với đứa con gái mà bà hằng mong ước nhưng không có được.
Ahab kể lại cho mọi người nghe câu chuyện về thiên đường và địa ngục từ xa xưa đã từng được truyền miệng từ thế hệ này sang thế hệ khác, nhưng ngày nay nó đã bị quên lãng. Có một người lữ hành cùng một con ngựa và một con chó rong ruổi trên đường. Khi cả ba đi ngang qua một cái cây đại thụ, thì sét đánh trúng nó và thiêu cháy luôn cả ba. Nhưng người lữ hành không hiểu ngay được là anh ta đã từ giã thế giới này, cứ thế vẫn cùng con ngựa và chó đi tiếp. Đôi khi những người chết cũng cần có thời gian để hiểu ra sự thay đổi trong số phận của mình.
Cùng lúc đó bà Berta cảm thấy ông chồng cứ một mực yêu cầu bà đừng giữ cô gái thêm nữa, bởi ông ấy cần phải báo cho bà một việc rất hệ trọng. Liệu có nên giải thích cho ông ấy biết rằng, đã từ lâu rồi, ông ấy đâu còn được là người trần và vì thế không nên ngắt câu chuyện của bà? Bà Berta tiếp tục câu chuyện:
Con đường dài tít tắp dẫn lên một ngọn núi, nắng cháy như thiêu như đốt và cả ba cùng kiệt sức vì khát và nắng nóng. Đúng lúc đó, sau khúc ngoặt chợt hiện ra một cái cổng bằng đá hoa cương trông thật hùng vĩ và uy nghi, tiếp đó là một quảng trường được lát toàn bằng vàng ròng. Ở giữa có một đài phun nước, đang phun trào dòng nước mát lạnh và trong vắt. Người lữ hành đến gần người canh cổng.
Chào anh.
Xin chào.
Nơi tuyệt đẹp này được gọi là gì vậy?
Đây là thiên đường.
thật tuyệt vời làm sao! Chúng tôi lại đến được tận thiên đường! Chúng tôi khát đến cháy họng mất!
anh có thể vào uống bao nhiêu tuỳ thích.
Nhưng ngựa và chó của tôi cũng sắp chết khát rồi.
Tôi rất lấy làm tiếc – Người canh cổng trả lời - nhưng súc vật không được vào đây.
Người lữ hàng nghe vậy buồn lắm, cái khát đã hành hạ anh quá sức rồi, nhưng uống một mình thì chẳng đành. Anh bèn cảm ơn người canh cổng rồi đi tiếp. Cả ba cứ thế leo mãi lên theo sườn núi dốc đứng và hoàn toàn kiệt sức, nhưng cuối cùng lại thấy một xóm nhỏ có hàng rào bao quanh bằng gỗ mục nát và xiêu vẹo, tiếp đến là một con đường nhỏ hai bên trồng cây. Có một người nằm dưới bóng cây mũ che mặt có vẻ như đang ngủ.
Chào anh – Người lữ hành cất tiếng chào – tôi, ngựa của tôi và cả con chó của tôi đang chết khát đây.
Sau mấy tảng đá kia có nước nguồn đấy, các bạn cứ uống thoả thích.
Người lữ hành cùng ngựa và chó đi lại nguồn nước và uống đến đã cơn khát mới thôi.
Sau đó người lữ hành quay lại để cám ơn.
Mời các bạn cứ đến đây, chúng tôi luôn vui lòng đón tiếp các bạn – Người kia trả lời.
Anh có thể nói cho biết nơi này là đâu không.
Thiên đường.
Thiên đường ư? Thế mà người đứng canh cái cổng đá hoa cương lại nói với chúng tôi rằng ở đó mới là thiên đường.
Không, ở đó không phải là thiên đường. Đó là địa ngục.
Tại sao các anh không cấm anh ta được mạo nhận cái tên khác! – Người lữ hành sững người ngạc nhiên – Những điều giả dối ấy có thể gây nên sự nhầm lẫn kinh khủng!
Hoàn toàn không. Thực ra họ lại giúp cho chúng tôi rất nhiều. Ở lại chỗ họ là tất cả những kẻ nào sẵn sàng phản bội bạn bè thân thiết nhất.
Bà lão Berta nhẹ vuốt tóc Chantal, cảm thấy ở nơi đó cái Thiện và cái Ác đang giao chiến không ngừng. Bà lão khuyên cô gái đi vào rừng, hỏi thiên nhiên xem thị trấn có thể đi về đâu.
Vì ta linh cảm thấy cái thiên đường bé nhỏ này của chúng ta vốn gắn bó với núi rừng nơi đây đang sẵn sàng phản bội bạn bè.
Không đâu bà Berta ạ, bà nhầm rồi. Bà là người của thế hệ khác, trong huyết quản của bà là dòng máu của những con người độc ác khi xưa đã từng sống ở Viscos, còn trong người cháu, dòng máu của họ đã phai loãng đi rất nhiều rồi. Những con người ở đây có phẩm chất thật đáng quý. Còn nếu họ không có phẩm hạnh, tức là sẽ có sự nghi kỵ lẫn nhau. Mà không có sự nghi kỵ lẫn nhau thì cũng sẽ có nỗi khiếp sợ.
Thôi được, cứ cho là ta nhầm, nhưng con hãy làm theo lời ta. Hãy nghe theo sự mách bảo của thiên nhiên.
Chantal đi khỏi, bà Berta mới quay lại với hồn bóng ông chồng. Bà hỏi xem ông đã bình tĩnh lại chưa, vì lẽ gì cứ cuống cả lên, ngăn không cho bà, một người chả nói là có tuổi, mà phải nói là già khú ra rồi – thử khuyên nhủ và răn bảo cô gái những điều tốt lành. Bà đã biết cách quan tâm đến bản thân mình. Bây giờ cần phải quan tâm đến Viscos nữa chứ.
Đáp lại, ông lão bảo bà phải nên thận trọng và đừng có khuyên răn Chatal quá nhiều bởi lẽ không có ai trên đời biết được câu chuyện này sẽ xoay chuyển ra sao và kết thúc thế nào.
Bà Berta ngạc nhiên vì bà nghĩ rằng những người đã chết phải biết hết mọi chuyện, rốt cuộc chẳng lẽ ông không thể cảnh báo cho bà biết về hiểm hoạ sắp đến? có lẽ, ông đã già quá rồi, chẳng còn minh mẫn nữa, không kể cái chuyện xấu nhất quyết muốn ăn xúp bằng một cái thìa, mà còn thêm cái trò lẩn thẩn mới nữa chăng?
Ông chồng cự lại "Có bà già mới phải, tuổi tác của người chết làm sao thay đổi được". Ông còn nói, dù họ có biết một điều gì đó mà những người còn sống không biết thì cũng phải ngay lập tức mà chỉ sau một thời gian nhất định họ mới được lên nơi các thiên thần tối cao cư ngụ, còn ông với mới kết thúc quãng đường nơi trần thế của m`inh – chưa đến 15 năm – nên dù bây giờ ông có thể giúp bà không ít, nhưng ông còn phải học nhiều, biết nhiều nữa.
Bà Berta muốn hỏi xem nơi các thiên thần tối cao sống có đẹp và đầy đủ tiện nghi hay không. Nhưng ông lão liền gạt đi mà nói "Thôi đủ rồi, bà đừng có ngớ ngẩn. Phải tập trung sức lực cố mà cứu lấy Viscos", chẳng phải vì việc này khiến ông đặc biệt quan tâm, dù sao ông cũng là người thiên cổ rồi, mà cái đề tài cải tử hoàn sinh giờ vẫn còn là câu chuyện nói cho vui vậy thôi (dù cũng đã có các cuộc trao đổi về nó) và sau này, ngay cả khi thuyết luân hồi có là chuyện có thể đi chăng nữa, thì ông cũng muốn được tái sinh với một cuộc đời mới ở một nơi mới lạ. Vì thế, điều duy nhất khiến ông bận tâm là làm sao để bà vợ của ông sống nốt những ngày còn lại trong sự yên ấm.
"Về chuyện này thì ông không phải lo" bà Berta nghĩ. Nhưng ông lão không chịu nghe theo lời khuyên của bà. Ông muốn bà không chỉ ngồi vậy mà phải làm một việc gì đó. Nếu cái Ác giành phần thắng, dù chỉ ở cái thị trấn bé nhỏ với vài ba con phố nhỏ bị quên lãng, một quảng trường và một nhà thờ, thì nó có thể lấn lướt tiếp, xâm chiếm cả thung lũng cả vùng, cả nước, tấn tới hết cả châu lục, biển cả và toàn bộ thế giới này.