Hercule Poirot cân nhắc câu trả lời cho câu hỏi kia. Ông nhận ra đôi mắt xám rất sắc sảo đang dõi theo ông từ khuôn mặt nhỏ bé, nhăn nheo.
Ông đã leo lên tới tầng cao nhất của tòa cao ốc nằm trơ trọi và gõ cửa căn hộ số 584 của tòa nhà Gillespie-ra đời để cung cấp cái mà người ta gọi là ‘ những căn buồng nhỏ ‘ cho người phụ nữ lao động.
Đây, ở trong không gian nhỏ hình lập phương, cô Cecilia Williams đã sống, trong một căn phòng vừa là phòng ngủ vừa là phòng khách, phòng ăn và với sự sáng suốt khi sử dụng bếp ga hình vòng, căn bếp-một chỗ kín đáo gắn với nó tiếp tục là một phần tư chiều dài bồn tắm và một cái kho thông thường.
Mặc dù những thứ vây quanh này có lẽ nghèo nàn nhưng cô Williams đã thiết kế để tạo dấu ấn cá nhân của mình lên chúng.
Các bức tường được vẽ bằng màu keo một người tu khổ hạnh màu xám nhợt và nhiều bức tranh sao chép khác nhau được treo lên chúng. Dante gặp gỡ Beatrice trên một chiếc cầu-và bức tranh đó một lần nữa mô tả bởi một đứa trẻ như là một ‘ cô bé mù ngồi trên một quả cam và gọi ‘, tôi không hiểu tại sao, ‘ hi vọng ‘. Cũng có hai bức tranh bằng màu nước của Venice và một bức màu nâu đỏ sao chép tác phẩm ‘ Primavera ‘ của Botticelli. Trên đỉnh một chiếc tủ thấp có nhiều ngăn kéo là là một lượng lớn những bức ảnh đã phai màu, hầu như, qua kiểu tóc của họ đã từ hai mươi đến ba mươi năm về trước.
Tấm thảm vuông đã mòn xơ cả chỉ, đồ đạc thì méo mó và xoàng xĩnh. Hercule Poirot đã rõ rằng Cecilia Williams sống rất túng thiếu. Không có thịt bò nướng ở đây. Đây chính là chú lợn nhỏ không có gì cả.
Giọng cô Williams rõ ràng, sắc sảo và dứt khoát lặp lại câu hỏi:
‘ Ông muốn những kí ức của tôi về vụ án nhà Crale ư? Tôi có thể hỏi tại sao không? ‘
Hercule Poirot đã được vài người bạn và những người cộng tác kể lại rằng, vào lúc mà ông làm họ gần như điên tiết, rằng ông thích nói dối hơn là nói thật và sẽ giao thiệp bằng cách của ông để đạt được mục đích của mình bằng những lời phát biểu sai tinh vi.
Nhưng trong trường hợp này sự quyết định của ông được thực hiện nhanh chóng. Hercule Poirot đã không đến lớp học của những trẻ em người Bỉ hay Pháp mà có một gia sư người Anh, nhưng ông ta phản ứng lại đơn giản và quen thuộc như những cậu bé khác nhau người mà được hỏi trong giờ học của chúng:
‘ Sáng nay con có đánh răng không Harord (hay Richard hoặc Anthony)? ‘ Chúng nhanh chóng nghĩ ra một lời nói dối hợp lí và ngay lập tức bác bỏ nó, đáp lại một cách khổ sở, ‘ Không, thưa cô Williams. ‘
Cô Williams đã có được những gì mà mọi người thầy thành công phải có, đó là cái quyền lực tối thượng bí ẩn! Khi cô Williams nói ‘ đứng lên và đi rửa tay đi Joan ‘, hay ‘ cô mong đợi con đọc chương này trong tác phẩm Những nhà thơ thời Elizabeth và có thể trả lời câu hỏi của cô trong đó ‘ Lúc nào học sinh cũng phải vâng lời cô. Không bao giờ trong đầu cô Williams có ý nghĩ rằng học trò không vâng lời mình.
Vì vậy trong trường hợp này Hercule Poirot thấy rằng sự giải thích về một quyển sách viết về những tội ác trong quá khứ xem ra không hợp lí. Đẻ thay thế ông kể lại đơn giản trường hợp mà Carla Lemarchant đã tìm đến ông.
Người phụ nữ lớn tuổi, nhỏ nhắn trong bộ trang phục giản dị đã sờn lắng nghe một cách chăm chú. Bà nói:
‘ Thật vui biết mấy khi có được tin tức của đứa bé đó-biết được cô bé giờ như thế nào. ‘
‘ Cô ấy là một phụ nữ trẻ rất quyến rũ và lôi cuốn, rất can đảm và có trí tuệ. ‘
‘ Tốt ‘, cô Williams đáp ngắn gọn.
‘ Và cô ấy, tôi có thể nói, là một người rất kiên trì. Cô ấy khô phải là người mà dễ từ chối hay hoãn lại. ‘
Người cựu gia sư trầm ngâm gật đầu. Cô nói:
‘ Cô bé có tài năng mỹ thuật không? ‘
‘ Tôi nghĩ là không. ‘
Cô Williams nói khô khốc:
‘ Đó là một điều đáng để biết ơn! ‘
Giọng điệu của lời nhận xét cho thấy quan điểm của cô về các nghệ sĩ là không nghi ngờ gì.
Cô nói thêm:
‘ Từ những lời kể của ông về cô bé tôi hình dung rằng cô bé giống mẹ hơn là giống cha. ‘
‘ Rất có thể. Điều đó bà có thể kể với tôi khi bà gặp cô ấy. Bà có muốn gặp cô ấy không? ‘
‘ Thật sự tôi rất muốn gặp cô bé. Luôn luôn là điều thích thú khi thấy một đứa trẻ mà ông biết đã trưởng thành như thế nào. ‘
‘ Tôi cho rằng lần cuối cùng bà gặp thì cô ấy còn rất nhỏ? ‘
‘ Cô bé khoảng năm tuổi rưỡi. Một đứa trẻ rất có duyên-hơi trầm lặng, có lẽ vậy. Trầm tư. Chỉ chơi những trò chơi nhỏ một mình và không hứng thú với sự tác động bên ngoài. Tự nhiên và không hư hỏng. ‘
Poirot nói:
‘ Thật may là cô bé còn quá nhỏ. ‘
‘ Vâng, thật vậy. Nếu cô bé lớn hơn thì cú sốc của thảm kịch này có thể gây ra tác động rất xấu. ‘
‘ Tuy nhiên ‘, Poirot nói, ‘ người ta có thể cảm thấy đó là một điều bất lợi-tuy nhiên đứa trẻ nhỏ đã hiểu hay được phép hiểu. Sẽ có một bầu không khí của bí mật và sự lảng tránh và sự đột ngột rời khỏi nơi sinh sống. Những điều này không tốt cho một đứa trẻ. ‘
Cô Williams trầm tư đáp:
‘ chúng có thể ít tổn hại hơn ông nghĩ. ‘
Poirot:
‘ Trước khi chúng ta ra khỏi chủ đề về Carla Lemarchant-chính là Carla Crale bé nhỏ, có một điều tôi muốn hỏi bà. Nếu bất cứ ai cũng có thể giải thích nó, tôi nghĩ bà cũng có thể. ‘
‘ Vâng? ‘
Giọng bà tò mò, vô thưởng vô phạt.
Poirot vẫy tay trong một sự cố gắng bày tỏ ý mình.
‘ Có một thứ gì đó-một sắc thái tôi không thể định nghĩa được-nhưng đối với tôi dường như đứa trẻ đó, khi tôi nhắc đến cô ấy, lời đáp lại luôn đi kèm với sự ngạc nhiên mơ hồ, như thể người mà tôi đang trò chuyện hoàn toàn quên rằng đứa trẻ tồn tại. Giờ thì chắc chắn là, thưa quý bà, điều đó không tự nhiên phải không? Một đứa trẻ, dưới hoàn cảnh này, là một người không quan trọng, không phải ở chính cô bé, nhưng như là một điểm then chốt. Amyas Crale có lẽ có lí do để ruồng bỏ hay không ruồng bỏ vợ mình. Nhưng trong một cuộc hôn nhân đỗ vỡ thông thường đứa trẻ là một điểm rất quan trọng. Nhưng ở đây đứa trẻ dường như có rất ít giá trị. Đối với tôi điều đó có vẻ lạ lùng. ‘
Cô Williams nói nhanh:
‘ Ông vừa đặt ngón tay của mình lên điểm sống còn, ông Poirot, ông hoàn toàn đúng. Và đó là một phần lí do tôi nói những gì tôi đã làm ngay bây giờ- rằng việc đem Carla đến những vùng lân cận có lẽ là vài sự lưu tâm đến một điều tốt đẹp cho cô bé. Khi cô bé lớn hơn, ông thấy đó, cô ấy có lẽ phải trải qua một sự thiếu hụt nào đó trong cuộc sống gia đình của mình. ‘
Bà ta đổ người về phía trước, nói một cách chậm rãi và thận trọng:
‘ Theo lẽ tự nhiên, trong quá trình làm việc của tôi, tôi đã thấy khá nhiều khía cạnh trong vấn đề giữa cha mẹ và con cái. Nhiều trẻ em, hầu hết trẻ em, tôi phải nói là đã bị chăm sóc quá mức từ phía cha mẹ chúng. Có quá nhiều tình yêu, quá nhiều sự bảo bọc đứa trẻ. Những đứa con cảm thấy không thoải mái và tự chúng tìm tự do, để được thoát ra và không ai để ý. Với đứa trẻ duy nhất rong trường hợp đặc biệt này và dĩ nhiên những người mẹ là những tên tội phạm tồi tệ nhất. Kết quả của cuộc hôn nhân thường không may mắn. Người chồng bực tức vì bị xếp thứ hai, đi tìm sự an ủi-hay đúng hơn là sự tâng bốc và sự chú ý- ở một nơi khác và không sớm thì muộn sẽ dẫn đến li hôn. Điều tốt nhất cho một đứa trẻ, tôi tin chắc là có được cái mà tôi gọi là sự bỏ bê lành mạnh từ phía cả cha và mẹ. Điều này xảy đến một cách tự nhiên đủ để trong trường hợp của một gia đình đông con và có rất ít tiền bạc. Chúng không được chú ý tới vì mẹ chính người mẹ thật sự không có thời gian để bận rộn với chúng. Chúng hoàn toàn nhận ra rằng mẹ chúng yêu chúng nhưng chúng không lo lắng bởi quá nhiều sự biểu hiện này của thực tế. ‘
‘ Nhưng có một khía cạnh khác nữa. Người ta thỉnh thoảng tìm thấy một cặp vợ chồng mà hoàn toàn đủ với với người kia, quấn quýt nhau, thì đứa trẻ có vẻ không là gì đối với cả hai. Và trong trường hợp này tôi nghĩ một đứa trẻ sẽ trở nên bực tức cái thực tế đó, cảm thấy bị giành giật, bị ghẻ lạnh. Ông hiểu rằng tôi không hề nói đến sự bỏ bê. Bà Crale, chẳng hạn, được cho là một người mẹ xuất sắc, luôn luôn chu đáo trong việc chăm sóc Carla, quan tâm sức khỏe con bé-chơi với nó đúng lúc, luôn tử tế và vui vẻ. Nhưng cho tất cả những điều đó, bà Crale thật sự hoàn toàn bảo bọc chồng mình. Bà ấy tồn tại, có lẽ người ta nói rằng, chỉ để dành cho ông ấy ‘. Cô Williams ngừng lại một chút và rồi bình thản nói: ‘ Tôi nghĩ, đó là lời bào chữa cho những gì rốt cuộc bà ấy đã làm. ‘
Hercule Poirot nói:
‘ Ý bà là họ giống cặp tình nhân nhiều hơn là vợ chồng ư? ‘
Cô Williams, với một cái cau mày nhẹ nhàng của sự không ưa cách nói của người nước ngoài, nói:
‘ Ông có thể nói theo cách đó. ‘
‘ Ông ta đã hết lòng với bà ta như bà ta đã làm với mình phải không? ‘
‘ Họ là một cặp hết lòng vì nhau. Nhưng ông ta, dĩ nhiên, là một người đàn ông. ‘
Cô Williams đã có tính toán khi đặt vào từ cuối một ý nghĩa hoàn toàn của người thời Victoria.
‘ Những người đàn ông ‘- Cô Williams nói và ngừng lại.
Trong khi một người sở hữu nhiều tiền của nói ‘ Những kẻ Bôn-xê-víc ‘- thì một người cộng sản nghiêm túc sẽ nói ‘ Những kẻ tư bản! ‘- một người nội trợ giỏi nói ‘ Lũ gián! ‘- còn cô Williams nói ‘ Lũ đàn ông! ‘.
Từ cuộc sống của một nữ gia sư không chồng nổi lên một luồng gió dữ dội của thuyết nam nữ bình quyền. Không ai khi nghe cô nói có thể nghi ngờ rằng đối với cô Williams đàn ông là kẻ thù!
Poirot nói: ‘ Bà không biện hộ cho đàn ông sao? ‘
Bà ta đáp cộc lốc:
‘ Đàn ông luôn có thứ tốt nhất trên đời này. Tôi hi vọng rằng điều đó sẽ không luôn luôn như vậy... ‘
HerculePoirrot quan sát sự biện minh của bà ta. Ông có thể hoàn toàn hình dung dễ dàng cô Williams cẩn thận và thành thạo khóa móc và một thanh rào sắt và sau đó đình công tuyệt thực với sự kiên quyết chịu đựng. Xa rời tập thể vì lợi ích cá nhân, ông nói:
‘ Bà không thích Amyas Crale phải không? ‘
‘ Hầu như chắc chắn tôi không thích ông Crale. Tôi cũng không bằng lòng với ông ta. Nếu tôi là vợ hắn tôi sẽ bỏ hắn. Có những thứ mà không phụ nữ nào có thể chịu đựng nổi! ‘
‘ Nhưng bà Crale đã chịu đựng những chuyện đó phải không? ‘
‘ Vâng. ‘
‘ Bà nghĩ bà ấy đã sai lầm ư? ‘
‘ Vâng, tôi nghĩ vậy. Một người phụ nữ nên có sự tự trọng nào đó cho mình và không nên phục tùng khi bị bẽ mặt. ‘
‘ Bà có nói bất cứ điều gì đại loại như vậy với bà Crale không? ‘
‘ Hầu như là không. Đó không phải là chỗ để tôi làm như vậy. Tôi được thuê để dạy học cho Angela, không thể cho bà Crale lời khuyên khi không được hỏi đến. Làm như vậy là hoàn toàn không lễ độ. ‘
‘ Bà thích bà Crale phải không? ‘
‘ Tôi rất yêu mến bà Crale ‘. Giọng nói có hiệu lực trở nên dịu đi, chứa đựng sự ấm áp và cảm xúc. ‘ Rất mến và rất tiếc cho bà ấy. ‘
‘ Và học trò của bà-Angela Warren thì sao? ‘
‘ Cô bé là một cô gái thú vị hơn ai hết-một trong những học sinh thú vị nhất mà tôi có. Một bộ não thật sự giỏi. Vô kỉ luật, nóng tính, hầu như khó quản lí về nhiều mặt nhưng thật sự tính nết rất tốt. ‘
Bà ngừng lại rồi sau đó nói tiếp:
‘ Tôi luôn hi vọng rằng cô bé sẽ làm được điều gì đó có ích. Và em đã làm! Ông đã đọc sách của em ấy viết về Sahara chưa? Và em đã khai quật những nấm mộ rất thú vị ở Fayum! Vâng, tôi tự hào về Angela. Tôi không ở Alderbury quá lâu-hai năm rưỡi-nhưng tôi luôn giữ trong lòng đức tin rằng tôi đã giúp đỡ để khơi dậy tâm hồn cô bé và cổ vũ cho sở thích về khảo cổ học của em. ‘
Poirot thì thầm: ‘ Tôi hiểu rằng đó là quyết định sự học tiếp của cô bé bằng cách gởi em đến trường. Bà hẳn đã không bằng lòng với quyết định đó. ‘
‘ Không hề, ông Poirot à. Tôi hoàn toàn đồng tình chuyện đó. ‘
Bà ngừng lại rồi nói tiếp:
‘ Để tôi làm cho vấn đề được sáng tỏ với ông. Angela là một cô gái đáng yêu-tốt bụng và bốc đồng-nhưng em ấy cũng là cái mà tôi gọi là một cô gái khó khăn. Là vậy đó, em ấy đang ở lứa tuổi khó khăn. Luôn luôn có một khoảng thời gian mà một cô gái không chắc chắn về bản thân-không còn là một đứa trẻ cũng không phải là một phụ nữ. Thực tế là trong một phút Angela hiểu biết và thuần phục-hoàn toàn trưởng thành-nhưng một phút sau em ấy lại trở thành một đứa trẻ nghịch ngợm-chơi những trò nghịch ngợm tinh quái và lại vô lễ và mất bình tĩnh. Những cô gái, ông biết đó, cảm thấy khó khăn ở lứa tuổi đó-chúng cực kì nhạy cảm. Chúng bực bội với mọi thứ người ta nói với chúng. Chúng khó chịu vì bị đối xử như một đứa trẻ và rồi đột nhiên cảm thấy ngượng ngùng vì được đối xử như người trưởng thành. Angela đã ở trong tình trạng đó. Cô bé đã có những cơn giận dữ, đột nhiên bực tức vì bị trêu chọc và nổi cáu rồi cô bé sẽ hờn dỗi nhiều ngày trong một thời gian, ngồi suy tư và cau mày-rồi một lần nữa cô bé lại ở trong trạng thái tinh thần hoang dã, trèo cây, rồi bị cuốn theo những cậu bé trong vườn cây, từ chối phục tùng bất cứ quyền lực nào. ‘
Cô Williams ngừng lại rồi nói tiếp:
‘ Khi cô bé tới giai đoạn đó, trường học giúp ích rất nhiều. Cô bé cần sự kích thích của những trí tuệ khác-đó, và những kỉ luật lành mạnh của tập thể, giúp em trở thành một thành viên hiểu biết lẽ phải của xã hội. Hoàn cảnh gia đình Angela không phải cái mà tôi cho là lý tưởng. Bà Crale đã chiều hư cô bé, vì một điều. Angela thu hút bà ấy và bà luôn ủng hộ cô bé. Kết quả là Angela nghĩ rằng mình có quyền yêu sách trước tiên lên thời gian và sự quan tâm của chị mình. Và do những tính khí đó của cô bé nên em ấy đã từng va chạm với ông Crale. Ông Crale suy nghĩ theo lối tự nhiên rằng ông phải được đặt lên hàng đầu-và có ý định làm như thế. Ông ấy thật sự rất yêu mến cô bé-họ là đôi bạn tốt và thường đấu khẩu với nhau khá hòa nhã nhưng có những lần khi ông Crale thường đột nhiên tức giận mối bận tâm của bà Crale với Angela. Như tất cả đàn ông, ông ta là một đứa trẻ được nuông chiều ; ông đợi mọi người làm ầm ĩ lên với ông. Rồi ông và Angela đã có một cuộc cãi nhau thật sự và bà Crale thường đứng về phía Angela. Rồi ông điên tiết lên. Mặt khác, nếu bà ấy ủng hộ ông, Angela sẽ nổi giận. Nhờ những dịp này mà Angela thường trở lại với tính cách trẻ con và chơi khăm ông ấy thật ác ý. Ông ấy có thói quen nốc một hơi đồ uống của mình và một lần cô bé đã cho nhiều muối vào thức uống của ông. Điều cuối cùng, dĩ nhiên, tác động như là một chất gây nôn và ông ấy kêu ú ở với cơn giận điên cuồng. Nhưng chuyện thật sự làm mọi thứ trở nên căng thẳng là khi cô bé đặt nhiều con sên trên giường của ông ta. Ông có một ác cảm kì lạ với lũ sên. Ông ấy hoàn toàn mất bình tĩnh và nói rằng cô bé phải được gởi ngay tới trường. Ông sẽ không chịu đựng tất cả những hành động ngu ngốc vặt vãnh này thêm nữa. Angela đã cực kì khó chịu-mặc dù thật ra chính cô bé đã một, hai lần bày tỏ ước muốn đi học ở một trường nội trú-nhưng em ấy chọn để đưa ra một lời trách móc nặng nề về việc đó. Bà Crale không muốn cô bé đi nhưng đã để bản thân bị thuyết phục-một món nợ lớn chưa trả hết, tôi nghĩ vậy, đối với những gì tôi đã nói với bà ấy trong chủ đề này. Tôi chỉ ra cho bà rằng đó sẽ là một thuận lợi to lớn cho Angela và tôi nghĩ nó sẽ thật sự là một lợi ích tuyệt vời cho cô bé khi đén học ở Helston-một trường học rất tốt ở vùng biển phía Nam-vào học kì mùa thu. Nhưng bà Crale vẫn không vui về chuyện này suốt những ngày nghỉ đó. Và Angela vẫn tiếp tục tức tối với ông Crale bất cứ lúc nào cô bé nhớ lại. Nó không thực sự nghiêm trọng, ông hiểu chứ ông Poirot, nhưng nó đã tạo nên một thứ như là sự ngấm ngầm vào mùa hè đó-à- tới những sự việc khác đang diễn ra. ‘
Poirot nói: ‘ Ý bà là-Elsa Greer? ‘
Cô Williams nói gay gắt:
‘ Chính xác ‘. Và mím chặt môi sau từ đó.
‘ Bà có ý kiến gì về Elsa Greer? ‘
‘ Tôi không có ý kiến gì về cô ta cả. Một người phụ nữ trẻ hết sức vô lương tâm. ‘
‘ Cô ấy rất trẻ. ‘
‘ Đủ lớn để hiểu biết hơn. Tôi có thể thấy không có sự tha thứ nào dành cho cô ta-hoàn toàn không. ‘
‘ Tôi cho là cô ấy phải lòng ông ta... ‘
Cô Williams ngắt lời với một tiếng ‘ xùy ‘ khinh bỉ.
‘ Thật sự phải lòng ông ta. Tôi nên hi vọng, ông Poirot, rằng bất cứ cảm giác nào của chúng ta, chúng ta phải giữ chúng trong sự kiềm chế đúng khuôn phép. Và chúng ta chắc chắn điều khiển được những hành động của mình. Cô gái đó hoàn toàn không có một thứ đạo đức nào. Chẳng có một ý nghĩa nào với cô ta khi ông Crale là người đã có gia đình. Cô ta hoàn toàn không biết xấu hổ về tất cả chuyện đó-trơ tráo và nhất quyết.có thể cô ta đã được nuôi nấng tồi tệ- nhưng đó là lí do duy nhất tôi tìm được cho cô ta. ‘
‘ Cái chết của ông Crale hẳn là một cú sốc kinh khủng đối với cô ta. ‘
‘ Ồ, đúng vậy. Và chính cô ta hoàn toàn chịu trách nhiệm về việc đó. Tôi không quá quan tâm đến việc tha thứ cho tội giết người nhưng cũng vậy thôi, ông Poirot, nếu co một người phụ nữ bị dồn đến bước đường cùng thì người đó chính là Caroline Crale. Tôi nói thẳng với ông, có những lúc mà chính tôi muốn giết chết hai người bọn họ. Khoe khoang cô gái trước mặt vợ mình, lắng nghe bà ấy phải chịu đựng sự xấc láo của cô gái-và cô ta đã xấc láo, ông Poirot. Ôi, không, Amyas Crale đáng phải nhận điều hắn ta đã nhận. Không người đàn ông nào được đối xử với vợ mình như hắn ta đã làm mà không bị trừng phạt vì nó. Cái chết của hắn ta chỉ là một sự trừng phạt. ‘
Hercule Poirot nói: ‘ Cảm xúc của bà rất mạnh... ‘
Người phụ nữ bé nhỏ nhìn ông với đôi mắt xám không thể khuất phục kia, nói:
‘ Tôi có cảm xúc rất mạnh về sự ràng buộc hôn nhân. Trừ khi nó được tôn trọng và giữ gìn, những con người nông thôn thoái hóa. Bà Crale là một người vợ tận tụy và chung thủy. Chồng bà ấy cố tình miệt thị bà và đưa nhân tình của hắn ta vào nhà bà. Như tôi nói, hắn ta đáng bị như vậy. Hắn đã trêu tức sự chịu đựng trong quá khứ của bà ấy và tôi là người duy nhất không đổ lỗi cho những gì bà đã làm. ‘
Poirot chậm rãi nói: ‘Tôi phải thừa nhận rằng ông ta đã hành động rất tồi tệ- Nhưng nên nhớ ông ta là một họa sĩ vĩ đại. ‘
Cô Williams khịt mũi khinh bỉ:
‘ Ồ, vâng. Tôi biết. Thời nay đó luôn là cái cớ. Một họa sĩ! Một lí do cho mọi loại cuộc sống phóng đãng, cho sự say xỉn, cho sự cãi vã, cho sự không chung thủy. Và ông Crale là loại họa sĩ nào khi mọi thứ đã được nói ra và làm xong rồi? Đó có lẽ là những người sang trọng ngưỡng mộ tranh của hắn ta trong một vài năm. Nhưng không là mãi mãi. Tại sao? Hắn ta thậm chí không thể vẽ! Hình phối cảnh của hắn ta thật khủng khiếp! Thậm chí thuật phân tích của hắn cũng không đúng. Tôi biết điều mà tôi đang nói, ông Poirot. Tôi đã học vẽ được một thời gian, khi còn là một cô gái, ở Florence và với bất kì ai biết và đánh giá cao những bậc thầy vĩ đại, những bức vẽ lem nhem này của ông Crale thật sự lố bịch. Chỉ là sự bắn tung tóe một vài màu sắc lên vải bố- không có sự dựng hình-không có một bản vẽ cẩn thận. Không. ‘ Bà lắc đầu. ‘ Đừng yêu cầu tôi ngưỡng mộ tranh của Crale. ‘
‘ Hai bức trong số chúng đang ở phòng tranh Tate ‘, Poirot nhắc bà ta.
Cô Williams khịt mũi:
‘ Có thể. Vậy là một trong số những bức tượng của ông Epstein, tôi tin là vậy. ‘
Poirot hiểu được điều đó, theo như cô Williams, từ cuối cùng đã được nói ra. Ông bỏ qua chủ đề hội họa.
Ông nói:
‘ Bà đã ở với bà Crale khi bà ấy tìm thấy cái xác phải không?
‘ Vâng. Bà ấy và tôi đi xuống từ nhà cùng nhau sau bữa ăn trưa. Angela đã bỏ lại cái áo chui đầu trên bãi biển sau khi tắm xong, hay một chỗ khác trên thuyền. Em ấy luôn rất bất cẩn về đồ vật của mình. Tôi rời bà Crale tại cánh cửa vườn Battery nhưng bà ấy gọi tôi lại gần như lập tức. Tôi tin rằng ông Crale được hơn một giờ đồng hồ, ông ấy nằm sóng soài trên chiếc ghế dài gần giá vẽ của mình. ‘
‘ Bà ấy có cực kì lo lắng vì phát hiện đó không? ‘
‘ Chính xác ý ông là gì khi hỏi như vậy, ông Poirrot? ‘
‘ Tôi đang hỏi bà đã có những ấn tượng gì tại thời điểm đó. ‘
‘ Ồ, tôi hiểu. Vâng, với tôi bà ấy dường như hoàn toàn choáng váng. Bà ấy cử tôi đi gọi điện cho bác sĩ. Sau tất cả, chúng tôi hoàn toàn không thể chắc chắn ông ấy đã chết-nó có lẽ là một cơn tai biến. ‘
‘ Bà ấy có đưa ra một khả năng nào không? ‘
‘ Tôi không nhớ. ‘
‘ Và bà đã đi gọi điện thoại? ‘
Giọng cô Williams khô khốc và cộc cằn:
‘ Khi lên đường mòn được nửa đường tôi gặp ông Meredith Blake. Tôi giao nhiệm vụ cho ông ấy và trở lại với bà Crale. Tôi nghĩ, ông thấy đó, bà ấy có lẽ sẽ ngã quỵ- và những người đàn ông thì không giỏi trong vấn đề như thế. ‘
‘ Và bà ấy có ngã quỵ không? ‘
Cô Williams nói khô khốc:
‘ Bà Crale hoàn toàn tự chủ được bản thân. Bà ấy hoàn toàn khác với cô Greer, người mà đã làm ra một cơn cuồng loạn và cảnh tượng rất khó chịu. ‘
‘ Loại cảnh tượng nào? ‘
‘ Cô ta đã cố tấn công bà Crale. ‘
‘ Ý bà là cô ta đã nhận ra rằng bà Crale là nguyên nhân gây ra cái chết của ông Crale ư? ‘
Cô Williams suy nghĩ trong giây lát.
‘ Không, cô ta hầu như không chắc về việc đó. Sự nghi ngờ khủng khiếp đó chưa xuất hiện. Cô Greer chỉ hét lên: ‘ Tất cả là do bà làm, Caroline bà đã giết anh ấy. Tất cả là lỗi của bà. ‘ Thật ra cô ta không nói ‘ Bà đã đầu độc ông ấy ‘ nhưng tôi nghĩ không có sự nghi ngờ nào để mà cô ta nói như vậy. ‘
‘ Và bà Crale thì sao? ‘
Cô Williams di chuyển không ngừng.
‘ Chúng ta phải là những kẻ đạo đức giả sao, ông Poirot? Tôi không thể kể với ông những gì bà Crale thật sự đã cảm thấy hay đã nghĩ và khoảnh khắc đó. Cho dù những gì bà ấy đã làm quá khủng khiếp - ‘
‘ Nó có vẻ như thế nào? ‘
‘ K-không, k-không, tôi không thể nói nó đã như vậy. Choáng váng, vâng-và, tôi nghĩ là hoảng sợ nữa. Vâng, tôi chắc chắn là hoảng sợ. nhưng điều đó không đủ tự nhiên. ‘
Hercule Poirot nói với giọng không thỏa mãn:
‘ Vâng, có lẽ nó đủ tự nhiên... Bà ấy đã chính thức chấp nhận về cái chết của chồng mình như thế nào? ‘
‘ Tự tử. Bà ấy nói, rất dứt khoát ngay từ đầu, rằng nó phải là một vụ tự tử. ‘
‘ Bà Crale có nói điều tương tự khi bà ấy nói chuyện riêng với bà không, hay bà ấy đã đặt ra giả thuyết khác? ‘
‘ Không. Bà ấy-bà ấy-lấy nỗi đau để gây ấn tượng với tôi rằng đó phải là tự tử. ‘
Cô Williams có vẻ xấu hổ.
‘ Và bà đã nói gì về điều đó? ‘
‘ Thật sự, ông Poirot, tôi đã nói gì có thành vấn đề không? ‘
‘ Vâng. Tôi nghĩ là có. ‘
‘ Tôi không hiểu tại sao - ‘
Nhưng như thể sự im lặng có tính chờ đợi đã thôi miên bà ta, bà miễn cưỡng nói:
‘ Tôi nghĩ tôi đã nói: ‘ Chắn chắn rồi, bà Crale. Đó phải là tự tử. ‘
‘ Bà có tin những từ mình đã nói không? ‘
Cô Williams ngẩng đầu lên, kiên quyết nói:
‘ Không, tôi không tin. Nhưng ông hiểu cho, ông Poirot, rằng tôi hoàn hoàn toàn đứng về phía bà Crale, nếu ông muốn theo cách đó. Sự thông cảm của tôi là dành cho bà ấy, không phải với cảnh sát. ‘
‘ Bà có thích được thấy bà ấy được tuyên bố trắng án không? ‘
Cô Williams bướng bỉnh nói:
‘ Vâng. Tôi muốn. ‘
Poirot nói:
‘ Rồi bà sẽ đồng cảm với cảm giác của con gái bà ta chứ? ‘
‘ Tôi có mọi sự đồng cảm với Carla. ‘
‘ Bà sẽ phản đối khi viết ra cho tôi một bản báo cáo chi tiết của thảm kịch phải không? ‘
‘ Ý ông là cho cô ấy đọc ư? ‘
‘ Vâng. ‘
Cô Williams chậm rãi nói:
‘ Không, tôi không có sự phản đối nào. Cô ấy hoàn toàn quyết tâm để đi vào vấn đề này phải không? ‘
‘ Vâng. Tôi dám cho rằng sẽ thích hợp hơn nếu sự thật được giữ kín với cô ấy - ‘
Cô Williams ngắt lời ông:
‘ Không. Sẽ luôn tốt hơn khi đối diện với sự thật. Không có ích lợi gì khi lảng tránh nỗi buồn bằng cách can thiệp và sự thật. Carla đã sốc khi biết được sự thật-giờ cô ấy muốn biết chính xác thảm kịch đã xảy ra như thế nào. Đói với tôi dường như thái độ đúng đắn đó là dành cho người phụ nữ dũng cảm. Một khi cô ấy biết tất cả về nó cco sẽ có thể quên đi nó một lần nữa và tiếp tục cuộc đời riêng của mình. ‘
‘ Có lẽ bà nói đúng ‘, Poirot nói.
‘ Tôi hoàn toàn chắc chắn là mình đúng. ‘
‘ Nhưng bà thấy đó, cần có nhiều hơn là điều đó. Cô ấy không chỉ muốn biết-cô ấy muốn chứng minh mẹ mình vô tội. ‘
Cô Williams đáp: ‘ Tội nghiệp đứa trẻ. ‘
‘ Đó là những gì bà nói, phải không? ‘
Cô Williams nói:
‘ Giờ tôi biết tại sao ông nói rằng có lẽ tốt hơn nếu cô bé không bao giờ biết. Cũng vậy mà thôi, tôi nghĩ tốt nhất là như vậy. Mong ước tìm ra sự vô tội của mẹ mình là một hi vọng tự nhiên-và khó khăn mặc dù sự thật có lẽ đã được khám phá, tôi nghĩ từ những gì ông nói về cô ấy rằng Carla đủ dũng cảm để biết sự thật và không chùn bước trước nó. ‘
‘ Bà có chắc nó là sự thật không? ‘
‘ Tôi không hiểu ý ông? ‘
‘ Tôi không thấy có lỗ hổng nào để tin rằng bà Crale vô tội. ‘
‘ Tôi không nghĩ rằng khả năng đó được xem xét nghiêm túc. ‘
‘ Và bản thân bà vẫn bám lấy giả thuyết tự tử ư? ‘
Cô Williams đáp khô khốc:
‘ Người phụ nữ tội nghiệp phải nói điều gì đó. ‘
‘ Bà có biết rằng lúc sắp qua đời bà Crale đã để lại một lá thư cho con gái mình trong đó bà trang trọng thề rằng mình vô tội? ‘
Cô Willams nhìn chằm chằm.
‘ Điều đó rất sai với bà ấy ‘, bà nói gay gắt.
‘ Bà nghĩ vậy ư? ‘
‘ Vâng, tôi nghĩ vậy. Ồ, tôi dám nói ông là một người đa cảm như hầu hết đàn ông - ‘
Poirot phẫn nộ ngắt lời:
‘ Tôi không phải là một người đa cảm. ‘
‘ Nhưng có một thứ như là tình cảm sai lầm. Tại sao lại viết như thế, một lời nói dối, vào một khoảnh khắc trang trọng như vậy? Để dành cho đứa con đau khổ ư? Vâng, nhiều phụ nữ sẽ làm thế. Nhưng tôi không nên nghĩ rằng nó là của bà Crale. Bà ấy là một phụ nữ dũng cảm và chân thật. Tôi nên nghĩ nó sẽ giống bà ấy hơn nếu bà bảo con gái không nên phán xét. ‘
Poirot đáp với sự bực tức nhẹ:
‘ Thậm chí bà không nghĩ rằng khả năng những gì Caroline Crale viết là sự thật sao? ‘
‘ Chắn chắn là không. ‘
‘ Vậy mà bà tự cho là mình yêu mến bà ấy ư? ‘
'Tôi đã yêu mến bà ấy. Tôi đã có nhiều tình cảm và sự đồng cảm sâu sắc với bà ấy. ‘
‘ À, rồi thì - ‘
Cô Williams nhìn ông một cách rất lạ lùng.
‘ Ông không hiểu, ông Poirot à. Những lời tôi nói lúc này không thành vấn đề- thời gian qua lâu rồi. Ông thấy đó, tôi đã chứng kiến để biết rằng Caroline Crale có tội! ‘
‘ Cái gì? ‘
‘ Nó là thật. Dù tôi có đúng hay không khi giấu kín những gì tôi biết và thời gian mà tôi không thể chắc chắn-nhưng tôi đã giấu kín nó. Nhưng ông phải lấy nó từ tôi, hoàn toàn chắc chắn, rằng tôi biết Caroline Crale có tội...