Hercule Poirot trầm ngâm nhìn khuôn mặt gầy nhưng dứt khoát của người luật sư Quentin Fogg, K. C rất khác so với Montague Depleach. Depleach có sức mạnh, sức hấp dẫn, một tính cách độc đoán và một chút dọa nạt. Đẹp trai, lịch sự, có sức quyến rũ trong một phút-để rồi sau đó biến đổi như có ma thuật, bặm môi, cười mỉm gầm gừ, điên tiết lên.
Quentin Fogg gầy, xanh xao, kì quặc, thiếu đi cái gọi là cá tính. Các câu hỏi của ông trầm trầm, không cảm xúc-nhưng kiên định, vững chắc. Nếu Depleach giống thanh kiếm thì Fogg giống mũi khoan. Ông trả lời một cách đều đều, buồn tẻ. Tiếng tăm của ông chưa bao giờ được công chúng chú ý nhưng ông được biết đến là nhân vật hàng đầu trong lĩnh vực pháp luật. Ông thường giành chiến thắng trong các vụ án của mình.
Hercule Poirot trầm tư quan sát ông ta.
‘ Vậy thì ‘ ông ta nói ‘ nó làm cho ông chú ý như thế nào? ‘
Fogg gật đầu nói:
‘ Ông nên được chứng kiến bà ấy tại phiên tòa. Cụ Humpie Rudolph, cụ ta là người dẫn đầu, ông biết đó, đơn giản là đã áp đảo bà ấy. Hoàn toàn áp đảo! ‘
Ông ta dừng lại rồi bất ngờ nói:
‘ Trong toàn bộ chuyện này, ông biết đó, đã là quá nhiều cho một thứ tốt đẹp. ‘
‘ Tôi không chắc ‘, Hercule đáp, ‘ rằng tôi khá hiểu về ông ư? ‘
Fogg nhíu cặp lông mày rõ ràng, sắc sảo lại, đưa bàn tay nhạy cảm vuốt môi trên, ông nói:
‘ Tôi không biết xếp đặt nó như thế nào? Nó là một quan điểm rất Anh, nhưng tôi nghĩ tôi hiểu ông. Phiên tòa chính cũng như một sân chơi quyết định, và trong một lãnh thổ toàn người đi săn, người Anh thích nạn nhân có khả năng chiến thắng. ‘
‘ Là như vậy đó, chính xác rồi. À, trong vụ này, bị cáo đã không có một cơ hội nào. Humpie Rudolph đã làm theo đúng bản chất của mình với bà ta. Nó bắt đầu với sự thẩm vấn bà ta của Depleach. Bà ấy đứng đó, ông biết đó, ngoan ngoãn như một cô gái trong một bữa tiệc, trả lời những câu hỏi của Depleach với đáp án đã được học thuộc lòng. Khá là dễ sai khiến, từ ngữ hoàn chỉnh-và dĩ nhiên là không thuyết phục. Bà ấy đã được mớm cung. Đó là lỗi của Depleach. Tay lang băm già đó đã diễn hoàn hảo vai của hắn-nhưng trong mọi cảnh, cần có hai diễn viên, một người không thể làm được. Bà ta đã không diễn ăn ý với hắn. Nó gây hiệu ứng xấu nhất có thể lên bồi thẩm đoàn. Và già Humpie trỗi dậy. Tôi mong là ông sẽ gặp ông ấy chứ? Ông ta có một thất bại lớn. Buộc chiếc áo quan tòa lên, lùi lại và sau đó không do dự nhìn thẳng vào mục tiêu.
Như tôi vừa nói với ông, ông ta đã hạ gục bà ấy! Dẫn dắt câu chuyện tới chỗ này, chỗ nọ và bà ta đã sập bẫy. Ông ấy khiến bà ta phải thú nhận điều vô lí trong lời khai của mình, khiến bà mâu thuẫn với chính mình và càng sai lầm nặng hơn. Và như thường lệ, ông ta kết thúc với ngón nghề của mình. Rất hoàn hảo, rất thuyết phục: ‘ Tôi đề nghị bà, bà Crale, rằng câu chuyện về việc đánh cắp chất Coniine này để mà tự tử là một chuỗi những lời nói dối. Tôi cho rằng bà lấy nó để thực hiện việc giết chồng, người mà muốn bỏ bà để đến với người phụ nữ khác và bà đã cố ý thực hiện điều đó đối với chồng mình. ‘ Và bà ấy nhìn ông ta-thật là một con người duyên dáng, thanh nhã-và bà nói: ‘ Ồ, không, không, tôi không làm điều đó. ‘ Nó là điều tẻ nhạt nhất mà ông từng nghe, hoàn toàn không thuyết phục. Tôi thấy ông già Depleach lúng túng trong chỗ ngồi. Ông biết đó, nó hoàn toàn phụ thuộc vào bồi thẩm đoàn.
Fogg ngừng lại một lát rồi tiếp tục:
‘ Và rồi-Tôi không biết. Bằng cách nào đó, nó là điều sáng suốt nhất bà ta có thể làm! Đó là khẩn khoản yêu cầu tinh thần thượng võ-tinh thần này liên minh gần gũi với trò thể thao bắn giết thú vật. Nó đã làm cho người nước ngoài nghĩ rằng chúng tôi giống như những kẻ bịp bợm nắm giữ mọi quyền lực! Bồi thẩm đoàn cảm thấy-cả phiên tòa cảm thấy bà ta không có một cơ hội nào. Bà ta thậm chí còn không đấu tranh cho chính mình. Bà ta cgawsc chắn không thể chống lại một kẻ vô cùng mạnh mẽ, thông minh và tàn bạo như lão Humpie. Chỉ là những tiếng nói yếu ớt, không thuyết phục được ai: ‘ Ôi, không, không, tôi không làm điều đó ‘, nó thật thống thiết-đơn giản chỉ là thống thiết mà thôi. Bà ta chỉ làm được có thế. ‘
‘ Vâng, bằng một cách nào đó, đó là điều tốt nhất bà ta có thể làm. Bồi thẩm đoàn hội ý xong chỉ trong nửa giờ đồng hồ. Họ kết luận: Phạm tội với đề nghị được giảm án. ‘
‘ Thật ra, ông biết đó, cô ta đã làm một điều trái ngược với những người phụ nữ khác trong vụ này. Cái cô gái đó. Bồi thẩm đoàn không đồng tình với cô ta ngay từ đầu. Cô ta không hề biểu lộ cảm xúc. Vẻ ngoài đẹp đẽ, cứng rắn, hiện đại.đối với người phụ nữ trong phiên tòa, cô ta đại diện cho một tuýp người-tuýp người phá vỡ gia đình người khác. Những gia đình không an toàn khi có những cô giá như vậy đang nhan nhản bên ngoài. Những cô gái đầy khiêu gợi và tỏ ra khinh bỉ với quyền lợi của những người vợ và những người mẹ. Cô ta không để cho mình rảnh rỗi. Tôi sẽ nói rằng cô ta thành thật. Thành thật một cách đáng nể. Cô ta đã yêu Amyas Crale, ông ta cùng với cô và cô không đắn đo gì cả khi bảo ông ta bỏ vợ con.
‘ Tôi nguoiwxng mộ cô ta ở điểm này. Cô ta có sự gan góc. Depleach đã đặt vài câu hỏi kinh tởm trong lúc thẩm vấn chéo và cô ta vẫn vững vàng. Nhưng phiên tòa vẫn không đồng tình. Và vị thẩm phán không thích cô ta. Ông già Avis có hơi phóng đãng vào ngày còn trẻ nhưng ông rất nổi tiếng về đạo đức khi làm chủ tọa trong tấm áo luật gia. Bản tổng kết chống lại Caroline Crale của ông thật ông hòa. Ông không thể phủ nhận sự thật nhưng ông đã vứt bỏ khá mạnh mẽ những lời khiêu khích ông và tất cả những thứ đó. ‘
Hercule Poirot hỏi:
‘ Ông ấy không ủng hộ giả thuyết tự tử của luật sư bên bị sao? ‘
Fogg lắc đầu.
‘ Thật ra không bao giờ có lí lẽ để bào chữa. Ông biết đó, tôi không nói Depleach đã không làm hết sức mình. Ông ta rất cừ. Ông vẽ ra một bức tranh sống động về một trái tim vĩ đại, rất tình cảm nhưng không kiên định, đột nhiên đuổi theo sự say mê dành cho một cô gái trẻ đáng yêu, lương tâm bị ảnh hưởng, rồi thì không thể nào chống lại. Rồi ông ta chùn lại, ông ghê tởm bản thân, ông ăn năn vì cái cách mà mình đối xử với vợ con và sự quyết định kịp thời đã kết thúc tất cả. Ông đã thoát ra trong danh dự. Tôi có thể kể cho ông, đó là một buổi biểu diễn thương tâm nhất ; Giọng Depleach làm người ta phải rơi nước mắt. Ông nhìn thấy một người bất hạnh giằng xé bởi sự đam mê và bản chất đứng đắn của ông ta. Sự tác động là rất lớn.chỉ khi nó hoàn toàn kết thúc-và sự say mê đã tan vỡ, ông không thể làm cho phù hợp cái dáng vẻ hoang đường đó với Amyas Crale được. Mọi người đều biết quá rõ về Crale. Ông ta hoàn toàn không phải loại người đó. Và Depleach không thể nắm giữ bất cứ bằng chứng nào để chứng tỏ hắn ta là người như vậy. Tôi có thể nói rằng Crale gần như là một người mà thậm chí không có một chút lương tâm nào. Hắn ta tàn nhẫn, ích kỉ, vui vẻ, yêu đời, cho mình là trên hết. Nếu như hắn có một chút đạo đức nào thì nó đều dành cho việc vẽ tranh. Hắn ta sẽ không, tôi bị thuyết phục rằng, vẽ một cách cẩu thả, tùy tiện, một bức tranh tồi-bất kể điều gì thuyết phục hắn. Nhưng phần còn lại, hắn là một người đàn ông cường tráng, yêu đời-hắn có một sự say mê với cuộc sống. Tự sát ư? Không phải hắn! ‘
‘ Không, có lẽ, một luật sư bên bị rất giỏi đã được chỉ định? ‘
Fogg nhún đôi vai gầy guộc nói:
‘ Còn gì khác ở đó nữa chứ? Không thể ngồi lại và bào chữa rằng không có vụ nào cho bồi thẩm đoàn mà bên khởi tố có bằng chứng chống lại bi cáo. Có quá nhiều để chứng minh. Bà ta đã sử dụng chất độc-tự nhận đã lấy cắp nó, sự thật là vậy.có phương tiện, động cơ, cơ hội, tất cả mọi thứ. ‘
‘ Có thể một người nào đó đã cố gắng thể hiện ra rằng những thứ này đã được sắp xếp một cách giả tạo.? ‘
Fogg nói thẳng thừng:
‘ Bà ta đã thú nhận gần như mọi chuyện. Và trong vụ này, thật là quá gượng gạo. Tôi cho là ông đang bóng gió rằng một người nào đó khác đã mưu sát ông ta và bố trí nó giống như bà ta đã giết chồng. ‘
‘ Ông nghĩ là điều đó không thể đứng vững sao? ‘
Fogg chậm rãi nói:
‘ Tôi e là vậy. Ông đang đề cập đến người bí ẩn X. Vậy chúng ta phải tìm hắn ở đâu chứ? ‘
Poirot đáp:
‘ Rõ ràng trong một vòng tròn khép kín. Có 5 người phải không? ai có thể liên quan tới vụ này? ‘
‘ Năm à? Để tôi xem đã. Có một ông già ngớ ngẩn đã cẩu thả với những thảo dược pha chế của mình. Một sở thích nguy hiểm-nhưng là một người tốt bụng. Một loại người mờ nhạt. Đừng coi hắn là X. Có một cô gái, cô ta có thể trừ khử Caroline chứ chắc chắn không là Amyas. Rồi có một người mua bán cổ phiếu-là bạn thân của Crale. Điều đó thì phổ biến trong những câu chuyện trinh thám nhưng tôi không tin vào nó trong đời thực, không còn ai nữa-ô, còn, một cô em nhỏ, nhưng người ta không coi cô bé là điều đáng lo ngại. Đó là người thứ tư. ‘
Hercule Poirot nói:
‘ Ông quên kể người gia sư rồi. ‘
‘ Vâng, đúng rồi. Gia sư, những người đáng thương, người ta không bao giờ nhớ tới họ. Mặc dù tôi nhớ lại bà ta một cách mơ hồ, một người ở vào tuổi trung niên, giản dị và thạo việc. Tôi cho rằng một nhà tâm lý học sẽ nói rằng bà ta có một đam mê tội lỗi với Crale và thế giết ông ta. Một người phụ nữ không chồng đau khổ do bị kiềm nén tình cảm! Điều này không đúng một chút nào-Tôi không tin chuyện đó. Theo như trí nhớ mơ hồ của tôi thì bà ta không phải là loại người dễ bị kích thích thần kinh. ‘
‘ Thật là một khoảng thời gian dài. ‘
‘ Tôi cho là mười lăm hay mười sáu năm rồi. Vâng, vào khoảng đó. Ông không thể mong rằng kí ức của tôi về vụ này thật sâu sắc được. ‘
Hercule Poirot đáp:
‘ Nhưng ngược lại, ông nhớ một cách rõ ràng đáng kinh ngạc. Điều đó làm tôi sửng sốt. Ông có thể thấy nó, phải không? Khi ông kể thì hình ảnh đó hiện lên trước mắt ông.
Fogg chậm rãi nói:
‘ Vâng, ông nói đúng-Tôi thấy nó-một cách khá rõ ràng. ‘
Poirot nói:
‘ Sẽ thích thú cho tôi, ông bạn ạ, nếu ông kể tôi nghe tại sao? ‘
‘ Tại sao ư? ‘Fogg suy nghĩ về câu hỏi. Khuôn mặt gầy, trí thức chợt cảnh giác xen lẫn thích thú. ‘ Vâng, giờ thì tại sao chứ? ‘
Poirot hỏi:
‘ Ông đã nhìn thấy điều gì một cách rõ ràng như vậy? Các nhân chứng? Luật sư? Thẩm phán? Hay bị cáo đang đứng trước vành móng ngựa? ‘
Fogg trầm tĩnh nói:
‘ Đó là lí do, dĩ nhiên! Ông đã nhúng tay vào đó. Tôi sẽ luôn nhớ bà ấy... Những điều vui vẻ, lãng mạn. Bà ta có phẩm chất đó. Tôi không biết liệu bà ta có thật sự xinh đẹp hay không... Bà không còn trẻ trung-trông mỏi mệt-những quầng thâm dưới mắt. Nhưng bà ta là tâm điểm của mọi thứ: Sự quan tâm-sự kịch tính. Và rồi, một nửa thời gian, bà ta không còn ở đó. Bà đến một nơi nào xa xăm, rất xa-chỉ còn thân xác ở lại, im lìm, chăm chú với nụ cười nhỏ nhẹ, lịch sự trên môi. Bà ta giống như bức ảnh đen trắng, ông biết đó, ánh sáng và bóng tối. Và rồi, với tất cả chúng, bà thật sinh động hơn cả cô gái kia với cơ thể hoàn hảo và gương mặt xinh đẹp, trẻ trung tràn đầy sức sống. Tôi thán phục Elsa Greer vì cô ta có sự gan góc, vì cô ta có thể đấu tranh, vì cô ta có thể đứng lên chống lại kẻ làm cô đau khổ và không hề run sợ! Nhưng tôi cũng ngưỡng mộ Caroline Crale bởi vì bà ta không đấu tranh, bởi vì bà ta rút lui vào cái thế giới nửa tối nửa sáng của mình. Bà không bao giờ bị đánh bại vì bà không bao giờ gây chiến. ‘
Ông ta ngừng lại:
‘ Tôi chỉ chắc chắn một điều. Bà yêu người đàn ông mình đã giết hại. Yêu ông ta nhiều đến nỗi một nửa bà dường như đã chết theo ông... ‘
Ông Fogg, K. C ngừng nói và đánh bóng cặp. ‘ Than ôi, hình như tôi đang nói những điều rất kì lạ! Lúc đó tôi khá trẻ, ông biết đó. Chỉ là một thanh niên nhiều tham vọng. Những thứ này đã gây ấn tượng cho tôi. Nhưng cũng vậy thôi, tôi chắc rằng Caroline Crale là một người phụ nữ đáng chú ý. Tôi sẽ không bao giờ quên được bà. Không-tôi sẽ không bao giờ quên... ‘